Đề tài Ảnh hưởng của chính sách giá cả tối thiểu

LỜI MỞ ĐẦU Tại sao chính phủ phải can thiệp vào nền kinh tế? Adam Smith, cha đẻ của môn kinh tế học, đã lập luận trong tác phẩm kinh điển của mình vào năm 1776 cuốn “Của cải của các dân tộc” (the Wealth of the Nations), rằng người ta trong khi đeo đuổi lợi ích riêng của mình, dường như được “một bàn tay vô hình” dẫn dắt để tăng thêm lợi ích. Nếu như có một bàn tay vô hình, nếu như thị trường phân bố các nguồn lực một cách có hiệu quả sao cho các nhu cầu của người tiêu dùng được thỏa mãn với chi phí tối thiểu, vậy tại sao chính phủ lại can thiệp vào nền kinh tế để làm gì? - Chính phủ đóng một vai trò trong nền kinh tế hỗn hợp hiện đại, quy mô các hoạt động của chính phủ chiếm khoảng từ một phần ba đến hai phần ba thu nhập quốc dân. - Vai trò của chính phủ vượt quá phạm vi mua các hàng hóa, dịch vụ, thu thuế, và thanh toán chuyển nhượng. Chính phủ còn đặt ra khung luật pháp, điều tiết hoạt động kinh tế và cố gắng ổn định hóa chu kỳ kinh doanh. - Sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế có thể được biện minh với những luận cứ về trục trặc của thị trường. ổn định chu kỳ kinh doanh, quyết định lượng hàng công cộng, quan tâm đến ngoại ứng, chỉnh lý những vấn đề thụôc thông tin, ngăn ngừa việc thực thi quyền lực đối với thị trường và tạo ra sự phân bổ thu nhập và hàng khuyến dụng như xã hội mong muốn. Tất cả những cái đó là luận cứ kinh tế về vai trò của chính phủ trong nền kinh tế. ((((((((((((((( THỊ TRƯỜNG TỰ DO Trong thị trường tự do, sự tương tác của cung và cầu xác định giá cả của một hàng hóa. Giả thiết về thị trường của một loại sản phẩm, có nhiều người tiêu dùng mua sản phẩm đó, nhiều công ty đáp ứng bằng cách đưa sản phẩm ra bán. Giá thị trường được hình thành khi có sự trùng hợp về số lượng mà người mua muốn mua và số lượng mà người bán muốn bán. Tại mức giá thị trường là P0/1đơn vị hàng hóa, tất cả sản phẩm đưa ra bán được mua hết, ta nói thị trường cân bằng. Mức giá và lượng, tại đó “thị trường hết hàng” được gọi là giá cân bằng và lượng cân bằng.
Hình 1: Thị trường cân bằng Giả sử tại vị trí cân bằng P0=3$, Q0=48 sản phẩm. ÔÛ các mức giá cao hơn giá cân bằng như 4$, nhà sản xuất muốn bán một lượng hàng là 63 sản phẩm, trong khi người tiêu dùng chỉ muốn mua 35 sản phẩm, thị trường thặng dư một lượng hàng là 25 sản phẩm. Khi có thặng dư, người bán sẽ hạ giá, gái hạ theo quy luật cầu thì lượng cầu sẽ tăng lên và theo quuy luật cung thì lượng cung sẽ giảm xuống, giá hạ cho đến khi đạt tới mức cân bằng. ÔÛ các mức giá thấp hơn mức giá cân bằng như 1.8$, nhà sản xuất muốn bán một lượng là 30 sản phẩm, trong khi người tiêu dùng muốn mua 60 sản phẩm, thị trường thiếu hụt một lượng hàng là 33 sản phẩm. Khi có sự khan hiếm, người bán sẽ tăng giá và người mua cũng sẵn sàng trả giá cao hơn để mua cho được hàng, giá tăng theo quy luật cung thì lượng cung cũng sẽ tăng lên và theo quy luật cầu thì lượng cầu sẽ giảm xúông, giá tăng cho đến khi đạt tới mức cân bằng. ÔÛ mức giá cân bằng thì lượng cung bằng lượng cầu, không có thặng dư hay khan hiếm. Số lượng mà người tiêu dùng mong muốn mua trùng hợp với số lượng mà người bán cung cấp.
