Bài giảng Chương 3 Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế

11 Chƣơng 3 HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA QUỐC TẾ Trường ĐH Ngoại Thương Khái niệm - Đặc điểm • Song vụ • Có đền bù • Ước hẹn 2 Nghĩa vụ và trách nhiệm củacác bên • Nghĩa vụ người bán: - Nghĩa vụ giao hàng: • Giao đúng đối tượng, chất lượng: • Nếu không quy định thì áp dụng Điều 35 CISG 1980; Luật thương mại 2005 - Giao hàng đúng địa điểm, thời gian + Điều 31 CISG 1980 + Khoản 2 Điều 35 Luật TM Việt Nam năm 2005 + UCC 1952: - Giao chứng từ kèm theo hàng hóa 3 - Nghĩa vụ chuyển giao và bảo đảm quyền sở hữu của hàng hóa • Điều 62 Luật TM Việt Nam năm 2005 • Trách nhiệm trong trường hợp vi phạm +Thực hiện hợp đồng + Bồi thường thiệt hại + Phạt vi phạm + Hủy hợp đồng 4 Nghĩa vụ và trách nhiệm của người mua • Nghĩa vụ: - Các nghĩa vụ liên quan đến việc nhận hàng hóa + Nghĩa vụ nhận hàng + Kiểm tra chất lượng hàng hoá: + Thông báo về sự không phù hợp của hàng hóa: + Nghĩa vụ khi từ chối hàng - Thanh toán tiền hàng + Phải thanh toán tiền đầy đủ tiền hàng: + Phải thanh toán theo đúng địa điểm đã quy định: + Phải thanh toán theo đúng thời hạn đã quy định: 5 Vấn đề trách nhiệm sản phẩm trong mua bán hàng hóa quốc tế • Khái quát chung • Về khuyết tật sản phẩm, Luật trách nhiệm sản phẩm 1998 Hoa kỳ, quy định 3 loại: khuyết tật do thiết kế, khuyết tật do sản xuất và khuyết tật do cảnh báo không đầy đủ. • Theo Chỉ thị 85, khuyết tật sản phẩm xẩy ra khi sản phẩm không đáp ứng được sự an toàn mà đáng lẽ khách hàng được hưởng. Sự an toàn ấy ở đây được hiểu là sản phẩm có đầy đủ các nhân tố: (1) có sự hiện hữu của sản phẩm (hướng dẫn, cảnh báo đóng gói và quảng cáo về sản phẩm); (2) sản phẩm được đặt trong trạng thái sử dụng hợp lý; (3) sản phẩm phải đặt trong thời gian lưu thông. 6 2• Về khuyết tật sản phẩm: khoản 2 điều 2 Luật TNSP Nhật quy định khuyết tật được hiểu là sự thiếu an toàn mà một sản phẩm bình thường cần có, liên quan đến bản chất tự nhiên của sản phẩm, cách sử dụng có thể của sản phẩm, thời gian mà người sản xuất hay người có liên quan phân phối sản phẩm và những trường hợp khác liên quan đến sản phẩm. 7 8 PHÕNG NGỪA RỦI RO PHÁP LÝ KHI ĐÀM PHÁN VÀ SOẠN THẢO MỘT SỐ ĐIỀU KHOẢN CỦA HĐMBHHQT 1. Tên và địa chỉ của các bên 2. Điều khoản về tên hàng 3. Điều khoản về số trọng lượng 4. Điều khoản về chất lượng 5. Điều khoản về giá cả và thanh toán 6. Điều khoản giao hàng 7. Một số điều khoản khác 9 Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ĐÀM PHÁN VÀ SOẠN THẢO các HĐMBHHQT 1. Nắm đƣợc những kiến thức pháp lý CƠ BẢN, CẦN THIẾT về hợp đồng 2. Kết hợp nhuần nhuyễn giữa tƣ duy KINH TẾ và tƣ duy PHÁP LÝ 10 Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ký kết và thực hiện các HĐMBHHQT 3. Thận trọng, PHÒNG NGỪA RỦI RO về pháp lý:  Đối tác mới quen?  Những hợp đồng mẫu?  Thận trọng với những hợp đồng có giá trị lớn  Thận trọng khi đàm phán, soạn thảo từng điều khoản của hợp đồng 11 Tƣ duy pháp lý cần phải có khi ký kết và thực hiện các HĐMBHHQT 4. Sử dụng CHUYÊN GIA TƢ VẤN hay LUẬT SƢ khi cần thiết (hợp đồng có giá trị lớn, có tính chất phức tạp, nhiều rủi ro) CÁC ĐIỀU KHOẢN HĐ THÔNG DỤNG CÁC ĐIỀU KHOẢN THÔNG THƢƠNG (tƣ duy kinh tế) -Các bên của HĐ -Đối tƣợng HĐ: tên hàng, số lƣợng -Điều khoản giá cả -Điều khoản thanh toán -Điều khoản giao hàng CÁC ĐIỀU KHOẢN CÓ DỰ PHÕNG (tư duy ktế và pháp lý) -Điều khoản điều chỉnh giá -Điều khoản phạt -Điều khoản bảo hành CÁC ĐIỀU KHOẢN CÓ TÍNH PHÕNG NGỪA (tư duy pháp lý) -Điều khoản