Công nghệ dạy học

CÔNG NGHỆ DẠY HỌC (TEACHING TECHNOLOGY) TS Phạm Quang Trình Trƣởng khoa CNTT-HV QLGD ĐT: 0913 577 588 Email: trinhpq_dhv@yahoo.com GIỚI THIỆU MÔN HỌC  Mã số môn học: HVCN 548  Số tín chỉ: 01  Thuộc khối kiến thức: Chuyên ngành tự chọn MỤC TIÊU MÔN HỌC  Mục tiêu về kiến thức: o Nhận diện đƣợc những vấn đề cốt lõi của phƣơng pháp dạy học hiện đại, công nghệ dạy học o Nắm đƣợc tác động của công nghệ đối với giáo dục. o Biết đƣợc một số phƣơng pháp dạy học hiện đại làm cơ sở cho việc lựa chọn phƣơng pháp dạy học o Hiểu đƣợc mối liên hệ giữa công nghệ dạy học với việc đổi mới phƣơng pháp dạy học và một số vấn đề liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. MỤC TIÊU MÔN HỌC  Mục tiêu về kĩ năng: oLựa chọn, sử dụng công nghệ dạy học phù hợp với phƣơng pháp dạy học oVận hành tốt một số công cụ dạy học. MỤC TIÊU MÔN HỌC  Mục tiêu Thái độ : o Nâng cao ý thức trách nhiệm về sử dụng, khai thác công nghệ trong hoạt động dạy học, tích cực đổi mới PPDH theo hƣớng sử dụng công nghệ dạy học o Hình thành phong cách dạy học, ý thức phát triển kỹ năng nghề nghiệp. Có ý thức luôn luôn sẵn sàng tiếp cận công nghệ mới. NỘI DUNG I. Một số vấn đề về phƣơng pháp dạy học hiện đại II. Công nghệ dạy học và phƣơng tiện dạy học III. Sử dụng công nghệ trong trong dạy ĐÁNH GIÁ + Điểm chuyên cần và kiểm tra thƣờng xuyên: 10% - Kết quả điểm danh, - Tinh thần thái độ học tập + Điểm kiểm tra giữa học phần: 30% - Kết quả thực hành trên máy, - Chuẩn bị bài ở nhà, - Xây dựng bài trên lớp + Điểm kết thúc học phần: 60% - Bài tập lớn TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH [1]. Đặng Thành Hƣng. Dạy học hiện đại. NXB ĐHQGHN, 2001 [2]. Jean-Marc Denomme, Madeleine Roy. Tiến tới một sư phạm tương tác. NXB Thanh niên, 2000 [3]. Trần Xuân Giáp. Phương tiện dạy học. NXB Giáo dục, 1998 [4]. Tập bài giảng “Phương pháp và công nghệ dạy học”, Khoa Sƣ phạm-ĐHQGHN, 2008 [5]. D. Lamont Jhonson Cleborne. Technology in Education. The Haworth Press Inc, 2003. [6]. Som Naidu. Learning and Teaching with Technology: Principles and Practice. Kogan Page, 2003. [7] Lâm Quang Thiệp. Việc dạy và học ở đại học và vai trò của nhà giáo đại học trong thời đại thông tin. Giáo dục học Đại học, ĐHQGHN, 2000. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Đặng Thành Hƣng. Dạy học hiện đại. NXB ĐHQGHN, 2001 [2]. Jean-Marc Denomme, Madeleine Roy. Tiến tới một sư phạm tương tác. NXB Thanh niên, 2000 [3]. Trần Xuân Giáp. Phương tiện dạy học. NXB Giáo dục, 1998 [4]. Tập bài giảng “Phương pháp và công nghệ dạy học”, Khoa Sƣ phạm-ĐHQGHN, 2008 [5]. D. Lamont Jhonson Cleborne. Technology in Education. The Haworth Press Inc, 2003. [6]. Som Naidu. Learning and Teaching with Technology: Principles and Practice. Kogan Page, 2003. [7] Lâm Quang Thiệp. Việc dạy và học ở đại học và vai trò của nhà giáo đại học trong thời đại thông tin. Giáo dục học Đại học, ĐHQGHN, 2000. TÀI LIỆU THAM KHẢO [8] Lâm Quang Thiệp. Về mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy và học ở các trường đại học nước ta trong thời kỳ mới. Tạp chí Giáo dục, số 120, 6/2005. [9] "Nghị quyết về đổi mới cơ bản và toàn diện GDĐH Việt Nam giai đoạn 2006-2020” số 14/2005/NQ-CP của Chinh phủ ban hành ngày 2/11/05. [10]. Các trang web: (1) Phƣơng pháp-công nghệ dạy học và các kỹ thuật triển khai: (2) Mô hình, phƣơng pháp-công nghệ dạy học: TÀI LIỆU THAM KHẢO (10) Đổi mới giáo dục bằng Công nghệ Thông tin và Truyền thông. Quách Tuấn Ngọc. (11) Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy và học. MicroSoft. NXB giáo dục. (12). Công nghệ dạy học là gì? tapchi/magazinePage.aspx?m=14&mc=57&n=450 (13) Một số kiến thức về E-learning I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI NỘI DUNG CHÍNH 1.1. Một số vấn đề về Phƣơng pháp dạy học 1.2. Bản chất của phƣơng pháp dạy học hiện đại 1.3. Một số quan điểm và phƣơng pháp dạy học hiện đại 1.4. Vai trò của ngƣời dạy, ngƣời học trong các phƣơng pháp dạy học hiện đại 1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 1.1.1. KHÁI NIỆM PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Có nhiều cách trình bày khác nhau, mỗi cách nhấn mạnh một vài khía cạnh và phản ánh sự phát triển nhận thức của các nhà khoa học, các nhà sƣ phạm về bản chất của khái niệm. 1.1.1. KHÁI NIỆM PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP)  Phương pháp dạy học là một hệ thống những hành động có mục đích của giáo viên nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành của học sinh, đảm bảo cho học sinh lĩnh hội nội dung học vấn.  Phương pháp dạy học là cách thức làm việc của thầy và trò, trong sự phối hợp thống nhất dưới sự chỉ đạo của thầy, nhằm thực hiện tốt nghĩa vụ dạy học 1.1.1. KHÁI NIỆM PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP) Lưu ý:  Cần căn cứ vào các đặc điểm của hoạt động học tập, mục đích và nội dung dạy học của giáo viên để xác định phương pháp dạy học nhằm tổ chức, điều khiển quá trình học tập của học sinh theo hƣớng tích cực. Phương pháp dạy học luôn phải phù hợp với nội dung dạy học mới mang lại hiệu quả cao  Kết quả của quá trình dạy học phụ thuộc rất lớn vào phương pháp dẫn dắt người học 1.1.2. VAI TRÒ, VỊ TRÍ CỦA PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC Dạy Học NỘI DUNG PHƢƠNG PHÁP PHƢƠNG TIỆN Hình thức TC, ĐG MỤC TIÊU 1.1.2. VAI TRÒ, VỊ TRÍ CỦA PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC TRONG QUÁ TRÌNH DẠY HỌC (TIẾP) — PPDH giữ vai trò then chốt trong quá trình dạy học, tạo nên sự liên kết giữa mục đích, nội dung, phƣơng tiện, hình thức tổ chức dạy học, đảm bảo tính hệ thống, toàn vẹn của quá trình hoạt động dạy học — Nếu mục tiêu đảm bảo sự thành công, nội dung đảm bảo tính khoa học, thì phƣơng pháp tạo nên hiệu quả của quá trình dạy học. 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC — Có nhiều cách phân loại, dựa trên những quan điểm khác nhau — Việc phân loại các phƣơng pháp dạy học chỉ mang tính chất tƣơng đối nhằm giúp cho ngƣời dạy, ngƣời học nhận diện đƣợc bản chất, ƣu nhƣợc điểm của từng phƣơng pháp để thuận tiện trong việc triển khai. 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP) Một số cách phân loại phƣơng pháp dạy học:  Phân loại theo hình thức hoạt động của các chủ thể trong quá trình dạy học: - Theo hình thức hoạt động của người dạy có: Phƣơng pháp thông báo, giải thích, diễn giảng, thuyết trình, kể chuyện, làm mẫu... - Theo hình thức hoạt động của người học có: Phƣơng pháp luyện tập, thực hành, bắt chƣớc, tự học, tự nghiên cứu... 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP)  Phân loại theo con đƣờng tiếp nhận tri thức: — Phương pháp dùng lời: Con đƣờng tiếp nhận tri thức là ngôn ngữ nói hoặc viết. Ví dụ: kể chuyện, giải thích, diễn giảng, trò chuyện gợi mở, độc giảng — Phương pháp trực quan: Tri thức đến với ngƣời học thông qua các giáo cụ trực quan, sự vật, hiện tƣợng có thể quan sát đƣợc. Ví dụ: minh hoạ, trình diễn, làm mẫu... — Phương pháp thực hành: Thông qua các hoạt động, hành động, thao tác... ngƣời học chiếm lĩnh tri thức, hình thành kỹ năng, kỹ xảo... Ví dụ: luyện tập, thực hành, thực nghiệm, thí nghiệm, trò chơi ... 