Dạy học môn Tự nhiên và xã hội chủ đề Động vật ở lớp một bằng tiếng Anh

Năm học 2010 – 2011 137 DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI CHỦ ĐỀ ĐỘNG VẬT Ở LỚP MỘT BẰNG TIẾNG ANH Võ Thị Như Nhi, Nguyễn Hữu Nguyên Trâm (SV năm 3, Khoa Giáo dục Tiểu học) GVHD: ThS Đỗ Thị Nga 1. Lý do chọn đề tài Trong thời đại ngày nay, tiếng Anh đóng một vai trò rất quan trọng trong xu thế hội nhập toàn cầu và tiếp thu kiến thức khoa học của toàn nhân loại. Ngày nay, có khoảng hơn một tỷ người nói tiếng Anh trên khắp thế giới và con số này ngày càng tăng lên. Tiếng Anh được dùng như là ngôn ngữ thứ hai sau tiếng mẹ đẻ của các quốc gia trên thế giới. Có thể nói, đó là ngôn ngữ giúp chúng ta khai thác tri thức của nhân loại. Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020” của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bắt đầu được dạy thử nghiệm tại một số trường tiểu học trên cả nước. Thực tế cho thấy, việc học tiếng Anh sẽ đạt được kết quả tốt nếu học sinh bắt đầu học từ khi còn nhỏ tuổi. Ngoại ngữ là môn học đòi hỏi cần nhiều thời gian thực hành các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Vì vậy, việc dạy học một số nội dung môn Tự nhiên và Xã hội (TN&XH) bằng Tiếng Anh trong chương trình học sẽ giúp học sinh tiểu học có môi trường thực hành, tăng cường và khắc sâu vốn từ tiếng Anh mà các em đã được học. Dạy song song các môn khoa học khác bằng tiếng Anh giúp học sinh có các kiến thức cơ bản về tiếng Anh ở nhiều lĩnh vực. Chương trình TN&XH giúp học sinh lĩnh hội được một số tri thức ban đầu và thiết thực về TN&XH. Nội dung về tự nhiên là tri thức chung của toàn cầu nên khi được học nội dung này bằng tiếng Anh thì trẻ sẽ có cơ hội tiếp tục học tập ở các lớp trên và hòa nhập với bạn bè thế giới với những kiến thức cơ bản. Hơn nữa, trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, rất nhiều trường tiểu học quốc tế có giáo trình dạy TN&XH bằng tiếng Anh. Vì thế, việc đưa tiếng Anh vào chương trình dạy học TN&XH là rất cần thiết và sẽ được tiến hành vào thời gian tới. Chủ đề “Động vật” là chủ đề sinh động, gần gũi, hấp dẫn trẻ em nhất, có nhiều cơ sở dữ liệu bằng điện tử hỗ trợ cho nội dung bài dạy. Với những lý do trên, chúng tôi mạnh dạn thực hiện đề tài “Dạy học môn TN&XH chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh”. 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Ngoài giáo trình được lưu hành bằng tiếng Anh, vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào xây dựng chương trình TN&XH bằng tiếng Anh. Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 138 3. Mục tiêu nghiên cứu đề tài Đề tài “Dạy học môn TN&XH chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh” nhằm nghiên cứu mục tiêu, nội dung chương trình môn TN&XH lớp 1 và xu hướng dạy học bằng tiếng Anh ở trường tiểu học Việt Nam. Từ đó xây dựng những bài học môn TN&XH chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó lập kế hoạch dạy học với những hướng dẫn cụ thể và cung cấp những tư liệu hỗ trợ liên quan đến những nội dung bài học. Xây dựng 1 CD - ROM gồm những tư liệu về hình ảnh, phim, nhạc, nhằm hỗ trợ việc dạy học chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. 