Bài giảng Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin - Bài 7: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa - Vũ Văn Hân

1v1.0013103214 BÀI 7 SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA ThS. Nguyễn Văn Thuân Trường Đại học Kinh tế Quốc dân v1.0013103214 2 Theo các bạn, có phải giai cấp công nhân đã thay đổi, đã “teo đi” và vấn đề lịch sử của giai cấp công nhân cũng như cách mạng xã hội chủ nghĩa không còn nữa? TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG Hai nhóm học viên đang tranh luận với nhau về quan điểm: Trong thời đại cách mạng và khoa học – kỹ thuật hiện nay, giai cấp công nhân đã bị người máy và các dây truyền sản xuất tự động hóa thay thế nên công nhân không còn đáng kể về số lượng. Nghĩa là giai cấp công nhân đã thay đổi, đã “teo đi”. Do vậy, không còn vấn đề sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng xã hội chủ nghĩa nữa. v1.0013103214 3 MỤC TIÊU • Làm rõ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa thông qua cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. • Trên cơ sở nhận thức đó, học viên có khả năng nhận biết, phân tích đánh giá một cách đúng đắn về lí luận và thực tiễn sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân nói chung và giai cấp công nhân Việt Nam nói riêng. • Quyết tâm bằng nhiều hình thức khác nhau, đấu tranh chống lại các luận điệu xuyên tạc, phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và lãnh đạo của Đảng cộng sản đối với sự nghiệp cách mạng. • Tự đó giúp học viên vững tin, tự giác, phấn đấu lao động học tập và cống hiến theo ngọn cờ của giai cấp công nhân, của Đảng cộng sản Việt Nam. v1.0013103214 4 NỘI DUNG Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Cách mạng xã hội chủ nghĩa Hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa v1.0013103214 5 1. SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN 1.1. Giai cấp công nhân và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 1.3. Vai trò của Đảng Cộng sản trong quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 1.2. Những điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân v1.0013103214 6 1.1. GIAI CẤP CÔNG NHÂN VÀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN 1.1.1. Khái niệm giai cấp công nhân 1.1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân v1.0013103214 7 1.1.1. KHÁI NIỆM GIAI CẤP CÔNG NHÂN • C.Mác và Ph.Ăngghen đã dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để chỉ về giai cấp công nhân:  Giai cấp vô sản.  Giai cấp vô sản hiện đại.  Giai cấp công nhân đại công nghiệp.  Giai cấp công nhân hiện đại.  Giai cấp lao động làm thuê • Mặc dù C.Mác và Ph.Ănghen có dùng nhiều thuật ngữ khác nhau đi chăng nữa thì về cơ bản, những thuật ngữ đó vẫn dùng để chỉ:  Giai cấp công nhân hiện đại là con đẻ của nền đại công nghiệp.  Giai cấp đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại. v1.0013103214 8 ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN Theo C.Mác và Ph.Ăngghen, có hai tiêu chí cơ bản (hai đặc trưng) để nhận biết giai cấp công nhân: 1. Về phương thức lao động, phương thức sản xuất (tiêu chí về nghiệp): Đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại và xã hội hoá cao. v1.0013103214 9 ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN 2. Về địa vị của giai cấp công nhân trong hệ thống quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: Giai cấp công nhân là những người lao động không có hoặc về cơ bản không có tư liệu sản xuất, làm thuê cho giai cấp tư sản và bị bóc lột giá trị thặng dư. Đây là đặc trưng cơ bản nhất của giai cấp công nhân dưới chế độ tư bản chủ nghĩa. Từ đặc trưng này, Mác và Ăngghen khẳng định: “Những người công nhân trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản” v1.0013103214 10 KHÁI NIỆM GIAI CẤP CÔNG NHÂN “Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hoá ngày càng cao; là lực lượng lao động cơ bản tiên tiến trong các quy trình công nghệ, dịch vụ công nghiệp, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện nay”. v1.0013103214 11 KHÁI NIỆM GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở các nước