Bài giảng Quản trị ngành công tác xã hội - Chương 2: Công tác hoạch định trong Công tác xã hội - Hoàng Thị Kim Oanh

14/03/2021 1 Chương 2: Công tác hoạch định trong Công tác xã hội Mục tiêu + Hiểu được khái niệm, vai trò của công tác hoạch định; + Nắm được nội dung các bước của tiến trình hoạch định đối với nhân viên, cơ sở xã hội; + Thực hiện được việc hoạch định ở cấp độ nhân viên. Nội dung 2.1. Khái niệm, ý nghĩa của hoạch định 2.2. Quy trình hoạch định trong công tác xã hội 2.3. Quy trình lập kế hoạch quản lý trường hợp 2.1. Khái niệm, vai trò của hoạch định 2.1.1. Khái niệm hoạch định 2.1.2. Ý nghĩa của hoạch định trong công tác xã hội 14/03/2021 2 2.1.1. Khái niệm hoạch định Hoạch định hay còn gọi là công tác lập kế hoạch gồm nhiều quan niệm khác nhau: Thứ nhất: Hoạch định là quá trình xác định những mục tiêu của tổ chức và phương thức tốt nhất để đạt được những mục tiêu đó. Thứ hai: Hoạch định là quá trình chuẩn bị đối phó với những thay đổi và tính không chắc chắn bằng việc trù liệu những cách thức hành động trong tương lai. 2.1.1. Khái niệm hoạch định “Hoạch định là quá trình bao gồm việc xác định mục tiêu và các chương trình, kế hoạch nhằm đạt được mục tiêu đó” => Chương trình, kế hoạch của tổ chức là kết quả của quá trình hoạch định. Vậy, vì sao các tổ chức nói chung và tổ chức công tác xã hội nói riêng phải thực hiện hoạch định? GIỚI HẠN CÁC YẾU TỐ NGUỒN LỰC CỦA TỔ CHỨC 14/03/2021 3 Các yếu tố thuộc về môi trường hoạt động của tổ chức luôn biến động, có thể được dự đoán trước hoặc rất khó dự đoán. => Đòi hỏi sự thích nghi linh hoạt của tổ chức thông qua việc xác định các mục tiêu, chương trình, kế hoạch hành đồng phù hợp với từng giai đoạn. Đặc điểm các nguồn lực quan trọng của cơ sở xã hội + Ngân sách: các quỹ quốc gia nhằm góp phần an sinh xã hội; các chương trình chính sách của Chính phủ; các quỹ tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; ngân sách tự huy động => ngân sách chung của cả cộng đồng và có quy định về giải ngân, chi trả cho các cơ sở; số lượng ngân sách có giới hạn, tính bền vững còn thấp + Nhân lực: cần được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ kỹ càng và có kinh nghiệm nhất định mới có thể thực hiện tốt các công việc. Chủ yếu là nguồn từ các cơ sở đào tạo các ngành liên quan như CTXH, Tâm lý học, Xã hội học. Ý nghĩa của việc lập kế hoạch  Việc hoạch định hiệu quả giúp tổ chức đạt được mục đích, mục tiêu đề ra với chi phí và nỗ lực tối thiểu;  Mục tiêu chính trong CTXH là giúp những người cần giúp đỡ  Kế hoạch công việc đã được lập và có sự phân công nhiệm vụ, các thành viên sẽ phải chịu trách nhiệm cá nhân trong phạm vi công việc của mình.  Các định hướng lâu dài và chương trình hoạt động cụ thể, rõ ràng cho mọi cán bộ, nhân viên của cơ sở có thể thực hiện một cách tốt hơn các nhiệm vụ, chức năng của mình. Các cấp độ hoạch định trong tổ chức Trong các tổ chức SXKD (DN/Công ty) - Cấp công ty (còn gọi là chiến lược; xác định các mục tiêu tổng thể, dài hạn và các định hướng phát triển của công ty) - Cấp SBU (tạo lợi thế cạnh tranh, phân bổ nguồn lực theo ngành hàng của công ty) - Tác nghiệp và chức năng trong mỗi SBU (bao gồm tất cả các hoạt động chức năng của tổ chức (sản xuất, tài chính, marketing, R&D, nguồn nhân lực) Trong cơ sở CTXH - Cấp cơ sở (Xác định các mục tiêu