Nội dung:
Tầm quan trọng của phân tích công việc
Thực đơn phân tích công việc
Bản mô tả công việc và bản Tiêu chuẩn thực hiện công việc
Lựa chọn phương pháp thu thập thông tin
Thiết kế công việc
30 trang |
Chia sẻ: baothanh01 | Lượt xem: 875 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Quản trị và nhân sự - Bài 02: Phân tích công việc và mô tả công vệc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC
VÀ MÔ TẢ CÔNG VỆC
Ngô Quý Nhâm
Trưởng bộ môn Quản trị và Nhân sự,
ĐH Ngoại Thương
Email: quynham@gmail.com
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Bài 02
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Nội dung:
Tầm quan trọng của phân tích công việc
Thực đơn phân tích công việc
Bản mô tả công việc và bản Tiêu chuẩn
thực hiện công việc
Lựa chọn phương pháp thu thập thông tin
Thiết kế công việc
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Phân tích lưu đồ công việc
Thiết kế lưu đồ công việc:
quá trình phân tích các nhiệm vụ cần thiết đối với
việc tạo ra một sản phẩm hoặc dịch vụ trước khi
phân bổ hoặc giao nhiệm vụ cho một công việc cụ
thể hoặc một người.
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Phân tích và thiết kế công việc
Nguyên liệu đầu vào
Loại vật tư, dữ liệu
và thông tin nào cần
cho công việc?
Thiết bị
Loại phương tiện,
thiết bị và hệ thống
cụ thể nào cần cho
công việc?
Nguồn nhân lực
Kiến thức, kỹ năng và
năng lực cụ thể nào
cần để hoàn thành
nhiệm vụ?
Hoạt động
(quy trình)
Nhiệm vụ cụ thể nào
cần trong việc tạo ra
kết quả mong muốn?
Kết quả
• Sản phẩm, thông tin
hoặc dịch vụ gì được
tạo ra?
• Kết quả được đo lường
như thế nào?
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Phân tích công việc là gì?
Một quy trình được tổ chức một cách
hệ thống nhằm thu thập, phân
tích và tổ chức thông tin về các
công việc cụ thể của doanh nghiệp:
Chức năng, nhiệm vụ, hoạt động
Bối cảnh, điều kiện
Yêu cầu về kiến thức kỹ năng
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Tại sao phải phân tích công việc?
Kết quả phân tích công việc được sử dụng cho:
Lập kế hoạch nhân lực
Dự báo nhu cầu và cung về kỹ năng
Tuyển dụng
Tiêu chuẩn đánh giá và tuyển chọn
Phương pháp đánh giá và tuyển chọn
Đào tạo và phát triển
Xác định nhu cầu đào tạo cho nhân viên hiện tại
Nội dung chương trình đào tạo
Đánh giá hiệu quả đào tạo
Quản lý thành tích
Xác định tiêu chí/tiêu chuẩn sử dụng để đánh giá thành tích
Thiết kế biểu mẫu đánh giá
Đưa ra kỳ vọng về thành tích cho nhân viên
Xây dựng hệ thống đãi ngộ:
Định giá công việc
Điều chỉnh tiền lương
Thực đơn phân tích công việc
Nội dung công việc
(job-content)
Bối cảnh thực hiện
công việc
(job-context)
Các yêu cầu
đối với nhân viên
(Worker requirements)
• Các hoạt động – những gì mà nhân
viên thực tế phải thực hiện
• Những điều kiện trong đó nhân viên
phải thực hiện công việc của mình
• Những yêu cầu mà công việc này đòi
hỏi đối với người thực hiện
• Kiến thức, kỹ năng, khả năng, các yêu
cầu khác cần để hoàn thành công việc
Kết quả/đầu ra
(Output)