sửa đổi HĐ -Điều khoản bất khả kháng -Điều khoản hủy bỏ HĐ -Điều khoản về bảo mật CÁC ĐIỀU KHOẢN DỰ PHÕNG KHI CÓ TRANH CHẤP (tư duy pháp lý) -Điều khoản luật áp dụng -Điều khoản giải quyết tranh chấp 12 313 1. Tên và địa chỉ của các bên - Ghi tên và địa chỉ pháp lý - Ghi tên đầy đủ (không nên lạm dụng tên viết tắt) - Kiểm tra tư cách chủ thể của đối tác - Chú ý kiểm tra thẩm quyền của người ký HĐ - Ví dụ: 14 2. Điều khoản tên hàng - Ghi chính xác, đầy đủ để tránh hiểu lầm - Nên ghi cả tên thương mại và tên khoa học hay tên thông dụng - Nếu là hàng đồng loại thì tên hàng thường được gắn liền với công dụng, năng suất, đặc điểm, loại hàng để phân biệt với các hàng đồng loại khác - Đảm bảo sự thống nhất về tên hàng giữa các chứng từ, tài liệu Tên hàng • Gạo • Gạo trắng • Gạo trắng Việt Nam • Gạo trắng Việt Nam vụ mùa đông xuân 15 16 3. Điều khoản về số, trọng lƣợng a. Cách quy định về số, trọng lượng - Quy định chính xác: - Quy định có miễn trừ: - Quy định có dung sai: b. Cách xác định số, trọng lượng - Đối với hàng có bao bì, giao theo kiện: - Đối với hàng rời: 17 4. Điều khoản về chất lƣợng 4 vấn đề pháp lý cần chú ý a. Cách quy định về chất lượng b. Cách quy định về kiểm tra phẩm chất c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng đi và cảng đến d. Giá trị của các giấy chứng nhận kiểm tra phẩm chất 18 4. Điều khoản về chất lƣợng a. Cách quy định về chất lượng - Quy định theo tiêu chuẩn? - Quy định theo mô tả? - Quy định theo mẫu? 419 4. Điều khoản về chất lƣợng b. Cách quy định về kiểm tra phẩm chất (1) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước người bán do cơ quan X làm (2) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước người bán do cơ quan X làm là quyết định (3) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước người mua do cơ quan Y làm (4) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước người mua do cơ quan Y làm là quyết định (5) Kiểm tra phẩm chất được tiến hành ở nước người bán do cơ quan X làm. Đến cảng đến, giám định phẩm chất do cơ quan Y làm là quyết định 20 c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng đi và cảng đến Ở cảng đi - Kiểm tra phẩm chất ở cảng đi có bắt buộc đối với người XK không? - Cơ quan kiểm tra phẩm chất? - Thời gian, địa điểm kiểm tra phẩm chất? - Phương pháp, tiêu chuẩn kiểm tra? 21 c. Việc kiểm tra phẩm chất ở cảng đi và cảng đến Ở cảng đến: - Kiểm tra phẩm chất ở cảng đến có bắt buộc đối với người NK không? - Cơ quan kiểm tra phẩm chất? - Thời gian, địa điểm kiểm tra phẩm chất? - Phương pháp, tiêu chuẩn kiểm tra? 22 d. Giá trị của các giấy chứng nhận kiểm tra phẩm chất Tranh chấp về chất lƣợng: Người Bán Người Mua GCNPC BBGĐ? 23 d. Giá trị của các giấy chứng nhận kiểm tra phẩm chất Giá trị của GCNPC (Quality Certificate) - Có giá trị ràng buộc tuyệt đối NM: - Có giá trị ràng buộc tương đối NM: GCNPC có tính quyết định (cuối cùng, chung thẩm): NM có thể bác lại GCNPC trong các TH - Không có giá trị ràng buộc NM: 24 d. Giá trị của các giấy chứng nhận kiểm tra phẩm chất Giá trị của BBGĐ (Survey Report) - Có giá trị ràng buộc tuyệt đối NB: - Có giá trị ràng buộc tương đối NB: BBGĐ có tính quyết định (cuối cùng, chung thẩm): NB có thể bác lại BBGĐ trong các TH - Không có giá trị ràng buộc NB: 525 Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng Hợp đồng ký ngày 4/10/1993: - Người bán: VN - Người mua: Nga - Đối tượng HĐ: 110 MT lạc nhân - ĐK giao hàng: CIF cảng Vladivostok. - Phẩm chất: 6 chỉ tiêu, trong đó độ ẩm < 9% - Kiểm tra phẩm chất tại nước người bán do Vinacontrol làm là quyết định 26 Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng Thực hiện Hợp đồng: - 18/3/1994: NB giao hàng trong 7 containers, lấy Clean B/L - Trước khi giao hàng, NB đã mời Vinacontrol ktra và cấp GCNPC - 25/4/1994: hàng đến cảng Vladivostok - 26/5/1994: NM mời Công ty giám định đến giám định 2 cont. theo tiêu chuẩn quốc gia Nga, BBGĐ kết luận: lạc kém phẩm chất, độ ẩm 13%, mốc, mọc mầm. 5 cont. còn lại được chở bằng đường sắt đến Rostop Nadonu. 