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP)  Phân loại theo hƣớng tiếp cận: — Phƣơng pháp truyền thống, cổ điển/Phƣơng pháp hiện đại; — Phƣơng pháp giáo điều, một chiều, tái tạo/ Phƣơng pháp khám phá, phát huy sáng tạo, tích cực của ngƣời học; — Phƣơng pháp thụ động/Phƣơng pháp tích cực; — Phƣơng pháp Algorit hoá/ Phƣơng pháp Heuristic... 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP)  Phân loại theo đặc điểm hoạt động nhận thức của ngƣời học: — Phương pháp thuyết trình-minh hoạ (thông báo thông tin-thu nhận): Phƣơng pháp này hƣớng đến mục tiêu làm cho ngƣời học Biết (ghi nhớ), phù hợp với nội dung dạy học sự kiện, khái niệm. — Phương pháp tái tạo (lặp lại, thao tác theo mẫu cho sẵn): Phƣơng pháp này nhắm đến mục tiêu làm cho ngƣời học Hiểu (bƣớc đầu vận dụng), phù hợp với nội dung dạy học qui trình, quá trình. 1.1.3. PHÂN LOẠI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP) — Phương pháp nêu vấn đề-tình huống: Phƣơng pháp này nhắm đến mục tiêu giúp ngƣời học Vận dụng đƣợc các kỹ năng để giải quyết những vấn đề của nội dung, phù hợp với dạy học các nguyên lý, nguyên tắc. — Phương pháp khám phá sáng tạo: Phƣơng pháp này nhắm đến mục tiêu giúp ngƣời học Phân tích đƣợc các vấn đề của nội dung đặt ra, phù hợp với dạy học sáng tạo. — Phương pháp tự nghiên cứu (làm việc độc lập): Phƣơng pháp này nhắm đến mục tiêu giúp ngƣời học Phân tích, Tổng hợp và Đánh giá, đƣa ra quan điểm, ý kiến riêng về những vấn đề của nội dung dạy học. — 1.1.4. LỰA CHỌN PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Trên thực tế không tồn tại một phương pháp tuyệt hảo cũng nhƣ không có một phương pháp tồi tệ. Mỗi phƣơng pháp đều có những mặt ƣu và nhƣợc riêng. Do đó ngƣời dạy phải biết chọn lựa để phát huy những điểm mạnh và hạn chế những nhƣợc điểm của từng phƣơng pháp trong quá trình dạy học. Một phƣơng pháp dạy học đƣợc coi là hợp lý và hiệu quả khi phƣơng pháp này đạt đƣợc các tiêu chí: 1.1.4. LỰA CHỌN PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC (TIẾP)  Nhắm đến mục tiêu dạy học rõ ràng: Phát triển nhận thức, kỹ năng, thái độ của ngƣời học.  Tương thích: Phù hợp với nội dung dạy học cụ thể, đặc thù của từng môn học, bài học, vấn đề cụ thể; từng giai đoạn cụ thể trong tiến trình giờ học...  Khả thi: Phù hợp với năng lực, trình độ, sở thích, hứng thú, kinh nghiệm của cả ngƣời dạy lẫn ngƣời học, phù hợp các điều kiện dạy học... 1.2. BẢN CHẤT CỦA PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI Ngày nay, ngƣời ta thƣờng nói về các phƣơng pháp dạy học hiện đại. Các phƣơng pháp dạy học hiện đại hƣớng tới đích: Hình thành và phát triển nhân cách người lao động có tri thức, tự chủ, năng động, sáng tạo và hợp tác. Những nguyên tắc chủ yếu của quá trình dạy học hiện đại : Tương tác: Phải phát động, tổ chức đƣợc các dạng tƣơng tác khác nhau giữa ngƣời học và nội dung dạy học, giữa ngƣời học với nhau và với giáo viên, giữa các hình thức học tập và giao tiếp, hạn chế càng nhiều càng tốt tính chất một chiều trong quan hệ dạy và học, phát huy tối đa các cơ hội hoạt động của ngƣời học. Tham gia: Hoạt động dạy học phải có tác dụng động viên, khuyến khích ngƣời