Hình 2 :Thặng dư và khan hiếm SỰ CAN THIỆP CỦA CHÍNH PHỦ VÀO THỊ TRƯỜNG Trong thực tế, hầu hết các thị trường không hoạt động hoàn toàn tự do. Hệ thống kinh tế ở hầu hết các nước không hoàn toàn là hệ thống kinh tế thị trường tự do thuần túy mà là hệ thống kinh tế hỗn hợp. Chính phủ thường can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào thị trường bằng một số biện pháp. Sự can thiệp này nhằm mục đích làm thay đổi giá cả và số lượng hàng hóa, dịch vụ. Đôi khi sự thay đổi trong cầu hay cung hàng hóa và dịch vụ đem đến giá cao hay thấp bất thường, có thể làm cho các thành phần nào đó trong xã hội được và mất một cách không công bằng, chính phủ có thể can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào thị trường. Để tránh tình trạng giá cao bất thường chính phủ có thể ấn định giá trần, theo luật giá cả không thể tăng trên mức giá đó. Để tránh tình trạng giá thấp bất thường, chính phủ có thể ấn định giá sàn, theo luật giá cả không thể giảm dưới mức đó. Cả hai trường hợp, chính phủ cố gắng đạt đến mục tiêu công bằng trong phân phối hàng hóa và dịch vụ. Sự bất lợi của giá trần và giá sàn là nó không thể ngăn ngừa các thị trường di chuyển đến điểm cân bằng. Nó có thể gây ra sự thặng dư hay khan hiếm trầm trọng và kéo dài hơn so với tình trạng thị trường tự do. Đôi khi thay vì đánh thuế hàng hóa, chính phủ quy định mức giá tối đa hay tối thiểu. Trong đó điển hình nhất là quy định mức lương tối thiểu đối với công nhân và giới hạn lãi xuất ( luật về cho vay nặng lãi ). Trong thời chiến, chính phủ thường kiểm soát lương và giá để ngăn lạm phát. Kiểu can thiệp này hoàn toàn khác với trường hợp chính phủ đánh thuế rồi để mặc thị trường tự hoạt động. Mặc dù còn rất nhiều những áp lực chính trị, kinh nghiệm cho thấy việc kiểm soát giá và lương từ khu vực này đến khu vực khác trong nền kinh tế thường đưa ra những bóp méo kinh tế nghiêm trọng. Hầu hết các ấn định giá tối đa hay tối thiểu trong thị trường đều có xu hướng gây ra những tác động kinh tế bất ngờ và đôi khi rất sai lầm. Chúng ta hãy xét đến việc can thiệp của chính phủ vào thị trường bằng cách quy định giá sàn. Khi chính phủ quy định giá sàn thì có hai khả năng có thể xảy ra: Giá sàn thấp hơn giá cân bằng: Giả sử chính phủ áp đặt giá sàn cho một loại sản phẩm là P1, trong khi giá cân bằng là P0 (P1<P0) chúng ta sẽ có kết quả như hình (3). Trong trường hợp này, giá sàn không có tính ràng buộc bởi vì giá cân bằng cao hơn giá sàn. Các lực lượng thị trường sẽ đẩy nền kinh tế tới trạng thái cân bằng một cách tự nhiên và giá sàn không có tác dụng gì.