TBCN, giai cấp công nhân là những người không có hoặc về cơ bản không có TLSX phải làm thuê và bị giai cấp tư sản bóc lột sức lao động. Ở các nước XHCN, giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động làm chủ những TLSX chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của xã hội. v1.0013103214 12 1.1.2. NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬA CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN • Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền đại công nghiệp, là lực lượng sản xuất tiên tiến, phương thức sản xuất hiện đại, đại biểu cho xu hướng phát triển của xã hội tương lai. • Do vậy, về mặt khách quan: Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử xoá bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa và tiền tư bản chủ nghĩa; từng bước xây dựng xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa; xoá bỏ áp bức bóc lột; giải phóng mình đồng thời giải phóng toàn nhân loại. v1.0013103214 13 1.1.2. NỘI DUNG SỨ MỆNH LỊCH SỬA CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN Theo C.Mác và Ph.Ăngghen: Việc thực hiện được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân phải trải qua hai giai đoạn: • Giai đoạn 1: Giai cấp công nhân lật đổ giai cấp tư sản giành lấy chính quyền, thiết lập nền chuyên chính cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động. • Giai đoạn 2: Giai cấp công nhân sử dụng chính quyền mới làm công cụ cải tạo xã hội cũ, tập hợp quần chúng nhân dân lao động xây dựng thành công xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa để tiến lên chủ nghĩa cộng sản. Lưu ý: Để hoàn thành được sứ mệnh lịch sự của mình đòi hỏi: Giai cấp công nhân phải tập hợp các tầng lớp nhân dân lao động Đấu tranh xóa bỏ xã hội cũ Xây dựng xã hội mới về mọi mặt Đây là một quá trình lịch sử hết sức lâu dài và khó khăn v1.0013103214 14 1.2. NHỮNG ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GCCN 1.2.1. Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân trong xã hội TBCN 1.2.2. Những đặc điểm chính trị - xã hội của giai cấp công nhân v1.0013103214 15 1.2.1. ĐỊA VỊ KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN TRONG XÃ HỘI TBCN • Thứ nhất: Giai cấp công nhân là đại biểu cho lực lượng sản xuất tiến tiến trong chủ nghĩa tư bản.  V.I.Lênin: “Lực lượng sản xuất hàng đầu của toàn nhân loại là công nhân, là người lao động”.  Giai cấp công nhân vừa là chủ thể trực tiếp nhất, vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đại công nghiệp. • Thứ hai: Giai cấp công nhân không có hoặc có rất ít TLSX nên phải bán sức lao động cho nhà tư bản để kiếm sống và bị giai cấp tư sản bóc lột nên có lợi ích đối lập với giai cấp tư sản và trở thành giai cấp đối kháng với giai cấp tư sản. • Giai cấp tư sản muốn duy trì chế độ tư hữu tư nhân TBCN, duy trì chế độ áp bức bóc lột. Giai cấp công nhân muốn xóa bỏ chế độ TBCN, xây dựng xã hội mới không còn áp bức, bóc lột. Công nhân General Motors ở châu Âu biểu tình trước nguy cơ mất việc. v1.0013103214 16 1.2.2. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN • Thứ nhất: Giai cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng.  Giai cấp công nhân đại biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến gắn liền với nền khoa học và công nghệ hiện đại.  Được trang bị một lý luận khoa học và cách mạng, luôn đi đầu trong phong trào đấu tranh xóa bỏ xã hội cũ lạc hậu, xây dựng xã hội mới hiện đại. • Thứ hai: Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để.  Giai cấp công nhân đấu tranh xóa bỏ mọi hình thức áp bức bóc lột và nguyên nhân sinh ra áp bức bóc lột.  Trong xây dựng CNXH, giai cấp công nhân kiên quyết xóa bỏ chế độ tư hữu, xây dựng chế độ dân chủ, bình đẳng trên cơ sở chế độ công hữu. “Trong tất cả các giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là thực sự cách mạng”. (Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản) v1.0013103214 17 1.2.2. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN • Thứ ba: Giai cấp công nhân là giai cấp có ý thức tổ chức, kỷ luật cao.  Giai cấp công nhân sống tập trung tại những thành phố lớn, những trung tâm công nghiệp hiện đại.  Giai cấp công nhân chủ yếu làm việc trong các dây truyền hiện đại, mang tính chuyên môn hóa cao. • Thứ tư: Giai cấp công nhân mang bản chất quốc tế.  Giai cấp công nhân các nước có cùng đối tượng đấu tranh. Hơn nữa giai cấp tư sản là một lực lượng quốc tế, để chống lại giai cấp tư sản, giai cấp công nhân ở các nước phải đoàn kết, để trở thành một lực lượng quốc tế.  Giai cấp công nhân ở các nước có cùng mục tiêu không chỉ đấu tranh giải phóng dân tộc, đất nước mình mà còn giải phóng toàn nhân loại. “Tư bản là một lực lượng quốc tế, muốn thắng nó, cần phải có sự liên linh quốc tế” (V.I.Lênin) v1.0013103214 18 1.3. VAI TRÒ CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN SỨ MỆNH LỊCH SỬA CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN 1.3.1. Tính tất yếu và quy luật hình thành, phát triển chính đảng của giai cấp công nhân 1.3.2. Mối quan hệ giữa Đảng Cộng sản và giai cấp công nhân v1.0013103214 19 1.3.1. TÍNH TẤT YÊU VÀ QUY LUẬT HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN CHÍNH ĐẢNG CỦA GCCN Ngay từ khi CNTB ra đời, giai cấp công nhân đã đấu tranh chống lại giai cấp tư sản. Mặc dù, có thể phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân có thể phát triển, mở rộng về quy mô, nhưng nhìn chúng là đều thất bại. Ví dụ: Khởi nghĩa của công nhân dệt Lion năm 1831 "Live free working, or die fighting” Phong trào Hiến chương (1838-1848) v1.0013103214 20 1.3.1. TÍNH TẤT YÊU VÀ QUY LUẬT HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN CHÍNH ĐẢNG CỦA GCCN • Khi tiếp thu được một lý luận khoa học, cách mạng là chủ nghĩa Mác, thì phong trào đấu tranh mang tính chính trị, chuyển từ tự phát lên tự giác dẫn tới cần một tổ chức lãnh đạo và Đảng Cộng sản ra đời. • Nhờ có Đảng Cộng sản tuyên tuyền, giáo dục, giai cấp công nhân nhận thức được vai trò, vị trí của mình, hiểu được con đường, biện pháp đấu tranh nhằm lật đổ CNTB, giải phóng giai cấp và nhân loại. • Tuy nhiên, để hoàn thành vai trò lãnh đạo của mình, Đảng Cộng sản phải luôn xây dựng về tư tưởng, tổ chức, Đảng phải vững mạnh, không ngừng nâng cao trí tuệ, gắn bó với quần chúng, có năng lực lãnh đạo v1.0013103214 21 • Đảng Cộng sản là tổ chức chính trị cao nhất, đại biểu cho giai cấp công nhân. • Giai cấp công nhân thực hiện vai trò lãnh đạo của mình thông qua Đảng Cộng sản. • Đảng Cộng sản là đội tiên phong chiến đấu của giai cấp công nhân. • Đảng Cộng sản là bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân và dân tộc. • Giai cấp công nhân là cơ sở giai cấp, là nguồn bổ sung cho Đảng Cộng sản. • Lợi ích của Đảng Cộng sản thống nhất với lợi ích giai cấp công nhân và nhân dân lao động. 1.3.2. MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐẢNG CỘNG SẢN VÀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN v1.0013103214 22 2.2. Mục tiêu, động lực và nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa 2. CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 2.1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa và nguyên nhân của nó 2.3. Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác trong cách mạng XHCN v1.0013103214 23 2.1. CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA NÓ Khái niệm cách mạng xã hội chủ nghĩa: Theo nghĩa chung nhất, cách mạng XHCN là cuộc cách mạng nhằm thay thế chế độ tư bản chủ nghĩa bằng chế độ xã hội chủ nghĩa, do giai cấp công nhân lãnh đạo cùng với nhân dân lao động thực hiện. Theo nghĩa hẹp, cách mạng XHCN được hiểu là một cuộc cách mạng chính trị, được kết thúc bằng việc giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động giành được chính quyền, thiết lập nên nhà nước chuyên chính vô sản. Cách mạng xã hội chủ nghĩa Theo nghĩa rộng, cách mạng XHCN bao gồm cả hai thời kỳ: cách mạng về chính trị nhằm thiết lập nhà nước chuyên chính vô sản; và thời kỳ sử dụng nhà nước của mình để cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới về mọi mặt. v1.0013103214 24 2.1. CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA NÓ Nguyên nhân của cách mạng xã hội chủ nghĩa: • Nguyên nhân sâu xa của mọi cuộc cách mạng xã hội là do mâu thuẫn giữa LLSX và QHSX • Trong CNTB: Mâu thuẫn giữa LLSX phát triển, có tính xã hội hóa cao với QHSX dựa trên chế độ tư hữu tư nhân TBCN đã lỗi thời, biểu hiện về mặt xã hội là mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản và mâu thuẫn này chỉ có thể giải quyết thông qua cuộc cách mạng XHCN. Cách mạng xã hội PTSX LLSX QHSX PTSX mới v1.0013103214 25 2.2. MỤC TIÊU, ĐỘNG LỰC VÀ NỘI DUNG CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 2.2.1. Mục tiêu cách mạng xã hội chủ nghĩa 2.2.2. Động lực của cách mạng xã hội chủ nghĩa 2.2.3. Nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa v1.0013103214 26 2.2.1. MỤC TIÊU CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Mục tiêu cao nhất của cách mạng XHCN là giải phóng xã hội, giải phóng con người. Mục tiêu giai đoạn 2: Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động cải tạo xã hội cũ xây dựng thành công xã hội mới. Mục tiêu giai đoạn 1: Giai cấp công nhân và nhân dân phải giành lấy chính quyền. Chủ nghĩa xã hội mang tính nhân văn sâu sắc v1.0013103214 27 2.2.2. ĐỘNG LỰC CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA • Khi nghiên cứu các cuộc cách mạng trong lịch sử, Mác và Ănghen khẳng định: “Tất cả các phong trào lịch sử, từ trước đến nay, đều do thiểu số thực hiện hoặc mưu cầu lợi ích cho thiểu số. Phong trào vô sản là phong trào độc lập của khối đại đa số, mưu lợi ích cho khối đại đa số” - (Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản). • Xuất phát từ mục tiêu của cách mạng XHCN là giải phóng xã hội, giải phóng con người nên thu hút được sự tham gia của đông đảo quần chúng nhân dân lao động. GCCN là lực lượng hàng đầu đảm bảo sự thắng lợi của cách mạng XHCN • Giai cấp công nhân là lực lượng lãnh đạo cách mạng XHCN và là động lực chủ yếu của cách mạng XHCN, bởi vì:  Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền đại công nghiệp.  Giai cấp công nhân là lực lượng lao động chủ yếu tạo ra của cải vật chất cho xã hội.  Giai cấp công nhân là lực lượng xã hội đi đầu trong cuộc đấu tranh chống CNTB xây dựng xã hội mới. v1.0013103214 28 2.2.2. ĐỘNG LỰC CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA • Giai cấp nông dân là động lực to lớn của cách mạng XHCN: Giai cấp công nhân có lợi ích cơ bản thống nhất với lợi ích của giai cấp nông dân, trong đấu tranh giành chính quyền, giai cấp công nhân chỉ giành được thắng lợi khi thu hút được giai cấp nông dân. • Vai trò của giai cấp nông dân thể hiện:  Trong đấu tranh giành chính quyền, cách mạng vô sản phải là bài đồng ca của giai cấp công nhân và giai cấp nông dân.  Trong xây dựng CNXH, giai cấp nông dân là lực lượng lao động quan trọng, lực lượng cơ bản để xây dựng và bảo vệ chính quyền. • Trên cơ sở liên minh công – nông vững chắc mới tạo ra được sức mạnh của khối đoàn kết rộng rãi các lực lượng tiến bộ trong các tầng lớp nhân dân lao động khác. “Nguyên tắc cao nhất của chuyên chính vô sản là duy trì khối liên minh giữa giai cấp vô sản và nông dân” (V.I.Lênin) v1.0013103214 29 2.2.3. NỘI DUNG CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Trên lĩnh vực chính trị: • Đập tan nhà nước của giai cấp bóc lột, giành chính quyền về tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động. • Xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ XHCN, thu hút ngày càng đông đảo nhân dân lao động tham gia quản lý xã hội, quản lý nhà nước. • Đảng Cộng sản và nhà nước XHCN phải chú trọng nâng cao nhận thức, đặc biệt là văn hóa chính trị cho nhân dân. • Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo điều kiện để nhân dân tham gia hoạt động quản lý nhà nước và xã hội. v1.0013103214 30 2.2.3. NỘI DUNG CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Trên lĩnh vực kinh tế: • Đưa người lao động lên làm chủ tư liệu sản xuất. • Cải tạo QHSX cũ, xây dựng QHSX mới, phát triển LLSX, nâng cao năng suất lao động, nâng cao đời sống cho nhân dân. • Thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động, lấy năng suất lao động, hiệu quả làm thước đo đánh giá sự đóng góp của mỗi người trong xã hội. Cách mạng XHCN, về thực chất là có tính chất kinh tế, giành chính quyền chỉ là bước