học trao đổi, chia sẽ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, sao cho nỗ lực của mỗi ngƣời đều góp phần vào mục tiêu và kết quả học tập chung. Tính vấn đề của dạy học: Tình huống dạy học phải có giá trị đối với ngƣời học, phải có liên hệ với kinh nghiệm và giá trị cá nhân của họ, từ đó thúc đẩy họ hoạt động trí tuệ và thực hành.. Nhƣ vậy, bản chất của các phƣơng pháp dạy học hiện đại là tăng tính chủ động, khả năng tự học, tự giác, tính tích cực, tương tác, khả năng sáng tạo của người học. 1.3. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI 1.2.1. QUAN NIỆM DẠY VÀ HỌC THEO HƢỚNG TIẾP CẬN THÔNG TIN Có nhiều cách quan niệm về việc dạy và học: (1) Dạy học bao gồm toàn bộ các thao tác có mục đích nhằm chuyển các giá trị tinh thần, các hiểu biết, các giá trị văn hóa mà nhân loại hoặc cộng đồng đã đạt được vào bên trong một con người. (1) Hoạt động học tập là hoạt động lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo để hướng tới mục đích làm thay đổi chính chủ thể của hoạt động. (2) Dạy học là một hoạt động đặc trưng của người dạy nhằm tổ chức, điều khiển và tạo ra nhiều cơ hội cho quá trình học một cách thuận lợi và đạt được mục đích. (2) Hoạt động học là quá trình tự giác, tích cực, tự lực chiếm lĩnh khái niệm khoa học dưới sự điều khiển sư phạm của người thầy. 1.3.1. QUAN NIỆM DẠY VÀ HỌC THEO HƢỚNG TIẾP CẬN THÔNG TIN (TIẾP) Quan điểm dạy và học theo hƣớng tiếp cận thông tin Dạy là việc giúp cho người học tự mình chiếm lĩnh những kiến thức, kỹ năng và hình thành hoặc biến đổi những tình cảm, thái độ (Lâm Quang Thiệp, 2000) Học là quá trình tự biến đổi mình và làm phong phú mình bằng cách chọn nhập và xử lý thông tin lấy từ môi trường xung quanh (Michel Deverlay, 1994) 1.3.2. PHƢƠNG PHÁP SƢ PHẠM TƢƠNG TÁC VÀ QUAN ĐIỂM LẤY NGƢỜI HỌC LÀM TRUNG TÂM Thể hiện ở một số nét chính sau:  Quan tâm 3 tác nhân chính: ngƣời học, ngƣời dạy và môi trƣờng (Theo Denommé & M. Roy, 2000, trong "Tiến tới một phương pháp sư phạm tương tác“):  Người học là ngƣời đi học chứ không phải ngƣời đƣợc dạy (tính tự nguyện và chủ động),  Người dạy là ngƣời giúp đỡ ngƣời học, phục vụ ngƣời học để làm nảy sinh tri thức ở ngƣời học (vai trò của người dạy),  Môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh và bên trong ngƣời học là tác nhân quan trọng ảnh hƣởng đến việc dạy và học (nguồn thông tin). 1.3.2. PHƢƠNG PHÁP SƢ PHẠM TƢƠNG TÁC VÀ QUAN ĐIỂM LẤY NGƢỜI HỌC LÀM TRUNG TÂM (TIẾP)  3 yếu tố quan trọng nhất: mục tiêu (MT), nội dung (ND) và phƣơng pháp (PP)  Mối liên hệ giữa 3 yếu tố (Theo Nguyễn Ngọc Quang, 1998) 1.3.2. PHƢƠNG PHÁP SƢ PHẠM TƢƠNG TÁC VÀ QUAN ĐIỂM LẤY NGƢỜI HỌC LÀM TRUNG TÂM (TIẾP) Theo quan niệm trên: + Ngƣời học là TRUNG TÂM của quá trình dạy học + Sự vận động của nhân tố ngƣời học là quan trọng nhất để làm cho hoạt động HỌC thật sự đƣợc diễn ra và nâng cao hiệu quả của quá trình dạy và học. + Việc phát huy tính CHỦ ĐỘNG của ngƣời học là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất của quá trình dạy và học ở đại học. 1.3.2. PHƢƠNG PHÁP SƢ PHẠM TƢƠNG TÁC VÀ QUAN ĐIỂM LẤY NGƢỜI HỌC LÀM TRUNG TÂM (TIẾP) Thảo luận 1 Dạy học lấy người học làm trung tâm có phải là một phương pháp dạy học không ? Giải thích làm rõ? 1.2.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC Hiện nay trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang thực hiện các phương pháp dạy học tích cực và hiệu quả, coi trọng vai trò của học sinh, học sinh trở thành trung tâm của quá trình dạy học 1.3.