Bài giảng Chương 2 : Môi trường toàn cầu

CHƯƠNG II MÔI TRƯỜNG TOÀN CẦU MÔI TRƯỜNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ TOÀN CẦU 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 3 Nội dung chính Thị trường ngoại hối Hệ thống tiền tệ quốc tế Thị trường vốn toàn cầu. THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 5 Các định nghĩa Thị trường ngoại hối: Nơi mua bán, trao đổi ngoại tệ và các phương tiện thanh toán quốc tế. Tỷ giá hối đoái: Giá của một đơn vị tiền tệ được thể hiện bằng một đơn vị tiền tệ khác Tỷ lệ chuyển đổi từ một đồng tiền này sang một đồng tiền khác. Tính chuyển đổi của đồng tiền: Khả năng tự do chuyển đổi sang bất cứ một đồng ngoại tệ nào khác 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 6 Chức năng của thị trường ngoại hối Chuyển đổi tiền tệ Chuyển tiền thanh toán bằng ngoại tệ thành nội tệ. Đổi ngoại tệ để thanh toán hợp đồng nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ. Đầu tư ngắn hạn khoản tiền tạm thời nhàn rỗi trên thị trường tiền tệ quốc tế. Đầu cơ tiền tệ: chuyển đổi đồng tiền trong ngắn hạn nhằm thu lợi từ việc tỷ giá thay đổi trong tương lai. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 7 Chức năng của thị trường ngoại hối Bảo hiểm rủi ro ngoại hối Tỷ giá giao ngay – Spot Rate: tỷ giá mua bán ngoại tệ vào một ngày cụ thể. Tỷ giá giao dịch kỳ hạn – Forward Rate: tỷ giá các bên tự thỏa thuận cho giao dịch thực hiện vào một thời điểm cụ thể trong tương lai.. Giao dịch kỳ hạn đối ứng – Currency Swap: cùng lúc thỏa thuận mua và bán một khoản ngoại tệ xác định vào hai thời điểm khác nhau. Giao dịch tương lai – Future: các bên thỏa thuận thực hiện giao dịch vào một thời điểm cụ thể trong tương lai thông qua môi giới. Giao dịch quyền chọn – Option: Quyền chọn mua – Call Option Quyền chọn bán – Put Option 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 8 Bản chất của thị trường ngoại hối Hoạt động 24/7. Kết nối bằng hệ thống máy tính tốc độ cao Ỉ thị trường ảo hợp nhất toàn cầu. Vai trò nổi bật của thị trường Luân Đôn được giải thích bởi: Lịch sử: thủ đô của nước công nghiệp hóa đầu tiên. Vị trí địa lý (nằm giữa Tokyo/Singapore và New York). 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 9 Các yếu tố kinh tế 1. Cán cân thanh toán 2. Lãi suất 3. Lạm phát 4. Chính sách tài chính và tiền tệ 5. Năng lực cạnh tranh quốc tế 6. Dự trữ tiền tệ 7. Các biện pháp kiểm soát và khuyến khích của chính phủ 8. Tầm quan trọng của đồng tiền trên thị trường thế giới Các yếu tố chính trị 9. Triết lý lãnh đạo và đảng cầm quyền 10. Mức độ thay đổi sau bầu cử Các yếu tố kỳ vọng 11. Mức độ kỳ vọng 12. Giao dịch kỳ hạn Các yếu tố tác động đến tỷ giá hối đoái 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 10 Các lý thuyết xác định tỷ giá hối đoái Mức độ cơ bản: tỷ giá được xác định bởi mức cung/cầu một đồng tiền so với mức cung/cầu của đồng tiền khác. Giá cả và tỷ giá: Quy luật một giá Lý thuyết ngang bằng sức mua (PPP – Purchasing Power Parity ) Lãi suất và tỷ giá: Hiệu ứng Fisher quốc tế Tâm lý nhà đầu tư và hiệu ứng đám đông. HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 12 Hệ thống tiền tệ quốc tế Những định chế do các quốc gia thiết lập để quản lý tỷ giá hối đoái. Hệ thống Bretton Woods Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) Ngân hàng thế giới (WB) Các hệ thống tỷ giá hối đoái Dollar, Euro, Yen và Pound được “thả nổi” trong quan hệ với nhau. Một số nước khác chọn cách cố định giá trị đồng tiền nước mình. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 13 Hệ thống Bretton Woods Thành lập năm 1944 tại New Hampshire 44 nước thành viên Xác lập chế độ tỷ giá cố định Cam kết không phá giá tiền tệ vì mục đích thương mại và thực hiện các biện pháp bảo vệ giá trị đồng tiền. Thiết lập hai định chế đa phương: Ngân hàng thế giới Quỹ tiền tệ quốc tế 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 14 Vai trò của IMF Khi mới thành lập: Giữ ổn định hệ thống tỷ giá hối đoái cố định. Cung cấp tín dụng cho các nước thành viên để tài trợ tạm thời cho thâm hụt cán cân thanh toán.. Năm 1978: Giám sát chính sách ngoại hối của các nước thành viên Ỉ hình thức. Sau khủng hoảng nợ 1980s: Giúp giải quyết khủng hoảng tài chính bằng cách: Cung cấp tài chính và giám sát tái cơ cấu để ổn định nền kinh tế. Buộc thắt chặt tài chính và tiền tệ + phá giá tiền tệ Mục tiêu: Cải thiện cán cân thanh toán Tăng khả năng trả nợ 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 15 Vai trò của WB International Bank for Reconstruction and Development (IBRD). Tài trợ tái thiết châu Âu: cho vay lãi suất thấp. Bị lu mờ bởi Kế hoạch Marshall của Mỹ. Chuyển trọng tâm sang vấn đề “phát