Hình 3: Giá sàn không ràng buộc Trong hình (3), chính phủ áp đặt giá sàn P1, vì giá sàn thấp hơn giá cân bằng P0, nên không có tác động gì. Giá thị trường điều chỉnh để cân bằng cung cầu. ở mức giá cân bằng cả lượng cung và lượng cầu đều là Q0 sản phẩm. Giá sàn cao hơn giá cân bằng: Trong trường hợp chính phủ muốn bảo vệ người sản xuất, chính phủ sẽ áp đặt mức giá sàn cao hơn mức giá cân bằng. Chẳng hạn trong những năm gần đây chính phủ quy định mức giá sàn cho lúa gạo để giúp đỡ nông dân. Nguyên nhân giá cao sẽ là động lức giúp đỡ các nhà cung ứng bán hàng ra thị trường nhiều hơn. Trong khi đó người tiêu dùng muốn mua ít lại làm xuất hiện tình trạng dư thừa trên thị trường. Để giải quyết tình trạng dư thừa, chính phủ áp dụng thu mua dự trữ, khuyến khích xuất khẩu, hạn chế cung….. Nếu không có sự điều tiết của chính phủ, thị trường sẽ ổn định tại mức sản lượng cân bằng. giả sử chính phủ cho rằng mức giá quá thấp so với chi phí sản xuất và có thể một số nhà sản xuất sẽ lỗ. Vì vậy chính phủ quy định mức giá sàn và không cho phép người bán bán thấp hơn mức giá đó. Ở mức giá sàn người bán bán một lượng QS, trong khi đó người tiêu dùng lại mua với số lượng QD. Đìều này tạo ra sự dư thừa hàng hóa. Một số nhà sản xuất mạnh sẽ hạ giá bán trong khi đó các nhà sản xuất nhỏ không đủ mạnh để giá tiếp tục xuống nữa dẫn đến một số công ty phá sản. Đồng thời chính phủ áp dụng giá sàn nhằm không làm mất đi các nhà đầu tư tiềm năng. Ví dụ như trong đấu thầu xây dựng, một số nhà thầu có những dự định đầy tiềm năng nhưng do không thề cạnh tranh với đối thủ mạnh hơn đành tiêu vong. Bên cạnh đó quy định giá sàn của nhà thầu không hạ giá quá thấp dẫn đến chất lượng công trình kém. => Vì vậy khi chính phủ áp đặt giá sàn P2 (P2 > P0). Trong trường hợp này giá sàn có tính chất ràng buộc trên thị trường do giá cân bằng thấp hơn giá sàn. Các lực lượng cung cầu có xu hướng đẩy giá thị trường về mức cân bằng, nhưng khi chạm sàn nó không thể xúông thấp hơn nữa. Giá thị trường phải bằng giá sàn. Tại mức này lượng sản phẩm cung ra Q2 sẽ vượt quá lượng cầu Q3. Một số người bán sản phẩm với giá hiện hành không bán được sản phẩm, do đó giá sàn ràng bụôc gây ra tình trạng thặng dư. Hình thức can thiệp này của chính phủ có thể làm cho lợi nhuận của nhà sản xuất giảm sút vì chi phí để sản xuất dư thừa.
Hình 4: Giá sàn ràng buộc Trong hình (4) chính phủ áp đặt giá sàn P2 cao hơn mức giá cân bằng P0, do đó giá thị trường là P2, do có một lượng Q2 được cung ứng ra thị trường tại mức giá này, trong khi lượng cầu là Q3<Q2, nên mức thặng dư sẽ bằng (Q2 – Q3). Tröôùc tình traïng haøng hoùa dö thöøa chính phuû coù caùc bieän phaùp: Chính phuû khoâng mua haøng dö thöøa
Hình 5: Giaù toái thieåu. Giá cả được điều tiết để không thấp hơn Pmin (giá tối thiểu). Các nhà sản xuất muốn cung cấp Q2 nhưng những người tiêu dùng chỉ muốn Q3. Nếu các nhà sản xuất thực sự sản xuất Q2 số (Q2 - Q3) sẽ không bán được và sẽ bằng (A - C - D). Trong trường hợp này các nhà sản xuất với tư cách là một tập đòan có thể bị sa sút. Ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng: Nhöõng ngöôøi tieâu duøng naøo vaãn coøn mua saûn vaät aáy baây giôø phaûi traû moät giaù cao hôn vaø do ñoù phaûi cam chòu moät soá maát trong thaëng dö, soá maát naøy ñöôïc bieåu thò baèng hình chöõ nhaät A. Moät soá ngöôøi tieâu duøng bò ñaåy ra ngoaøi thò tröôøng vì giaù cao hôn, vôùi moät soá maát trong thaëng dö ñöôïc bieåu thò baèng tam giaùc B. Cuï theå: Thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng tröôùc khi chính phuû can thieäp: CSt = A + B + E Thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng sau khi aùp ñaët giaù thò tröôøng: CSs = E Vì vaäy, toång soá thay ñoåi trong thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng laø: ( CS = - A - B Roõ raøng laø ngöôøi tieâu duøng bò sa suùt do coù chính saùch aáy. Ñoái vôùi nhaø saûn xuaát: Nhöõng ngöôøi saûn xuaát giôø ñaây nhaän ñöôïc moät giaù caû cao hôn cho caùc ñôn vò hoï baùn ra, vaø do ñoù