ngắn hạn, dài hạn, định hướng phát triển của cơ sở) - Cấp chức năng (các kế hoạch theo chức năng chuyên môn trong cơ sở) - Cấp cá nhân (Kế hoạch quản lý trường hợp) 14/03/2021 4 2.2. Quy trình hoạch định trong CTXH 1. Xác định mục tiêu 2. Xem xét các tài nguyên cơ sở 3. Liệt kê các phương án 4. Dự báo thành quả của mỗi phương án 5. Quyết định phương án tốt nhất 6. Hoạch định một chương trình hành động cụ thể 2.2.1. Xác định mục tiêu Mục tiêu tổng quát: liên quan đến mục đích tồn tại của cơ sở, những giá trị hay trạng thái mà tổ chức muốn đạt được trong hiện tại và tương lai; mang tính dài hạn (>1 năm) VD 1: Mục tiêu của một cơ sở nuôi trẻ là đứa trẻ bị thiệt thòi được yêu thương, chăm sóc, có cơ hội học tập, làm việc; Mục tiêu của một cơ sở chăm sóc sức khỏe tâm thần là giúp đưa ra các dịch vụ làm giảm số người có bệnh về tâm thần, ngăn ngừa nguy cơ và hỗ trợ điều trị người bị bệnh tâm thần. 2.2.1. Xác định mục tiêu + Mục tiêu cụ thể: là các mục tiêu được cụ thể hóa từ các mục tiêu dài hạn/tổng quát gắn với tương lai gần (ngắn hạn, <= 1 năm). Thường các mục tiêu này gắn liền với những lĩnh vực chức năng khác nhau của cơ sở. Thông qua việc xác định và thực hiện các mục tiêu cụ thể thì tổ chức đạt được các mục tiêu dài hạn. VD 2: các mục tiêu cụ thể về ngân sách, tuyển dụng, sắp xếp bố trí nhân lực, số lượng trường hợp được giải quyết, số người được hỗ trợ.của cơ sở theo từng năm Nguyên tắc SMART trong xác định mục tiêu: - Mục tiêu cụ thể, rõ ràng - Mục tiêu có thể đo lường được - Mục tiêu khả thi - Mục tiêu phải thực tế - Mục tiêu phải gắn với thời hạn rõ ràng 14/03/2021 5 2.2.2. Xem xét tài nguyên cơ sở + Xem xét các tài nguyên kinh tế (ngân sách, tiền bạc), cơ sở vật chất, nhân sự của cơ sở. Sự hỗ trợ của cộng đồng cho các dịch vụ của cơ sở cũng là tài nguyên của cơ sở. + Đặc biệt quan tâm yếu tố nhân sự: kiến thức, kỹ năng, thái độ. Bản chất của quản trị là quản trị con người trong tổ chức 2.2.3. Liệt kê các phương án Thực tế luôn có nhiều cách thức khác nhau để đạt được mục tiêu, tuy nhiên cách thức nào đem lại hiệu quả tối ưu nhất trên cơ sở sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn lực là điều mà nhà quản trị CTXH cần xác định và cân nhắc lựa chọn. Các nguồn lực Kết quả Liệt kê các phương án sử dụng các nguồn lực để đạt mục tiêu đề ra 2.2.4. Dự báo thành quả của mỗi phương án + Dự báo những kết quả có thể đạt được khi thực hiện mỗi phương án đã được liệt kê ở bước 3. + Mục đích của việc dự báo: lựa chọn phương án tốt nhất + Cơ sở để dự báo: môi trường kinh tế - chính trị - xã hội; các lý thuyết, công thức tính toán, phương pháp dự báo. + Các yếu tố ảnh hưởng kết quả dự báo: nội dung dự toán của các phương án, năng lực của cán bộ làm công tác dự báo, phương pháp dự báo. 2.2.5. Quyết định phương án tốt nhất Việc quyết định phương án tốt nhất một phần dựa trên kết quả dự báo thành quả của phương án ở bước 4; Cơ sở của việc lựa chọn còn cần xét đến các điều kiện khác gồm: + Mức độ ưu tiên của các lĩnh vực hoạt động, mục tiêu cụ thể khác nhau + Quan điểm, kinh nghiệm dự báo tổng quát của nhà quản trị Mức độ rủi ro của các phương án. 14/03/2021 6 2.2.6. Hoạch định một chương trình hoạt động cụ thể + Từ phương án đã được lựa chọn, tổ chức cần triển khai xây dựng một chương trình hoạt động cụ thể, tương ứng với