Bài giảng Đường lối đấu tranh giành chính quyền

Trường ĐH Kinh Tế TP.HCM Giảng viên hướng dẫn : Th.s: Trương Thùy Minh Giảng đường : B401 GVHD : Th.s: Trương Thùy Minh Giảng đường : B401 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Danh sách nhóm thuyết trình 1. Hà Á Linh: nghiên cứu về Luận Cương Chính Trị Tháng 10 – 1930 2. Hoàng Thị Xuân Vui: Nghiên Cứu Về Chủ Trương Và Nhận Thức Mới Của Đảng Giai Đoạn 1936 – 1939. 3. Võ Thị Ngọc Dung: Nghiên Cứu Về Tình Hình Thế Giới Và Trong Nước Giai Đoạn 1939 – 1945. 4. Nguyễn Thị Thanh Nhàn: Nghiên Cứu Về Nội Dung Chủ Trương Chuyển Hướng Chỉ Đạo Chiến Lược Giai Đoạn 1939 – 1945. 5. Nguyễn Thị Thu Trang: Nghiên Cứu Về Ý Nghĩa Của Sự Chuyển Hướng Chỉ Đạo Chiến Lược Gai Đoạn 1939 - 1945 6. Trần Ngọc Tâm: Nghiên Cứu về phát động cao trào khàng Nhật cứu Nước 7. Văn Thị Tuyết Nhung: Nghiên Cứu Chủ Trương Phát Động Tổng Khởi Nghĩa Giai Đoạn 1939 – 1945. 8. Phạm Quốc Anh: đẩy mạnh khởi nghĩa từng phần giai đoạn 1939 – 1945. 9. Nguyễn Thị Yến Nhi: thiết kế ô chữ lịch sử và tìm hiểu tài liệu về tranh ảnh và video về lịch sử trong giai đoạn 1939-1945 10. Nguyễn Văn Thành: Nghiên Cứu Nguyên Nhân Thắng Lợi Và Bài Học Kinh Nghiệm Của Cuộc Cách Mạng Tháng và thiết kế slide chính. 11. Nguyễn Thị Phương Nhung: tổng hợp bài nghiên cứu – hoàn thành bài tiểu luận, hỗ trợ thiết kế slide và thuyết trình. Danh Mục Tài Liệu Tham Khảo 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo- Giáo trình Lịch sử Đảng cộng sản Việt Nam- Nxb CTQG- Hà Nội. 2010. 2. Bộ Giáo dục và Đào tạo- Một số chuyên đề Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập I, II - Nxb CTQG- HN. 2007. 3. Đảng cộng sản Việt Nam- Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X- NXB CTQG- HN. 2006. 4. Lê Mậu Hãn- Các Cương lĩnh của Đảng cộng sản Việt Nam- Nxb CTQG- HN. 2000. 5. TS Đinh Xuân Lý (chủ biên)- Một số chuyên đề về tư tưởng Hồ Chí Minh- Nxb CTQG- HN. 2009. 6. Trang web của tạp chí cộng sản và các tài liệu thu thập từ internet. Mục Lục I.Khái quát giai đoạn 1930 đến 1939 II.Hoàn cảnh lịch sử giai đoạn 1939-1945 III.Nội dung chuyển hướng chỉ đạo chiến lược của đảng 1. Hội nghị ban chấp hành trung ương Đảng 2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng 3.Ý nghĩa chuyển hướng chỉ đạo chiến lược IV. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền 1. Cao trào kháng Nhật, cứu nước 2. Đẩy mạnh khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận 3. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa 4. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập ( 2-9-1945). V. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945. I.Khái quát giai đoạn 1930 đến 1939 1.Trong những năm 1930-1935 Nội dung chủ yếu của luận cương Ý Nghĩa Luận Cương Điểm Khác Giữa Luận Cương Chính Trị 10/1930 Với Cương Lĩnh Chính Trị Đầu Tiên 2/1930 2.Trong những năm 1936-1939 Tình hình thế giới và trong nước Chủ Trương Và Nhận Thức Mới Của Đảng: Chủ Trương: Nhận Thức Của Đảng Về Hai Nhiệm Vụ Dân Tộc Và Dân Chủ: 3. Kết luận Giai Đoạn 1936- 1939: Vì vậy, nếu như cao trào cách mạng 1930-1935 là cuộc tổng diễn tập đầu tiên thì cao trào cách mạng 1936-1939 là cuộc tổng diễn tập thứ hai cho thắng lợi của Cách mạng tháng Tám sau này. TỔNG KẾT GIAI ĐOẠN 1930-1939 II.Hoàn cảnh lịch sử 1. Tình hình