4. Nhiệm vụ đề tài - Nghiên cứu lí luận: nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lí và đặc điểm nhận thức của học sinh tiểu học ở những lớp đầu cấp học; - Nghiên cứu thực tiễn: nghiên cứu lí luận dạy học ở Tiểu học; xác định vị trí, mục tiêu, nội dung chương trình môn TN&XH lớp 1, xu hướng đưa tiếng Anh vào dạy học môn TN&XH ở trường tiểu học Việt Nam để làm cơ sở xác định những nội dung cần thiết và phù hợp cho việc xây dựng các các bài học môn TN&XH chủ đề Động vật bằng tiếng Anh. - Tiến hành xây dựng các bài học chủ đề Động vật lớp 1 bằng tiếng Anh. - Lập kế hoạch dạy học với những hướng dẫn cụ thể và cung cấp những tư liệu hỗ trợ liên quan đến những nội dung bài học. Xây dựng 1 CD - ROM gồm những tư liệu về hình ảnh, phim, nhạc, nhằm hỗ trợ việc dạy học chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. 5. Phương pháp nghiên cứu Để đạt được mục tiêu và nhiệm vụ đề ra, đề tài đã thực hiện các phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu lí luận: + Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học giai đoạn đầu. + Đặc điểm nhận thức của học sinh Tiểu học giai đoạn đầu - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Mục tiêu, chương trình SGK môn TN&XH nói chung và môn TN&XH lớp 1 nói riêng để xác định những nội dung dạy học cần thiết nhằm xây dựng bài học bằng tiếng Anh. - Phương pháp phân tích, so sánh, đối chiếu. 6. Bố cục công trình nghiên cứu Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, bố cục đề tài này gồm ba chương: - Chương I: Cơ sở lí luận và thực tiễn. - Chương II: Xây dựng bài học môn TN&XH chủ đề Động vật lớp 1 bằng Tiếng Anh. Năm học 2010 – 2011 139 - Chương III: Hướng dẫn dử dụng và cung cấp cơ sở dữ liệu hỗ trợ cho việc dạy học môn TN&XH chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. Bên cạnh đó, chúng tôi còn có một CD - ROM gồm những tư liệu về hình ảnh, phim, nhạc liên quan đến nội dung nhằm hỗ trợ việc dạy và học. 7. Cơ sở lý luận: Đặc điểm sinh lý và nhận thức của học sinh tiểu học ở giai đoạn đầu Việc xác định xem ở độ tuổi nào thì trẻ em học ngôn ngữ tốt nhất đã được nhiều nhà nghiên cứu thuộc các lĩnh vực khác nhau trên thế giới quan tâm nghiên cứu từ những năm 60 của thế kỉ XX. Kết quả nghiên cứu của các nhà sinh lí học thì cho rằng sự phát triển của não bộ ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển ngôn ngữ của trẻ. Các nhà tâm lý học thì cho rằng: Trẻ em học ngôn ngữ tốt hơn vì ít dựa vào các cách giải thích ngữ pháp và khả năng tư duy miễn dịch. Còn các nhà ngôn ngữ học khẳng định: Khả năng song ngữ không ảnh hưởng đến sự phát triển trí thông minh. Có thể hơn các trẻ khác vì dễ hình thành khái niệm hơn và linh hoạt hơn về trí tuệ. Tựu chung lại thì trẻ em bình thường xét ở các góc độ tâm sinh lí và ngôn ngữ đều có khả năng hấp thụ một hoặc hai ngoại ngữ nếu sớm được tiếp xúc với các ngôn ngữ đó trong điều kiện thuận lợi. 8. Cơ sở thực tiễn 8.1. Môn TN&XH trong chương trình giáo dục tiểu học TN&XH là môn học rất gần gũi và cần thiết để các em có được những hiểu biết nhất định ở lứa tuổi này. Môn học cung cấp cho trẻ những kiến thức, những kỹ năng cơ bản và thiết thực về cuộc sống nên môn TN&XH có vị trí rất quan trọng, tương đương với Toán và Tiếng Việt trong hệ thống giáo dục Tiểu học của nước ta - Môn TN&XH cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản, ban đầu về cuộc sống xung quanh. Bên cạnh đó, môn học giúp học sinh bước đầu hình thành và phát triển một số kỹ năng và hành vi thái độ. - Qua môn học, học sinh được tìm hiểu về bản thân, tìm hiểu về gia đình, cuộc sống xã hội xung quanh, và thế giới tự nhiên gần gũi xung quanh (chủ đề Tự nhiên). Nội dung được lựa chọn thiết thực, gần gũi và có ý nghĩa với học sinh, giúp các em dễ dàng thích ứng với cuộc sống hàng ngày. - Chủ đề Động vật thuộc chủ đề Tự nhiên ở lớp 1 có nội dung: điểm cấu tạo ngoài, môi trường sống, ích lợi của một số động vật tiêu biểu được thể hiện qua các bài cụ thể là bài con cá, con gà, con mèo, con muỗi. Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 140 8.2. Xu hướng đưa tiếng Anh vào việc dạy học môn TN&XH ở trường Tiểu học ở Việt Nam 8.2.1 Thực trạng của việc đưa tiếng Anh vào việc dạy học môn TN&XH Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020” đã và đang nhận được sự quan tâm đặc biệt không chỉ của ngành giáo dục mà của toàn xã hội. Điều đáng mừng là không phải đợi đến năm học này học sinh Tiểu học mới được tiếp cận với tiếng Anh. Nhiều trường đã dạy tiếng Anh như là một môn học chính thức. Hơn nữa, trên địa bàn thành phố có nhiều trường Tiểu học quốc tế có giáo trình dạy các môn học nói chung, môn TN&XH nói riêng bằng tiếng Anh. Hiện nay ngoài xã hội, có rất nhiều tài liệu và giáo trình học bằng tiếng Anh nhưng chưa có một giáo trình chính thức môn TN&XH bằng tiếng Anh bám sát mục tiêu của nội dung chương trình học ở nước ta. Vì vậy, việc xây dựng lại cả nội dung lẫn hình thức sách giáo khoa bằng tiếng Anh vào việc dạy và học môn TN&XH là hoàn toàn cần thiết. 8.2.2. Nhu cầu của việc đưa tiếng Anh vào việc dạy học môn TN&XH Với quan điểm tiếng Anh là con đường ngắn nhất đến với tri thức nhân loại, thì nhu cầu học tiếng Anh là rất lớn. Đất nước ta đang trong giai đoạn hội nhập và phát triển nên xã hội rất quan tâm đến việc dạy tiếng Anh cho thế hệ trẻ, đạc biệt là học sinh tiểu học. Phụ huynh là những người quan tâm đặc biệt về khả năng tiếng Anh của trẻ em, nhiều người cho con mình học tiếng Anh từ rất sớm. Bên cạnh đó, học sinh tiểu học ngoài việc học tiếng Anh là một môn học chính thức, cần có một môi trường để học sinh luyện tập và phát triển khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh của mình. Qua khảo sát thực tế, chúng tôi nhận thấy rõ vai trò và tầm quan trọng của việc ứng dụng tiếng Anh vào việc dạy và học môn TN&XH. Vì vậy, nhu cầu của việc ứng dụng tiếng Anh vào việc dạy và học môn TN&XH là rất cần thiết. 9. Giới thiệu về sản phẩm Đề tài đã xây dựng các bài học chủ đề Động vật lớp 1 bằng tiếng Anh, lập kế hoạch dạy học với những hướng dẫn cụ thể và cung cấp những tư liệu hỗ trợ liên quan đến những nội dung bài học. Bên cạnh đó còn xây dựng 01 CD- ROM gồm những tư liệu về hình ảnh, phim, nhạc, nhằm hỗ trợ việc dạy học chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. 