các mục tiêu và phương án đó. + Các kỹ thuật/công cụ triển khai phương án hay dự án được áp dụng: Sơ đồ Gantt, biểu đồ PERT, PDCA (Plan – Do – Check – Act), nguyên tắc SMART, 5W1H2C5M (Why – What – Who – When – Where – How – Control – Check – Man - Money – Material – Machine – Method) Sơ đồ Gantt mô tả các hoạt động của một cơ sở xã hội (Nguồn: trích dẫn từ Hoạt động Trung tâm cung cấp dịch vụ công tác xã hội thành phố Đà Nẵng 2015- Tài liệu phục vụ bài tập lớp tập huấn cán bộ quản lý cấp cao Bộ LĐTBXH khóa 4/2014) 2.3. Quy trình lập kế hoạch quản lý trường hợp (QLTH) Khái niệm Quản lý trường hợp: là quá trình điều phối cac dịch vụ, trong đó nhân viên xã hội làm việc với thân chủ để xác định các dịch vụ cần thiết, tìm kiếm và kết nối các nguồn lực, tổ chức thực hiện và theo dõi sự chuyển giao các dịch vụ đó tới thân chủ một cách có hiệu quả (Social Work Practice, 1995) Đối tượng của quản lý trường hợp + Người khuyết tật + Người già + Bệnh nhân HIV/AIDS + Bệnh nhân với vấn đề sức khỏe tâm thần + Người khuyết tật phát triển + Trẻ gặp vấn đề tại nhà trường + Những người mẹ trẻ vị thành niên, mẹ đơn than + Người nghiện + 14/03/2021 7 Những vấn đề thường gặp của thân chủ + Tâm lý không ổn định + Không đủ khả năng đảm bảo cuộc sống vật chất + Các vấn đề sức khỏe + Đời sống tinh thần sa sút + Bất ổn, căng thẳng tâm lý, trầm cảm cần sự trợ giúp để tìm ra giải pháp, các dịch vụ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt trong khoảng thời gian dài. Mục đích của QLTH + Nối kết TC với các nguồn lực của các cá nhân và cộng đồng để họ có thể giải quyết vấn đề của mình + Tăng cường khả năng tự giải quyết và đối phó với vấn đề của tổ chức + Thiết lập và thúc đẩy hệ thống cung cấp dịch vụ hoạt động hiệu quả, huy động nguồn lực xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu tổ chức, góp phần cho sự phát triển và hình thành chính sách xã hội Nhân viên xã hội cần phải xác định được các nguồn lực từ chính cá nhân TC, gia đình TC, và cộng đồng. NVXH cần phải điều phối tổ chúc một cách khoa học để thân chủ có thể tiếp cận các dịch vụ này một cách hiệu quả nhất. 2.3. Quy trình lập kế hoạch quản lý trường hợp GĐ1: Tiếp nhận và đánh giá GĐ2: Lập kế hoạch GĐ3: Tổ chức thực hiện kế hoạch GĐ4: Giám sát và rà soát GĐ5: Lượng giá và kết thúc Quy trình quản lý trường hợp gồm 5 giai đoạn như sau: 2.3.1. Ý nghĩa của việc lập kế hoạch quản lý trường hợp Lập kế hoạch quản lý trường hợp là tiến trình phát triển các mục tiêu để đáp ứng nhu cầu của TC và nhận biết các dịch vụ cần thiết. Bản kế hoạch có thể coi như một bản hợp đồng trên giấy tờ giữa cán bộ QLTH và TC. 14/03/2021 8 2.3.1. Ý nghĩa của việc lập kế hoạch quản lý trường hợp + Hệ thống trình tự những công việc cần can thiệp; + Sắp xếp các công việc theo thứ tự ưu tiên trong một thời gian nhất định, đáp ứng đúng nhu cầu cần thiết của tổ chức. Trong một số bản kế hoạch, đôi khi nhiều hoạt động diễn ra trong cùng một lúc; + Chỉ ra thời gian thực hiện các hoạt động và người chịu trách nhiệm cũng như cùng tham gia; + Lập kế hoạch giúp cho việc tổ chức thực hiện một cách hiệu quả; + Lập kế hoạch là cơ sở đề rà soát, đánh giá trong các giai đoạn sau của quản lý trường hợp. 2.3.2. Các nội dung trong bản kế hoạch QLTH - Mục đích đã được thỏa thuận bởi người quản lý và TC nhằm đáp ứng nhu cầu