Chương 4 Chi phí vốn Cơ cấu vốn

12-* CHƯƠNG 4 Chi phí vốn Cơ cấu vốn 4-* Nội dung 2.1 Chi phí vốn 2.2 Chi phí vốn trung bình – WACC 2.3 Điểm gẫy sử dụng vốn - BP 2.4 Cơ cấu vốn tối ưu 2.5 Bài tập 4-* 2.1. Chi phí vốn là gì? Tại sao doanh nghiệp phải trả chi phí cho việc sử dụng vốn? Chi phí sử dụng vốn là số doanh lợi kỳ vọng nhà đầu tư có thể thu được khi họ đầu tư vốn vào chứng khoán của công ty so với tỷ lệ rủi ro mà họ gặp phải. Chi phí vốn là chi phí cơ hội của việc sử dụng vốn. Cấu trúc vốn của công ty Nợ dài hạn Trái phiếu Tín dụng thương mại Tín dụng ngân hàng Giấy tờ có giá dài hạn Vốn chủ sở hữu Cổ phiếu thường Cổ phiếu ưu đãi Lợi nhuận giữ lại Phát hành cổ phiếu mới 4-* 4-* 2.1 Chi phí vốn chủ sở hữu Công ty có tiền mặt dư thừa Giá trị đầu tư giới hạn của cổ đông Cổ đông đầu tư vào tài sản tài chính Vì các cổ đông có thể tái đầu tư cổ tức vào các tài sản tài chính rủi ro, doanh lợi dự kiến thu được dựa trên vốn đầu tư vào dự án ít nhất sẽ bằng doanh lợi dự kiến thu được khi đầu tư vào tài sản tài chính có rủi ro tương đương. Công ty có lượng tiền mặt dư thừa có thể trả cổ tức bằng hai hình thức: Tiền mặt hoặc tạo vốn đầu tư tăng thêm. 2.1.1. Chi phí lợi nhuận giữ lại Dòng tiền chiết khấu - DCF Mô hình định giá tài sản tài chính – CAPM 4-* KRF : Lãi suất phi rủi ro KRM - KRF : Phần bù rủi ro : Hệ số rủi ro công ty 4-* Ví dụ 1 Giả sử rằng lợi nhuận giữ lại/cổ phiếu thường của công ty ABC có hệ số β là 1.2, 100% vốn là vốn chủ sở hữu. Lãi suất phi rủi ro là 5% và phần bù rủi ro là 8%. Nếu toàn bộ vốn được tài trợ bằng lợi nhuận giữ lại thì chi phí lợi nhuận giữ lại là bao nhiêu? Ví dụ 2 Công ty ABC chi trả cổ tức là 2$/cổ phiếu. Dự kiến tỷ lệ tăng trưởng cổ tức là 7.5%. Giá cổ phiếu hiện tại là 30$. Giả sử, công ty sử dụng toàn bộ lợi nhuận để lại. Hãy tính chi phí lợi nhuận giữ lại của công ty? D1 = Do x (1+g) = 2 x (1+7.5%) = 2.15 Ks = 2.15 / 30 + 7.5% = 14.67% 4-* 2.1.2. Chi phí cổ phiếu thường Trong đó: Po: Giá hiện tại mỗi cổ phiếu thường mới Ke : Chi phí trả cho cổ phiếu mới Do: Cổ tức mong đợi năm thứ 0 F : Chi phí phát hành (%) Pn là giá thuần mỗi cổ phiếu phát hành 4-*  4-* Ví dụ 2 (tiếp) Biết rằng công ty ABC dự kiến phát hành cổ phiếu thường mới mà không sử dụng lợi nhuận giữ lại. Chi phí phát hành cổ phiếu thường mới là 10%. Hãy tính chi phí lợi nhuận giữ lại của công ty? 4-* 2.1.3. Chi phí cổ phiếu ưu đãi Công thức Trong đó: Kp : Chi phí cổ phiếu ưu đãi Dp : Cổ tức trả cho cổ phiếu ưu đãi Pn : Giá phát hành thuần của cổ phiếu Ví dụ Công ty ABC sử dụng cổ phiếu ưu đãi để tài trợ vốn cho doanh nghiệp, cổ tức phải trả là 10.000 đ /cổ phiếu, mệnh giá 100.000 đ. Chi phí phát hành là 2,5% của giá bán. Hãy tính chi phí cổ phiếu ưu đãi này? 2.2 Chi phí nợ Báo cáo kết quả kinh doanh (tóm tắt) 4-* 2.2 Chi phí nợ Chi phí nợ vay trước thuế: Kd Chi phí nợ vay sau thuế (Kd (1-T) Trong đó: Kd là chi phí nợ vay trước thuế T: Thuế suất thuế thu nhập DN Kd - Kd (1-T) có ý nghĩa gì không? Lá chắn thuế??? 4-* Ví dụ 3 DN A có dự án cần huy động 4000 (tỷ đ) để thực hiện dự án. DN A có 2 phương án để lựa chọn nguồn tài trợ như sau: 1/ Sử dụng toàn bộ vốn CSH 2/ Sử dụng 50% nợ vay với lãi suất là 10% Biết LNTT và lãi vay là 1000 (tỷ đ), Thuế TNDN là 28%. Hãy tính LNST (EAT) trong cả 2 trường hợp. So sánh kết quả tính được? 4-* Ví dụ 4 Một doanh nghiệp cần huy động 200.000 tr.đ để đầu tư vào một dự án. Doanh nghiệp có 2 phương án huy động vốn: 10% đi vay với lãi suất 12% và 90% phát hành cổ phiếu thường với mệnh giá 1tr.đ 50% đi vay với lãi suất 12% và 50% phát hành cổ phiếu thường mệnh giá 1 tr.đ Biết: doanh thu trong các trường hợp là 200.000 tr.