Bài giảng Văn hóa doanh nghiệp (tiếp theo)

LOGO VĂN HÓA DOANH NGHIỆP 3/19/2014 1VHDN Nội dung Một số khái niệm1 Thực trạng và xây dựng mô hình2 Giải pháp xây dựng mô hình3 3/19/2014 2 VHDN 1. Một số vấn đề tổng quan 1.1. Văn hóa 1.2. Văn hóa doanh nghiệp 1.3. Các mô hình văn hóa doanh nghiệp trên thế giới 1.4 Các bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp 3/19/2014 3 VHDN 1.1. Văn hóa Nhà nhân học người Anh, Edward Tylor (1871) cho rằng: “Văn hóa là một tổng thể phức tạp bao gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán, và các khả năng và các thói quen khác mà con người thủ đắc là một thành viên của xã hội”. Văn hóa làm cho mỗi con người trong xã hội có sự giống nhau và làm cho các xã hội khác biệt nhau. 3/19/2014 4 VHDN 1.Một số khái niệm về Văn hóa Văn hóa bao gồm mọi năng lực và thói quen,tập quán của con người với tư cách là thành viên của xã hội. Theo Edward Burrwett Tylor Văn hóa là tổng hòa những giá trị vật chất và tinh thần cũng như các phương thức tạo ra chúng,kỹ năng sử dụng các giá trị đó vì sự tiến bộ của loài người và sự truyền thụ các giá trị đó từ thế hệ này sang thế hệ khác. khác. Theo triết học Mác - Lênin Như vậy,dù theo cách này hay cách khác thì chúng ta đều thừa nhận và khẳng định mối liên hệ mật thiết giữa văn hóa với con người.Con người sáng tạo ra văn hóa,đồng thời con người cũng chính là sản phẩm của văn hóa. Văn hóa là cái còn lại sau khi mọi thứ đã mất đi Theo E.HeriôtKết luận Văn hóa 3/19/2014 5 VHDN 1.2. Văn hóa doanh nghiệp  Nhà xã hội học người Mỹ E.N.Schein đưa ra định nghiã văn hóa như sau: "Văn hóa doanh nghiệp là tổng thể những thủ pháp và quy tắc giải quyết vấn đề thích ứng bên ngoài và thống nhất bên trong các nhân viên, những quy tắc đã tỏ ra hữu hiệu trong quá khứ và vẫn cấp thiết trong hiện tại. Những quy tắc và những thủ pháp này là yếu tố khởi nguồn trong việc các nhân viên lựa chọn phương thức hành động, phân tích và ra quyết định thích hợp. Các thành viên của tổ chức doanh nghiệp không đắn đo suy nghĩ về ý nghĩa của những quy tắc và thủ pháp ấy, mà coi chúng là đúng đắn ngay từ đầu". 3/19/2014 6 VHDN 1.2. Văn hóa doanh nghiệp N.Demetr - nhà xã hội học người Pháp cũng cho rằng, văn hóa doanh nghiệp - đó là hệ thống những quan niệm, những biểu tượng, những giá trị, và những khuôn mẫu hành vi được tất cả các thành viên trong doanh nghiệp nhận thức và thực hiện theo. Văn hóa doanh nghiệp còn đảm bảo sự hài hòa giữa lợi ích tập thể với lợi ích cá nhân và giúp cho mỗi cá nhân thực hiện vai trò của mình theo đúng định hướng chung của doanh nghiệp. 3/19/2014 7 VHDN 1.2 Văn hóa doanh nghiệp 3/19/2014 8 VHDN VHDN hay Văn hoá tổ chức được hiểu là một hệ thống hữu cơ các giá trị,các chuẩn mực,các quan niệm và hành vi do các thành viên trong doanh nghiệp đó sáng tạo và tích luỹ trong quá trình tương tác với môi trường bên ngoài và hội nhập bên trong tổ chức,nó đã có hiệu lực và được coi là đúng đắn,do đó, được chia sẻ và phổ biến rộng rãi giữa các thế hệ thành viên như một phương pháp chuẩn mực để nhận thức,tư duy và cảm nhận trong mối quan hệ với các vấn đề mà họ phải đối mặt. Hiểu thế nào cho đúng về VHDN Các giá trị VHDN phải là một hệ thống có quan hệ chặt chẽ với nhau,được chấp