9.1. Các bài học môn TN&XH chủ đề Động vật bằng tiếng Anh đã được xây dựng Năm học 2010 – 2011 141 Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 142 9.2. Kế hoạch dạy học với những hướng dẫn cụ thể Sau khi xây dựng bốn bài học thuộc chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh, chúng tôi đã lập bốn kế hoạch dạy học nhằm hỗ trợ cho việc dạy học những bài học trên có hiệu quả. 9.3. Giáo án điện tử hỗ trợ liên quan đến nội dung bài học Năm học 2010 – 2011 143 1 CD- ROM gồm những tư liệu về hình ảnh, phim, nhạc, nhằm hỗ trợ việc dạy học chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh. 10. Kết luận Trước thềm hội nhập khi Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO, các chuyên gia giảng dạy tiếng Anh cho rằng, môn Tiếng Anh không chỉ là môn học chính thức mà còn là môn học bắt buộc được quan tâm hàng đầu. Ý thức được điều đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020”. Nhưng trước khi đề án này ra đời, có rất nhiều trường tiểu học trên cả nước đã và đang dạy và học bằng tiếng Anh. Thực tế cho thấy, việc học tiếng Anh sẽ đạt được kết quả tốt nếu học sinh bắt đầu học từ khi còn nhỏ tuổi. Nhìn chung, việc dạy song song các môn khoa học khác bằng tiếng Anh sẽ giúp học sinh có các kiến thức cơ bản về tiếng Anh ở nhiều lĩnh vực. Vì vậy, việc dạy và học các môn học khác nói chung và môn TN&XH nói riêng bằng Tiếng Anh trong chương trình học sẽ giúp các em có môi trường thực hành, tăng cường từ vựng và khắc sâu vốn từ Tiếng Anh mà mình đã được học. Bên cạnh đó, sẽ làm cho bài học trở nên sinh động, khơi gợi được hứng thú học tập cho học sinh. Kỷ yếu Hội nghị sinh viên NCKH 144 Nhận thấy tính cấp thiết của đề tài, chúng tôi đã xây dựng các bài học môn TN&XH, chủ đề Động vật ở lớp 1 bằng tiếng Anh, kèm theo đó là 1 CD - ROM chứa những dữ liệu điện tử nhằm hỗ trợ cho việc dạy học. Với hướng đi này, đề tài sẽ tiếp tục nghiên cứu và xây dựng một số chủ đề khác của môn TN&XH và phân môn Khoa học bằng tiếng Anh. Chúng tôi hy vọng rằng, đề tài này sẽ nhận được nhiều sự quan tâm và đóng góp của mọi người để đề tài này có nhiều ứng dụng trong thực tiễn. Để cho sản phẩm của đề tài có thể được đưa vào sử dụng, một trong những kiến nghị của chúng tôi là đối tượng học tập các bài học được xây dựng trong đề tài này phải là những học sinh đã được làm quen với tiếng Anh từ cấp Mẫu giáo. Ngoài ra, sản phẩm của đề tài cũng có thể được sử dụng như là tài liệu hỗ trợ giáo viên và phụ huynh trong việc dạy tiếng Anh cho học sinh và con em mình. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tự nhiên và Xã hội 1, Nxb Giáo dục. 2. Essential Science 1, Richmond Publishing. 3. Khoa Giáo dục tiểu học (2010), Kỉ yếu hội thảo khoa học về “Ngành đào tạo giáo viên Tiểu học với đề án ngoại ngữ quốc gia 2008 - 2020”. 4. Nguyễn Thị Thấn (chủ biên), Giáo trình Phương pháp dạy học các môn học về TN&XH, Nxb Đại học Sư phạm. 5. Trường Đại học Sư phạm TP HCM (2010), Kỉ yếu “Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học năm học 2009 - 2010”. 6. www.youtube.com 7. www.tulieu.violet.vn 8. www.vietbao.vn 9. www.google.com 10. www.wikipedia.org