• Xác định kết quả đầu ra cụ thể cho
mỗi nhiệm vụ
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Nội dung công việc
Cấp độ 1:
Bao quát
Cấp độ 2:
Cụ thể
Cấp độ 3:
Chi tiết
Chức năng hoặc nhiệm vụ chung:
các mảng/phạm vi trách nhiệm chủ yếu
Nhiệm vụ (cụ thể)
• Những gì nhân viên phải thực hiện khi
triển khai một chức năng của công việc
• Một họat động tạo ra một sản phẩm
hoặc dịch vụ cụ thể
Các bước (công đoạn) cần được
triển khai để hoàn thành một nhiệm
vụ cụ thể
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Bối cảnh thực hiện công việc
Quan hệ báo cáo
Định vị trong cơ cấu tổ chức
Quan hệ giám sát
Quyền hạn
Tuyển dụng, sa thải, ngân sách
Quan hệ cá nhân (với người khác)
Đối tượng và bản chất mối quan hệ
Điều kiện làm việc
Những nhân tố gây ra sự không thoải mái hoặc
nguy hiểm
Bối cảnh thực hiện công việc
Quyền hạn
Lập kế hoạch, tổ chức điều phối
Ký kết văn bản, quyết định, công văn
Tuyển dụng nhân sự
Chi tiêu trong phạm vi ngân sách
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Yêu cầu đối với người thực hiện
Các yêu cầu khác
(Others)
Yêu cầu về nhân thân hoặc pháp lý
Yêu cầu về tính cách
Yêu cầu về sự sẵn sàng bắt đầu làm việc
Năng lực thực hiện các cá nhiệm vụ phi thao
tác. Gồm: trí lực, thể lực, năng lực tư duy,
năng lực tâm lý
Những năng lực thực hiện một nhiệm vụ cụ
thể. (có thể quan sát được,mang tính thao tác,
và có thể học)
Hệ thống những hiểu biết hoặc thông tin có
thể áp dụng cho việc thực hiện nhiệm vụ
Khả năng (năng lực)
(Ability)
Kỹ năng
(Skills)
Kiến thức
(Knowledge)
Thông tin quan trọng của bản MTCV
Mục đích công việc
Chức năng A
Nhiệm
vụ A1 Nhiệm vụ A2
Yêu cầu
kết quả A
Yêu cầu
năng lực
A – các
cấp độ
năng lực
Chức năng B
Nhiệm
vụ B1 Nhiệm vụ B2
Yêu cầu
kết quả B
Yêu cầu
năng lực
B – các
cấp độ
năng lực
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Bản mô tả công việc
Bản Mô tả công việc (Job Description )
mô tả những nhiệm vụ người nắm công việc
phải thực hiện, thực hiện như thế nào, trong
điều kiện như thế nào và tại sao.
Thông thường, Bản MTCV gồm:
Phòng ban/nhóm công việc
Chức danh
Tóm tắt về công việc
Các nhiệm vụ và mảng nhiệm vụ
Bối cảnh thực hiện công việc
Ngày phân tích công việc
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Bản Tiêu chuẩn công việc
Bản Tiêu chuẩn đối với người thực hiện
công việc
chỉ ra những yêu cầu đối với người thực hiện để
có thể hoàn thành tốt công việc đó
Các yêu cầu:
Trình độ
Kinh nghiệm
Kiến thức,
Kỹ năng,,,
Chứng nhận nghề nghiệp và
những khả năng
Bản Mô tả công việc và Bản mô tả vị trí
Bản mô tả công việc mô tả bản chất chung
của công việc xem xét.
Nó bao gồm các thông tin như trách nhiệm chung,
các nhiệm vụ, các đặc điểm nhân viên phải có.
Các thông tin này được sử dụng cho việc phân loại và
cơ sở cho việc mô tả vị trí.
Bản mô tả vị trí cụ thể hóa các trách nhiệm
theo nhu cầu của bộ phận
Nó tập trung vào kết quả và trách nhiệm cuối cùng
chứ không phải là nhiệm vụ chung.
Nó xác định các nhiệm vụ cụ thể và được sử dụng để
quản lý thành tích.
