Đề cương môn quản lý nhà nước về nông thôn

ĐỀ CƯƠNG MÔN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ NÔNG THÔN Quan điểm, mục tiêu phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam * quan điểm phát triển nông thôn bền vững trên các mặt: Phát triển bền vững kinh tế nông thôn: - quan điểm trong phát triển nền nông nghiệp bền vững: + phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại, hiệu quả, bền vững, phát huy lợi thế của nên nông nghiệp nhiệt đới để tiến tới phát triển nông nghiệp hàng hóa lớn có năng suất chất lượng hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao. + Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp chế biến, ngành nghề; gắn sản xuất thị trường để hình thành sự liên kết công- nông nghiệp- dịch vụ và thị trường. Tạo ra sự phân công lao động mới, nâng cao đời sống xóa đói giảm nghèo, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống giữa thành thị và nông thôn + phát huy lợi thế của từng vùng và cả nước, áp dụng nhanh các tiến bộ khoa học và công nghệ để phát triển nông nghiệp hàng hóa đa dạng, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu nông sản thực phẩm và nguyên liệu công nghiệp. + phát triển nền nông nghiệp với nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. + tiếp tục phát triển nhiều hình thức kinh tế hợp tác, từng bước xây dựng HTX theo luật HTX, tạo điều kiện và khuyến khích mạnh mẽ hộ nông dân và những người có khả năng đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn. - Quan điểm trong việc mở rộng các nguồn thu nhập phi nông nghiệp: + công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn là một nhiệm cụ quan trọng hàng đầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. + là cơ sở để ổn định tình hình kinh tế, chính tri, xã hội củng cố liên minh công nnoong với tầng lớp trí thức đẩy mmanhj công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước theo định hướng XHCN - Giải quyết tốt vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn: + Nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước. + Các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong mối quan hệ mật thiết giữa nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nông dân là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới gắn với xây dựng các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch là căn bản; phát triển toàn diện, hiện đại hóa nông nghiệp là then chốt. + Giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; trước hết, phải khơi dậy tinh thần yêu nước, tự chủ, tự lực tự cường vươn lên của nông dân. Xây dựng xã hội nông thôn ổn định, hoà thuận, dân chủ, có đời sống văn hoá phong phú, đàm đà bản sắc dân tộc, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân. Phát triển bền vững xã hội nông thôn. + giải quyết việc làm cho nông dân là nhiệm cụ ưu tiên xuyên suốt trong mọi chương trình phát triển kinh tế xã hội của cả nước; đảm bảo hài hòa giữa các vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, giữa nông thôn và thành thị. + có kế hoạch cụ thể về đào tạo nghề và chính sách đảm bảo việc làm cho nông dân nhất là ở các vùng chuyển đôi mục đích sử dụng đất. + Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu và khám chữa bệnh; thực hiện tốt chính sách bảo hiểm y tế, dân số, giảm tỷ lệ sinh con ở nông thôn + ưu tiên phát triển giáo dục ở vùng sâu vùng xa vùng đồng bào dân tộc + Xây dựng hệ thống an sinh xã hội ở nông thôn + đấu tranh ngăn chặn các hành vi tiêu cực giữ vững an ninh trật tự an toàn xã hội, giải quyết kịp thời các vụ khiếu kiện của nhân dân. Phát triển kinh tế nông thôn theo cơ chế thị trường có sự quản ký của nhà nước. +phát triển nông nghiêp nông thôn nâng cao dời sống vật chất tinh thần của nông dân phải dựa trên cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. + Nhà nước điều tiết quản lý các quá trình phát triển kinh tế xã hội