Đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu

Đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu Ngày 22/05 hàng năm được Liên hiệp quốc chọn là ngày Đa dạng sinh học nhằm tăng cường hiểu biết của người dân và cảnh báo về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực này. Năm nay, chủ đề tập trung vào Đa dạng sinh học và Biến đổi khí hậu. Các vấn đề trọng tâm của ngày Quốc tế Đa dạng sinh học năm 2007 bao gồm: 1. Đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu Bảo vệ đa dạng sinh học song hành với ngăn chặn thay đổi khí hậu Địa cực Quốc tế và Ngày Môi trường Thế giới năm nay về “Biến đổi khí hậu” của Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UNEP). 2. Đối mặt với biến đổi khí hậu Từ giữa thế kỷ 19 đến nay, nhiệt độ trái đất đã tăng khoảng 0,6oC, gây ảnh hưởng đến toàn thế giới, từ những đảo thấp vùng nhiệt đới đến vùng cực rộng lớn. Chỉ trong thế kỷ qua, sông băng lớn nhất trên đỉnh Kenya (châu Phi) đã giảm 92% khối lượng, mực nước biển tăng 10-25 cm và độ dày các khối băng tại Bắc cực đã giảm 40%. Tình hình biến đổi khí hậu đến nay vẫn chưa mấy khả quan. Theo dự đoán, đến năm 2100 nhiệt độ trái đất sẽ tiếp tục tăng từ 1,4oC - 5,8oC. Nếu xảy ra kịch bản nhiệt độ trái đất tăng 2,5oC, sẽ gây ra một số hậu quả như có thêm 210 triệu người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét, 3,1 tỷ người sống thiếu nước và 50 triệu người phải đối mặt với nạn đói. Kể cả khi tất cả các nguồn khí thải gây hiệu ứng nhà kính phát sinh từ các hoạt động của con người dừng lại ngay lập tức thì tác động của sự biến đổi khí hậu vẫn sẽ kéo dài trong 50 năm nữa. 3. Mối đe doạ mới đối với đa dạng sinh học Sự biến đổi khí hậu đã buộc các sinh vật phải thay đổi để thích nghi với môi trường sống bằng cách thay đổi chu kỳ sinh trưởng hoặc phát triển đặc điểm thích nghi mới trên cơ thể. Các ảnh hưởng quan sát được gần đây cho thấy: - Nhiệt độ nước biển tăng gây hiện tượng tẩy trắng san hô và là nguyên nhân gây chết trên diện rộng các dải san hô ngầm từ vùng biển Australia đến Caribbean. - Loài chim biển Common Murre thay đổi thời gian sinh sản từ 24 ngày/thập kỷ thành 24 ngày/50 năm để thích ứng với hiện tượng nhiệt độ tăng lên. - Loài chim hoàng anh Baltimore đang di chuyển về hướng bắc và sẽ sớm biến mất hoàn toàn khỏi khu vực Baltimore. - Gấu Bắc cực đang đối mặt với nguy cơ khan hiếm thức ăn. Nhiều loài khác sẽ phải đương đầu với những thách thức bất thường. Ví dụ, giới tính của rùa biển mới sinh phụ thuộc vào nhiệt độ; khi nhiệt độ nóng lên số lượng rùa cái sinh ra sẽ tăng so với số lượng rùa đực. Những loài không có khả năng thích nghi với những biến đổi khí hậu có nguy cơ bị tuyệt chủng. Theo ước tính, khoảng một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng do biến đổi khí hậu, bao gồm cả loài thằn lằn rừng ở Boyd và loài cây Sebifera Virola ở Brazil. Gần đây, các loài cóc vàng và ếch cơ đã hoàn toàn biến mất và chúng được coi là những nạn nhân đầu tiên của hiện tượng biến đổi khí hậu. 4. Mạng lưới an toàn đa dạng sinh học Mối tương quan giữa đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu có hai chiều: Đa dạng sinh học bị ảnh hưởng tiêu cực bởi biến đổi khí hậu (do con người gây ra), và Đa dạng sinh học có thể làm giảm thiểu các tác động xấu của hiện tượng biến đổi khí hậu đối với đời sống con người: - Bảo vệ các hệ sinh thái có thể giảm lượng CO2 thải vào khí quyển. Hiện nay, nạn phá rừng đóng góp 20% lượng khí CO2 do con người thải ra vào khí quyển. - Bảo vệ một số loài như đước và cây trồng chịu hạn có thể giảm các thảm hoạ như lũ lụt, nạn đói gây ra bởi hiện tượng biến đổi khí hậu. - Bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học, tăng cường khả năng phục hồi của hệ sinh thái trước sức ép ngày càng tăng của hiện tượng biến đổi khí hậu. Sử dụng nguồn đa dạng sinh học để giảm nhẹ hoặc thích nghi với biến đổi khí hậu là một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với các cộng đồng dân cư dễ bị ảnh hưởng như các khu vực nằm ở vị trí thấp, các nước đang phát triển hoặc cộng đồng thiểu số. 5. Các giải pháp ứng phó Với tầm quan trọng của mối quan hệ giữa đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu, các giải pháp cần tập trung vào: - Bảo vệ các loài động, thực vật nhạy cảm. - Bảo vệ các môi trường sống giúp các loài thích nghi dần. - Nâng cao nhận thức về mối liên hệ giữa đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu. - Xem xét yếu tố đa dạng sinh học trong quá trình lập kế hoạch thích nghi và hạn chế biến đổi khí hậu.