nhận và phổ biến rộng rãi giữa các thành viên trong doanh nghiệp. Hệ thống các giá trị văn hoá phải là kết quả của quá trình lựa chọn hoặc sáng tạo của chính các thành viên bên trong doanh nghiệp Các giá trị VHDN phải có một sức mạnh đủ để tác động đến nhận thức,tư duy và cảm nhận của các thành viên trong doanh nghiệp đối với các vấn đề và quan hệ của doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp 3/19/2014 9 VHDN Cấu trúc của hệ thống VHDN Hệ thống VHDN Đó là những gì một người từ bên ngoài DN có thể nhìn thấy,nghe thấy hoặc cảm nhận được khi tiếp xúc với DN - đó là các yếu tố hữu hình. Những giá trị được chấp nhận,bao gồm những chiến lược,những mục tiêu và triết lý kinh doanh của DN. Khi các giá trị được thừa nhận và phổ biến đến mức gần như không có sự thay đổi,chúng sẽ trở thành các giá trị nền tảng. 3/19/2014 10 VHDN 1.3. Các mô hình văn hóa doanh nghiệp trên thế giới a. Mô hình văn hóa gia đình b. Mô hình tháp Eiffel c. Mô hình tên lửa dẫn đường d. Mô hình lò ấp trứng 3/19/2014 11 VHDN a. Mô hình văn hóa gia đình 3/19/2014 Đó là mô hình nhân văn, mối quan hệ trực tiếp gần gũi nhưng có thứ bậc trên dưới như trong gia đình. “Người cha” là người giàu kinh nghiệm và có quyền hành lớn đối với “con cái”, đặc biệt là khi chúng còn nhỏ. Trong mô hình văn hóa doanh nghiệp gia đình, mối quan hệ giữa các thành viên trực tiếp gần gũi nhưng có thứ bậc trên dưới, như trong gia đình. Áp dụng : Ai Cập, Italia, Singapore, Bắc Triều Tiên, Tây Ban Nha và điển hình là Nhật Bản 12 VHDN a. Mô hình văn hóa gia đình • Ưu điểm:  Người lãnh đạo giữ vai trò như người cha biết việc gì cần làm và biết điều gì tốt cho con cái. Đây là loại quyền lực hết sức thân thiện, ôn hòa không hề có tính đe dọa, áp lực. • Lãnh đạo phải làm gương, có tiếng nói, tạo được mẫu hình riêng, có vị thế và mong muốn cấp dưới “cùng chung chí hướng”. • Quyền lực trong mô hình gia đình không thể tranh giành được vì nó không phụ thuộc vào nhiệm vụ mà vào vị trí được giao. 3/19/2014 13 VHDN a. Mô hình văn hóa gia đình • Nhược điểm:  Môi trường càng khép kín thì người ngoài càng cảm thấy khó khăn khi trở thành một thành viên  Đào tạo, cố vấn, huấn luyện và học nghề đóng vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục một con người nhưng điều này xảy ra do yêu cầu bắt buộc của gia đình chứ không phải xuất phát từ bản thân họ.  Mô hình gia đình ít quan tâm đến năng suất mà ưu tiên cho hiệu quả 3/19/2014 14 VHDN b. Mô hình tháp Eiffel Tháp có độ dốc đứng, cân đối, thu hẹp ở đỉnh và nới rộng ở đáy, chắc chắn, vững chãi. Giống như một bộ máy chính thống, đây thực sự là biểu tượng cho thời đại cơ khí. Ngay cả cấu trúc của nó cũng quan trọng hơn chức năng. Áp dụng : Các doanh nghiệp lâu đời ở Châu Âu. 3/19/2014 15 VHDN b. Mô hình tháp Eiffel • Ưu điểm:  Phân chia lao động hướng vai trò và chức năng. Mỗi vai trò được phân bố trong một bộ phận, nhiệm vụ sẽ được hoàn thành theo kế hoạch  Thực hiện công việc hiệu quả có ý nghĩa quyết định và mức độ hoàn thành công việc sẽ là cơ sở đánh giá hiệu quả. • Nhờ một hệ thống các kỹ năng, những người có đủ phẩm chất năng lực có thể lên kế hoạch, triển khai, cải tổ nhân sự để đạt được mục tiêu là khai thác và gia tăng giá trị tối đa nguồn nhân lực. 3/19/2014 16 VHDN b. Mô hình tháp Eiffel • Nhược điểm:  Khó thích nghi trước sự thay đổi của môi trường.  