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC (TIẾP) Trong phƣơng pháp dạy học tích cực, 5 định hướng đan xen trong quá trình dạy học của nhà giáo dục Mỹ Robert J. Marzano nêu ra là: — Thái độ và sự nhận thức tích cực về việc học. — Thu nhận và tổng hợp kiến thức. — Mở rộng và tinh lọc kiến thức. — Sử dụng kiến thức có hiệu quả — Hình thành thói quen tư duy tích cực. 1.2.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC (TIẾP) Thế nào là tính tích cực học tập? Tính tích cực học tập thực chất là tính tích cực nhận thức, đặc trƣng ở khát vọng hiểu biết, cố gắng trí lực và có nghị lực cao trong quá trình chiếm lĩnh tri thức. Tính tích cực nhận thức trong hoạt động học tập liên quan với động cơ học tập. Động cơ đúng sẽ tạo ra hứng thú. Hứng thú là tiền đề của tự giác. Hứng thú và tự giác là hai yếu tố tạo nên tính tích cực. 1.2.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC (TIẾP) Các cấp độ của tính tích cực học tập: — Bắt chước: Cố gắng làm theo mẫu hành động của thầy, của bạn — Tìm tòi: độc lập giải quyết vấn đề nêu ra, tìm kiếm cách giải quyết khác nhau về một số vấn đề — Sáng tạo: tìm ra cách giải quyết mới, độc đáo, hữu hiệu. Phương pháp dạy học tích cực đƣợc dùng để chỉ những phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. 1.3.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC (TIẾP) Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực — Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. — Dạy và học chú trọng rèn luyện phƣơng pháp tự học. — Tăng cƣờng học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác. — Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò. 1.3.3. DẠY HỌC TÍCH CỰC (TIẾP) Thảo luận Mối quan hệ giữa dạy và học, tích cực với dạy học lấy học sinh làm trung tâm 1.3.4 MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI (1) Phương pháp vấn đáp  Vấn đáp tái hiện: giáo viên đặt câu hỏi, học sinh nhớ lại kiến thức đã biết và trả lời dựa vào trí nhớ, không cần suy luận.  Vấn đáp giải thích–minh hoạ : làm sáng tỏ một đề tài nào đó, giáo viên lần lƣợt nêu ra những câu hỏi kèm theo những ví dụ minh hoạ để học sinh dễ hiểu, dễ nhớ. Phƣơng pháp này đặc biệt có hiệu quả khi có sự hỗ trợ của các phƣơng tiện nghe – nhìn.  Vấn đáp tìm tòi: giáo viên dùng một hệ thống câu hỏi đƣợc sắp xếp hợp lý để hƣớng học sinh từng bƣớc phát hiện ra bản chất của sự vật, tính quy luật của hiện tƣợng đang tìm hiểu, kích thích sự ham muốn hiểu biết (2) Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề. Tập dƣợt cho học sinh biết phát hiện, đặt ra và giải quyết những vấn đề gặp phải trong học tập, trong cuộc sống của cá nhân, gia đình và cộng đồng 4 mức trình độ đặt và giải quyết vấn đề: Các mức Đặt vấn đề Nêu giả thuyết Lập kế hoạch Giải quyết vấn đề Kết luận, đánh giá 1 GV GV GV HS GV 2 GV GV HS HS GV + HS 3 GV + HS HS HS HS GV + HS 4 HS HS HS HS GV + HS (3) Phương pháp hoạt động nhóm  Làm việc chung cả lớp : Nêu vấn đề, xác định nhiệm vụ nhận thức ; Tổ chức các nhóm, giao nhiệm vụ; Hƣớng dẫn cách làm việc trong nhóm  Làm việc theo nhóm: Phân công trong nhóm; Cá nhân làm việc độc lập; Tổ chức thảo luận trong nhóm; Cử đại trình bày kết quả  Tổng kết trƣớc lớp: Các nhóm lần lƣợt báo cáo kết quả; Thảo luận chung; Giáo viên tổng kết; đặt vấn đề tiếp theo. (4) Phương pháp đóng vai Tổ chức cho học sinh thực hành một số cách ứng xử