Báo cáo Phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân

Báo cáo tốt nghiệp “Phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân” MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ........................... 7 1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại .......................................... 7 1.1.1. Khái niệm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại .................... 9 1.1.2. Phân loại hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại ..................... 9 1.1.2.1. Căn cứ vào thời hạn cho vay ........................................................... 10 1.1.2.2. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm của khách hàng ................................ 10 1.1.2.3. Căn cứ vào phương thức cho vay .................................................... 10 1.1.2.4. Căn cứ vào mục đích của hoạt động cho vay ................................... 11 1.1.2.5. Căn cứ vào hình thức tài trợ của ngân hàng ................................... 11 1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại ................. 11 1.1.3.1. Đối với NHTM ................................................................................ 11 1.1.3.2. Đối với khách hàng ......................................................................... 12 1.1.3.3. Đối với nền kinh tế .......................................................................... 12 1.2. Hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại ....................... 12 1.2.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng ................................................................ 12 1.2.2. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng ........................................................... 13 1.2.2.1. Là hình thức cho vay có độ rủi ro cao ............................................. 13 1.2.2.2. Số lượng các khoản vay tiêu dùng thường lớn nhưng giá trị lại nhỏ 13 1.2.2.3. Thường có chi phí cao ..................................................................... 14 1.2.2.4. Là hình thức cho vay có lãi suất cao ............................................... 14 1.2.2.5. Nhu cầu vay tiêu dùng của khách hàng phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế .................................................................................................................... 14 1.2.2.6. Chất lượng các thông tin khách hàng cung cấp cho ngân hàng thường không cao ........................................................................................ 15 1.2.3. Phân loại cho vay tiêu dùng ................................................................. 15 1.2.3.1. Căn cứ theo thời hạn cho vay .......................................................... 15 1.2.3.2. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm của khách hàng ................................ 15 1.2.3.3. Căn cứ vào hình thức tài trợ của ngân hàng ................................... 15 1.2.3.4. Căn cứ theo mục đích vay của khách hàng ...................................... 17 1.2.3.5. Căn cứ theo phương thức cho vay ................................................... 18 1.2.4. Vai trò của hoạt động cho vay tiêu dùng .............................................. 18 1.2.4.1. Đối với NHTM ................................................................................ 18 1.2.4.2. Đối với người tiêu dùng .................................................................. 19 1.2.4.3. Đối với các công ty bán lẻ ............................................................... 19 1.2.4.4. Đối với nền kinh tế .......................................................................... 19 1.3. Phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại....... 20 1.3.1. Khái niệm phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng .............................. 20 1.3.2. Các tiêu thức phản ánh phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng ......... 20 1.3.2.1. Về quy mô của hoạt động cho vay tiêu dùng .................................... 20 1.3.2.2. Về chất lượng của hoạt động cho vay tiêu dùng .............................. 21 1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng ... 23 1.3.3.1. Các nhân tố khách quan .................................................................. 23 1.3.3.2. Các nhân tố chủ quan ..................................................................... 26 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG THANH XUÂN ............................................ 29 2.1. Khái quát chung về chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân... 29 2.1.1. Quá trình hình thành chi nhánh NHCT Thanh Xuân ........................ 29 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của chi nhánh NHCT Thanh Xuân ............................ 30 2.1.3. Tình hình huy động vốn và cho vay ..................................................... 