Mâu thuẫn được xem như sự vô lý  Người ta ít quan tâm đến cơ hội hay phong cách cá nhân 3/19/2014 17 VHDN c. Mô hình tên lửa dẫn đường Mục tiêu là nhân tố căn bản đối với mô hình tên lửa điều khiển. Mọi thứ được thực hiện để giữ vững ý định chiến lược và đạt được mục tiêu. Mỗi người đều biết rõ công việc của mình và thù lao của họ được trả theo kết quả đóng góp thực tế. Áp dụng : Các công ty phần mềm và quảng cáo. 3/19/2014 18 VHDN c. Mô hình tên lửa dẫn đường • Ưu điểm:  Nhiệm vụ do một đội ngũ hay nhóm dự án đảm trách  Có sức lôi cuốn các chuyên gia và có tinh thần kỷ luật chéo  Các thành viên trong nhóm luôn say mê, chung mục đích và mục tiêu hướng tới sản phẩm cuối cùng 3/19/2014 19 VHDN c. Mô hình tên lửa dẫn đường • Nhược điểm:  Tốn kém do phải thuê các chuyên gia  Không chiếm được cảm tình và sự tận tụy  Họ hợp tác với nhau vì tiền chứ không phải vì mục tiêu. Họ không cần phải biết quá rõ về nhau 3/19/2014 20 VHDN d. Mô hình lò ấp trứng Mô hình văn hóa lò ấp trứng dựa trên quan điểm về cơ cấu tổ chức không quan trọng bằng sự hoàn thiện cá nhân. Nếu tổ chức tỏ ra rộng lượng, chúng nên là những cái nôi cho sự tự thể hiện và tự hoàn thiện. Áp dụng : công ty mới ở Thung lũng Silicon, Canifornia, Scotlen 3/19/2014 21 VHDN d. Mô hình lò ấp trứng • Ưu điểm:  Sân chơi lành mạnh để phát huy những ý tưởng và đáp lại một cách thông minh những sáng kiến mới  Vì mô hình lò ấp trứng có cấu trúc tối giản nên hệ thống thứ tự cấp bậc cũng được tinh giản  Sự gắn bó này hoàn toàn tự nguyện, được nuôi dưỡng và bồi đắp bởi hy vọng và lý tưởng, nó có thể trở thành kinh nghiệm quý báu và có ý nghĩa nhất trong cuộc đời con người. 3/19/2014 22 VHDN d. Mô hình lò ấp trứng • Nhược điểm:  Hiếm khi đạt được sự hoàn thiện về sản phẩm và thị trường.  Bản chất sự tận tâm này ít hướng tới con người hơn là hướng tới sự thay đổi của thế giới 3/19/2014 23 VHDN 1.4 Các bước xây dựng VHDN  1. Tìm hiểu môi trường và các yếu tố ảnh hưởng đến chiến lược doanh nghiệp trong tương lai  2. Xác định đâu là giá trị cốt lõi làm cơ sở cho thành công.  3. Xây dựng tầm nhìn mà doanh nghiệp sẽ vươn tới  4. Đánh giá văn hóa hiện tại,xác định những yếu tố văn hoá nào cần thay đổi và kết hợp với chiến lược phát triển DN  5. Làm thế nào để thu hẹp khoảng cách giữa những giá trị chúng ta hiện có và những giá trị chúng ta mong muốn. 3/19/2014 24 VHDN 1.4 Các bước xây dựng VHDN  6. Xác định vai trò của lãnh đạo trong việc dẫn dắt thay đổi văn hóa  7. Soạn thảo một kế hoạch hành động bao gồm các mục tiêu hoạt động,thời gian,điểm mốc và trách nhiệm cụ thể  8. Phổ biến nhu cầu thay đổi,kế hoạch hành động và động viên tinh thần,tạo động lực cho sự thay đổi  9. Nhận biết các trở ngại và nguyên nhân từ chối thay đổi và xây dựng các chiến lược để đối phó  10. Thể chế hóa,mô hình hóa và củng cố sự thay đổi văn hóa. 3/19/2014 25 VHDN 2. Thực trạng và xây dựng mô hình 2.1 Thực trạng xây dựng văn hóa ở các doanh nghiệp Việt Nam Case 1: Nghiên cứu mô hình văn hóa doanh nghiệp ở tập đoàn Amway Case 2: Nghiên cứu mô hình văn hóa doanh nghiệp ở Tổng công ty Viễn thông Quân đội VIETTEL 3/19/2014 