nào đó trong một tình huống giả định. Cách tiến hành: — Giáo viên chia nhóm, giao tình huống đóng vai cho từng nhóm và quy định rõ thời gian chuẩn mực, thời gian đóng vai — Các nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai — Các nhóm lên đóng vai — Giáo viên phỏng vấn học sinh đóng vai — Lớp thảo luận, nhận xét: Cách ứng xử của các vai diễn phù hợp hay chƣa phù hợp ? Chƣa phù hợp ở điểm nào ? Vì sao ? — Giáo viên kết luận về cách ứng xử cần thiết trong tình huống. (5) Phương pháp động não Giúp học sinh trong một thời gian ngắn nảy sinh đƣợc nhiều ý tƣởng, nhiều giả định về một vấn đề nào đó Cách tiến hành: — Giáo viên nêu câu hỏi, vấn đề cần đƣợc tìm hiểu trƣớc cả lớp hoặc trƣớc nhóm — Khích lệ học sinh phát biểu và đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt — Liệt kê tất cả các ý kiến phát biểu đƣa lên bảng hoặc giấy khổ to, không loại trừ một ý kiến nào, trừ trƣờng hợp trùng lặp — Phân loại ý kiến — Làm sáng tỏ những ý kiến chƣa rõ ràng và thảo luận sâu từng ý (6) Dạy học theo phương pháp nghiên cứu khoa học Bài tập: Học viên tìm hiểu phƣơng pháp này 1.4. VAI TRÒ CỦA NGƢỜI DẠY, NGƢỜI HỌC TRONG CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC HIỆN ĐẠI Ngƣời dạy: là người giúp đỡ người học, phục vụ người học để làm nảy sinh tri thức ở ngƣời học  Phải có kiến thức sâu rộng  Phải trải nghiệm, có khả năng sƣ phạm tốt  Có khả năng nắm bắt vấn đề, tổng hợp vấn đề  Biết ứng dụng công nghệ dạy học  Phải thƣờng xuyên bồi dƣỡng chuyên môn và nghiên cứu khoa học Ngƣời học: là người đi học chứ không phải ngƣời đƣợc dạy.  Phải có ý thức phấn đấu, muốn hiểu biết  Tự giác (chủ động), kiên trì, chịu khó  Học thƣờng xuyên, liên tục II. CÔNG NGHỆ DẠY HỌC VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC NỘI DUNG 2.1. Công nghệ thông tin và truyền thông 2.2. Phƣơng tiện dạy học 2.3. Khái niệm và phân loại công nghệ dạy học 2.1. CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG Nghị quyết Chính phủ 49/CP, ký ngày 04/08/1993: “Công nghệ thông tin là tập hợp các phương pháp khoa học, các phương tiện và công cụ kĩ thuật hiện đại - chủ yếu là kĩ thuật máy tính và viễn thông - nhằm tổ chức khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên thông tin rất phong phú và tiềm năng trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người và xã hội”. Truyền thông là sự luân chuyển thông tin và hiểu biết từ ngƣời này sang ngƣời khác thông qua các ký, tín hiệu có ý nghĩa Công nghệ thông tin và truyền thông mới đã và đang tạo ra một cuộc cách mạng thực sự về giáo dục. Làm thay đổi mô hình giáo dục Mô hình Trung tâm Vai trò ngƣời học Công nghệ cơ bản Truyền thống Ngƣời dạy Thụ động Bảng/TV/Radio Thông tin Ngƣời học Chủ động PC Tri thức Nhóm Thích nghi PC + mạng 2.2. PHƢƠNG TIỆN DẠY HỌC Phƣơng tiện dạy học là tập hợp những đối tƣợng vật chất đƣợc ngƣời dạy sử dụng để tổ chức, điều khiển hoạt động nhận thức của ngƣời học, là phƣơng tiện nhận thức của ngƣời học, thông qua đó mà thực hiện những nhiệm vụ dạy học. Một số phƣơng tiện dạy học hiện đại chủ yếu: Máy chiếu, máy tính, phần mềm máy tính, hệ thống âm thanh, bảng thông minh, Bài tập: Tìm hiểu cách sử dụng các phƣơng tiện: - Máy chiếu (Projector), - Bảng thông minh (Smart Board) 2.3. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CÔNG NGHỆ DẠY HỌC Có nhiều cách nói về công nghệ dạy học:  CNDH = Công nghệ + Quá trình dạy học. Nó bao gồm các cách tổ chức các ho