? Cán cân thanh toán:
? “BOP là một bản báo cáo thống kê tổng hợp, ghi
chép lại giá trị tất cả các giao dịch kinh tế giữa
người cư trú với người không cư trú trong một thời
gian nhất định”
? Người cư trú và người không cư trú :
? -Bao gồm: các cá nhân; các gia đình; các công ty;
các tổ chức quốc tế
? -Người cư trú phải hội tụ các điều kiện theo luật
cư trú hiện hành
8 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2545 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Cán cân thanh toán (the balance of payment – BOP), để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
4/25/2012
1
LOGO
MÔN HỌC:
TÀI CHÍNH
QUỐC TẾ
Cán Cân Thanh Toán
(The Balance of
Payment – BOP)
LOGO Nội dung chính:
Một số khái niệm 1
Kết cấu cán cân thanh toán 2
Nguyên tắc bút toán kép BOP 3
4
5
Thặng dư và thâm hụt BOP 4
LOGO 1. Các khái niệm
Cán cân thanh toán:
“BOP là một bản báo cáo thống kê tổng hợp, ghi
chép lại giá trị tất cả các giao dịch kinh tế giữa
người cư trú với người không cư trú trong một thời
gian nhất định”
Người cư trú và người không cư trú:
-Bao gồm: các cá nhân; các gia đình; các công ty;
các tổ chức quốc tế …
-Người cư trú phải hội tụ các điều kiện theo luật
cư trú hiện hành.
LOGO Ví dụ cán cân thanh toán (Triệu USD)
Ký hiệu Nội dung Thu Chi Cán cân Cán cân
bộ phận tích luỹ
XK hàng hoá 150
TB NK hàng hoá -200
Cán cân thương mại -50 -50
XK dịch vụ 120
SE NK dịch vụ -160
CA Cán cân dịch vụ -40 -90
Thu từ thu nhập 20
IC chi trả thu nhập -10
Thu nhập 10 -80
Thu chuyển giao vãng lai 30
Tr Chi chuyển giao vãng lai -20
Chuyển giao vãng lai 10 -70
4/25/2012
2
LOGO Ví dụ cán cân thanh toán (triệu USD)
Vốn dài hạn chảy vào 140
KL Vốn dài hạn chảy ra -50
K Cán cân vốn dài hạn 90 20
Vốn ngắn hạn chảy vào 20
KS Vốn ngắn hạn chảy ra -55
Cán cân vốn ngắn hạn -35 -15
OM Lỗi và sai sót- OM 0
OB Cán cân tổng thể -15
OFB Cán cân bù đắp chính thức 15 0
NHTW bán ngoại hối 100
NHTW mua ngoại hối -85
Tổng thu (+), chi (-) 580 -580
LOGO 2. Kết cấu và các bộ phận của BP
Kết cấu BOP
Cán cân vãng lai
CA
Cán cân vốn
(K)
Cán cân bù đắp chính
thức ( Official Finance
Balance – OFB)
Cán cân tổng thể
(Overall Balance-OB)
LOGO
Kết cấu cán cân bộ phận
(Cán cân vãng lai)
Tổng hợp
khoản thu
và chi XNK
hàng hoá
Cán cân
thương mại
Tổng hợp
khoản thu
và chi XNK
dịch vụ
-Các khoản
thu và chi cho
người lao động
-Lãi và khoản
thanh toán
từ đầu tư
-Viện trợ
-Quà tặng
-Hiện vật
cho mục
đích tiêu dùng
Cán cân
dịch vụ
Cán cân
thu nhập
CC chuyển
giao VL một
chiều
CA = TB + SE + IC + Tr
LOGO
Kết cấu cán cân bộ phận
Cán cân vốn (Capital Balance – K)
-Đầu tư trực
tiếp
-Đầu tư gián
tiếp (vốn dài
hạn)
Cán cân vốn
dài hạn (KL)
-Tín dụng
ngắn hạn
-Kinh doanh
ngoại hối
-Vốn đầu cơ
-Các khoản
viện trợ ko
hoàn lại
-Khoản xoá
nợ
Cán cân vốn
ngắn hạn(KS)
Chuyển giao
vốn một
chiều
K =KL + KS + KTR
4/25/2012
3
LOGO Kết cấu cán cân bộ phận
Cán cân cơ bản (Basic Balance – BB)
-Cán cân cơ bản = Cán cân vãng lai + Cán cân vốn
dài hạn
Hay: BB = CA + KL
-Ý nghĩa của BB: phản ảnh sự ổn định lâu dài của
nền kinh tế và tỉ giá hối đoái
Cán cân tổng thể (Overall balance – OB)
OB = CA + K + nhầm lẫn sai sót (OM)
LOGO Kết cấu cán cân bộ phận
Cán cân bù đắp chính thức (Official Financing
balance – OFB):
# LROFB
R -Thay đổi dự trữ ngoại hối quốc gia
L -Tín dụng với IMF và các ngân hàng trung
trung ương khác
# - Thay đổi dự trữ của các NHTW khác bằng
Đồng tiền của quốc gia lập cán cân thanh toán
LOGO Kết cấu cán cân bộ phận
Cán cân thanh toán (BOP)
BOP = Cán cân tổng thể + cán cân bù đắp chính thức = 0
Hay: Cán cân vãng lai + Cán cân vốn + Nhầm lẫn sai
Sai sĩt + Cán cân bù đắp chính thức = 0
Hay: CA + K + OM + OFB = 0
LOGO Ví dụ:
Một quốc gia cĩ các cán cân như sau:
TB = - 50 tr USD
SE = - 50 tr USD
IC = 10 tr USD
Tr = 5 tr USD
KL = 100 tr USD
KS = - 40 Tr USD
KTR = 10 tr USD
OM = 0
Cán cân bù đắp chính thức phải bằng bao nhiêu?