32 2.1.3.1. Tình hình huy động vốn ................................................................... 32 2.1.3.2. Tình hình cho vay ............................................................................ 34 2.2. Thực trạng cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân ...................................................................................................... 37 2.2.1. Khái quát về hoạt động cho vay tiêu dùng tại Việt Nam ...................... 37 2.2.2. Thực trạng cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân ................................................................................................... 38 2.2.2.1. Quy trình cho vay tiêu dùng ............................................................ 38 2.2.2.2. Doanh số cho vay tiêu dùng ............................................................ 44 2.2.2.3. Dư nợ cho vay tiêu dùng ................................................................. 47 2.2.2.4. Nợ quá hạn cho vay tiêu dùng ......................................................... 50 2.2.2.5. Doanh thu từ hoạt động cho vay tiêu dùng ...................................... 52 2.3. Đánh giá chung về hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh NHCT Thanh Xuân ...................................................................................................... 52 2.3.1. Kết quả đạt được .................................................................................. 52 2.3.1.1. Về chất lượng khoản vay ................................................................. 52 2.3.1.2. Về khả năng quản lý rủi ro và giám sát rủi ro ................................. 53 2.3.1.3. Về khả năng thu hồi vốn .................................................................. 54 2.3.1.4. Về cơ cấu cho vay ........................................................................... 54 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ..................................................................... 54 2.3.2.1. Hạn chế........................................................................................... 54 2.3.2.2. Nguyên nhân ................................................................................... 56 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG THANH XUÂN 60 3.1. Định hướng phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân ...................................................................... 60 3.1.1. Định hướng hoạt động kinh doanh của chi nhánh NHCT Thanh Xuân ....................................................................................................................... 60 3.1.2. Định hướng phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng của chi nhánh NHCT Thanh Xuân ....................................................................................... 61 3.2. Giải pháp phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân ...................................................................... 62 3.2.1. Hoàn thiện thủ tục, quy trình và sản phẩm cho vay tiêu dùng ............ 62 3.2.2. Đa dạng hoá hình thức, phương thức và đối tượng cho vay tiêu dùng 63 3.2.3. Xây dựng chính sách khách hàng đúng đắn và có hiệu quả ............... 65 3.2.4. Đẩy mạnh hoạt động marketing trong hoạt động cho vay tiêu dùng ... 66 3.2.5. Tăng cường áp dụng những công nghệ ngân hàng mới ..................... 68 3.2.6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................. 69 3.3. Một số kiến nghị ........................................................................................ 71 3.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước ................................................................. 71 3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng nhà nước ............................................... 72 3.3.3. Kiến nghị đối với ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam .............. 73 KẾT LUẬN .......................................................................................................... 74 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................ 75 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CBCNV – Cán bộ công nhân viên CVTD – Cho vay tiêu dùng NHCT – Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam NHNN – Ngân hàng Nhà nước NHTM – Ngân hàng thương mại NHTMCP – Ngân hàng thương mại cổ phần NHTW – Ngân hàng trung ương TCTD – Tổ chức tín dụng LỜI MỞ ĐẦU Ngân hàng là một trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc luân chuyển vốn giữa các thành phần kinh tế. Có thể nói hoạy động ngân hàng là một huyết mạch của nền kinh tế, là lĩnh vực không thể thiếu đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh hội nhập khu vực và quốc tế đang diễn ra mạnh kẽ như hiện nay, sự cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng gay gắt cả về mức độ, phạm vi và sản phẩm dịch vụ cung ứng trên thị trường, buộc các ngân hàng phải đa dạng hoá và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ của mình. Cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường, hàng hoá tiêu dùng ngày càng đa dạng, phong phú về chủng loại phù hợp với mọi đối tượng khách hàng. Đồng thời nhu cầu tiêu dùng của con người cũng tăng lên. Tuy nhiên không phải ai cũng có đủ khả năng tài chính để có thể ngay lập tức thoả mãn nhu cầu của mình, đặc biệt là với các loại hàng hoá đắt tiền như ô tô, nhà cửa… Nắm bắt được thực tế đó, các ngân hàng đã cung cấp các sản phẩm cho vay tiêu dùng để hỗ trợ nguồn tài chính cho khách hàng tiêu dùng. Chỉ trong một thời gian ngắn sau khi các sản phẩm cho vay tiêu dùng ra đời, số lượng khách hàng tìm tới ngân hàng ngày càng tăng lên đem lại nguồn lợi nhuận không nhỏ cho ngân hàng. Mặc dù vậy so với các sản phẩm cho vay khác hiện nay, cho vay tiêu dùng vẫn chiếm một tỷ trọng khá thấp cả về doanh số và dư nợ cho vay và thực sự chưa phát huy được hết vai trò vốn có của nó. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động cho vay tiêu dùng trong đời sống xã hội nói chung và đối với toàn hệ thống ngân hàng nói riêng, sau một thời gian thực tập tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân, em xin chọn đề tài: “Phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Thanh Xuân” làm đề tài nghiên cứu cho chuyên đề thực tập tốt nghiệp của mình. Chuyên đề tốt nghiệp của em gồm ba chương: Chương 1: Những vấn đề cơ bản về phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng cho vay tiêu dùng tại chi nhánh NHCT Thanh Xuân. Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng tại chi nhánh NHCT Thanh Xuân. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Ngân hàng là một trong những tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế. Trên thực tế có rất nhiều định nghĩa khác nhau về ngân hàng. Ngân hàng có thể được định nghĩa thông qua chức năng, nhiệm vụ hoặc vai trò mà chúng thực hiện trong nền kinh tế. Theo Peter Rose: “Ngân hàng là loại hình tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất – đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán – và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế. Hay theo Luật các tổ chức tín dụng của nước Công hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam “Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán”. Ngày nay, khi nền kinh tế ngày càng phát triển, chúng ta càng không thể xem nhẹ vai trò của ngân hàng. Ngân hàng là tổ chức thu hút tiền gửi lớn nhất của hầu hết mọi nền kinh tế. Các cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế - xã hội đều gửi tiền tại ngân hàng. Ngân hàng sẽ chuyển khoản tiền này cho các tổ chức kinh doanh và các thành phần khác để đầu tư vào các hoạt động sinh lời. Ngân hàng còn thay mặt khách hàng thực hiện thanh toán cho việc mua bán hàng hoá và dịch vụ cảu khách hàng bằng nhiều cách như phát hành và bù trừ séc, cung cấp mạng lưới thanh toán điện tử… Trong trường hợp khách hàng mất khả năng thanh toán, ngân hàng có thể cam kết trả nợ cho khách hàng. Ngân hàng giúp khách hàng quản lý và bảo vệ tài sản của họ, phát hành hoặc chuộc lại chứng khoán. Hơn nữa, ngân hàng còn là một kênh quan trọng trong thực thi chính sách kinh tế của Chính phủ nhằm góp phần điều tiết sự tăng trưởng kinh tế và theo đuổi các mục tiêu xã hội. Chức năng cơ bản của ngân hàng Chức năng quản lý tiền mặt Chức năng tín dụng Chức năng tiết kiệm Chức năng bảo hiểm Chức năng môi giới Chức năng thanh toán Chức năng kế hoạch đầu tư Chức năng uỷ thác Chức năng đầu tư và bảo lãnh Các hoạt động chủ yếu của NHTM gồm có: - Huy động vốn: Hoạt động huy động vốn góp phần mang lại nguồn vốn cho ngân hàng thực hiện các hoạt động kinh doanh khác. Không có hoạt động này, NHTM sẽ không có nguồn vốn để tài trợ cho các hoạt động khác của mình. Mặt khác, thông qua hoạt động này NHTM cũng có thể đo lường được uy tín cũng như tín nhiệm của khách hàng đối với ngân hàng. NHTM có thể huy động vốn bằng các hình thức như nhận tiền gửi của cá nhân và các tổ chức kinh tế - xã hội hay phát hành giấy tờ có giá. - Hoạt động cho vay và đầu tư: Đây là hoạt động kinh doanh chủ yếu và cũng là hoạt động mang lại phần lớn thu nhập cho các NHTM. Với hoạt động này, NHTM sử dụng nguồn vốn đã huy động được từ nền kinh tế để cung cấp cho các khách hàng có nhu cầu thông qua các hình thức như cho vay, cho thuê tài chính, chiết khấu, đầu tư chứng khoán, góp vốn liên kết… - Các hoạt động dịch vụ: Ngoài ra, NHTM còn thực hiện một số hoạt động dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của khách hàng nhằm thu hút khách hàng đến với ngân hàng và để tăng thêm thu nhập cho ngân hàng. Ngân hàng cung cấp thêm các dịch vụ như bảo quản vật có giá, môi giới đầu tư chứng khoán, tư vấn… Các hoạt động này của ngân hàng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Tuy nhiên trong đó, hoạt động cho vay đóng vai trò quan trọng nhất vì nó quyết định tới lợi nhuận của ngân hàng – yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. 