Bài giảng quản lý của nhà nước về giáo dục và đào tạo
1. Nguồn gốc của nhà n-ớc Nhà n-ớc là một hiện t-ợng cơ bản, phức tạp của mọi xã hội có giaicấp, là tác nhân biến đổi của xã hội và phát triển kinh tế. Chính vì thế các nhà t-t-ởng đã tiếp cận và đ-a ra những lý giải khác nhau về nguồn gốc phát sinh ra nhà n-ớc. Thuyết thần họccho rằng Th-ợng đế là ng-ời sắp đặt trật tự xã hội. Nhà n-ớc cũng vậy, đều do Th-ợng đế sáng tạo ra để bảo vệ trật tự chung, họ coi Th-ợng đế là lực l-ợng siêu nhiên, quyền lực nhà n-ớc là vĩnh cửu. Sự phục tùng quyền lực nhà n-ớc là cần thiết và tất yếu. Thuyết gia tr-ởngcho rằng nhà n-ớc là kết quả của sự phát triển lịch sử gia đình, là hình thức tổ chức tự nhiên của cuộc sống con ng-ời, nhà n-ớc có trong mọi xã hội và quyền lực nhà n-ớc về cơ bản giống nh-quyền của ng-ời đứng đầu gia đình. Thuyết khế -ớc xãhộicho rằng sự ra đời của nhà n-ớc là sản phẩm của 1 khế -ớc giữa những con ng-ời sống trong trạng thái tự nhiên không có nhà n-ớc. Nhân dân có thể lật đổ nhà n-ớc và những ng-ời đại diện, nếu nh-họ vi phạm hợp đồng. Thuyết bạo lựccho rằng nhà n-ớc xuất hiện trực tiếp từ sự sử dụng bạo lực của thị tộc này đối với thị tộc khác, mà kết quả là thị tộc chiến thắng “nghĩ ra” 1 tổ chức đặc biệt (nhà n-ớc) để nô dịch kẻ chiến bại. Các nhà kinh đIển của chủ nghĩa Mác-Lê ninđã chỉ ra rằng: Nhà n-ớc không phải là 1 hiện t-ợng vĩnh cửu, bất biến, mà nhà n-ớc là 1 phạm trù lịch sử, có quá trình phát sinh, phát triển và tiêu vong. Lịch sử hình thành và phát triển xã hội loài ng-ời đã chứng tỏ rằng: xã hội loài ng-ời đã có một thời kỳ dài không có nhà n-ớc. Đó là thời kỳ lịch sử kéo dài hàng triệu năm của chế độ công xã nguyên thuỷ. Trong chế độ đó, quyền lực xã hội đ-ợc gắn với một hệ thống quản lý giản đơn: Hội đồng thị tộc. Đó là 1 hình thức tổ chức quyền lực cao nhất của thị tộc gồm những ng-ời cao tuổi có uy tín trong cộng đồng, hội đồng đó quyết định tất cả những vấn đề quan trọng của thị tộc nh-: Tổ chức lao động sản xuất; Tiến hành chiến tranh; Giải quyết các tranh chấp nội bộ. Những quyết định của hội đồng thị tộc thể hiện ý chí chung của tất cả mọi thành viên và có tính bắt buộc chung đối với tất cả mọi ng-ời. Mặc dù trong thị tộc ch-a có các tổ chức c-ỡng chế việc thi hành các quyết định đó, nh-ng quyền lực xã hội có hiệu lực rất cao và đã thể hiện tính c-ỡng chế mạnh mẽ.
