Bài giảng Chương 3: Môi trường quản trị

1/15/2013 10:35:31 AM 1 CHƢƠNG 3 MÔI TRƢỜNG QUẢN TRỊ Học xong chương này, sinh viên có thể : 1. Hiểu rõ khái niệm và phân biệt được các cấp môi trường của một tổ chức 2. Nhận thức được tầm quan trọng của các yếu tố môi trường trong quản trị 3. Xác định đựơc các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quyết định quản trị 4. Có kỹ năng nhận diện và phân tích các yếu tố môi trường trong quản trị PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:35:40 AM 2 3.1 Khái niệm môi trƣờng Vấn đề  Khủng hoảng tài chính ở Mỹ có tác động đến Việt Nam không?  Khi quản trị một tổ chức ở Hà Nội và một tổ chức ở Cần Thơ có khác nhau không?  Khi trong doanh nghiệp xuất hiện các nhân viên mới người nước ngoài thì quản trị có sự thay đổi và điều chỉnh không?  CHUYỆN GÌ XẢY RA ? PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:35:58 AM 3  Môi trường là toàn bộ những yếu tố (lực lượng và thể chế) tác động và ảnh hưởng đến hoạt động và kết quả hoạt động của một tổ chức (doanh nghiệp)  Lực lượng : sức mạnh mang tính qui luật (kinh tế/ xã hội/ tự nhiên)  Thể chế : tác động chủ quan của con người (luật lệ/ qui định/ ...)  Tại sao phải nghiên cứu môi trường? 3.1 Khái niệm môi trƣờng PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:35:59 AM 4 3.1 Khái niệm môi trƣờng Nghiên cứu môi trường trên 2 phương diện  Tĩnh : kết cấu và tác động của từng yếu tố môi trường lên doanh nghiệp  Động : xu hướng vận động và liên kết của các yếu tố theo thời gian và không gian  Các yếu tố môi trường luôn có sự chuyển hóa và ảnh hưởng lên nhau PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:00 AM 5 3.2 Phân loại môi trƣờng Theo cấp độ ta có 3 lớp môi trường 1. Môi trường Vĩ mô (MT tổng quát, MT chung) 2. Môi trường vi mô (MT đặc thù, MT cạnh tranh) 3. Môi trường nội bộ (MT bên trong)  Các yếu tố môi trường có sự tương tác và ảnh hưởng lên nhau ra sao ? PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:01 AM 6 3.2 Phân loại môi trƣờng MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ MOÂI TRÖÔØNG VI MOÂ MOÂI TRÖÔØNG NOÄI BOÄ PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:02 AM 7 3.2 Phân loại môi trƣờng Theo mức độ phức tạp ta có 4 loại  Môi trường đơn giản ổn định  Môi trường đơn giản năng động  Môi trường phức tạp ổn định  Môi trường phức tạp năng động  Sử dụng 2 biến : số lượng yếu tố môi trường & mức độ thay đổi của các yếu tố PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:03 AM 8 3.2 Phân loại môi trƣờng Ổn định Năng động Đơn giản Đơn giản - Ổn định Đơn giản - Năng động Phức tạp Phức tạp - Ổn định Phức tạp – Năng động Mức độ biến động Mức độ phức tạp PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:06 AM 9 3.3 Ảnh hƣởng cuả môi trƣờng đến quản trị  Mỗi tổ chức đều nằm trong một môi trường nhất định và chịu sự tác động của các yếu tố của môi trường đó.  Môi trường vĩ mô ảnh hưởng đến xu thế phát triển (mang tính tổng quát và dài hạn)  Môi trường vi mô tác động đến tính chất cạnh tranh của ngành hàng (thị trường)  Môi trường nội bộ tạo ra những đặc trưng của doanh nghiệp PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:07 AM 10 3.3 Ảnh hƣởng cuả môi trƣờng đến quản trị Lợi ích của việc nghiên cứu môi trường  Giúp các nhà quản trị nhận diện trạng thái môi trường  Xác định những yếu tố và mức tác động, xu hướng tác động  Nhận diện những cơ hội/ đe dọa/ điểm mạnh/ yếu  Đề ra những giải pháp & quyết định đúng đắn PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:07 AM 11 3.4 Môi trƣờng vĩ mô  Môi trường vĩ mô là tất cả các yếu tố tác động lâu dài và tổng quát đến các tổ chức, không phân biệt bản chất của các tổ chức đó.  Là những yếu tố mang tính khách quan đối với các doanh nghiệp.  Đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích nghi và tự điều chỉnh cho phù hợp.  Ảnh hưởng đến môi trường vi mô và môi trường nội bộ. PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:08 AM 12 3.4 Môi trƣờng vĩ mô Kinh tế Xã hội Tự nhiênCông nghệ Chính trị PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:09 AM 13 3.4 Môi trƣờng vĩ mô Yếu tố kinh tế  Quan trọng và có ảnh hưởng lớn nhất trong môi trường vĩ mô.  Tác động theo những qui luật khách quan  Có nhiều yếu tố : chu kỳ kinh tế; lạm phát; chính sách phát triển; cơ cấu nền kinh tế; tốc độ phát triển; GDP  xu hướng kinh tế của Việt nam ? PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:09 AM 14 3.4 Môi trƣờng vĩ mô Yếu tố chính trị - luật pháp  Tác động nhanh, thường sử dụng như những công cụ điều tiết (chính sách nhà nước)  Thường gắn liền với những tác động của kinh tế và xã hội.  Các yếu tố quan trọng : chính sách; luật lệ; thể chế chính trị; hành chính . PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:10 AM 15 3.5 Môi trƣờng vĩ mô Văn hóa - xã hội  Tác động chậm, chứa đựng những nguy cơ tiềm ẩn  TẠI SAO ?  Thường gắn liền với các yếu tố kinh tế.  Đặc trưng dân cư, Tôn giáo, giai cấp; tính truyền thống; giá trị văn hóa PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:11 AM 16 3.5 Môi trƣờng vĩ mô Tự nhiên – địa lý  Ngày càng quan trọng và tác động mạnh đến hoạt động của các tổ chức.  Khái niệm ĐỊA - KINH TẾ; ĐỊA – CHÍNH TRỊ  Khí hậu; thời tiết; giao thông vận tải; tài nguyên thiên nhiên; PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:12 AM 17 3.5 Môi trƣờng vĩ mô Công nghệ - kỹ thuật  Ngày càng phát triển nhanh chóng; là yếu tố có tốc độ thay đổi và điều chỉnh nhanh nhất.  Tác động mạnh đến chi phí & chất lượng  Trình độ công nghệ; khả năng đầu tư sử dụng; thay thế công nghệ PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:13 AM 18 3.5 Môi trƣờng vi mô  Môi trường này có tác động ảnh hưởng trực tiếp và thường xuyên, đe dọa trực tiếp sự thành bại của doanh nghiệp, mang tính đặc thù của từng ngành và từng đơn vị.  Đây là môi trường quyết định đến tính chất cạnh tranh.  Nghiên cứu môi trường vi mô nhằm xác định những cơ hội và đe dọa của cạnh tranh.  Sử dụng mô hình 5 áp lực của Porter PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:13 AM 19 3.5 Môi trƣờng vi mô Nhà Cung Ứng Đối Thủ Mới Tiềm Ẩn Khách Hàng Sản Phẩm Thay Thế PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:14 AM 20 3.6 Môi trƣờng nội bộ  Môi trường nội bộ là tất cả những yếu tố hình thành trong tổ chức, tạo ra những đặc thù của tổ chức đó.  Thể hiện qua những điểm mạnh và điểm yếu.  Là những yếu tố doanh nghiệp chủ động điều tiết để thích ứng với hoạt động.  Môi trường nội bộ bao gồm cả các yếu tố vật chất và phi vật chất. PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:15 AM 21 3.6 Môi trƣờng nội bộ  Nhân lực  Tài chính  Kỹ thuật  Trình độ tổ chức điều hành  Khả năng sản xuất  Trình độ marketing  Văn hóa   PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:16 AM 22 3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT  S (Strengths) : Các điểm mạnh.  W (Weaknesses) : Các điểm yếu.  O (Opportunities) : Các cơ hội.  T (Threats) : Các nguy cơ.  Là phương pháp liên kết các yếu tố môi trường để xác định các phương án thích hợp (các kịch bản có thể có) PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:18 AM 23 3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT SWOT Cơ hội (O) 1 2 3 Nguy cơ (T) 1 2 3 Điểm mạnh (S) 1 2 3 Phương án SO Phương án ST Điểm yếu (W) 1 2 3 Phương án WO Phương án WT PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:19 AM 24 3.7 Kỹ thuật phân tích SWOT Bước 1 Bước 2 Bước 3 Bước 4 Liệt kê các yếu tố lên trên ma trận Đưa ra các ph án - SO - ST - WO - WT Kết hợp các phương án để xây dựng kịch bản Chọn lựa kịch bản và xây dựng chiến lược PHẠM VĂN NAM - UEH 1/15/2013 10:36:20 AM 25 3.8 Câu hỏi ôn tập & thảo luận 1. Môi trƣờng quản trị là gì? Sự cần thiết khách quan phải nghiên cứu môi trƣờng. 2. Mối quan hệ và sự tƣơng tác giữa các loại môi trƣờng (tiếp cận theo cấp độ). 3. Phân biệt môi trƣờng vĩ mô và vi mô. Phân tích những tác động của các môi trƣờng này đến hoạt động quản trị. 4. Sự am hiểu hành vi và tâm lý nhân viên có quan trọng trong quản trị không? Yếu tố này thuộc môi trƣờng nào? 5. SWOT là gì? Điểm yếu của phƣơng pháp này là gì? PHẠM VĂN NAM - UEH