của TC; - Những hoạt động cụ thể cần được thực hiện bởi cả TC và NVXH; - Thời gian cần thiết trong kế hoạch để đạt được mục tiêu; - Người chịu trách nhiệm trong mỗi hoạt động. 2.3.3. Các bước trong lập kế hoạch QLTH 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC 2. Xác định nhu cầu ưu tiên của TC, trên cơ sở đó xác định mục tiêu trợ giúp 3. Xây dựng các hoạt động can thiệp 4. Xây dựng phương án tổ chức thực hiện 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC Nhân viên xã hội (Cán bộ quản lý trường hợp) cần phải xác định vấn đề ưu tiên của TC để dựa vào đó có thể xây dựng kế hoạch can thiệp. Khi xác định vấn đề ưu tiên, cần quan tâm tới các lĩnh vực mà TC đó thường hay gặp phải: (1) TC cần các dịch vụ CTXH (2) TC gặp vấn đề về giới và gia đình (3) TC với các tệ nạn xã hội (4) TC là trẻ em cần bảo vệ (5) Đối tượng rối nhiễu về tâm trí 14/03/2021 9 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC (1) TC cần các dịch vụ CTXH: TC thiếu thốn tình cảm, thiếu các mối quan hệ và có những thương tổn tâm lý trước đó. TC thường khép kín, ít bộ lộ bản thân, hạn chế trong giao tiếp và kém hòa nhập, lối sống thụ động. 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC (2) TC gặp vấn đề về giới và gia đình: có thể là các vấn đề liên quan tới quyền được tham gia trong gia đình và xã hội, dễ bị tổn thương về thể chất lẫn tinh thần, bị phân biệt đối xử, nhận thức hạn chế 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC (3) TC với các tệ nạn xã hội: thường gặp các vấn đề liên quan tới sức khỏe thể chất, tâm lý tình cảm không ổn định, không có khả năng kiểm soát bản thân trước những cám dỗ của các nhóm xấu trong xã hội, chưa có đủ khả năng để sống tự lập vì khó có việc làm ổn định. 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC (4) TC là trẻ em cần bảo vệ => thường gặp phải các vấn đề thiếu an toàn: dễ bị xâm hại, bạo hành và bị bóc lột, không được đảm bảo chăm sóc về dinh dưỡng y tế, không được học hành, có nguy cơ bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội, không có người chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục đúng mức, nhận thức còn hạn chế, không có các kỹ năng tự bảo vệ, dễ bị tổn thương về mặt tinh thần và tình cảm; đặc biệt với nhóm trẻ bị khuyết tật nguy cơ bị xâm hại rất cao. 14/03/2021 10 1. Xác định vấn đề ưu tiên của TC (5) Đối tượng rối nhiễu về tâm trí: Đây là nhóm đối tượng có vấn đề liên quan tới nhiều yếu tố mà trong đó nhấn mạnh tới tình trạng sức khỏe của đối tượng, sự hạn chế trong duy trì và phát triển các mối quan hệ xã hội, căng thẳng thần kinh. Trường hợp trẻ bị rối nhiễu tâm trí thường kém tập trung chú ý, dẫn tới việc lơ là học tập và có những hành vi phá rối, hoặc lệch lạc như lấy tiền, đồ vật của người khác, không cảm nhận được sự nguy hiểm nên dễ có các hành vi đe dọa tới bản thân và người xung quanh. Tiêu chí đánh giá, sắp xếp thứ tự ưu tiên các vấn đề cần hỗ trợ đối với thân chủ: + Vấn đề cấp thiết cần giải quyết ngay, trước mắt, có liên quan đến nhu cầu cơ bản, tối thiểu của thân chủ để tồn tại, sinh hoạt bình thường: lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm; nơi ở; chăm sóc sức khỏe; ổn định tâm lý. + Các vấn đề cần giải quyết để hỗ trợ thân chủ trong dài hạn nhằm giúp thân chủ ổn định cuộc sống: học tập, việc làm, thu nhập. + Các