Bài giảng Chương 3: Môi trường kinh doanh

Học phần : QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP Số lượng: 2 tín chỉ Giáo viên giảng dạy: Hồ Thị Diệu Ánh Chương 3: Môi trường kinh doanh 1. Khái niệm và phân loại môi trường - Khái niệm: Môi trường hoạt động của doanh nghiệp là tổng hợp các yếu tố từ bên trong cũng như từ bên ngoài thường xuyên tác động ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Phân loại: + Căn cứ theo phạm vi và cấp độ môi trường - Môi trường bên ngoài - Môi trường bên trong + Căn cứ theo mức độ phức tạp và mức độ biến động của môi trường. - Môi trường đơn giản ổn định - Môi trường đơn giản năng động - Môi trường phức tạp ổn định - Môi trường phức tạp năng động Chương 3: Môi trường kinh doanh 2. Vai trò đặc điểm các loại môi trường. - Vai trò: • Tác động đến kết quả hoạt động của doanh nghiệp • Phạm vi hoạt động của doanh nghiệp • Đến mục tiêu và chiến lược hoạt động của doanh nghiệp - Đặc điểm: a) Môi trường bên ngoài: chia làm 2 loại + Môi trường vĩ mô + Môi trường vi mô * Môi trường vĩ mô: bao gồm các loại môi truờng kinh tế, chính trị luật pháp, văn hoá xã hội, tự nhiên, khoa học công nghệ Chương 3: Môi trường kinh doanh - Môi trường kinh tế: Đây là một yếu tố rất quan trọng thu hút sự quan tâm của tất cả các nhà quản trị. Sự tác động của các yếu tố môi trường này có tính chất trực tiếp, và năng động hơn so với một yếu tố khác của môi trường tổng quát. Thể hiện thông qua các chỉ tiêu; - Tổng sản phẩm quốc nội GDP - Lãi suất - Tỷ giá hối đoái - Lạm phát - Các biến động trên thị trường chứng khoán Chương 3: Môi trường kinh doanh - Môi trường chính trị luật pháp. Bao gồm các quan điểm, đường lối chính sách của chính phủ, hệ thống pháp luật hiện hành, các xu hướng chính trị ngoại giao đối với các nước khác, và những diến biến chính trị trong nước, trong khu vực và trên toàn thế giới Thể hiện thông qua: - Quan điểm đường lối của Chính phủ - Luật pháp - Xu hướng chính trị ngoại giao - Diễn biến chính trị trong nước và quốc tế Chương 3: Môi trường kinh doanh - Môi trường văn hoá: - Khái niệm: Theo UNESCO “văn hóa là một phức thể, tổng thể đặc trưng diện mạo về tinh thần, vật chất, tri thức, linh cảmkhắc họa nên bản sắc của một cộng đồng gia định, xóm làng quốc gia, xã hộivăn hóa không chỉ bao gồm nghệ thuật, văn chương mà cả lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ giá trị, những truyền thống tín ngưỡng” - Phân loại: Văn hoá được chia thành 2 lĩnh vực - Văn hoá vật chất - Văn hoá tinh thần - Vai trò của văn hoá: Thứ nhất văn hóa là mục tiêu phát triển xã hội Thứ hai văn hóa là động lực của sự phát triển xã hội Thứ ba, văn hóa là linh hồn điều tiết của sự phát triển Chương 3: Môi trường kinh doanh - Môi trường dân số Những khía cạnh cần quan tâm của môi trường dân số bao gồm: - Tổng dân số của xã hội, tỷ lệ tăng của dân số - Những xu hướng trong tuổi tác, giới tính, dân tộc, nghề nghiệp và phân phối thu nhập - Tuổi thọ và tỷ lệ sinh tự nhiên - Các xu hướng dịch chuyển dân số giữa các vùng.. Chương 3: Môi trường kinh doanh - Môi trường tự nhiên Điều kiện tự nhiên bao gồm vị trí địa lý, khí hậu, cảnh quan thiên nhiên, đất đai, sông biển, các nguồn tài nguyên khoáng sản trong lòng đất, tài nguyên rừng biển, sự trong sạch của môi trường nước và không khí... - Môi trường công nghệ. Công nghệ là sự phát triển và ứng dụng của các dụng cụ, máy móc, nguyên