26 VHDN 2.1. Thực trạng xây dựng văn hóa ở các DN Việt Nam  Việt Nam là quốc gia có hàng nghìn năm văn hiến  Trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, một mặt, chúng ta phải tích cực tiếp thu kinh nghiệm quản lý doanh nghiệp của các nước phát triển. Mặt khác, cần nỗ lực xây dựng văn hóa doanh nghiệp tiên tiến, hài hòa với bản sắc văn hóa dân tộc  Đặc điểm nổi bật của văn hóa dân tộc là coi trọng tư tưởng nhân bản, chuộng sự hài hoà, tinh thần cầu thực, ý chí phấn đấu tự lực, tự cường 3/19/2014 27 VHDN 2.1. Thực trạng xây dựng văn hóa ở các DN Việt Nam  Văn hóa Việt Nam cũng có những điểm hạn chế: người Việt Nam phấn đấu cốt để “vinh thân phì gia”, dễ dàng thoả mãn với những lợi ích trước mắt, ngại cạnh tranh  Trong xã hội tri thức ngày nay, những mặt hạn chế dần được khắc phục bởi trình độ giáo dục của mọi người ngày càng được nâng cao. Cùng với sự thay đổi nhanh chóng của kinh tế thế giới, nhất là khi Việt Nam đã chính thức trở thành thành viên của WTO  Không thể để xảy ra tình trạng quốc tế hóa văn hóa doanh nghiệp. 3/19/2014 28 VHDN 2.1. Thực trạng xây dựng văn hóa ở các DN Việt Nam  4 xu hướng chủ yếu phát triển của văn hóa doanh nghiệp:  Tôn trọng con người với tư cách là chủ thể hành vi, coi trọng tính tích cực và tính năng động của con người trong kinh doanh  Coi trọng chiến lược phát triển và mục tiêu cơ bản của doanh nghiệp để bồi dưỡng ý thức văn hóa doanh nghiệp  Coi trọng việc quản lý môi trường vật chất và tinh thần của doanh nghiệp  Coi trọng vai trò tham gia quản lý của công nhân viên chức 3/19/2014 29 VHDN 2.1. Thực trạng xây dựng văn hóa ở các DN Việt Nam  4 đặc điểm nổi bật :  Tính tập thể: do toàn thể thành viên doanh nghiệp tích luỹ lâu dài  Tính quy phạm: quy định của văn hóa mà doanh nghịêp đã đề ra, đồng thời doanh nghiệp cũng phải biết lắng nghe và cố gắng giải quyết hài hòa  Tính độc đáo: xây dựng văn hóa doanh nghiệp độc đáo trên cơ sở văn hóa của vùng đất mà doanh nghiệp đang tồn tại  Tính thực tiễn: văn hóa doanh nghiệp phát huy được vai trò của nó trong thực tiễn thì lúc đó mới thực sự có ý nghĩa 3/19/2014 30 VHDN Case study 1: VHDN ở doanh nghiệp sản xuất VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI TẬP ĐOÀN AMWAY 3/19/2014 31 VHDN Nghiên cứu mô hình văn hóa ở Amway Sơ bộ về tập đoàn Amway Tập đoàn Amway Mô hình văn hóa ở hệ thống “Mai hoa siêu phàm” 3/19/2014 32 VHDN Sơ bộ tập đoàn Amway Trụ sở chính tập đoàn Amway Tại Ada, bang Michigan-Mỹ 3/19/2014 33 VHDN Sơ bộ tập đoàn Amway 3/19/2014 34 VHDN Sơ bộ về tập đoàn Amway 3/19/2014 35 VHDN Sơ bộ về tập đoàn Amway 3/19/2014 36 VHDN Sơ bộ về tập đoàn Amway Tiên phong trong ngành bán hàng trực tiếp trên thế giới Có lịch sử phát triển gần 50 năm Amway đang hoạt động tại hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ. Doanh thu toàn cầu năm 2008 là 8,2 tỷ đô la Mỹ Có hơn 3 triệu Nhà Phân Phối trên thế giới Với hơn 13.000 nhân viên 3/19/2014 37 VHDN Sơ bộ về tập đoàn Amway “Amway được xây dựng dựa trên khát khao của những người muốn nắm bắt cơ hội và đạt được ước mơ của mình” - Jay Van Andel “Phương châm của Amway là giúp người khác là giúp chính mình" - Rich DeVos 3/19/2014 38 VHDN Mô hình văn hóa hệ thống “Mai hoa siêu phàm” 5 điều