đ, chi phí biến đổi = 40% doanh thu, chi phí cố định = 10.000 tr.đ. Thuế TNDN 30%. Hãy tính EPS? 4-* 2.2 Chi phí vốn trung bình Ví dụ 4 Công ty có cơ cấu vốn 30% Nợ và 70% VCSH. Công ty phải trả 8% chi phí nợ và 14% chi phí VCSH. Hỏi chỉ phí vốn của công ty là bao nhiêu? Doanh lợi thu được Giả sử, thuế sất thuế TNDN là 25% 4-* WACC là gì? Chi phí trung bình của vốn được tính bằng bình quân gia quyền của chi phí nợ và chi phí vốn theo tỷ lệ mỗi loại vốn trong tổng nguồn vốn tài trợ cho hoạt động của doanh nghiệp. Chi phí vốn của công ty = WACC 4-* WACC = KsWs + KpWp + Kd (1-T) Wd Ws + Wp + Wd = 1 Ví dụ Doanh nghiệp A có kết cấu vốn như sau: Tại sao chi phí vốn của doanh nghiệp lại thay đổi? 4-* Điểm gẫy BP Điểm gẫy BP là gì? Điểm gẫy BP là mức huy đông vốn mà tại đó có sự thay đổi về chi phí sử dụng của một hay nhiều thành phần vốn, từ đó chi phí sử dụng vốn bình quân cũng thay đổi. Tại sao lại xuất hiện điểm gẫy BP Dựa vào WACC và BP vẽ đồ thị đường chi phí vốn cận biên. 4-* 2.3. Cơ cấu vốn Tại sao xem xét cơ cấu vốn công ty? Xem xét ảnh hưởng cơ cấu vốn đến Chi phí vốn Quyết định đầu tư Xem xét ảnh hưởng của cơ cấu vốn đến Giá trị công ty Giá cổ phiếu công ty Công ty có thể tác động đến giá trị và chi phí vốn bằng cách thay đổi cơ cấu vốn hay không? 4-* Lyù thuyeát cô caáu voán toái öu Theo lyù thuyeát cô caáu voán toái öu (optimal capital structure) Chi phí voán phuï thuoäc vaøo cô caáu voán cuûa coâng ty, vaø Coù moät cô caáu voán toái öu. Cô caáu voán muïc tieâu laø söï keát hôïp giöõa nôï, coå phieáu öu ñaõi, vaø coå phieáu thöôøng trong toång nguoàn voán cuûa coâng ty theo muïc tieâu ñeà ra  Söû duïng nhieàu nôï laøm gia taêng ruûi ro coâng ty, nhöng Tyû leä nôï cao noùi chung ñöa ñeán lôïi nhuaän kyø voïng cao. Cô caáu voán toái öu laø cô caáu voán caân ñoái ñöôïc giöõa ruûi ro vaø lôïi nhuaän vaø, do ñoù, toái ña hoaù ñöôïc giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty. 4-* Nhöõng yeáu toá quyeát ñònh cô caáu voán toái öu Ruûi ro doanh nghieäp - Coâng ty naøo coù ruûi ro doanh nghieäp caøng lôùn thì caøng haï thaáp tyû leä nôï toái öu (D/S). Thueá thu nhaäp coâng ty - Do laõi vay laø yeáu toá chi phí tröôùc thueá neân söû duïng nôï giuùp coâng ty tieát kieäm thueá. Söï chuû ñoäng veà taøi chính - Söû duïng nôï nhieàu laøm giaûm ñi söï chuû ñoäng veà taøi chính ñoàng thôøi laøm "xaáu" ñi tình hình baûng caân ñoái taøi saûn. Phong caùch vaø thaùi ñoä cuûa ban quaûn lyù coâng ty - Moät soá ban giaùm ñoác thaän troïng hôn nhöõng ngöôøi khaùc, do ñoù ít söû duïng nôï hôn trong toång nguoàn voán cuûa Cty. 4-* Quyeát ñònh cô caáu voán toái öu Quyeát ñònh cô caáu voán toái öu laø quyeát ñònh cô caáu voán sao cho caân ñoái ñöôïc giöõa ruûi ro vaø lôïi nhuaän vaø, do ñoù, toái ña hoaù ñöôïc giaù caû coå phieáu coâng ty. Xem ví duï minh hoïa: coâng ty A 4-* Tröôùc khi söû duïng ñoøn baåy taøi chính 4-* Tröôùc khi söû duïng ñoøn baåy taøi chính 4-* Tröôùc khi söû duïng ñoøn baåy taøi chính Lợi nhuận/cổ phần = EPS = 24000/10000 = $2,4 Cổ tức/cổ phần = DPS = 24000/10000 = $2,4 (100% lợi nhuận dùng trả cổ tức) Giá trị sổ sách = 200000/10000 = $20 Giá trị thị trường = P0= $20 (M/B = 1,0) Tỷ số P/E = 20/2,4 = 8,33 lần 4-* Baûng toång hôïp tính toaùn caùc chæ tieâu theo tyû soá nôï 4-* Quan heä giöõa EPS vaø tyû soá nôï 4-* Quan heä giöõa kd, ke vaø WACC vaø tyû soá nôï 4-* Quan heä giöõa giaù coå phieáu vaø tyû soá nôï 4-* Kết luận rút ra từ Lý thuyết cơ cấu vốn tối ưu Có một cơ cấu vốn tối ưu, ở đó: WACC ở mức thấp nhất D/A đạt D/A* Công ty có thể sử dụng đòn bẩy tài chính để tạo ra cơ cấu vốn tối ưu. 4-*