liệu và quy trình để giúp đỡ giải quyết những vấn đề của con người. Với tư cách là hoạt động con người, công nghệ diễn ra trước khi có khoa học và kỹ nghệ. Nó thể hiện kiến thức của con người trong giải quyết các vấn đề thực tế để tạo ra các dụng cụ, máy móc, nguyên liệu hoặc quy trình tiêu chuẩn. Chương 3: Môi trường kinh doanh * Môi trường vi mô: Khái niệm: Đây là loại môi trường được hình thành tuỳ thuộc vào đặc điểm hoạt động từng ngành, từng doanh nghiệp. Môi trường này có tác động ảnh hưởng trực tiếp và thường xuyên, đe doạ trực tiếp sự thành bại của doanh nghiệp. Môi trường vi mô bao gồm: khách hàng, người cung ứng, đối thủ cạnh tranh, nhóm áp lực xã hội. Chương 3: Môi trường kinh doanh - Khách hàng:Khách hàng là người mua hoặc có sự quan tâm một loại hàng hóa nào đó mà sự quan tâm này có thể dẫn đến hành động mua - Những người cung ứng:Là những người cung cấp các nguồn lực như: vật tư, thiết bị, vốn, nhân lực cho hoạt động kinh doanh, kể cả các cơ quan cấp trên như: bộ chủ quản, liên hiệp xí nghiệp... có quyền đưa ra các chính sách và quy định đối với hoạt động của doanh nghiệp - Đối thủ cạnh tranh:cạnh tranh trên thực tế có thể chia ra thành 3 dạng sau: - Cạnh tranh của các doanh nghiệp hiện hữu trong ngành - Nguy cơ xâm nhập mới - Các sản phẩm thay thế - Nhóm áp lực xã hội: Cộng đồng dân cư xung quanh khu vực doanh nghiệp đóng, hoặc là dư luận xã hội, các tổ chức công đoàn, hiệp hội người tiêu dùng, các tổ chức y tế, báo chí. Hoạt động của doanh nghiệp sẽ gặp thuận lợi nếu được các tổ chức trong cộng đồng ủng hộ Chương 3: Môi trường kinh doanh Chương 3: Môi trường kinh doanh b) Môi trường bên trong - Hoàn cảnh nội bộ Bao gồm những yếu tố và điều kiện bên trong của doanh nghiệp như: nhân sự, khả năng tài chính, văn hoá của tổ chức... Hoàn cảnh nội bộ thường thể hiện những điểm mạnh yếu của doanh nghiệp. Nó là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc hoàn thành mục tiêu của tổ chức. Chương 3: Môi trường kinh doanh - Khả năng tài chính. Các nội dung cần xem xét ở yếu tố khả năng tài chính: - Khả năng nguồn vốn hiện có so với yêu cầu thực hiện các kế hoạch, chiến lược của doanh nghiệp - Khả năng huy động các nguồn vốn từ bên ngoài - Tình hình phân bổ và sử dụng nguồn vốn - Việc kiểm soát các chi phí - Dòng tiền (thu và chi) - - Các quan hệ tài chính trong nội bộ và trong quan hệ với các đơn vị khác Chương 3: Môi trường kinh doanh - Yếu tố nhân lực. Khi nghiên cứu yếu rô nhân lực cần chú ý: - Tổng nhân lực hiện có của doanh nghiệp. - Cơ cấu nhân lực - Trình độ chuyên môn, trình độ lành nghề của lực lượng nhân lực - Tình hình phân bố và sử dụng lực lượng nhân lực - Vấn đề phân phối thu nhập, các chính sách động viên người lao động. - Khả năng thu hút nhân lực của doanh nghiệp -Mức độ thuyên chuyển và bỏ việc Chương 3: Môi trường kinh doanh Khả năng nghiên cứu và phát triển - Khả năng phát triển sản phẩm mới - Khả năng cải tiến kỹ thuật - Khả năng ứng dụng công nghệ mới Văn hóa doanh nghiệp Văn hoá doanh nghiệp là những chuẩn mực, khuôn mẫu có tính truyền thống, những dạng hành vi, những nguyên tắc, thủ tục có tính chính thức mà mọi thành viên của tổ chức phải noi theo, phải thực hiện Chương 3: Môi trường kinh doanh Văn hoá doanh nghiệp được thể hiện: - Tính hợp thức của hành vi - Các chuẩn mực - Các giá trị chính thống - Triết lý - Những luật lệ - Bầu không khí làm việc