triển” Ỉ cho các nước đang phát triển vay đầu tư Nông nghiệp Giáo dục Kiểm soát dân số Phát triển nông thôn IBRD huy động vốn bằng bán trái hiếu trên thị trường tài chính quốc tế Cho các nước có tình trạng tín dụng kém vay Với lãi suất thấp hơn lãi suất thị trường International Development Agency (IDA) Huy động vốn từ đóng góp của các nước giàu Cho các nước rất nghèo vay dài hạn, lãi suất rất thấp 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 16 Tỷ giá thả nổi: Thị trường ngoại hối xác định giá trị của đồng tiền so với đồng tiền khác. Tỷ giá cố định: Giá trị các đồng tiền được cố định với nhau theo tỷ giá thỏa thuận. Neo tỷ giá: Giá trị đồâng tiền được cố định theo một đồng tiền tham chiếu. Ủy ban tiền tệ: cam kết đáp ứng nhu cầu chuyển đổi từ đồng tiền quốc gia sang ngoại tệ theo tỷ giá cố định. Tỷ giá thả nổi có điều chỉnh: Giữ giá trị đồng tiền dao động trong một giới hạn so với đồng tiền tham chiếu. Đòi hỏi chính phủ phải can thiệp ở một mức độ nhất định Các hệ thống tỷ giá hối đoái 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 17 So sánh hệ thống tỷ giá thả nổi và cố định Tỷ giá thả nổi: Cho khả năng sử dụng chính sách tiền tệ Ỉ khôi phục quyền kiểm soát của chính phủ. Tỷ giá tự điều chỉnh để cân bằng lại bất cân đối trong cán cân thương mại Tỷ giá cố định: Giữ kỷ cương tiền tệ. Hạn chế đầu cơ tiền tệ Đoán trước được những biến động tỷ giá Những người ủng hộ chế độ tỷ giá cố định cho rằng sự giảm giá đồng tiền trong chế độ tỷ giá thả nổi chỉ làm tăng lạm phát, không thể điều chỉnh thâm hụt cán cân thương mại Hệ thống nào tốt hơn? Không có bằng chứng rõ ràng!. THỊ TRƯỜNG VỐN TOÀN CẦU 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 19 Chức năng chung của thị trường vốn Nơi gặp gỡ của người có vốn và người cần vốn. Người có vốn: Doanh nghiệp Cá nhân Các định chế tài chính Tạo lập thị trường : Ngân hàng thương mại Ngân hàng đầu tư Người cần vốn: Cá nhân Doanh nghiệp Chính phủ 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 20 Sức hấp dẫn của thị trường vốn toàn cầu Đối với người cần vốn: Nguồn cung tiền dồi dào. Chi phí vốn thấp hơn. Đối với người có vốn: Cung cấp nhiều cơ hội đầu tư. Cơ hội phân tán rủi ro. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 21 Những nhân tố cơ bản thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn toàn cầu Công nghệ thông tin: Giảm chi phí tiếp cận thông tin Mặt trái: biến động thị trường lan tỏa nhanh Lợi ích lớn hơn nhiều so với rủi ro Nới lỏng kiểm soát dịch vụ tài chính do: Ảnh hưởng tư tưởng “thị trường tự do”. Mong muốn mở rộng thị trường của các doanh nghiệp dịch vụ tài chính. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 22 Thị trường đồng tiền châu Âu Đồng tiền châu Âu: bất cứ đồng tiền nào được gửi vào ngân hàng bên ngoài quốc gia phát hành nó. Thị trường đồng tiền châu Âu: Nơi kết nối người đi vay và người cho vay bằng các loại tiền nằm bên ngoài quốc gia phát hành ra các đồng tiền đó. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 23 Đặc điểm của thị trường đồng tiền châu Âu Không chịu sự kiểm soát bởi các quy định như thị trường tài chính trong nước nên: Lãi suất cao hơn cho người gửi tiền và lãi suất thấp hơn cho người vay tiền Rủi ro thanh toán và rủi ro tỷ giá cao hơn 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 24 Chênh lệch lãi suất trên thị trường đồng tiền châu Âu và thị trường trong nước Lãi suất Lãi suất cho vay nội địa Lãi suất tiền gửi nội địa Lãi suất cho vay đồng tiền châu Âu Lãi suất tiền gửi đồng tiền châu Âu 0% 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 25 Thị trường trái phiếu toàn cầu Trái phiếu nước ngoài (Foreign Bonds): Phát hành ở nước ngoài và ghi giá trị bằng đồng tiền quốc gia nơi phát hành. Mục đích phát hành: giảm chi phí vốn. Trái phiếu châu Âu (Eurobonds): Được tổ chức liên ngân hàng bảo lãnh phát hành bên ngoài quốc gia có đồng tiền ghi trên trái phiếu. Được phát hành bởi các MNC, các doanh nghiệp lớn và các tổ chức quốc tế. Không chào bán trên thị trường tài chính hay cho công dân của quốc gia có đồng tiền ghi trên trái phiếu. 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 26 Sức hấp dẫn của thị trường trái phiếu toàn cầu Không chịu sự can thiệp và kiểm soát bởi các quy định. Yêu cầu công khai thông tin ít nghiêm ngặt hơn thị trường trái phiếu trong nước. Có lợi hơn về thuế 15-Oct-09 PTM – MT Tài chính tiền tệ 27 Thị trường cổ phiếu toàn cầu Mỗi quốc gia tự lập nên thị trường giao dịch cổ phiếu doanh nghiệp, không có thị trường quốc tế. Hai xu hướng: Các nhà đầu tư nước ngoài đến mua cổ phần của doanh nghiệp trong nước. Các doanh nghiệp ra niêm yết cổ phiếu huy động vốn ở thị trường nước ngoài.