vấn đề cần giải quyết để thân chủ phát triển bản thân theo hướng tích cực lâu dài, bền vững, trở thành người có ích cho xã hội. VD 3: Trường hợp phụ nữ bị buôn bán trở về Chị X là một phụ nữ có chồng và cậu con trai 3 tuổi. Vì theo lời bạn bè rủ rê đi làm ăn ở biên giới, nên trong một lần đi buôn bán chị đã bị lừa bán sang Trung Quốc. Chị bị bắt làm vợ của một người đàn ông cục súc và hay đánh đập mỗi khi ông ta không hài lòng vì một điều gì đó. Sau ba năm, may mắn chị trốn được về nước theo một nhóm bạn cùng cảnh ngộ. Chị đang bế tắc trong mọi việc: sức khỏe yếu do thời gian ở nước ngoài chị đã phải làm lụng vất vả, bị người đàn ông “gọi là chồng” ấy bạo hành thân xác. Chị hiện chưa dám về nhà vì sợ chồng và cha mẹ chồng ruồng rẫy, xấu hổ với bà con xóm trong làng mặc dù chị vô cùng nhớ con. Chị chưa có nơi ở, từ khi trở về nước, chị đang ở tạm tại Trung tâm công tác xã hội của địa phương. Chị hiện chưa kiếm được việc làm, giấy tờ tùy thân đã mất. Chị đang thấy rất bối rối và bi quan. Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thực hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. Những khó khăn của chị X: 1) Sức khỏe kém: lao động vất vả, 2) Bị “người chồng” ở Trung Quốc bạo hành thân xác. 3) Trạng thái tinh thần, tâm lý không ổn định: mặc cảm, tự ti, sợ hãi, bối rối, bi quan 4) Rất nhớ con nhưng không dám trở về gia đình 5) Không có thu nhập 6) Chưa tìm được việc làm để nuôi sống bản thân 7) Không có nơi ở ổn định 8) Giấy tờ tùy thân bị mất 14/03/2021 11 Nhận diện các vấn đề của chị X là: + Cần dịch vụ công tác xã hội: hỗ trợ duy trì cuộc sống, tìm việc làm, cần chỗ ở ổn định, cần trợ giúp về y tế. + Gặp vấn đề với tệ nạn xã hội: nạn nhân của nạn buôn người + Gặp vấn đề về gia đình: gia đình, cộng đồng có chấp nhận sự trở về của chị X hay không? Nhớ con nhưng không dám về. + Rối nhiễu tâm trí => Thứ tự ưu tiên các vấn đề cần giải quyết như thế nào? Thứ tự ưu tiên các vấn đề của chị X: Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thục hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. Kết quả của bước 1: Nhân viên xã hội/ Cán bộ quản lý trường hợp cần xác định được vấn đề ưu tiên của thân chủ. 2. Xác định nhu cầu ưu tiên của TC, trên cơ sở đó xác định mục tiêu trợ giúp Dựa trên các vấn đề đã được xác định và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên ở bước 1, cán bộ QLTH cần tiếp tục xác định nhu cầu ưu tiên của TC để từ đó dễ dàng đưa ra giải pháp can thiệp phù hợp. Giải pháp can thiệp (bước tiếp theo) Nhu cầu ưu tiên của thân chủ Vấn đề ưu tiên của thân chủ (kết quả bước 1) 14/03/2021 12 - Được chăm sóc y tế trước mắt và lâu dài; - Được cung cấp dinh dưỡng trước mắt; - Được hỗ trợ tâm lý; - Được cung cấp thông tin, trang bị kiến thức kỹ năng; - Được hỗ trợ việc làm; - Được hỗ trợ pháp lý; - Được hỗ trợ nơi tạm lánh, nhà ở lâu dài; - Được quan tâm theo dõi để duy trì những thay đổi tích cực. - ....v...v....... Các nhu cầu ưu tiên liên quan đến các lĩnh vực cơ bản sau: 2. Xác định nhu cầu ưu tiên của TC, trên cơ sở đó xác định mục tiêu trợ giúp Trên cơ sở các nhu cầu ưu tiên, đặc điểm của TC, NVXH cần xác định mục tiêu trợ giúp. Các mục tiêu trợ giúp thường hướng tới thay đổi tình trạng của bản thân thân chủ và cả gia đình ở bốn khía cạnh chính: + Thay đổi nhận thức + Nâng cao năng