nông thôn bằng hệ thống pháp luật. + nhà nước khuyến khích các hộ làm giàu và có chính sách hỗ trợ cấc vùng nghèo tụt hậu + khuyến khích tự do cạnh tranh nhưng có biện pháp làm cạnh tranh lành mạnh dân chủ trong nông thôn. Tăng cường bảo vệ và quản lý moi trường thiên nhiên. Coi trọng bảo vệ môi trường; quản lý khai thác hiệu quả tiết kiệm TNTN đảm bảo cân bằng sinh thái; chủ động phòng chống thiên tai ứng phó với biến đổi khí hậu. *Mục tiêu - Không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của dân cư nông thôn, hài hoà giữa các vùng, tạo sự chuyển biến nhanh hơn ở các vùng còn nhiều khó khăn; nông dân được đào tạo có trình độ sản xuất ngang bằng với các nước tiên tiến trong khu vực và đủ bản lĩnh chính trị, đóng vai trò làm chủ nông thôn mới. - Xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia cả trước mắt và lâu dài. - Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường. - Xây dựng giai cấp nông dân, củng cố liên minh công nhân - nông dân - trí thức vững mạnh, tạo nền tảng kinh tế - xã hội và chính trị vững chắc cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Định hướng phát triển NN, NT VN giai đoạn 2011-2020? Thực hiện có hiệu quả việc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn theo hướng đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, cơ cấu lao động, hình thành nền công nghiệp hóa lớn phù hớp với nhu cầu thị trường và điều kiện sinh thái của từng vùng. Xây dựng hợp lý cơ cấu sản xuất nông nghiệp Tăng tiềm lực khoa học và công nghệ trong nông nghiệp, đưa nhanh công nghệ mới và sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến. Nâng cao năng lực quản lý và chuyên môn của cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư. Hoàn thiện về cơ bản hệ thống thủy lợi ngăn mặn, giữ ngọt, kiểm soát lũ, tưới tiêu đảm bảo an toàn, ổn định cho sản xuất nông nghiệp và đời sống nôn g dân. Đối với những khu vực thường bị bão lũ , cùng với các giải pháp hạn chế tác hại của thiên tai, phải điều chỉnh quy hoạch sản xuất và dân cư thích nghi với điều kiện thiên nhiên. Hình thành các khu vực tập trung công nghiệp, các điểm công nghiệp , các làng nghề với công nghệ thích hợp gắn với thị trường trong nước, xuất khẩu. thu hút đầu tư của mọi thành phần kinh tế vào việc phát triển công nghiệp và dịch vụ nông thôn. Quy hoạch, xây dựng và cải tạo các điểm dân cư nông thôn Xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn đồng bộ và ngày càng hiện đại. Chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn là gì? Phân tích vai trò và đặc điểm của nó? Chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn là các biện pháp kinh tế và biện pháp khác của nhà nước tác động đến nông nghiệp, nông thôn và các ngành, lĩnh vực có liên quan trực tiếp đến nông nghiệp, nông thôn nhằm đạt được những mục tiêu đặt ra tron phát triển kinh tế xã hội. * vai trò: - chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn là mặt chủ yếu tạo lập các môi trường pháp lý và kinh tế để khuyến khích nông nghiệp, nông thôn phát triển phù hợp với mục tiêu phat triển nông nghiệp nông thôn thôn trong từng giai đoạn; +Nó là môi trường pháp lý trong việc khuyến khích khai thác tiềm năng đất đai, sức lao động và các yếu tố tự nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn + là môi trường pháp lý cho việc phát triển các thành phần kinh tế nhằm khai thác các thành phần kinh tế nông thôn. - Điều tiết, hạn chế sự phát triển không phù hợp; xóa bỏ những xu hướng phát triển mang tính tiêu cực và hạn chế mặt tiêu cực của kinh tế thị trường. + hạn chế sự phát triển tự phát của nuôi trồng thủy sản ẫn đến phá hoại môi trường + hạn chế và phá bỏ việc trồng cây thuốc phiện gây nên tện nạn xã hội - Điều tiết ccs mối quan hệ trong nông nghiệp, nông thôn ,nông dân và giữa các vùng trong nông thôn + chính sách khuyến khích phát triển chăn nuôi trong mối tương quan với