27 Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng Thực hiện Hợp đồng: - 16/6/1994: Giám định 5 cont. còn lại, BBGĐ kết luận: lạc không đún phẩm chất quy định trong HĐ, việc sử dụng lô lạc phải giao cho cơ quan kiểm dịch Nga quyết định - NM Nga giao toàn bộ lô lạc cho người mua lại nội địa. Người này thấy lạc không sử dụng được đã tự động hủy lô lạc. 28 Ví dụ - tranh chấp về chất lƣợng Yêu cầu của NM Nga: - NM Nga khiếu nại NB VN thay thế hàng đúng phẩm chất hoặc trả lại tiền Vấn đề tranh chấp: - Giá trị của GCNPC của NB? - Giá trị của các BBGĐ của NM? Bài học kinh nghiệm? 29 5. Điều khoản giá cả và thanh toán a. Điều khoản giá cả: - Quy định chính xác và cố định: - Rủi ro gì? - Quy định giá xác định sau: giá phải trả được tính theo giá có hiệu lực vào ngày giao hàng - Rủi ro gì? - Kết hợp cả hai phương pháp trên: - Quy định giá cụ thể - Quy định về điều chỉnh giá (HĐ có thời hạn thực hiện dài) 30 5. Điều khoản giá cả và thanh toán b. Điều khoản thanh toán: - Về mặt pháp lý, chú ý NM sử dụng L/C để sửa đổi, bổ sung HĐ. - Ví dụ - Khi nhận được L/C, cần kiểm tra kỹ xem L/C có phù hợp với HĐ không? - Mối quan hệ giữa L/C và HĐ - Về mặt kỹ thuật: - Về mặt pháp lý: 631 Ví dụ về sử dụng L/C để chỉnh sửa HĐ - HĐ quy định thời hạn giao hàng T9/2000 - NM mở L/C quy định giao hàng trước 15/9/2000 - L/C có chức năng chỉnh sửa HĐ không? - Nếu NB giao hàng ngày 29/9/2000: - NB có giao hàng chậm không? Có phải trả tiền phạt giao hàng chậm không? - Rủi ro đối với NB là gì? 32 6. Điều khoản giao hàng a. Thời hạn giao hàng - Quy định một ngày cụ thể - Quy định một khoảng thời gian - “Giao hàng chậm nhất vào ngày 15/3/2007” 33 6. Điều khoản giao hàng b. Cách tính tiền phạt giao hàng chậm - Hàng đồng loại, số lượng lớn: - Nếu HĐ cho phép giao hàng nhiều chuyến: - Nếu HĐ không cho phép giao hàng nhiều chuyến: - Hàng máy móc thiết bị: - Nếu phần hàng chậm giao là phần hàng chính: - Nếu phần hàng chậm giao là phần hàng phụ: 34 6. Điều khoản giao hàng c. Lựa chọn điều kiện cơ sở giao hàng - Lựa chọn đkcsgh nào trong Incoterms? - Nếu vận chuyển hàng hóa bằng đường biển và không sử dụng container: - Địa điểm chuyển giao rủi ro là: - Nếu vận chuyển hàng hóa bằng các phương tiện khác, bằng container hay vận tải đa phương thức: - Địa điểm chuyển giao rủi ro là: 35 6. Điều khoản giao hàng d. Việc chuyển giao rủi ro và chuyển quyền sở hữu từ NB sang NM - Chuyển giao rủi ro: - Thời điểm lý thuyết: - Thời điểm về mặt pháp lý? - Chuyển quyền sở hữu - Khi hàng hóa đã chuyển giao (Đ62 LTM 2005) - Khi đó NB đã được thanh toán chưa? 36 7. Một số điều khoản khác - Điều khoản về các định nghĩa - Điều khoản bất khả kháng - Điều khoản phạt - Điều khoản hủy HĐ - Điều khoản hardship - Điều khoản luật áp dụng - Điều khoản giải quyết tranh chấp - Điều khoản ngôn ngữ ưu tiên 7Điều khoản ngôn ngữ ưu tiên • Hợp đồng thường được lập thành hai bản tiếng Anh và tiếng Việt, nếu có mâu thuẫn giữa hai bản??? • Ưu tiên bản tiếng Anh hay ưu tiên bản tiếng Việt? 37