Bài giảng Thị trường cạnh tranh hoàn toàn

Chöông 5: THÒ TRÖÔØNG CAÏNH TRANH HOAØN TOAØN (PERFECT COMPETITION) Diễn đàn sinh viên kinh tế BỐN DẠNG CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG SỐ LƯỢNG DOANH NGHIỆP? Độc quyền hòan toàn Điện, nước Độc quyền nhóm Máy bay, sắt thép, dầu thô Cạnh tranh độc quyền Dầu gội đầu, xà bông Cạnh tranh hoàn hảo Lúa mì, gạo LỌAI SẢN PHẨM? Sản phẩm đồng nhất 1. ÑAËC ÑIEÅM:1.1.   Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng: Nhieàu ngöôøi tham gia vaøo thò tröôøng Vieäc gia nhaäp vaø ruùt lui khoûi thò tröôøng cuûa DN vaø caù nhaân: deã daøng Saûn phaåm ñoàng nhaát Thoâng tin hoaøn haûo. 1.2.   Ñaëc ñieåm cuûa doanh nghieäp: P P q Q * Toång doanh thu (Total Revenue): TR = P x q * Doanh thu bieân (MR- Marginal revenue):  MR = TRn – TRn-1  Trong thị trường cạnh tranh hoàn toàn: MR = P * Doanh thu trung bình (AR- Average Revenue): (AR) (MR) 2. PHAÂN TÍCH NGAÉN HAÏN:2.1    Phaân tích trong phaïm vi doanh nghieäp: 2.1.1. Toái ña hoùa lôïi nhuaän :Lợi nhuận: TPr – Total Profit TPr = TR - TC Nguyeân taéc:  saûn xuaát taïi q*: MR = MC = P * Tối đa hoá lợi nhuận: q AR0= AC0 2.1.2. Toái thieåu hoaù loã:·  Tieáp tuïc saûn xuaát trong tình traïng loã: AC0 AR0 = -Đóng cửa: 2.1.3.Hoà vốn: q AC0 = AR0 = Toái ña hoùa Lôïi nhuaän q*: MR = MC = P 2.1.4. Đường cung Doanh nghiệp: q (s) Đường cung của Doanh nghiệp là một phần của đường MC, từ AVCmin trở lên Hàm cung của Doanh nghiệp: P= MC P P P P0 P0 QS = qA + qB Q qB qA  Tổng cộng các đường cung ngắn hạn của DN hoạt động trong ngành theo hoành độ 2.2. Phân tích trong phạm vi ngành: 2.2.1. Đường cung ngắn hạn của ngành: 2.2.2. Cân bằng ngắn hạn:  Ngành đạt được trạng thái cân bằng ngắn hạn khi các DN hiện có trong ngành sản xuất ở mức sản lượng cân bằng tương ứng với mức giá cân bằng của thị trừơng. Bài tập 1: Moät doanh nghieäp nhoû baùn haøng theo giaù thò tröôøng coù haøm toång chi phí trong ngaén haïn TC = (1/8)q2 + 20q + 800 Xaùc ñònh saûn löôïng vaø lôïi nhuaän cuûa DN khi giaù thò tröôøng laø: P1 = 20 P2 = 40 P3 = 60 Bài 2: Moät DN caïnh tranh hoaøn toaøn coù soá lieäu veà toång chi phí bieán ñoåi ngaén haïn nhö sau: a. Tìm q* bieát P = 40 b.Tính lôïi nhuaän cöïc ñaïi bieát rằng taïi q*, AFC = 5. c. Xaùc ñònh ngöôõng cöûa sinh lôøi vaø ngöôõng cöûa ñoùng cöûa cuûa DN. 3. Phân tích dài hạn: 3.1. TốI đa hoá lợi nhuận của DN (trường hợp số DN không đổi) P q q*: SMC = LMC = MR = P và SAC = LAC 3.2. Cân bằng dài hạn của ngành: LAC LMC q  q*: SMC = LMC = MR = P = AR = SAC = LAC 3.3. Đường cung dài hạn:3.3.1. Trường hợp CP SX tăng:  LS dốc lên 3.3.2. Trường hợp CPSX không đổi:  LS nằm ngang 3.3.3. Trường hợp CPSX giảm:  LS dốc xuống 3.4. Thặng dư sản xuất → là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu của XN và tổng chi biến đổi của của XN. q p Baøi 3: Trong moät thò tröôøng caïnh tranh hoaøn toaøn coù 80 ngöôøi mua vaø 60 ngöôøi baùn. Moãi ngöôøi mua ñeàu coù haøm soá caàu gioáng nhau laø: (d): P = -20q + 164 Moãi moät ngöôøi baùn ñeàu coù haøm chi phí gioáng nhau laø: TC = 3q2 + 24q Xaùc ñònh ñöôøng caàu thò tröôøng D? Xaùc ñònh ñöôøng cung thò tröôøng. Xaùc ñònh giaù caû vaø saûn löôïng caân baèng cuûa thò tröôøng Xaùc ñònh lôïi nhuaän cuûa moãi DN ñaït ñöôïc. Baøi 4: Giaû söû coù 1000 DN gioáng heät nhau. Moãi DN coù 1 ñöôøng chi phí bieân teá ngaén haïn SMC = q –5 Soá caàu thò tröôøng laø: Q = 20.000 – 500P Tìm phöông trình ñöôøng cung cuûa thò tröôøng Xaùc ñònh giaù vaø saûn löôïng caân baèng Baøi 5: Moät ngaønh saûn xuaát kinh doanh CTHT coù raát nhieàu DN môùi seõ tham gia. Giaû söû moãi DN toái thieåu hoaù chi phí bình quaân daøi haïn ôû möùc saûn löôïng 40, taïi ñoù chi phí bình quaân AC laø 2 USD. Soá caàu thò tröôøng Q = 2.000 – 100P Xaùc ñònh soá löôïng DN ôû traïng thaùi caân baèng daøi haïn Giaû ñònh raèng toång chi phí ngaén haïn gaén vôùi saûn löôïng caânbaèng daøi haïn cuûa moãi DN laø: STC = 0,25 q2 –18q+ 400. Haõy xaùc ñònh giaù caû vaø saûn löôïng thò tröôøng caân baèng ngaén haïn neáu soá caàu thò tröôøng gia taêng thaønh : Q = 3000 – 200P. 3. Tính lôïi nhuaän cuûa DN trong caâu1. vaø 2. Chương 6: THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH KHÔNG HOÀN TOÀN Thò tröôøng : chæ coù moät ngöôøi baùn moät saûn phaåm rieâng bieät vaø nhieàu ngöôøi mua. - khoâng coù saûn phaåm thay theá toát Coù raøo caûn lôùn trong vieäc gia nhaäp ngaønh 1. THÒ TRÖÔØNG ÑOÄC QUYEÀN (monopoly): 1.1. Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng ñoäc quyeàn: 1.1.1. Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng: * Nguyeân nhaân daãn ñeán ñoäc quyeàn: Hieäu quaû kinh teá cuûa quy moâ  ÑQ töï nhieân Lôïi theá veà töï nhieân Ñoäc quyeàn sôû höõu taøi nguyeân thieân nhieân Ñoäc quyeàn baèng phaùt minh saùng cheá Quy ñònh cuûa chính phuû 1.1.2.    Ñaëc ñieåm cuûa DN: P = a1Q + b1  MR = dTR/dQ = 2a1Q + b1 * Quan heä giöõa MR vaø P: 1.2. Phân tích ngắn hạn: Mục tieâu: Toái ña hoaù lôïi nhuaän Nguyeân taéc saûn xuaát: saûn xuaát taïi Q* : MR = MC Quy taéc ñònh giaù: (MC) *Nhöõng chieán thuaät khaùc cuûa DN: + Toái ña hoaù doanh thu: TRmax dTR/dq = (MR) = 0 + Soá baùn lôùn nhaát (Qmax) vôùi ñieàu kieän raøng buoäc: khoâng bò loã : TR = TC (hay P = AC) + Ñaït lôïi nhuaän ñònh möùc theo chi phí: P = (1+ m)AC * Tröôøng hôïp DN ñoäc quyeàn coù nhieàu cô sôû:  MC1 = MC2 = …= MCn = MCT * CAÙC CHIEÁN LÖÔÏC PHAÂN BIEÄT GIAÙ CUÛA DN ÑOÄC QUYEÀN: Phaân bieät giaù caáp 1:ñònh giaù khaùc nhau cho moãi khaùch haøng, baèng giaù toái ña maø ngöôøi TD saün loøng traû. Phaân bieät giaù caáp 2:  aùp duïng caùc möùc giaù khaùc nhau cho nhöõng khoái löôïng SP khaùc nhau. Phaân bieät giaù caáp 3:  phaân thò tröôøng ra thaønh nhöõng thò tröôøng nhoû  TPr max  MR1 =MR2 =… =MRT (= MC) Ví dụ về phân biệt giá Giá vé xem phim, giá vé công viên Giá vé máy bay Phiếu giảm giá Trợ giúp tài chính Giảm giá khi mua nhiều 1.3. Phaân tích daøi haïn: DN ñoäc quyeàn laäp quy moâ saûn xuaát lôùn, nhoû, hay baèng quy moâ saûn xuaát toái öu laø tuyø thuoäc vaøo quy moâ cuûa thò tröôøng. Đánh thuế: - Đánh thuế theo sản lượng - Đánh thuế không theo sản lượng 1.4. Caùc bieän phaùp chính phuû thöôøng söû duïng ñeå quaûn lyù DN ñoäc quyeàn: Ñònh giaù toái ña 2. THÒ TRÖÔØNG CAÏNH TRANH ÑOÄC QUYEÀN(Monopolistic competition): 2.1. Ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng: - Nhiều người bán tự do gia nhập và rút lui khỏi ngành - Thị phần của mỗi DN nhỏ. - SP có sự khác biệt  các SP có thể thay thế nhau (nhưng không thay thế hoàn toàn) 2.2. Đường cầu và đường Doanh thu biên của DN CTHT * Nhöõng chieán löôïc cuûa DN söû duïng phoå bieán trong caïnh tranh: Quaûng caùo Noå löïc dò bieät hoaù saûn phaåm Xuùc tieán baùn haøng Dòch vuï haäu maõi 2.3. Phaân tích trong ngaén haïn: Mục tiêu: Toái ña hoaù lôïi nhuaän:  saûn xuaát taïi q*: MC = MR 2.4. Phaân tích daøi haïn:  Dn thieát laäp ôû möùc quy moâ saûn xuaát nhoû hôn quy moâ saûn xuaát toái öu.  saûn löôïng caân baèng daøi haïn cuûa DN: Q0: SMC = LMC = MR vaø SAC = LAC = P0 (LN kteá = 0) q 2.4. Phaân tích daøi haïn:   3. THÒ TRÖÔØNG ÑOÄC QUYEÀN NHOÙM (thieåu soá ñoäc quyeàn- Oligopoly): 3.1. Ñaëc ñieåm thò tröôøng: Chæ coù vaøi DN trong ngaønh  aûnh höôûng qua laïi giöõa caùc DN raát lôùn Haøng hoùa coù theå ñoàng nhaát hoaëc khoâng ñoàng nhaát Ñaëc ñieåm thò tröôøng (tt): - Khaû naêng gia nhaäp ngaønh: khoù khaên, vì: + lôïi theá kinh teá nhôø quy moâ + ñoäc quyeàn baèng phaùt minh saùng cheá + uy tín cuûa caùc DN hieän coù + raøo caûn chieán löôïc - Ñöôøng caàu thò tröôøng coù theå thieát laäp deã daøng (nhöng khoù thieát laäp döôøng caàu cuûa töøng DN) 3.2. Hoaït ñoäng cuûa DN trong tröôøng hôïp coù hôïp taùc: Hôïp taùc ngaàm: Moâ hình laõnh ñaïo giaù:  DN chieám öu theá quyeát ñònh giaù baùn, caùc DN khaùc seõ chaáp nhaäp giaù Hôïp taùc coâng khai:  hình thaønh Cartel  Aán ñònh möùc giaù vaø saûn löôïng caàn saûn xuaát Vd: Cartel: OPEC (Organization of Petrolium exporting countries) Thành lập: 1960 gồm Iran, Iraq, Kuwait, Saudi Arabia và Venezuela 1973: 8 nước khác gia nhập: Qatr, Indonesia, Libya, các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất, Algeria, Nigeria, Ecuador, và Gabon. Kiểm sóat ¾ trữ lượng dầu thế giới. Tăng giá thông qua quy định sản lượng các nước thành viên Vd: Cartel: OPEC (Organization of Petrolium exporting countries) Thành công trong duy trì hợp tác và giá cả cao , 1973 – 1985 1972: $2,64 -> 1974: $11,17 -> 1981: $35,1 1986: $12,52 3.3. Tröôøng hôïp caùc DN ÑQ nhoùm khoâng hôïp taùc: Moâ hình Cournot:  Moãi DN quyeát ñònh saûn löôïng cuûa mình nhaèm toái ña hoaù lôïi nhuaän, treân cô sôû döï ñoaùn saûn löôïng maø ñoái thuû caïnh tranh seõ saûn xuaát. Moâ hình Bertrand:  Moãi DN quyeát ñònh giaù baùn cuûa mình nhaèm toái ña hoaù lôïi nhuaän, treân cô sôû döï ñoaùn giaù baùn cuûa ñoái thuû caïnh tranh.  chieán tranh veà giaù caû  chieán tranh veà quaûng caùo LÝ THUYẾT TRÒ CHƠI Theá löôõng nan cuûa ngöôøi tuø: Trò chơi độc quyền nhóm