lực + Cung cấp cơ hội tiếp cận dịch vụ phù hợp với độ tuổi + Hỗ trợ cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu trước mắt Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thục hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. VD4: Xác định mục tiêu trợ giúp để chị X vượt qua khó khăn Kết quả của bước 2 + Xác định đúng nhu cầu ưu tiên cần đáp ứng đối với thân chủ + Xác định được mục tiêu trợ giúp tương ứng và phù hợp với nhu cầu ưu tiên của thân chủ 14/03/2021 13 Thảo luận: tại sao nhân viên xã hội phải xác định vấn đề ưu tiên, nhu cầu ưu tiên của TC, mục tiêu trợ giúp cho TC? + Thân chủ thường gặp nhiều khó khăn một lúc. Với mỗi khó khăn đang gặp phải tương đương với những nhu cầu cần được hỗ trợ của họ. Vì vậy việc chỉ ra các vấn đề, nhu cầu ưu tiên của TC một cách đầy đủ và cụ thể giúp TC nhanh chóng vượt qua khó khăn trước mắt. + Mọi nguồn lực để hỗ trợ TC đều có giới hạn do đó việc xác định nhu cầu ưu tiên giúp cho NVXH có thể hỗ trợ TC giải quyết vấn đề một cách có hiệu quả, đảm bảo phân bổ các nguồn lực hỗ trợ một cách đúng đắn, hợp lý. 3. Xây dựng các hoạt động can thiệp Thân chủ Người có trách nhiệm hoặc liên quan Cán bộ QLTH Mục tiêu trợ giúp Thảo luận, xác định các công việc để đạt mục tiêu - đã xác định ở bước 2 VD 5: các hoạt động đạt mục tiêu trợ giúp cho chị X Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thục hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. VD 5: các hoạt động đạt mục tiêu trợ giúp cho chị X Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thục hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. 14/03/2021 14 Kết quả của bước 3 Nhân viên xã hội/ Cán bộ QLTH liệt kê được các hoạt động hỗ trợ TC trên cơ sở thống nhất ý kiến thảo luận với TC và các bên liên quan nhằm đạt được mục tiêu ở bước 2. Lưu ý Trong kế hoạch QLTH, CBQLTH luôn cần lưu ý tới việc tổ chức huy động nguồn lực từ các thành viên gia đình, họ hàng, bà con hàng xóm, các tổ chức xã hội trong và ngoài cộng đồng, đặc biệt là các chương trình dự án hiện đang triển khai tại địa bàn để có thể cung cấp dịch vụ cho TC một cách tốt nhất. + Nguồn lực từ bản thân TC: Bản thân TC cũng là một phần chính trong việc tự đáp ứng các nhu cầu. Ví dụ khả năng thể chất, nhận thức, hành vi và tình cảm sẵn có của TC. + Nguồn lực từ người thân, gia đình: là người chăm sóc (bố mẹ, ông bà, cô chú, con cái ...), hàng xóm, bạn bè thân quen, đồng nghiệp, thầy cô giáo + Nguồn lực từ các cơ quan chuyên môn: là cán bộ xã hội, các tổ chức hoặc cơ quan chức năng có liên quan, ví dụ Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên, Hội chữ thập đỏ, các trung tâm CTXH, các trung tâm tham vấn, trạm y tế, bệnh viện 4. Xây dựng phương án tổ chức thực hiện Các hoạt động hỗ trợ thân chủ (1) Người thực hiện (2) Nguồn lực, phương thức huy động, phân bổ nguồn lực cho TC (3) Thời gian thực hiện các hoạt động KHUNG KẾ HOẠCH TRỢ GIÚP THÂN CHỦ LỊCH TRÌNH TRỢ GIÚP THÂN CHỦ 14/03/2021 15 VD6: Khung kế hoạch trợ giúp chị X - nạn nhân bị buôn bán trở về Nguồn: Tài liệu Hướng dẫn thục hành quản lý trường hợp dành cho cán bộ xã hội cấp cơ sở (2016), Bộ LĐTBXH và Unicef, Hà Nội. Kết quả của bước 4 + Khung kế hoạch quản lý trường hợp; + Lịch trình thực hiện kế hoạch quản lý trường hợp (sử dụng để triển khai kế hoạch) BÀI TẬP THỰC HÀNH: Lập k