trồng trọt + phát triển ngành nghề trong mối tương quan với nông nghiệp + ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng bằng nguồn ngân sách cho các vùng đặc biệt khó khăn trong mối tương quan với các vùng nông thôn khác. - phát huy vai trò dân chủ kết hợp giữa phát triển nông nghiệp với kinh tế, VH,XH nông thôn, XD nông thôn mới; * đặc điểm - mang tính chất hỗ trợ - có tính vùng, tính khu vực rõ rệt - cos tính kinh tế và tính phi kinh tế -việc tổ chức triển khai văn bản chính sách phụ thuộc vào các đặc điểm tâm lý tập quán của người nông dân, của nguồn lao động nông thôn. Chính sách đất đai? Tại sao nói đất đai là hàng hóa đặc biệt? So sánh mức hạn điền? Hạn chế của CS dồn điền đổi thửa và cánh đồng mẫu lớn? Tích tụ đất đai có ảnh hưởng gì đến phát triển NT? Chính sách đất đai: là tổng thể các biện pháp kinh tế và phi kinh tế của nhà nước tác động đến quá trình vận động của đất đai và tạo lập các môi trường cho đất đai vận động nhằm khai thác đất đai một cách đầu đủ hợp lý và có hiệu quả. * đất đai là hàng hóa đặc biệt vì: - Đất đai là một tài nguyên thiên nhiên quý giá của mỗi quốc gia và nó cũng là yếu tố mang tính quyết định sự tồn tại và phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. - Đất đai có tính cố định vị trí, không thể di chuyển được, - Đất đai một tư liệu sản xuất gắn liền với hoạt động của con người. Con người tác động vào đất đai nhằm thu được sản phẩm để phục vụ cho các nhu cầu của cuộc sống - Đất đai là có hạn, một tài sản không hao mòn theo thời gian và giá trị đất đai luôn có xu hướng tăng lên theo thời gian. - Đất đai có tính đa dạng phong phú tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng đất đai và phù hợp với từng vùng địa lý.Trong nền kinh tế thị trường, các quan hệ đất đai phong phú hơn rất nhiều, quyền sử dụng đất được trao đổi, mua bán, chuyển nhượng và hình thành một thị trường đất đai. Lúc này, đất đai được coi như là một hàng hoá và là một hàng hoá đặc biệt. Thị trường đất đai có liên quan đến nhiều thị trường khác và những biến động của thị trường này có ảnh hưởng đến nền kinh tế và đời sống dân cư. * Hạn chế của CS dồn điền đổi thửa và cánh đồng mẫu lớn - Việc DÐÐT ở một số nơi không dân chủ, nông dân bị áp đặt, ép nhận ruộng, cán bộ thôn, xã "chiếm" những thửa ruộng đẹp. - Cán bộ ở cơ sở chưa nhiệt tình trong công việc, thiếu gương mẫu, còn lồng ghép quyền lợi cá nhân, thiếu công khai, minh bạch trong DÐÐT cho nên đã xảy ra tình trạng khiếu kiện -Thực hiện dồn đổi thiếu minh bạch, có sự gian lận trong bốc thăm, chia ruộng... và để xảy ra tình trạng có những hộ diện tích đã bị đối trừ hoặc bị thu hồi bởi các dự án trên địa bàn nhưng khi tiến hành dồn đổi vẫn được nhận đủ diện tích... -Một số cấp ủy đảng và chính quyền cơ sở chưa thực sự coi trọng công tác dồn điền đổi thửa, chưa quan tâm đến quy hoạch, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch sử dụng đất, chưa chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là xây dựng chương trình thâm canh và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi - công tác chuyển đổi và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau dồn điền đổi thửa vẫn còn kéo dài. * Tích tụ đất đai có ảnh hưởng gì đến phát triển NT * tích cực: - tích tụ đất đai  hình thành các trang trại sản xuất hàng hóa với quy mô lớn ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại giúp nâng cao năng suất lao động đem lại hiệu quả kinh tế cao. -Tích tụ ruộng đất đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp hàng hóa, quy mô lớn, có sức cạnh tranh với thế giới, đồng thời đáp ứng nhu cầu cấp thiết và cải tiến đời sống nông thôn hiện nay. Không kể đáp ứng mục tiêu quốc gia hiện đại hóa và công nghiệp hóa nông thôn. - nhằm hình thành một nền sản xuất lớn - đây cũng là định hướng lâu dài để phát triển ngành nông nghiệp -khi người dân sở hữu đất đai với số