so sánh 4 sự mạnh mẽ 6 điều cấm Văn hóa “Mai hoa siêu phàm” 3/19/2014 39 VHDN a. 5 điều so sánh So sánh về sự hy sinh So sánh về sự học tập So sánh khiêm tốn So sánh về sự biết ơn So sánh về sự kiên trì 3/19/2014 40 VHDN So sánh về sự học tập Bây giờ là xã hội kiểu học tập nên là kiểu công ty học tập, nên là kiêu tập thể học tập. Có người không chú ý mấy đến học tập, coi đó là thứ “ chẳng có gì đáng gọi là” cho rằng sự nghiệp rất giản đơn. Kết quả đên đâu cũng thất bại. Thế học thế nào? Đầu tiên chúng ta phải có một dạng tâm thái học tập về điểm không. 3/19/2014 41 VHDN So sánh về sự học tập Có một số người trước đây đã làm qua một số công việc đã được một vài thành tích đã từng có chút vinh quang đã có những giây phút huy hoàng.Số người này khi bắt đầu vào xây dựng sự nghiệp Amway đã không bỏ nổi cái bậc thang mà họ đã bước lên, trong lòng đầy vẻ kiêu ngạo.  ”Học tập rẻ nhất là thỉnh giáo, đường tắt ngắn nhất là mô phỏng” Không Tử đã từng nói : “Ba người đi đường tất có một người thầy. Mỗi người đều có những điểm để ta học tập” Phương pháp tức là học ở những nhân viên kinh doanh cũ học ở người thành công học trong sách vở, học ở trên giảng đường, học trong lúc làm 3/19/2014 42 VHDN So sánh về sự hy sinh Con khỉ một sợi lông cũng không chịu nhổ làm sao trở thành người được. Thế nên chúng ta muốn làm người nhất định phải biết bỏ ra. Nếu như anh không dám bỏ ra không muốn giúp người khác thậm chí sợ người khác phát triển vượt trội hơn mình thì cũng chính anh không dám mơ tưởng đến thành công. Lập nên sự nghiệp phải như thế này : Trước khổ sau sướng. Cách xử sự với con người là như thế, tạo dựng sự nghiệp càng phải như thế. Nếu anh muốn vươn lên cạnh tranh với đối thủ anh càng phải bỏ ra công sức cố gắng gấp mấy lần người khác 3/19/2014 43 VHDN So sánh về sự hy sinh Có những người khi làm việc rất hay nóng vội vừa bỏ ra đã nghĩ ngay đến thu hoạch nôn nóng đạt tới kết quả tiếp cận với lợi ích. “Mùa xuân gieo hạt mùa thu thu hoạch”. 3/19/2014 44 VHDN So sánh về sự khiêm tốn Cây lúa bắt đầu từ mạ đến trưởng thành đến đơm hoa kết trái và thu hoạch. Khi lúa thu hoạch thì hạt nặng chĩu kéo cây lúa xuống. Nếu chúng ta học được sự khiêm tốn thì cả hệ thống của mình cũng sẽ học tập mình cũng sẽ khiêm tốn. Nếu bạn biểu hiện tất cả cái gì bạn cũng biết thì người khác sẽ không dạy bạn không hợp tác với bạn. 3/19/2014 45 VHDN So sánh về sự biết ơn “Khi người khác cho bạn một giọt nước hãy đưa lại cho họ một dòng sông, khi người khác đưa cho bạn một bát cơm hãy cảm ơn người đó cả đời” Khi chúng ta biết ơn tuyến trên thì những tuyến dưới cũng sẽ biết ơn chúng ta cả hệ thống sẽ biết ơn nhau khi đó làm việc cũng sẽ dễ dàng hơn. 3/19/2014 46 VHDN So sánh về sự kiên trì Ai là người đã phát minh ra đèn điện? Sự nghiệp của Amway là 1 sự nghiệp đào giếng mà không phải là sự nghiệp múc nước. Có những người không có lòng kiên trì hôm nay làm việc ở công ty này hôm khác lại ở công ty khác Xuất phát điểm của thành công là lòng tin, điểm cuối của thành công là lòng kiên trì sự nghiệp của chúng ta mới có thể thuận buồm xuôi gió. 3/19/2014 47 VHDN So sánh về sự kiên trì Cuộc đời luôn không bằng phẳng phấn đấu thì luôn có khó khăn cuộc sống cũng là một loại rèn luyện. Sự