đầu, nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế. v1.0013103214 31 2.2.3. NỘI DUNG CỦA CÁCH MẠNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Trên lĩnh vực tư tưởng – văn hóa: • Trong XHCN, giai cấp công nhân và nhân dân lao động trở thành người sáng tạo và thụ hưởng những giá trị tinh thần. • Xây dựng nền văn hóa mới trên cơ sở kế thừa, phát triển giá trị văn hóa truyền thống và tinh hoa văn hóa nhân loại. • Giải phóng người lao động về tinh thần thông qua xây dựng thế giới quan. • Xây dựng con người mới XHCN: có bản lĩnh chính trị, tri thức v1.0013103214 32 2.3. LIÊN MINH GIỮA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VỚI GIAI CẤP NÔNG DÂN VÀ CÁC TẦNG LỚP LAO ĐỘNG KHÁC TRONG CÁCH MẠNG XHCN 2.3.1. Tính tất yếu và cơ sở khách quan của liên minh 2.3.2. Nội dung của liên minh 2.3.3. Nguyên tắc cơ bản của của liên minh v1.0013103214 33 2.3.1. TÍNH TẤT YẾU VÀ CƠ SỞ KHÁCH QUAN CỦA LIÊN MINH • Thứ nhất, trong CNTB các tầng lớp lao động đều bị bóc lột. • Trong CNXH, liên minh công – nông thực chất là liên minh giữa các ngành trong cơ cấu kinh tế quốc dân. • Trong xã hội, giai cấp công nhân và các tầng lớp lao động là lực lượng chính trị to lớn để bảo vệ và xây dựng xã hội. C.Mác chỉ ra: “Công nhân Pháp không thể tiến lên một bước nào và cũng không thể sử dụng đến một sợi tóc của chế độ tư sản, trước khi đông đảo nhân dân nằm giữa giai cấp vô sản, tức là nông dân và giai cấp tiểu tư sản, nổi dậy chống chế độ tư sản”. V.I.Lênin cho rằng: Phải củng cố, tăng cường khối liên minh công – nông – đây là một nguyên nhân thắng lợi của cách mạng Tháng Mười. v1.0013103214 34 2.3.2. NỘI DUNG CỦA LIÊN MINH • Liên minh về chính trị:  Trong đấu tranh giành chính quyền: Liên minh để tạo ra sứ mạnh giành chính quyền  Trong quá trình xây dựng CNXH: Cùng tham gia xây dựng, bảo vệ chính quyền nhà nước, chế độ xã hội và thành quả cách mạng.  Là cơ sở vững chắc cho nhà nước XHCN, tạo thành nòng cốt mặt trận dân tộc thống nhất. • Liên minh về kinh tế:  Kết hợp đúng dắn lợi ích các giai cấp.  Xây dựng hệ thống chính sách phù hợp với nông nghiệp nông thôn.  Đưa nông dân và các tầng lớp lao đọng trong xã hội teo con đường XHCN với những bước đi phù hợp.  Thực hiện liên minh giai cấp công nhân và tầng lớp trị thức để xây dựng nền SXCN hiện đại. v1.0013103214 35 2.3.2. NỘI DUNG CỦA LIÊN MINH Liên minh về văn hóa xã hội: • Một là, CNXH xây dựng trên nền sản xuất công nghiệp hiện đại. Vì vậy, người lao động có trình độ văn hóa và nghề nghiệp. • Hai là, CNXH nhằm xây dựng một xã hội nhân văn, nhân đạo, quan hệ giữa con người là quan hệ hữu nghị, giúp đỡ và hợp tác với nhau. • Ba là, CNXH tạo điều kiện cho quần chúng nhân dân lao động tham gia quản lý mọi mặt của xã hội. v1.0013103214 36 2.3.3. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH Nguyên tắc 1: Đảm bảo vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân Thực hiện liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác không có nghĩa là chia quyền lãnh đạo. Các giai tầng khác gắn với phương thức sản xuất nhỏ, phân tán, không có hệ tư tưởng độc lập nên giai cấp công nhân phải là giai cấp lãnh đạo. “Chỉ có sự lãnh đạo của giai cấp vô sản mới có thể giải phóng được quần chúng tiểu nông thoát khỏi chế độ nô lệ tư bản và dẫn họ tới CNXH” (V.I.Lênin) v1.0013103214 37 2.3.3. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH Nguyên tắc 2: Tự nguyện • Tính tự nguyện đảm bảo cho khối liên minh trở nên bền vững hơn. • Để liên minh dựa trên cơ sở tự nguyện cần phải giáo dục, giác ngộ quần chúng nhân dân lao động. Nông dân tự nguyện đi dân công trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Cách mạng thành công, người nông dân được chia ruộng. v1.0013103214 38 2.3.3. NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LIÊN MINH Nguyên tắc 3: Kết hợp đúng đắn các lợi ích Giai cấp công nhân và các giai tầng khác có những lợi ích cơ bản là thống nhất vì dưới CNTB họ đều bị bóc lột. Đảng và Nhà nước phải có chính sách phù hợp với lợi ích của từng giai tầng, có như thế mới thúc đẩy được sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Là những chủ thể kinh tế