coù moät söï gia taêng thaëng dö ñöôïc bieåu thò bôûi hình chöõ nhaät A. Nhöng vieäc giaûm soá baùn töø Q0 xuoáng Q3, ñöa ñeán laø moät soá maát thaëng dö ñöôïc bieåu hieän baèng tam giaùc C. Cuoái cuøng ta saép chi phí caùc nhaø saûn xuaát môû roäng saûn xuaát töø Q0 ñeán Q2. Vì hoï chæ baùn ñöôïc coù Q3 neân khoâng coù thu nhaäp ñeå buø ñaép chi phí ñeå saûn xuaát ( Q2 –Q3). Soá chi phí naøy laø dieän tích döôùi ñöôøng cung töø Q3 ñeán Q2. cho neân tröø khi caùc nhaø saûn xuaát öùng phoù vôùi soá ñaàu ra khoâng baùn ñöôïc baèng caùch caét giaûm saûn xuaát cuï theå laø: Thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát tröôùc khi chính phuû can thieäp: PSt = C + F Thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát khi chính phuû aùp ñaët giaù thò tröôøng: PSs = F + A - D Toång soá thay ñoåi trong thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát laø: ( PS = A - C - D Do hình thang D coù theå laø raát lôùn, moät giaù toái thieåu laø thaäm chí coù theå ñöa ñeán keát quaû laø moät soá maát roøng trong thaëng dö cuûa nhöõng ngöôøi saûn xuaát. Vaø maëc duø nhöõng ngöôøi saûn xuaát coù theå caét giaûm ñaàu ra thì hoï seõ khoâng caét giaûm ñeán möùc trôû laïi Q3. Moãi ngöôøi saûn xuaát ñeàu nhìn thaáy giaù cao vaø hi voïng coù theå baùn ñöôïc heát ñaàu ra cuûa mình vôùi giaù aáy, ñeå cho nhöõng ngöôøi caïnh tranh khoâng baùn ñöôïc haøng cuûa hoï. Do ñoù, hình thöùc can thieäp coù theå laøm cho lôïi nhuaän cuûa nhaø saûn xuaát giaûm suùt vì chi phí ñeå saûn xuaát. ( Ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi: - Toång phuùc lôïi trong xaõ hoäi laø: ( WL = ( CS + ( PS = - A - B + A - C - D = - ( B + C + D ) Suy ra, phuùc lôïi xaõ hoäi giaûm do chính saùch naøy cuûa chính phuû. Ñaây chính laø phaàn toån thaát voâ ích cuûa toaøn xaõ hoäi khi chính phuû aùp duïng chính saùch naøy. b. Chính phuû mua heát haøng dö thöøa:
Hình 6: Giá tối thiểu Ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng: Thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng tröôùc khi chính phuû can thieäp: CSt = A + B + E Thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng sau khi aùp ñaët giaù thò tröôøng: CSs = E Vì vaäy, toång soá thay ñoåi trong thaëng dö cuûa ngöôøi tieâu duøng laø: ( CS = - A - B Roõ raøng laø ngöôøi tieâu duøng bò thieät haïi do coù chính saùch aáy. Ñoái vôùi nhaø saûn xuaát: Thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát tröôùc khi chính phuû can thieäp: PSt = C + F Thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát khi chính phuû aùp ñaët giaù thò tröôøng: PSs = A + B + C + F + I Toång soá thay ñoåi trong thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát laø: ( PS = PSs - PSt = A + B + C + F + I - (C + F) = A + B + I ( Nhaø saûn xuaát ñöôïc höôûng lôïi töø chính saùch naøy. Ñoái vôùi chính phuû: Chi phí cuûa chính phuû boû ra ñeå mua heát löôïng haøng dö thöøa: (G = D + H + I + B + C ( Ñoái vôùi toaøn xaõ hoäi: - Toång phuùc lôïi trong xaõ hoäi laø: ( WL = ( CS + ( PS + ( G = B + C + D + H + 2I Suy ra, phuùc lôïi xaõ hoäi giaûm do chính saùch naøy cuûa chính phuû. Ñaây chính laø phaàn toån thaát voâ ích cuûa toaøn xaõ hoäi khi chính phuû aùp duïng chính saùch naøy. Ví duï 1: LUAÄT TIEÀN LÖÔNG TOÁI THIEÅU Một ví dụ quan trọng về chính sách giá sàn là luật tiền lương tối thiểu. Các đạo luật về tiền lương tối thiểu quy định mức giá thấp nhất mà giới chủ có thể cho ngừơi lao động. Quốc hội Mỹ lần đầu tiên quy định tiền lương tối thiểu trong đạo luật về tiêu chuẩn lao động bình đẳng vào năm 1938 nhằm bảo đảm cho người lao động một mức sống tối thiểu. Vào năm 1996, tiền lương tối thiểu theo luật liên bang là 4.75$/giờ. Một số bang còn có tiền lương tối thiểu cao hơn. Để phân tích tác động của tiền lương tối thiểu, chúng ta hãy xem xét thị trường lao động. Người lao động quyết định cung về lao động và các doanh nghiệp quyết định cầu về lao động. Nếu chính phủ không can thiệp, tiền lương sẽ điều chỉnh để cân bằng cung và cầu về lao động.