lượng và thời gian dài hơn sẽ là yếu tố quan trọng để giảm tình trạng ly nông * tiêu cực - việc tích tụ ruộng đất có thể dẫn tới hiện tượng “đại điền chủ mới”, nông dân nghèo bị áp lực bán rẻ đất, không có ruộng. - tích tụ đất đai để chờ giá, chờ cơ hội, lập dự án treo, phân lô bán làm giàu bất chính của một nhóm người, bởi luật lệ qúa lỏng lẻo và thiếu hệ thống kiểm sóat chặt chẻ. Chính sách vốn và đầu tư vốn trong phát triển nông nghiệp nông thôn? Thực trạng * vai trò - tạo điều kiện khai thác tiềm năng đất đai, các nguồn lợi tự nhiên và SLĐ để thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn phát triển theo kịp sự iến đổi của nền kinh tế - góp phần giải quyết các vấn đề xã hội, giữ vững ổn định chính trị xã hội, nâng cao dân trí điều kiện sống cho dân cư nông thôn. - đảm bảo nguồn vốn nông nghiệp nông thôn được sử dụng có hiệu quả. * các hình thức của việc đầu tư vốn: - dàu tư vốn dưới hình thức cấp phát tài chính - đầu tư vón ngân sách bằng hình thức tín dụng, vốn tín dụng được hình thành từ NSNN để cho vay với lãi suất ưu đãi, cho vay để xd kết cấu hạ tầng và cho vay thông qua dự án phát triển kinh tế xã hội. - đầu tư vốn tín dụng kinh doanh - đầu tư vốn nước ngoài qua liên doanh, liên kết bao gồm: vốn vay hợp tác liên doanh, liên kết, vốn vay và vốn viện trợ. * các vấn đề cần quan tâm về chính sách vốn và đầu tư vốn. - tạo môi trường thuận lợi thu hút đầu tư trong và ngoài nước cho nông nghiệp nông thôn qua ưu đãi về thuế trong thời hạn nhất định, cơ sở hạ tầng - thực hiện hiệu quả việc cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước trong nông nghiệp, nông thôn. - đầu tư vốn đến đúng đối tượng và hình thức hợp lý * thực trạng chính sách vốn và đầu tư vốn. - Nông nghiệp tiếp tục phát triển với nhịp độ khá cao theo hướng tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia; xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng nhanh; trình độ khoa học - công nghệ được nâng cao hơn.  - Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn được tăng cường, nhất là thủy lợi, giao thông, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn. - Các hình thức tổ chức sản xuất ở nông thôn tiếp tục được đổi mới; kinh tế nông thôn phát triển theo hướng phát triển công nghiệp, dịch vụ, ngành nghề, góp phần tạo việc làm và tăng thu nhập cho cư dân nông thôn. - Đời sống vật chất, tinh thần của cư dân các vùng nông thôn ngày càng được cải thiện; công tác xóa đói, giảm nghèo đạt thành tựu to lớn. Công tác chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh, phổ cập giáo dục, văn hóa, thông tin, thể thao được quan tâm và đẩy mạnh hơn. - Hệ thống chính trị ở nông thôn được tăng cường; phát huy dân chủ cơ sở; vị thế giai cấp nông dân được nâng cao; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Bên cạnh đó vẫn còn một số điểm hạn chế như: - Mặc dù Nhà nước đã chú trọng đầu tư cho khu vực NN,ND,NT, nhưng thực tế mới chỉ đáp ứng được 55% - 60% yêu cầu, vì vậy chưa phát huy hết tiềm năng trong nông nghiệp, nông thôn - Còn tình trạng đầu tư dàn trải, hiệu quả sử dụng vốn chưa cao, một số nơi vẫn xảy ra sai phạm trong quản lý đầu tư. - Kết cấu hạ tầng mặc dù đã được tăng cường đầu tư nhưng ở nhiều khu vực vẫn còn rất khó khăn. Hiện vẫn còn 149 xã trên hơn 9.200 xã chưa có đường ô-tô đến trung tâm xã. Hệ thống thủy lợi tại một số địa phương đầu tư còn thiếu đồng bộ. Năm 2011, cả nước vẫn còn 16 xã ở vùng hải đảo, biên giới, vùng cao chưa có điện. Hệ thống cấp nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh còn thiếu, các công trình đầu mối về thủy lợi chưa đủ điều kiện ứng phó với biến đổi khí hậu, tốc độ đô thị hóa khu vực nông thôn còn chậm,...  - Vốn mới chỉ đáp ứng hơn nửa nhu câu nên cơ sở vật chất – kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp vẫn còn lạc hậu, sản xuất nông nghiệp của nước ta về cơ bản vẫn dựa trên lao động thủ công, lao động cơ bắp của người nông dân là chính. Tự động hóa về cơ bản chưa được ứng dụng. Cơ sở vật chất–kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp lạc hậu dẫn đến năng suất lao động của khu vực này rất thấp. Tốc độ tăng năng suất lao động giảm từ 5,7%/năm giai đoạn 1991-1995 xuống còn 4,51%/năm giai đoạn 1996-2000; 4,48%/năm giai đoạn 2001-2005 xuống chỉ còn 3,51%/năm giai đoạn 2006-2010. Khi năng suất lao động thấp và tăng chậm chứng tỏ giá trị thặng dư được tạo ra thấp, sẽ ảnh hưởng tới tích lũy tái đầu tư để tái sản xuất mở rộng cũng như nâng cao mức sống của người dân. - việc mở rộng các ngành, các lĩnh vực sản xuất trong nông nghiệp đều gặp khó khăn và diễn ra chậm chạp - thiếu vốn để phát triển, nông dân nước ta vẫn là tầng lớp nghèo nhất trong xã hội. Năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo chung của cả nước là 14,2%, khu vực thành thị có tỷ lệ này là 6,9%, còn khu vực nông thôn tới 17,4%. Đa số nông dân nước ta chưa có nguồn tài chính tích lũy dồi dào để tự đầu tư phát triển các hoạt động sản xuất - kinh doanh, cải thiện đời sống. Chính sách xã hội chung? Thực trạng Khái niệm Chính sách xã hội nông thôn là các giải pháp kinh tế và phi kinh tế tác động đến các vấn đề xã hội nông thôn nhằm đạt được những mục tiêu về kinh tế xã hội nhất định trong thời hạn và với những điều kiện nhất định. * Mục tiêu của chính sách xã hội: Bảo đảm dân chủ và công bằng xã hội Giảm dần sự cách biệt giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng, giữa các tầng lớp dân cư Xây dựng một xã hội văn minh hiện đại ở nông thôn. Nội dung Hỗ trợ sản xuất, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo - Chính sách hỗ trợ đất cho hộ nghèo dân tộc thiểu số để phát triển sản xuất, định canh, định cư, ổn định đời sống. Chẳng hạn: Chương trình 135- QĐ số 135/1998/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa.         - Giúp đỡ các địa phương miền núi và đồng bào các dân tộc xây dựng và thực hiện tốt các dự án thuộc các chương trình của Chính phủ do quốc tế tài trợ như: Quyết định số 20/2007/QĐ-TTg ngày 05/02/2007 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm ghèo giai đoạn 2006-2010, Dự án trồng mới 45 triệu ha rừng - Hỗ trợ kinh phí để quy hoạch sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương, nhất là những nơi có điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thường xuyên bị thiên tai.  - Hỗ trợ về giống, phân bón cho việc chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, hỗ trợ vốn vay để phát triển sản xuất nông nghiệp, đầu tư cho cơ sở chế biến, bảo quản và tiêu thụ nông sản.       2.2. Chính sách đối với giáo dục, đào tạo, dạy nghề, tạo việc làm, nâng cao dân trí  Nguồn lao động nông thôn đại đa só có điều kiện khó khăn, lao động nặng nhọc, thu nhập thấp. Hầu hết các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam đều có chính sách cho giáo dục và nâng cao sức khỏe cộng đồng nông thôn để nâng cao đời sống vật chất, trình độ dân trí và chất lượng lao động cho khu vực nông thôn. Cụ thể:        - Đầu tư vốn cho xây dựng các cơ sở giáo dục, y tế đáp ứng các yêu cầu của đào tạo và nâng cao sức khỏe cộng đồng như Quyết định số 158/2002/QĐ-TTg về phê duyệt chương trình kiên cố hóa 67500 phòng học.        - Chính sách đào tạo cán bộ ngành giáo dục, y tế đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát triển giáo dục đào tạo, y tế, văn hóa, sinh đẻ có kế hoạch trên địa bàn nông thôn, nâng cao dân trí, trình độ khoa học kỹ thuật, tư tưởng đạo đức, lối sống lành mạnh và việc chăm sóc sức khỏe cho người dân. Chẳng hạn: Quyết định số 39/QĐ-TTg ngày 15/10/2002 của Thủ tướng Chính phủ về việc khám, chữa bệnh cho người nghèo.        - Đề ra nhiều giải pháp việc làm cho lao động nông thôn. Gắn lao động với đất đai và các nguồn tài nguyên khác bằng cách thâm canh tăng vụ, trồng rừng, phát triển chăn nuô