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
KỸ THUẬT PHÂN TÍCH VÀ
MÔ TẢ CÔNG VIỆC
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Ai nên tham gia phân tích và viết bản
mô tả công việc?
Người thực hiện công việc
Người quản lý trực tiếp
Chuyên viên phòng nhân sự
Chuyên gia tư vấn
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Phân chia trách nhiệm giữa bộ phận
Nhân sự và Quản lý bộ phận
Bộ phận nhân sự Quản lý bộ phận
Điều phối quá trình phân tích
công việc
Hoàn chỉnh hoặc phân công
nhân viên cung cấp thông tin
phân tích công việc
Thiết kế bản mô tả công việc để
quản lý bộ phận xem xét
Kiểm tra và đảm bảo độ chính
xác của bản MTCV/TCCV
Định kỳ kiểm tra bản
MTCV/TCCV
Yêu cầu điều chỉnh khi công việc
thay đổi
Kiểm tra thôn tin đầu vào của
QLBP để đảm bảo tính chính xác
Xác định các tiêu chuẩn đánh giá
thành tích dựa trên thông tin
phân tích công việc
Tìm kiếm sự hỗ trợ hoặc tư vấn
từ bên ngoài đối với trường hợp
khó khăn
Có thể đóng vai trò là chuyên gia
hoặc thành viên ban đánh giá
MTCV
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
PHÂN TÍCH CÔNG VIỆC VÀ
CHUẨN HÓA CHỨC DANH
Mô tả
Công
việc
Mô tả
Công
việc
Mô tả
Công
việc
Mô tả
Công
việc
công
Tên
chức danh
việc công
Tên
chức danh
việc công
Tên
chức danh
việc công
Tên
chức danh
việc
Chuẩn hóa cơ cấu tổ chức
Phân bổ chức năng, nhiệm vụ cho các phòng
Chuẩn hóa chức danh
Phân bổ chức năng, nhiệm vụ cho chức danh
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Yêu cầu đối với Bản mô tả công việc
Hướng dẫn cho người thực hiện biết được
phải làm gì và làm như thế nào
Cung cấp những thông tin có thể được sử
dụng trong quá trình tuyển dụng
PHƯƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Phương
pháp thu
thập thông
tin
Quan
sát
Bảng
hỏi
Thông
tin có
sẵn
Phỏng
vấn
(cá nhân,
nhóm)
Sắp sếp thông tin phân tích công việc
1. Xác định các nhiệm vụ
Mỗi công việc nên có khoảng 3 đến 7
nhiệm vụ
2. Xác định các hoạt động trong mỗi
nhiệm vụ
Hành động
Đối tượng của hành động
Mục đích hoặc kết quả mong muốn của
hành động
Máy móc, thiết bị, sổ tay, quy tắc và các
hỗ trợ khác để hoàn thành một hoạt động
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Sắp sếp thông tin phân tích công việc
4. Đánh giá các hoạt động
5. Đánh giá bối cảnh công việc
6. Đánh giá năng lực người thực
hiện
Kiến thức, kỹ năng cơ bản
Năng lực đặc biệt để đạt được
thành tích vượt trội
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
Các đặc điểm khác
(Other job characteristics)
5. Bối cảnh giao tiếp
(Job context)
Phương pháp Bảng hỏi phân tích vị trí
(Position Analysis Questionnaire)
4. Quan hệ với
người khác
(Relationship with others)
Quy trình nào (phân tích, ra quyết định, lập kế
hoạch) cần được sử dụng để thực hiện công việc?
Người thực hiện công việc lấy thông tin từ đâu?
3. Các nhiệm vụ,
hoạt động
(Work output)
2. Các quy trình tư duy
(Mental processes)
1. Thông tin đầu vào
(Information inputs)
Các hoạt động thể chất và công cụ nào được sử
dụng để tiến hành công việc?
Mối quan hệ gì với người khác/bộ phận khác cần
phải thiết lập để hoàn thành công việc?