thế giới và trong nước: a)Tình hình thế giới: 1-9-1939 Đức tấn công Balan 3-9-1939 Anh Pháp tuyên chiến với Đức  Chiến tranh Thế giới thứ 2 bùng nổ Đức chiếm các nước Châu Âu 6-1940 Đức tấn công Pháp,Pháp đầu hàng Đức 22-6-1941 Đức tấn công Liên Xô b) Tình hình trong nước: - Chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của chiến tranh thế giới thứ 2. - Ở Việt Nam và Đông Dương Pháp thi hành chính sách thời chiến rất trắng trợn - 22/9/1940 phat xít nhật tiến vào Lạng Sơn và đổ bộ vào Hải Phòng. 23/9/1940 Pháp ký hiệp định đầu hàng Nhật tại Hà Nội  Nhân dân ta chịu cảnh” một cổ bị hai tròng” áp bức của Pháp-Nhậtmâu thuẫn giữa dân tộc ta với Đế Quốc, phát xít Pháp-Nhật trở nên gay gắt hơn bao giờ hết. III. 1.Hội nghị ban chấp hành trung ương Đảng 1. Hội nghị Ban chấp hành ĐCS Đông Dương lần 6 tháng 11-1939. Thời gian- Địa điểm : tháng 11-1939- tại Bà Điểm ( Hóc Môn- Gia Định) do Nguyễn Văn Cừ chủ trì . Nội dung: + Nhiệm vụ trước mắt: đánh đổ đế quốc và tay sai, giành độc lập dân tộc. + Chủ trương: Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất và thành lập chính quyền Xô viết công nông binh, đề ra khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của thực dân đế quốc, địa chủ phản động và lập Chính phủ dân chủ cộng hòa. + Phương pháp : chuyển sang hoạt động bí mật + Thành lập Mặt trận Thống nhất nhân dân Phản đế Đông Dương thay cho Mặt trận Dân chủ Đông Dương. => Đánh dấu bước chuyển hướng quan trọng- đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. 2.Hội nghị ban chấp hành trung ương Đảng lần 7 ( tháng 11/1940) Họp tại Đình Bằng-Từ Sơn-Bắc Ninh. Khặng định chủ trương điều chỉnh chiến lược của hội nghị 6 là đúng nhưng cần bổ sung thêm. Hôi nghị trung ương này chủ trương là nhiệm vụ trung tâm của toàn đảng, toàn dân lúc này chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, là xây dựng lực lượng quần chúng, xây dựng lực lượng Đảng cho vững mạnh. Hội nghị cũng chủ trương là không được khởi nghĩa một cách nóng vội. Hình Ảnh Các Cuộc Đấu Tranh Thời Kỳ Mới 2. Những Cuộc Đấu Tranh Mở Đầu Thời KÌ Mới: 3. Nguyễn Ái Quốc trở về nước trực tiếp lãnh đạo CM. Hội nghị lần thứ 8 BCH Trung ương ĐCS Đông Dương ( 5-1941). * Ngày 28-1-1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng. Từ ngày 10 đến 19-5-1941, Người chủ trì Hội nghị lần thứ 8 BCH Trung ương Đảng tại Pác Bó ( Hà Quảng- Cao Bằng) * Nội dung Hội nghị: Nhiệm vụ chủ yếu trước mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc. Quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh ( 19-5-1941). Hình thái khởi nghĩa: Đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa. Bầu ra BCH Trung ương mới do đồng chí Trường Chinh làm tổng bí thư. * Ý nghĩa: Hoàn chỉnh chủ trương đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng 11-1939. Có tác dụng quyết định trong cuộc vận động toàn Đảng, toàn dân tích cực chuẩn bị tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Sự kiện Nguyễn Ái Quốc về nước năm 1941 có ý nghĩa như thế nào đối với cách mạng Việt Nam? => Nhận xét: - Lãnh đạo: Do tổ chức Đảng và lực lượng ngoài Đảng - Thành phần tham gia: các tầng lớp nhân dân ( chủ yếu là nông dân) và binh lính người Việt trong quân đội Pháp. - Địa bàn: cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. - Nguyên nhân thất bại: Thời cơ chưa chín muồi trong cả nước, kẻ thù còn mạnh. - Ý nghĩa: báo hiệu thời kì mới của CM Việt Nam- thời kì đấu tranh vũ trang trong toàn quốc để giành chính quyền. 