Bài tập mẫu về Mô hình hóa chức năng với Biểu đồ Luồng dữ liệu (DFD)

Bài tập mẫu về Mô hình hóa chức năng với Biểu đồ Luồng dữ liệu (DFD) GV: Bùi Thị Hạnh Tổ Công nghệ Thông tin – Khoa Công nghệ. 1 Bài tập:  Để tin học hóa khâu quản lý điểm của Khoa A tại một Trường Đại học B với thông tin sau: - Khoa có Giáo vụ phụ trách nhập điểm sinh viên cho mỗi môn học; - Sinh viên thực hiện đăng ký môn học và xem điểm trên hệ thống này.  Yêu cầu: Hãy mô hình hóa chức năng khâu quản lý điểm trên bằng biểu đồ luồng dữ liệu DFD. Khái niệm Mô hình hóa chức năng với biểu đồ luồng dữ liệu (Data Flow Diagram - DFD)  Việc mô hình hóa chức năng của hệ thống giúp người phân tích ……………… hoạt động của hệ thống và trả lời cho câu hỏi:  Hệ thống ……..gì?  DFD là kỹ thuật nhằm xây dựng ……………… thiết kế xử lý. tài liệu hóa làm tài liệu đặc tả Hướng dẫn: Để mô hình hóa chức năng hệ thống với biểu đồ luồng dữ liệu DFD cần: 1) Căn cứ tài liệu xác định yêu cầu hệ thống, vẽ biểu đồ ngữ cảnh (context diagram) mô tả tổng quát hoạt động của hệ thống. 2) Từ sơ đồ mức ngữ cảnh ở trên kết hợp với các chi tiết xác định yêu cầu về nghiệp vụ của hệ thống, vẽ biểu đồ mô tả chức năng và luồng dữ liệu tương tác của các thành phần: tác nhân, tiến trình, kho dữ liệu gọi là biểu đồ DFD (Data Flow Diagram) mức đỉnh (mức 0) 3) Để có được chi tiết mô tả các chức năng, tiến hành phân rã DFD mức 0 đến mức thứ i(i>=1) 1. Vẽ biểu đồ mức ngữ cảnh  Lưu ý về vẽ Biểu đồ mức ngữ cảnh: - Biểu diễn ……………… hoạt động của hệ thống (từ tài liệu khảo sát hiện trạng và xác định yêu cầu) - Diễn tả toàn bộ hệ thống bằng ………… - Không có …………………  Các chức năng của hệ thống: Sinh viên đăng ký môn học, SV xem điểm theo môn học. Giáo vụ Khoa nhập điểm SV theo môn học.  Đối tượng người sử dụng tham gia vào hệ thống: Sinh viên, Giáo vụ Khoa tổng quan một ô xử lý kho dữ liệu Biểu đồ mức ngữ cảnh (context diagram) : SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Thông tin đăng ký MH Điểm môn học Thông tin xác nhận Nhập điểm SV theo môn học Thông tin xác nhận 0 HỆ THỐNG QUẢN LÝ ĐIỂM TẠI KHOA A 2. Vẽ biểu đồ DFD (Data Flow Diagram)  DFD gồm có: Luồng dữ liệu (data flow) Kho dữ liệu (data store) Tiến trình (process) Tác nhân (actor)  Điều kiện cần: có Biểu đồ mức ngữ cảnh và tài liệu khảo sát và xác định yêu cầu.  Biểu đồ ở mức ban đầu gọi là mức đỉnh (mức 0), khi thực hiện phân rã ở mức i (i>=1) Biểu đồ mức ngữ cảnh: SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Thông tin đăng ký MH Điểm môn học Thông tin xác nhận Nhập điểm SV theo môn học Thông tin xác nhận 0 HỆ THỐNG QUẢN LÝ ĐIỂM TẠI KHOA A  Xác định các thành phần của DFD(Gane/Sarson): Tên Tác nhân Luồng dữ liệu Tiến trình Kho dữ liệu • Sinh viên, • GV Khoa • Đăng ký môn học • Nhập điểm • Xem điểm • Thông tin sinh viên • Thông tin môn học • Thông tin đăng ký môn học • Thông tin giáo vụ • Điểm theo môn học • Từ tác nhân đến tiến trình • Từ tiến trình đến tiến trình • Từ tiến trình đến kho dữ liệu • Từ kho dữ liệu đến tiến trình Tác nhân (actor) là một người, một nhóm người, bộ phận, một tổ chức hay 1 hệ thống khác nằm ngoài phạm vi này và có tương tác với nó về mặt thông tin (nhận hay gởi dữ liệu) iến trình (pr cess) là một hay một số công việc hoặc hành động có tác động lên c dữ liệu (d c uyển, thay đổi, l u trữ, phân phối. Kho dữ liệu (data store) là vị trí lưu trữ dữ liệu Luồ g dữ liệu (data flow) là các dữ liệu di chuyển từ một vị rí này đến vị trí k ác trong hệ thống trên một vật mang nào đó Tên KH KH Tên Tên SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Đăng ký môn học 1.0 K1 Thông tin SViên K2 Thông tin MHọc K3 Thông tin đăng ký MHọc K3 Bảng điểm Mhọc Nhập điểm Theo môn học 2.0 Xem điểm Theo môn học 3.0 Thông tin SV đăng ký môn học Điểm theo môn học TT xác nhận, Điểm SV TT đăng ký MHọc Thông tin SV TT giáo vụ, Điểm môn học TT xác nhận TT xác