nghiệp của chúng ta là một trận chiến đấu trường kỳ, không phải là kiểu tia chớp là chạy marathon chứ không phải chạy cự ly ngắn. 3/19/2014 48 VHDN b. 4 sự mạnh mẽ Mạnh mẽ về học tập Mạnh mẽ về gánh vác Mạnh mẽ về nhận lỗi Mạnh mẽ về sự thay đổi 3/19/2014 49 VHDN Mạnh mẽ về học tập Học tập ở đây không chờ người khác thúc giục gọi đến Học tập tức là lại phải học, lại phải học. Tập tức là luyện tập tức là phải luyện nhiều Học lần lượt nghiền ngẫm cho kỹ biến nó thành cái của mình. 3/19/2014 50 VHDN Mạnh mẽ về sự gánh vác Một công ty hay một tổ chức có rất nhiều việc khả năng chúng ta làm được gì hãy dũng cảm gánh vác phần việc đấy giúp cho những người lãnh đạo và đồng nghiệp chúng ta đỡ vất vả hơn. Nhiều người mở lớp học ngay tại gia đình, mua sắm trang thiết bị cho mọi người đến sinh hoạt có môi trường thử sức cũng chính là đang gánh vác cho đội nhóm Cả hệ thống cùng biết gánh vác sẽ phát huy được sức mạnh tập thể. 3/19/2014 51 VHDN Mạnh mẽ về sự nhận lỗi Người khác nhau tư tưởng và quan niệm của họ không giống nhau, tính nết và tính cách cũng không giống nhau Khi bạn ở trong một công ty ở trong một đội ngũ có bị hiểu lầm không có bị oan ức không? Chúng ta hôm nay làm nhiệm vụ kinh doanh ở bên ngoài phải giao tiếp rất nhiều, gặp rất nhiều việc không vừa ý. Cần phải có lòng khoan dung không thể đôi co với họ Giữa đồng nghiệp với nhau cần phải bỏ qua cho nhau tìm hiểu lẫn nhau. 3/19/2014 52 VHDN Mạnh mẽ về sự thay đổi  Mỗi người chúng ta đều mong muốn có kết quả tốt đẹp, kết quả tốt đẹp do đâu mà có? Do hành động tốt. Vậy thì vì sao lại có hành động này. Bởi vì bạn có một cách suy nghĩ tốt, một điều tâm niệm tốt.  Có những nhân viên kinh doanh không chịu tìm hiểu những sự việc mà nhân viên kinh doanh có kinh nghiệm hay cấp trên của họ làm.  Vì sao trên thế giới này có sự phân chia người giàu kẻ nghèo bởi vì người giàu có cách suy nghĩ của người giàu người nghèo có quan niệm của người nghèo.  Tóm lại một điều mọi người phải tiến lên từng bước theo kịp thời đại. 3/19/2014 53 VHDN c. 6 điều cấm Không có tranh chấp về kinh tế Không có mối quan hệ tình cảm phức tạp Không nên nói điều tiêu cực Không nên làm phiền người khác Những điều tốt nên truyền lên trên Không so sánh với người lãnh đạo của mình 3/19/2014 54 VHDN Không có tranh chấp về kinh tế Không nên mượn tiền quá nhiều Văn hóa chia sẻ khi làm bất cứ điều gì. 3/19/2014 55 VHDN Không có mối quan hệ tình cảm phức tạp Tham gia môi trường Amway là nơi để chúng ta học tập phát triển sự nghiệp. Không phải là nơi chúng ta tìm nhưng mâu thuẫn của vợ chồng người ta rồi nói xấu hưởng lợi hay chia rẽ họ. Hai đội không cùng nhóm không nên phát sinh tình cảm vì sẽ rắc rối sau này khi phân biệt thị trường của nhau 3/19/2014 56 VHDN Không nên nói điều tiêu cực Tư tưởng tiêu cực chẳng khác nào virus máy tính nếu không nhanh chóng loại trừ nó sẽ lây lan ra toàn bộ đầu não của bạn nuốt chửng tâm hồn bạn làm cho bạn mệt mỏi. Trong cuộc sống chúng ta có một bộ phận người hay thích nhồi tới các khía cạnh tiêu cực suất ngày ngồi ca cẩm rồi oán trách. Chúng ta phải nên suy nghĩ tích cực dùng 80% thời gian để suy nghĩ tìm cách giải quyết công việc. Sau đó lại nghĩ tới những vấn đề tồn tại rồi suy nghĩ tìm cách nào để