4/25/2012
4
LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP
“ Mỗi một giao dịch giữa người cư trú và không cư
trú điều được ghi hai bút toán có giá trị tuyệt đối
bằng nhau nhưng ngược dấu”
Ví dụ: doanh nghiệp VN xuất khẩu sang Mỹ trị giá
100 triệu USD và nhập khẩu máy tính từ Mỹ cũng
trị giá 100 triệu USD.
BOP của Việt Nam BOP của Mỹ
Tài khoản vãng lai (tr. USD)
-XK gạo: + 100 tr. - NK gạo: -100
-NK máy tính: - 100 triệu - XK máy: +100
LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP
Các giao dịch
làm phát sinh
khoản thu (+)
Xuất khẩu hàng hoá
Xuất khẩu dịch vụ
Thu từ thu nhập
Thu từ chuyển giao VL
Giảm tài sản có
Tăng tài sản nợ
Giảm dự trữ quốc gia
Giảm tiền gởi
ở nước ngoài
Tăng đi vay
nước ngoài
LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép của BOP
Các giao dịch
làm phát sinh
khoản chi (-)
Nhập khẩu hàng hoá
Nhập khẩu dịch vụ
Chi cho thu nhập
Chi từ chuyển giao VL
Tăng tài sản có
Giảm tài sản nợ
Tăng dữ trữ quốc gia
Tăng tiền gởi
ở nước ngoài
Giảm nợ vay
nước ngoài
LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép
Các ví dụ:
Ví dụ 2:Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ trị giá 100
triệu USD, thanh toán bằng cách ghi vào tài
khoản gửi của Việt Nam tại ngân hàng Mỹ
BOP của Việt Nam
Tài khoản vãng lai (tr. USD)
Xuất khẩu gạo: +100
Tài khoản vốn:
Tăng tài sản có ( tăng số dư
tiền gửi nước ngoài): -100
BOP của Mỹ
Nhập khẩu gạo : -100
Tăng tài sản nợ ( tăng số dư
tiền gửi từ nước ngoài): +100
4/25/2012
5
LOGO 3. Nguyên tắc bút toán kép
Các ví dụ:
Ví dụ 2: Chính phủ Mỹ tặng cho chính phủ Việt
Nam 100 tr. USD bằng cách ghi có vào tài khoản
của Bộ tài chính Việt Nam ở tại Mỹ
BOP của Việt Nam
Tài khoản vãng lai (tr. USD)
Thu chuyển giao một chiều +100
Tài khoản vốn:
Tăng tài sản có ( tăng số dư
tiền gửi nước ngoài): -100
BOP của Mỹ
Chi chuyển giao 1 chiều: -100
Tăng tài sản nợ ( tăng số dư
tiền gửi nước ngoài: +100
LOGO 4. Thặng dư và thâm hụt BOP
Khái niệm:
- “ BOP luôn ở trạng thái cân bằng”
-“ Thâm hụt hay thặng dư BOP là thâm hụt hay
thặng dư của một hay một nhóm các cán cân bộ
phận nhất định trong BOP”
- “ Xác định thặng dư hay thâm hụt BOP là xác
định thặng dư hay thâm hụt từng cán cân bộ
phận”
BOP = X – M + SE + IC+TR + KL + KS + R = 0 (1)
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân thương mại
TB = X – M
- Cán cân thương mại thặng dư khi: X-M>0
- Cán cân thương mại thâm hụt khi: X-M<0
Cán cân thương mại là bộ phận chính của CA
Cán cân thương mại phản ảnh kịp thời nhất xu
hướng vận động của cán cân vãng lai
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai:
CA = X – M + SE + IC + TR
-Cán cân vãng lai thặng dư khi:
X-M + SE + IC + TR > 0
Tổng thu của người cư trú lớn hơn tổng chi cho người kg
cư trú hay tài sản ròng của quốc gia tăng lên so với phần
còn lại của thế giới
- Cán cân vãng lai thâm hụt khi:
X-M + SE + IC + TR <0
Tổng thu của người cư trú nhỏ hơn tổng chi cho người kg
cư trú, hay tài sản ròng của quốc gia giảm xuống so với
phần còn lại của thế giới
4/25/2012
6
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai (tt):
-Cán cân vãng lai cân bằng khi:
X - M + SE + IC + TR = 0
Tổng thu bằng tổng chi giữa người cư trú và kg
cư trú.