nhận K3 Thông tin giáo vụ K1 Thông tin SViên 3. Phân rã biểu đồ DFD mức 1  Nguyên tắc phân rã: - ………………tiến trình được xét của biểu đồ luồng dữ liệu mức i-1 (i>=1) bằng các tiến trình con tương ứng - ……………….toàn bộ các tác nhân ngoài, các kho dữ liệu & các luồng dữ liệu vào – ra liên quan đến tiến trình được xét trong biểu đồ i-1 - …………vào các luồng dữ liệu giữa các tiến trình con, giữa tiến trình và kho dữ liệu Thay thế Giữ nguyên Thêm SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Đăng ký môn học 1.0 K1 Thông tin SViên K2 Thông tin MHọc K3 Thông tin đăng ký MHọc K3 Bảng điểm Mhọc Nhập điểm Theo môn học 2.0 Xem điểm Theo môn học 3.0 Thông tin SV đăng ký môn học Điểm theo môn học Điểm SV TT đăng ký MHọc Thông tin SV TT giáo vụ, Điểm môn học TT xác nhận TT xác nhận K3 Thông tin giáo vụ K1 Thông tin SViên Phân rã Tiến trình 1.0 Đăng ký môn học  Giữ nguyên Tác nhân: Sinh viên  Giữ nguyên Kho dữ liệu: Thông tin sinh viên, Thông tin môn học, Thông tin đăng ký môn học  Thay thế tiến trình Đăng ký môn học bằng các tiến trình con sau: - (1.1) Xác thực tài khoản - (1.2) Chọn môn học - (1.3) Chọn lớp học phần (nếu có nhiều lớp)  Thêm vào các luồng dữ liệu SINH VIÊN Xác thực Tài khoản 1.1 K1 Thông tin SViên K2 Thông tin MHọc K3 Thông tin đăng ký MHọc TT sinh viên TT xác nhận Thông tin sinh viên Chọn môn học 1.2 Nếu có nhiều lớp học phần Chọn lớp học phần 1.3 SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Đăng ký môn học 1.0 K1 Thông tin SViên K2 Thông tin MHọc K3 Thông tin đăng ký MHọc K3 Bảng điểm Mhọc Nhập điểm Theo môn học 2.0 Xem điểm Theo môn học 3.0 Thông tin SV đăng ký môn học Điểm theo môn học Điểm SV TT đăng ký MHọc Thông tin SV TT giáo vụ, Điểm môn học TT xác nhận TT xác nhận K3 Thông tin giáo vụ K1 Thông tin SViên Phân rã Tiến trình 2.0 Nhập điểm  Giữ nguyên Tác nhân: Giáo vụ Khoa  Giữ nguyên Kho dữ liệu: Thông tin giáo vụ, Thông tin đăng ký môn học, Bảng điểm môn học  Thay thế tiến trình Nhập điểm bằng các tiến trình con sau: - (2.1) Xác thực tài khoản - (2.2) Chọn môn học sinh viên đã đăng ký học - (2.3) Nhập điểm  Thêm vào các luồng dữ liệu GIÁO VỤ KHOA K3 Thông tin đăng ký MHọc Xác thực tài khoản 2.1 K3 Thông tin giáo vụ Chọn môn 2.2 Thông tin giáo vụ Thông tin đk môn học, điểm MH Nhập điểm 2.3 K3 Bảng điểm Mhọc SINH VIÊN GIÁO VỤ KHOA Đăng ký môn học 1.0 K1 Thông tin SViên K2 Thông tin MHọc K3 Thông tin đăng ký MHọc K3 Bảng điểm Mhọc Nhập điểm Theo môn học 2.0 Xem điểm Theo môn học 3.0 Thông tin SV đăng ký môn học Điểm theo môn học Điểm SV TT đăng ký MHọc Thông tin SV TT giáo vụ, Điểm môn học TT xác nhận TT xác nhận K3 Thông tin giáo vụ K1 Thông tin SViên Phân rã Tiến trình 3.0 Xem điểm  Giữ nguyên Tác nhân: Sinh viên  Giữ nguyên Kho dữ liệu: Bảng điểm môn học, Thông tin sinh viên.  Thay thế tiến trình Xem điểm bằng các tiến trình con sau: - (3.1) Xác thực tài khoản - (3.2) Tính điểm tổng kết - (3.3) Xem điểm  Thêm vào các luồng dữ liệu SINH VIÊN K3 Bảng điểm Mhọc Xác thực tài khoản 3.1 Bảng điểm SV K1 Thông tin SViên TT sinh viên TT xác nhận Thông tin sinh viên, công thức tính điểm Tính điểm Tổng kết môn 3.2 K3 Bảng điểm Mhọc Xem điểm 3.2 Điểm đã tổng kết , Thông tin SV Khi nào ngừng phân rã? Khi một tiến trình là 1 quyết định hay 1 một tính toán đơn giản, một thao tác dữ liệu (đọc, cập nhật, tạo, ghi, xóa) Khi mỗi luồng dữ liệu không cần chia nhỏ hơn. Tổng kết bài  Để mô hình hóa chức năng hệ thống với biểu đồ luồng dữ liệu DFD cần: 1) Vẽ Biểu đồ mức ngữ cảnh (context diagram) 2) Vẽ Biểu đồ DFD mức 0 (Data Flow Diagram) 3) Vẽ Các biểu đồ phân rã DFD mức i(i>=1) và ngừng phân rã khi tiến trình là 1 thao tác đơn hoặc luồng dữ liệu không thể chia nhỏ.  Phần mềm vẽ biểu đồ mô hình hóa: Microsoft Visio hoặc Enterprise Architect. KẾT THÚC BÀI! CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN SINH VIÊN ĐÃ THEO DÕI BÀI GIẢNG NÀY