Bài giảng Chương 2: Tổng quan về Tài chính

Soạn bởi: Phan Trần Trung Dũng Phục vụ cho môn học “Lý thuyết Tài chính” – Đại học Ngoại thương - 2013 Tổng quan về Tài chính - Sự tự do về tài chính - Là một thành viên của xã hội hiện đại - Quản lý thu nhập, tiết kiệm và đầu tư - Là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng - Để tốt nghiệp Đại học Ngoại Thương 2 - Bắt buộc: Giáo trình “Lý thuyết tài chính” của các trường đại học ở Việt Nam - “Tài chính 101 – Bước chân vào thế giới tài chính”, bản sơ thảo. - “Finance” – Bodie & Merton - Bắt buộc: Tin tức về tài chính, kinh tế cập nhật 3 - Tỷ trọng điểm: 10%, 30%, 60% - Chuyên cần: Điểm danh 4 lần, chỉ được thiếu tối đa 1 lần - Giữa kỳ: Thi trắc nghiệm - Cuối kỳ: Câu hỏi trả lời ngắn + Bài tập 4 Tổng quan về tài chính Tài chính là gì Mục tiêu của tài chính Các quyết định tài chính Quyết định của cá nhân và gia đình Quyết định của doanh nghiệp Các khái niệm quan trọng Tài sản tài chính Thị trường tài chính Trung gian tài chính 5 Tài chính là hệ thống các quan hệ kinh tế, trong đó diễn ra việc dịch chuyển các nguồn lực khan hiếm (scarce resources) thông qua việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ (funds) Chủ thể thặng dư (Surplus Units) Chủ thể thiếu hụt (Deficit Units) Tài chính đem lại cơ hội sinh lợi cho cả chủ thể thặng dư và chủ thể thâm hụt nếu được sử dụng đúng cách. 6 Mục tiêu quan trọng nhất của tài chính là tạo ra giá trị! Tại sao không phải là lợi nhuận? Lợi nhuận ngắn hạn và không bền vững Bỏ qua tính thời điểm của dòng tiền và rủi ro Bỏ qua trách nhiệm xã hội Tại sao lại là giá trị Giá trị có tính bền vững Giá trị đã tính tới yếu tố lợi nhuận, rủi ro và trách nhiệm xã hội Để đo lường giá trị, có thể sử dụng sự giàu có của cổ đông hoặc giá trị thị trường của cổ phiếu 7 Đối với cá nhân và hộ gia đình, quyết định tài chính liên quan tới việc phân bổ thu nhập có được một cách hiệu quả cho: Chi dùng Đầu tư Tiết kiệm Phòng vệ rủi ro 8 (i) Các quyết định về vốn lưu động: là những quyết định liên quan tới tài sản lưu động và nợ ngắn hạn của doanh nghiệp (ii) Các quyết định đầu tư: là những quyết định liên quan tới việc mua sắm tài sản cố định và đầu tư dài hạn (iii) Các quyết định tài trợ: là những quyết định về nguồn tài trợ cho doanh nghiệp. 9 10 Tài sản lưu động Nợ phải trả ngắn hạn Nợ phải trả dài hạn TÀI SẢN CỐ ĐỊNH Vốn chủ sở hữu I II III Tài sản tài chính (financial assets) là những tài sản vô hình, thể hiện cam kết của người phát hành (issuers) về những quyền lợi dành cho người cầm giữ (owners). Là những tài sản vô hình Thể hiện một sự cam kết về các dòng tiền trong tương lai Thường được gọi là các chứng khoán (securities) 11 Theo thời hạn Chứng khoán ngắn hạn (tiền tệ) Chứng khoán dài hạn (vốn) Theo tính chất Chứng khoán nợ Chứng khoán vốn chủ sở hữu Chứng khoán phái sinh Theo chủ thể phát hành Chứng khoán nợ của chính phủ Chứng khoán nợ của chính quyền địa phương Chứng khoán của khu vực tư nhân 12 Thị trường tài chính (financial markets) là nơi diễn ra việc mua bán các tài sản tài chính. Hàng hóa của thị trường này là các tài sản tài chính Thành viên tham gia thị trường trao đổi quỹ trực tiếp 13 Theo thời hạn Thị trường tiền tệ Thị trường vốn Theo tính chất phát hành Thị trường sơ cấp Thị trường thứ cấp Theo tính chất giao dịch Thị trường tập trung Thị trường OTC Theo đặc điểm của tài sản Thị trường nợ Thị trường vốn chủ sở hữu Thị trường phái sinh 14 Trung gian tài chính (Financial Intermediaries) là những định chế chuyên nghiệp, chuyên thực hiện các hợp đồng tài chính. Các trung gian đóng vai trò hỗ trợ, chuyển hóa tài sản và rủi ro Trung gian giúp quỹ tiền tệ được chuyển dịch gián tiếp 15 Nhóm trung gian nhận gửi Ngân hàng thương mại Các định chế tiết kiệm phi ngân hàng Nhóm trung gian phi nhận gửi Các định chế đầu tư Các định chế tiết kiệm theo hợp đồng Các định chế khác 16