2. Những Cuộc Đấu Tranh Mở Đầu Thời KÌ Mới: III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng  a. Chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược BCH TW đã họp Hội nghị TW lần thứ 6 (11/1939), lần 7 (11/1940), lần 8 (5/1941), quyết định chuyển hướng chỉ đạo chiến lược: + Đưa nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. + Khẩu hiệu đấu tranh: thay khẩu hiệu “đánh đổ địa chủ, chia ruộng đất cho dân cày” bằng khẩu hiệu “tịch thu ruộng đất của đế quốc việt gian chia cho dân cày nghèo và chia lại ruộng đất công cho công bằng”. + Quyết định thành lập mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh), đổi tên các Hội phản đế thành Hội cứu quốc. + Nhiệm vụ trung tâm là xúc tiến chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. (Cần chuẩn bị lực lượng vũ trang, lực lượng chính trị, xây dựng căn cứ địa CM) III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng b Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng: Một là: đưa nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu Mâu thuẫn chủ yếu: dân tộc ta với bọn đế quốc,phát xít Nhật –Pháp Nhiệm vụ trước mắt: đánh đổ đế quốc và tai sai,đưa nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. Chủ trương : tạm gác lại khẩu hiệu “Đánh đổ địa chủ,chia ruộng đất cho dân cày”thay bằng khẩu hiệu “Tịch thu ruộng đất của bọn đế quốc và Việt gian cho dân cày nghèo”… Hai là: quyết định thành lập mặt trận Việt Minh để đoàn kết, tập hợp lực lượng cách mạng nhằm mục tiêu giải phóng dân tộc. Thành lập: Mặt trân Việt Minh để đoàn kết hợp lực lượng cách mạng nhằm muc tiêu giải phóng dân tộc III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng b Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng: III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng b Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng: Ba là: quyết định xúc tiến, chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, là nhiệm vụ trung tâm của Đảng và nhân dân ta trong giai đoạn hiện tại. Quyết định; xúc tiến chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang la nhiệm vụ trung tâm của Đảng và nhân dân ta trong giai đoạn hiện tại(Cần chuẩn bị lực lượng vũ trang, lực lượng chính trị, xây dựng căn cứ địa CM) III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng b Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng: III.2. Chủ trương – Nội dung chuyển hướng chỉ đạo của Đảng c.Ý nghĩa chuyển hướng chỉ đạo chiến lược Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã giải quyết mục tiêu số một của cách mạng là độc lập dân tộc Là ngọn cờ giải phóng dân tộc cho nhân dân ta tiến lên giành thắng lợi trong sự nghiệp đánh Pháp,đuổi Nhật,giành độc lập cho dân tộc và tự do cho nhân dân 25-10-1941 Mặt trận Việt Minh tuyên bố ra đời lực lượng chính trị quần chúng ngày càng đông đảo và được rèn luyện trong đấu tranh chống Pháp – Nhật theo khẩu hiệu của Mặt trận Việt Minh cổ vũ và phát triển mạnh mẽ phong trào cách mạng quần chúng lên đấu tranh giành chính quyền IV. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền 1. Cao trào kháng Nhật, cứu nước Đêm 9-3-1945, Nhật đảo chính Pháp để độc chiếm Đông Dương. Quân Pháp đã nhanh chóng đầu hàng quân Nhật. Ngày 12-3-1945, Ban thường vụ trung ương Đảng ra chỉ thị “ Nhật- Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”. -Chỉ thị nhận định: Cuộc đảo chính của Nhật lật đổ Pháp để độc chiếm Đông Dương đã tạo ra một cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc, nhưng điều kiện khởi nghĩa chưa thực sự chín muồi. -Chỉ thị xác định: phátxit Nhật là kẻ thù cụ thể trước mắt duy nhất của nhân dân Đông Dương, vì vậy phải thay khẩu hiệu “ đánh đuổi phátxit Nhật-Pháp” bằng khẩu hiệu “đánh đuổi phátxit Nhật”. -Chỉ thị chủ trương: Phát động một cao trào kháng Nhật, cứu nước mạnh mẽ, làm tiền đề cho cuộc Tổng khởi nghĩa -Chỉ thị nêu rõ phương châm đấu tranh: phát động chiến tranh du kích, giải phóng từng vùng, mở rộng căn cứ địa. -Chỉ thị dự kiến: những điều kiện thuận lợi để thực hiện tổng khởi nghĩa. IV. 1. Cao trào kháng Nhật, cứu nước IV. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền 2. Đẩy mạnh khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận Giữa tháng 3-1945 trở đi, Cao trào kháng Nhật cứu nước đã diễn ra rất sôi nổi, mạnh mẽ và phong phú cả về nội dung và hình thức 15-4-1945, Ban thường cụ trung ương Đảng triệu tập hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ tại Hiệp Hòa Tháng 5 và 6-1945, các cuộc khởi nghĩa từng phần liên tục nổ ra và nhiều chiến khu được thành lập ở cả ba miền Giữa lúc phong trào quần chúng trong cả nước dang phát triển mạnh mẽ ở nông thôn và thành thị, nạn đói đã diễn ra nghiêm trọng ở các tỉnh Bắc Bộ và Trung Bộ do Nhật Pháp vơ vét hàng triệu tấn lúa gạo của nhân dân Đẩy nhân dân vào cảnh cùng cực. Nạn đói năm 1945 làm gần 2triệu đồng bào chết đói. Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt. Đảng kịp thời đề ra khẩu hiệu “Phá kho thóc, giải quyết nạn đói”. IV. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa giành chính quyền 3. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa Từ 15 đến 20- 4- 1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng triệu tập Hội nghị Quân sự cách mạng Bắc Kì, quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang, lập ra Ủy ban Quân sự cách mạng Bắc Kì Ngày 16-4-1945, Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam. Ngày 15-6-1945, Việt Nam cứu quốc quân và Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân thống nhất thành Việt Nam giải phóng quân. Ngày 4-6-1945, Khu Giải phóng Việt Bắc thành lập gồm các tỉnh Cao- Bắc- Lạng- Hà- Tuyên- Thái . a. Sự chuẩn bị cuối cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa b.Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945: - Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố. + Ngày 15/8/1945, Nhật đầu hàng Đồng minh. Điều kiện khách quan thuận lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến. + Ngày 13/8/1945, TW Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc, ra Quân lệnh số 1 , chính thức phát lệnh Tổng KN trong cả nước. + Từ 14 -> 15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào thông qua kế hoạch Tổng khởi nghĩa và quyết định những vấn đề quan trọng về chính sách đối nội, đối ngoại sau khi giành được chính quyền. + Từ 16 -> 17/8/1945, Đại hội quốc dân được triệu tạp ở Tân Trào, tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua 10 chính sách của Việt Minh, cử ra Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam do Hồ Chí Minh làm chủ tịch. 3. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa Ngày 16/8: đ/c Võ Nguyên Giáp chỉ huy một đơn vị giải phóng quan tiến về giải phóng thị xã Thái Nguyên. Ngày 18/8: 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất cả nước ( Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam). Ngày 19/8: Giành chính quyền ở Hà Nội Ngày 23/8: Giành chính quyền ở Huế Ngày 25/8: Giành chính quyền ở Sài Gòn Ngày 28/8: Giành chính quyền ở 2 tỉnh cuối cùng là Đồng Nai và Hà Tiên - Ngày 30/8: Vua Bảo Đại thoái vị. Diễn biến Tổng khởi nghĩa: 2.Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập ( 2-9-1945). - Ngày 25/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với TW Đảng và Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam từ Tân Trào về đến Hà Nội. . - Ngày 2 - 9 - 1945, tại Quảng trường Ba Đình ( Hà Nội ), trước hàng chục vạn đồng bào thủ đô, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố với quốc dân và thế giới rằng nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã ra đời.  VII. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Kết Quả Ý Nghĩa: +Với thắng lợi của Cách mạng tháng 8/1945, nhân dân Việt Nam đã đập tan xiềng xích nô lệ của Pháp trong gần một thế kỉ tại Việt Nam.Lật nhào chế độ quân chủ hàng máy nghìn năm và ách thống trị của phatxit Nhật +lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. +Đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của nhân dân Việt Nam.Đưa dân tộc ta bước vào kỉ nguyên mới: Kỉ nguyên độc lập, tự do đi lên xã hội chủ nghĩa. +Cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giành độc lập tự do của các nước thuộc địa và nữa thuộc địa. +Góp phần làm phong phú nền tảng chủ nghĩa Mác-LêNin. Nguyên Nhân Thắng Lợi: - Nguyên nhân khách quan: Chiến thắng của Đồng minh trong cuộc chiến chống bọn phát xít của Hồng quân Liên Xô đã cổ vũ tinh thần, củng cố niềm tin cho nhân dân ta trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tạo thời cơ để nhân dân ta đứng lên tổng khởi nghĩa.- Nguyên nhân chủ quan:+ Dân tộc ta vốn có truyền thống nồng nàn yêu nước. + Cách mạng do Đảng Cộng sản Đông Dương và Hồ Chí Minh lãnh đạo đã có những chiến lược, chủ trương và sách lược đúng đắn dựa trên lí luận Mác - Lênin được vận dụng sáng tạo vào hoàn cảnh Việt Nam.+ Để giành thắng lợi, Đảng ta đã chuẩn bị trong suốt 15 năm và đã rút được nhiều kinh nghiệm.+ Toàn Đảng, toàn dân nhất trí, đồng lòng, không sợ hi sinh, gian khổ quyết tâm giành độc lập, tự do. Các cấp lãnh đạo linh hoạt, sáng tạo chỉ đạo khởi nghĩa, chớp thời cơ phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền. Một là: dương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, kết hợp đúng đắn 2 nhiệm vụ chống đế quốc và phong kiến. Hai là, toàn dân nổi dậy trên nến tảng khối liên minh công-nông Ba là, lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù Bốn là, kiên quyết dùng bạo lực CM và biết cách sử dụng BLCM Năm là, nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa và chọn đúng thời cơ Sáu là, xậy dựng 1 Đảng Mac- le6nin đủ sức lãnh đạo khởi nghĩa giành chính quyền. Bài Học Kinh Nghiệm: