Chương I: Tổng quan về phân tích & thiết kế hệ thống

Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 1 PHÂN TÍCH & THIẾT KẾ HỆ THỐNG THÔNG TIN SỐ TÍN CHỈ: 3 MÃ SỐ: C-0044 Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 2 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ PT&TKHT 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin 1.3.Phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 3 1.1.1 Khái niệm  Hệ thống (System)  các phần tử, đầu vào, đầu ra và các tiến trình xử lý  1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 4 1.1.1 Khái niệm Thông tin (Information)  dữ liệu đã được xử lý xong, mang ý nghĩa rõ ràng  Dữ liệu (Data)  các tín hiệu vật lý biểu diễn thông tin 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 5 1.1.1 Khái niệm  Hệ thống thông tin (Information System - IS)  phần cứng (hardware), phần mềm (software), dữ liệu (Data), con người (human), các quy trình và công nghệ thông tin  thu thập, xử lý, lưu trữ và cung cấp thông tin và tạo ra thông tin có ý nghĩa hay dữ liệu mới. 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 6 Tổng quan về hệ thống thông tin 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 7 1.1.2 Phân loại hệ thống thông tin  HTTT quản lý (Management Information Systems - MIS) cung cấp thông tin cần thiết cho sự quản lý, điều hành.  HT xử lý giao dịch (Transaction Processing Systems – TPS)  HT hỗ trợ quyết định (Decision Support Systems – DSS)  HT thông tin điều hành (Excutive Information Systems – EIS) 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 8 1.1.2 Phân loại hệ thống thông tin  Hệ thống chuyên gia (Expert Systems)  thu thập tri thức của các chuyên gia  mô phỏng tri thức  Hệ thống truyền thông và cộng tác (Communication and Collaboration Systems - CSS)  giao tiếp và cộng tác giữa các HT  Hệ thống tự động văn phòng (Office Automation Systems)  hỗ trợ các hoạt động nghiệp vụ văn phòng 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 9 1.1.3 Phân tích và thiết kế hệ thống thông tin  tiếp cận có hệ thống  xác định các vấn đề, cơ hội và mục tiêu.  phân tích các luồng thông tin trong các tổ chức.  thiết kế các hệ thống thông tin trên máy tính. 1.1 Tổng quan về hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 10 Quy trình phát triển hệ thống thông tin Tập hợp các hoạt động, phương pháp và các công cụ  Phát triển và cải thiện hệ thống thông tin và phần mềm  Hiệu quả  Tài liệu nhất quán  Chất lượng nhất quán 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 11 Quy trình phát triển hệ thống thông tin  Xác định vấn đề  Phân tích và hiểu vấn đề  Xác định các yêu cầu giải pháp  Xác định các giải pháp khác nhau và chọn cách tốt nhất  Thiết kế giải pháp đã lựa chọn  Cài đặt giải pháp đã lựa chọn  Đánh giá kết quả (nếu vấn đề vẫn không được giải quyết thì quay lại bước 1 hoặc 2) 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 12 Quy trình phát triển hệ thống thông tin 1.Cài đặt giải pháp đã lựa chọn 2.Đánh giá kết quả. (Nếu vấn đề vẫn không được giải quyết thì quay lại bước 1 hoặc 2) Triển khai 1.Xác định các giải pháp khác nhau và chọn cách “tốt nhất” 2.Thiết kế giải pháp đã lựa chọn Thiết kế 1.Phân tích và hiểu vấn đề 2.Xác định các yêu cầu giải pháp Phân tích 1.Xác định vấn đề. (Đồng thời lập kế hoạch cho giải pháp của vấn đề) Khởi tạo Các bước giải quyết vấn đề nói chung Quy trình phát triển hệ thống thông tin 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 13 1.2.1 Khởi tạo hệ thống thông tin  lập kế hoạch ban đầu  xác định phạm vi nghiệp vụ  mục tiêu  lịch biểu  ngân sách ban đầu 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 14 1.2.1 Khởi tạo hệ thống thông tin  Ví dụ: Xây dựng hệ thống thông tin quản lý học viên trung tâm ngoại ngữ  Mô tả hệ thống: Quản lý thông tin học viên về thông tin cá nhân, thông tin các lớp học trong từng khóa học, kết quả thi xếp lớp học viên đã học và kết quả thi cuối khóa, đồng thời thống kê số lượng học viên mới, học viên cũ, quản lý học phí.  Phạm vi hệ thống: Áp dụng cho các trung tâm ngoại ngữ có hình thức quản lý tương tự như phần mô tả trên. 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 15 1.2.1 Khởi tạo hệ thống thông tin  Lịch biểu và ngân sách 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin 7.650.000Thành tiền 5 450.0001.5300.0001Triển khai4 600.0001.5400.0001Lập trình3 1.200.0002600.0001Thiết kế2 5.400.0003900.0002Phân tích1 Thành tiền (VND) Thời gian (tuần) Mức lương/tuần (VND) Số lượng (người) Giai đoạnSTT Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 16 1.2.2 Phân tích hệ thống thông tin  xác định các yêu cầu nghiệp vụ  các chức năng của hệ thống thông tin Ví dụ: hệ thống thông tin quản lý học viên trung tâm ngoại ngữ - Quản lý thông tin học viên: thông tin cá nhân, đợt thi xếp theo lớp, kết quả thi, các lớp họ đã học và kết quả thi. - Quản lý thông tin về các lớp được mở trong mỗi đợt và các thông tin liên quan. - Ghi nhận một số thông tin khác: việc đóng bổ sung học phí, trả lại tiền thưởng,… 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 17 1.2.3 Thiết kế hệ thống thông tin  xác định và xây dựng giải pháp kỹ thuật dựa trên máy tính cho các yêu cầu nghiệp vụ được xác định 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Ví dụ: hệ thống thông tin quản lý học viên trung tâm ngoại ngữ Thực thể: LOAILOP ( MaLoaiLop, TenLoaiLop, GioHoc, ngayHoc ) LOP ( MaLop, TenLop, SiSo ) CAPLOP ( MaCapLop, TenCapLop) BIENLAI (MaBienLai, TienHocPhi ) KHOAHOC (NienHoc, HocKy) HSHV ( MaHoSo, DiemThi,KetQua ) HOCVIEN ( MaHocVien, TenHocVien, DiaChi ) DOTTHI (MaDotThi, NgayThi) Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 18 1.2.3 Thiết kế hệ thống thông tin 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Thiết kế giao diện Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 19 1.2.4 Triển khai hệ thống thông tin  xây dựng  cài đặt,  kiểm thử  triển khai một hệ thống thông tin 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 20 1.2.5 Hỗ trợ hệ thống và cải thiện không ngừng 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 21 1.2.5 Hỗ trợ hệ thống và cải thiện không ngừng 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 22 1.2.6 Chu trình phát triển hệ thống thông tin  Mô hình thác nước  Chu trình tăng trưởng  Chu trình xoắn ốc 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 23 1.2.6 Chu trình phát triển hệ thống thông tin  Mô hình thác nước 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 24 1.2.6 Chu trình phát triển hệ thống thông tin  Mô hình thác nước cải tiến 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 25 1.2.6 Chu trình phát triển hệ thống thông tin  Chu trình tăng trưởng 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 26 1.2.6 Chu trình phát triển hệ thống thông tin  Chu trình xoắn ốc 1.2. Quy trình phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 27 Phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin  quy trình phát triển chuẩn hóa xác định một tập các hoạt động, phương pháp, thực nghiệm, kết quả và các công cụ  Các phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin  Phát triển ứng dụng nhanh có kiến trúc (Architected Rapid Application Development - Architected RAD).  Phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin động (Dynamic Systems Development Methodology - DSDM). 1.3 Phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 28  Các phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin  Phát triển ứng dụng kết hợp (Joint Application Development - JAD).  Công nghệ thông tin (Information Engineering - IE).  Phát triển ứng dụng nhanh (Rapid Application Development - RAD).  Quy trình hợp nhất Rational (Rational Unified Process - RUP). 1.3 Phương pháp luận phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 29  Nguyên lý 1  người sử dụng tham gia vào quy trình  người sử dụng và người phát triển hệ thống phối hợp cùng nhau 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 30  Nguyên lý 2 Sử dụng một cách tiếp cận giải quyết vấn đề  nghiên cứu và tìm hiểu vấn đề trong ngữ cảnh của nó.  xác định các yêu cầu của giải pháp phù hợp.  chọn giải pháp tốt nhất có thể.  Thiết kế và/hoặc cài đặt giải pháp.  Quan sát và đanh giá giải pháp. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 31  Nguyên lý 3 Thiết lập các giai đoạn và các hoạt động  Xác định phạm vi.  Phân tích vấn đề.  Phân tích yêu cầu.  Thiết kế lôgíc.  Phân tích quyết định.  Thiết kế vật lý và tích hợp.  Xây dựng, kiểm thử và đưa vào hoạt động. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 32  Nguyên lý 4 Tài liệu hóa suốt quy trình phát triển hệ thống  phát hiện điểm mạnh, điểm yếu trong suốt quy trình phát triển.  truyền đạt thông tin giữa các nhân sự trong hệ thống.  Sự tán thành và giao kèo giữa người sở hữu/người sử dụng với người phân tích/người thiết kế về phạm vi, yêu cầu và tài nguyên của dự án. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 33  Nguyên lý 5 Thiết lập các chuẩn về tính nhất quán  Các chuẩn phát triển hệ thống: tài liệu, phương pháp luận.  Các chuẩn nghiệp vụ: các quy tắc và thực tế nghiệp vụ.  Các chuẩn công nghệ thống tin: kiến trúc và cấu hình chung cho sự phát triển hệ thống thông tin nhất quán. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 34  Nguyên lý 6 Quản lý quy trình và các dự án  Nguyên lý 7: Cân đối hệ thống thông tin với vốn đầu tư:  Kế hoạch phù hợp và hỗ trợ cho kế hoạch hoạt động của tổ chức.  Đánh giá tính khả thi của từng giải pháp theo hai tiêu chí: o Hiệu quả chi phí: phân tích chi phí/lợi ích. o Quản lý rủi ro: xác định, đánh giá và điều khiển những thách thức tiềm ẩn đối với sự hoàn thành một hệ thống thông tin. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 35  Nguyên lý 8: Không né tránh việc hủy bỏ hoặc sửa phạm vi  Phạm vi của một dự án có thể tăng lên.  Quy trình phát triển có các điểm kiểm tra đối với các giai đoạn của nó: o Hủy bỏ dự án nếu nó không khả thi (do tổ chức quyết định). o Đánh giá lại để điều chỉnh chi phí/phạm vi nếu phạm vi mở rộng thêm (do người phân tích quyết định). o Thu hẹp phạm vi nếu ngân sách/lịch biểu bị co lại 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 36  Nguyên lý 9: Chia để trị  Chia một hệ thống phức tạp thành nhiều hệ thống con/thành phần đơn giản hơn.  Đơn giản hóa đối với những vấn đề nhỏ hơn.  Các hệ thống con khác nhau ứng với những loại nhân sự khác nhau. 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin Chương 1.Tổng quan về PT&TKHTTT 1- 37  Nguyên lý 10: Thiết kế hệ thống thông tin để có thể phát triển và thay đổi  Hệ thống thông tin cần được xây dựng sao cho mềm dẻo và dễ thích ứng để có thể thay đổi về sau 1.4 Các nguyên lý phát triển hệ thống thông tin