Do: BOP = X-M+SE+IC+TR+KL+KS+ R = 0
KL + KS + = 0
Hay: KL + KS = - R
Cĩ hai trường hợp xẩy ra:
R
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai (tt):
a/ Trong dài hạn:
-Dự trữ ngoại hối của NHTW là kg đổi, tức:
a.1 Khả năng 1: KL 0
0R
Nguồn vốn ngắn chảy vào và được cân bằng
với nguồn vốn dài hạn chảy ra không tốt với
nền kinh tế
a.2 Khả năng 2: KL > 0 ; và KS < 0
Nguồn vốn chảy vào càng lớn và được cân bằng
bởi luồng vốn ngắn hạn chảy ra tốt cho nền
kinh tế
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân vãng lai (tt):
b/ Trong ngắn hạn:
Các khoản đầu tư dài hạn không đổi, hay KL = 0
Từ (1) ta có: RKRK SS 0
b.1 Khả năng 1:
NHTW cân đối nguồn vốn ngắn hạn bằng cách
bán ngoại tệ để bảo vệ tỉ giá không cho giảm giá
0;0 SKR
0;0 SKR
b.2 Khả năng 2:
Nguồn vốn ngắn hạn chảy vào tăng dự trữ ngoại
hối
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân cơ bản:
)( RKKCABB SL
-Khi CA 0 thì quốc gia không
bị rủi ro thanh khoản nào
-Cán cân cơ bản thâm hụt là tín hiệu xấu về tình
trạng nền kinh tế
4/25/2012
7
LOGO
4. Thặng dư và thâm hụt BOP
(ý nghĩa kinh tế của cán cân chính)
Thặng dư và thâm hụt cán cân tổng thể
OB = (X – M + SE + IC + TR + KL + KS)
OB = - OFB
- Nếu OB thặng dư, nó cho biết số tiền có sẵn của
một quốc gia có thể sử dụng để tăng dự trữ ngoại
hối
- Nếu OB thâm hụt, nó cho biết số tiền quốc gia
phải hoàn trả bằng cách giảm dự trữ ngoại hối
(Thâm hụt cán cân tổng thể có thể giải quyết: giảm
dự trữ ngoại hối, vay từ các ngân hàng khác, tăng
tài sản nợ của NHTW)
LOGO Câu hỏi thảo luận
1. Việc phá giá đồng nội tệ ảnh hưởng như thế nào
đến cán cân thương mại trong ngắn hạn và trong
dài hạn (trong trường hợp các quốc gia phát
triển và đang phát triển)
2. Có khả năng một quốc gia bị thâm hụt tài khoản
vãng lai đồng thời lại thặng dư trong cán cân
thanh toán hay không? Hãy giải thích câu trả lời
của bạn, sử dụng các con số giả định cho tài
khoản vãng lai và tài khoản vốn
3. Tại sao chính phủ lại quan tâm đến một khoản
thặng dư hay thâm hụt lớn trong tài khoản vãng
lai?
LOGO
LOGO Câu hỏi thảo luận
Hạch toán các giao dịch sau đây vào cán cân thanh
toán quốc tế của Mỹ và Anh:
Công ty Boeing của Mỹ xuất khẩu máy bay
Boeing trị giá 80 tr. USD cho hãng hàng không
Anh. Thanh toán bằng cách ghi nợ trên tài khoản
tiền gửi của hãng hàng không Mỹ tại ngân hàng
của Anh. Tỉ giá: $1,6/£
4/25/2012
8
LOGO Câu hỏi thảo luận
Hạch toán các giao dịch sau đây vào BOP của Việt
Nam
Việt Nam xuất khẩu hàng hoá sang EU trị giá
100 tr. USD, đồng thời nhập khẩu hàng hoá từ
EU có trị giá 50 tr. USD. Số tiền còn lại trả nợ
cho Mỹ
Tổng công ty dầu khí Việt Nam phát hành trái
phiếu quốc tế trị giá 50 tr. USD. Số tiền trên
được nhập khẩu thiết bị là 30 tr. USD, số còn lại
gửi ngắn hạn tại Hồng Công.
Ngân hàng ngoại thương Việt Nam vay của ngân
hàng Citibank trị giá 15 tr. thời hạn 1 năm
LOGO Câu hỏi thảo luận
Việt Nam có số thâm hụt trong tài khoản vãng lai là 1 tỉ
đôla và thặng dư trong tài khoản vốn 500 tr. USD trong
năm 1997
Cán cân thanh toán của Việt Nam là bao nhiêu? Điều gì
đã xẩy ra với các tài sản của Việt Nam
Giả sử NHTW không mua cũng không bán các tài sản của
Việt Nam. Dự trữ tài sản nước ngoài của NHTW trong
năm 1997 thay đổi như thế nào? Sự can thiệp này thể
hiện trong cán cân thanh toán của Việt Nam như thế
nào?
Cán cân thanh toán như thế nào nếu trong năm trên
NHTW nước ngoài mua 600 tr. Đôla tài sản của Việt
Nam. Việc mua này thể hiện trong tài khoản cán cân
thanh toán nước ngoài như thế nào?