Bối cảnh vật chất và xã hội trong đó công việc
được thực hiện
Các hoạt động, điều kiện hoặc đặc điểm khác có
liên quan nhưng chưa được mô tả trong phần 1-5?
THÔNG TIN PHƯƠNG PHÁP
Phỏng vấn Quan sát Bảng hỏi
NỘI DUNG CÔNG VIỆC
Chức năng * *
Nhiệm vụ * * *
Hành vi làm việc * * *
Các bước thực hiện công việc * *
Các hoạt động quan trọng * *
BỐI CẢNH THỰC HIỆN CÔNG VIỆC
Quan hệ báo cáo *
Giám sát *
Ra quyết định *
Quyền hạn *
Điều kiện làm việc * *
Yêu cầu về thể lực * *
Các yêu cầu cá nhân *
YÊU CẦU CỦA CÔNG VIỆC
Kiến thức * *
Kỹ năng * * *
Khả năng * *
Các đặc điểm cá nhân * *
Bằng cấp *
XÂY DỰNG VÀ TRIỂN KHAI DỰ ÁN
PHÂN TÍCH CÔNG ViỆC
Xác định mục tiêu của dự án
Lựa chọn phương pháp thu thập
và lưu giữ thông tin phân tích
công việc
Lựa chọn các chuyên gia có liên
quan
Thu thập dữ liệu về công việc
Xử lý dữ liệu phân tích công việc
Truyền thông
Quản lý quá trình phân tích công
việc
NGÔ QUÝ NHÂM, MBA
16 - 27
Ch. 16: Building a Team &
Succession Planning
Các chiến lược thiết kế công việc
Đơn giản hóa công việc – Chia các công việc
thành các dạng đơn giản nhất và tiêu chuẩn
hóa các nhiệm vụ.
Mở rộng phạm vi công việc (Khối lượng
công việc) – thêm những nhiệm vụ để mở
rộng phạm vi công việc.
Luân chuyển công việc – Thông qua đào tạo
nhân viên để họ có thể chuyển từ vị trí này
sang những vị trí khác, giao cho họ nhiều
nhiệm vụ hơn. Thông thường sẽ được sử dụng
kết hợp với hệ thống trả lương dựa trên kỹ
năng.
16 - 28
Ch. 16: Building a Team &
Succession Planning
Các chiến lược thiết kế công việc
Làm giàu công việc (Khối lượng công việc
theo chiều dọc) – Tạo động lực trong công
việc bằng cách tăng việc lập kế hoạch, ra
quyết định, tổ chức và kiểm soát các chức
năng (theo truyền thống là các nhiệm vụ
quản lý)
5 đặc điểm cốt lõi:
1. Đa dạng kỹ năng
2. Nhận diện nhiệm vụ
3. Nhiệm vụ ý nghĩa
4. Tự chủ
5. Phản hồi
(tiếp)
16 - 29
Ch. 16: Building a Team &
Succession Planning
Các chiến lược thiết kế công việc
Linh hoạt về thời gian –Nhân viên xây
dựng kế hoạch làm việc xung quanh một
thời gian cốt lõi như từ 11h sáng đến 2h
chiều – nhưng có thể linh hoạt về thời gian
họ bắt đầu và kết thúc công việc.
Chia sẻ công việc – Sự bố trí công việc mà
hai hoặc nhiều người có thể chia sẻ công
việc toàn thời gian của môt người.
(tiép)
16 - 30
Ch. 16: Building a Team &
Succession Planning
Các chiến lược thiết kế công việc
Địa điểm linh hoạt – Sự bố trí công việc mà
nhân viên có thể làm việc ngoài văn phòng
truyền thống như tại một chi nhánh gần nhà,
hoặc trong một vài trường hợp có thể làm
việc tại nhà.
Làm việc từ xa – Sự bố trí công việc mà nhân
viên làm việc từ nhà của họ, sử dụng những
thiết bị thông tin liên lạc hiện đại kết nối với
nơi làm việc.
(tiếp)