1.1.1. Khái niệm hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Cho vay là chức năng kinh tế cơ bản hàng đầu của NHTM. Cho vay là việc ngân hàng đưa tiền cho khách hàng với cam kết khách hàng phải hoàn trả cả gốc và lãi trong khoảng thời gian xác định. Theo Quyết định 1627 về việc ban hành Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng với khách hàng đã được sửa đổi, bổ sung theo Quyết định 127/2005/QĐ- NHNN ngày 03/02/2005 và Quyết định 783/2005/QĐ-NHNN ngày 31/5/2005 do Thống đốc NHNN Việt Nam phê duyệt, cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng sử dụng một khoản tiền để sử dụng voà mục đích và thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc lẫn lãi. 1.1.2. Phân loại hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại Tại các NHTM hiện nay có rất nhiều hình thức cho vay khác nhau. Các hình thức này được sắp xếp vào từng nhóm riêng biệt để phù hợp với từng đoạn thị trường cụ thể và tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng trong việc quản lý các món vay. Ở các NHTM khác nhau do có nhiều yếu tố khác nhau như về chiến lược, quy mô vốn, địa bàn… mà cũng có những cách phân loại hoạt động cho vay khác nhau, nhưng chủ yếu có các cách phân loại điển hình như sau: 1.1.2.1. Căn cứ vào thời hạn cho vay - Cho vay ngắn hạn: là các loại khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng. - Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ 12 tháng đến 60 tháng. - Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn từ 60 tháng trở lên. 1.1.2.2. Căn cứ vào mức độ tín nhiệm của khách hàng - Cho vay có tài sản đảm bảo: Là hình thức cho vay mà ngân hàng yêu cầu khách hàng phải có tài sản đảm bảo như quyền sở hữu, giá trị, tinh thị trường, khả năng bán, khả năng tài chính của người thứ ba…) - Cho vay không có tài sản đảm bảo: Là hình thức cho vay dựa trên uy tín của khách hàng, thường là đối với khách hàng làm ăn thường xuyên có lãi, tình hình tài chính vững mạnh… hoặc là theo chỉ thị của Chính phủ. 1.1.2.3. Căn cứ vào phương thức cho vay - Cho vay từng lần: Mỗi lần vay vốn khách hàng và ngân hàng thực hiện thủ tục vây vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. - Cho vay theo hạn mức tín dụng: Ngân hàng và khách hàng thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong một khoảng thời gian nhất định. - Cho vay theo dự án đầu tư: Ngân hàng cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ và các dự án dầu tư phục vụ đời sống. - Cho vay hợp vốn: Một nhóm ngân hàng cùng cho vay với một dự án vay vốn của khách hàng hoặc phương án vay vốn của khách hàng, trong đó có một ngân hàng làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các ngân hàng khác. - Cho vay trả góp: Khi vay vốn, ngân hàng và khách hàng xác định và thoả thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay. - Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng: Ngân hàng cam kết đảm bảo sẵn sang cho khách hàng vay vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng nhất định. Ngân hàng và khách hàng thoả thuận về thời hạn hiệu lực cảu hạn mức tín dụng dự phòng, mức phí trả cho hạn mức tín dụng dự phòng. - Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng: Ngân hàng chấp thuận cho khách hàng được sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức tín dụng để thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ và rút tiền mặt tại máy rút tiền tự động hoặc điểm ứng tiền mặt là đại lý của ngân hàng. - Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là việc cho vay mà ngân hàng thoả thuận bằng văn bản chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng. - Cho vay luân chuyển: Là nghiệp vụ vho vay dựa trên luân chuyển hàng hoá. Khi doanh nghiệp mua hàng mà thiếu vốn, ngân hàng có thể cho vay và sẽ thu nợ khi doanh nghiệp bán được hàng. 1.1.2.4. Căn cứ vào mục đích của hoạt động cho vay - Cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp - Cho vay tiêu dùng cá nhân - Cho vay bất động sản - Cho vay nông nghiệp - Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu 1.1.2.5. Căn cứ vào hình thức tài trợ của ngân hàng - Cho vay trực tiếp: Ngân hàng trực tiếp cấp vốn cho khách hàng và khách hàng cũng trực tiếp hoàn trả nợ vay cho ngân hàng. - Cho vay gián tiếp: Đây là hình thức cho vay của ngân hàng thông qua tổ chức trung gian như tổ, đội, nhóm… hay là thông qua người bán lẻ các sản phẩm đầu vào của quá trình sản xuất. 1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại 1.1.3.1. Đối với NHTM Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, mục tiêu hàng đầu của đa số các tổ chức kinh tế là tối đa hoá lợi nhuận. Ngân hàng – một tổ chức kinh doanh tiền tệ - cũng không nằm ngoài mục tiêu đó. Trong đó, cho vay được xem như là một hoạt động vô