Hình 7: Thị trường lao động tự do Hình (7) mô tả thị trường lao động phụ thuộc vào cung và cầu như tất cả các thị trường khác, trong đó tiền lương điều chỉnh để cân bằng cung và cầu về lao động. Nếu tiền lương tới thiểu cao hơn mức cân bằng như trường hợp này, thì lượng cung về lao động sẽ vuợt lượng cầu. Kết quả là tình trạng thất nghiệp. Do đó, tiền lương tối thiểu làm tăng thu nhập của ngừơi lao động có việc làm, nhưng nó làm giảm thu nhập của người lao động không tìm được việc làm.
Hình 8: Thị trường lao động với tiền lương tối thiểu có tính ràng buộc Hình (8) mô tả thị trường lao động với tiền lương tối thiểu và chỉ ra ảnh hưởng của tiền lương tối thiểu có tính ràng buộc. Do tiền lương tối thiểu là một loại giá sàn, nên nó gây ra sự thặng dư, lượng cung về lao động vượt quá lượng cầu, kết quả là tình trạng thất nghiệp. Ví duï 2: ÑIEÀU TIEÁT HAØNG KHOÂNG Trong nhöõng naêm 1976- 1981 ngaønh kinh doanh haøng khoâng ôû Myõ ñaõ thay ñoåi saâu saéc. Cho ñeán thôøi gian aáy caùc giaù veù vaø caùc ñöôøng bay ñeàu do cô quan Haøng khoâng Daân duïng(CAB) ñieàu tieát moät caùch chaët cheõ. CAB aán ñònh ña soá giaù veù cao hôn raát nhieàu so vôùi giaù veù phoå bieán treân moät thò tröôøng töï do. Noù cuõng han cheá vieäc tham gia ngaønh kinh doanh naøy, cho neân nhieàu tuyeán ñöôøng chæ do moät hay hai haõng haøng khoâng phuïc vuï. Nhöng naêm 1976 CAB baét ñaàu töï do hoùa vieäc ñieàu chænh giaù veù. Naêm 1977 noù chaáp nhaän caùc giaù veù “ sieâu tieát kieäm” ñaàu tieân. Naêm 1978 noù cho pheùp caùc haõng haøng khoâng ñònh caùc giaù veù trong phaïm vi 10% cao hôn hay 50% thaáp hôn giaù veù chuaån cuûa CAB, vaø vaøo naêm 1980 caùi “ vuøng hôïp lyù” aáy ñaõ ñöôïc môû roäng ñeå cho caùc haõng haøng khoâng coù quyeàn linh hoaït khoâng bò haïn cheá trong vieäc haï thaáp vaø naâng cao caùc giaù veù. Hôn nöõa, ít laâu sau khi thoâng qua luaät Phi ñieàu tieát Haøng khoâng trong thaùng 10/1978, CAB ñaõ cô baûn ñeå cho caùc haõng haøng khoâng coù khaû naêng phuïc vuï baát kyø ñöôøng bay naøo maø hoï muoán, vaø töù ñoù trôû ñi nhieàu haõng haøng khoâng môùi ñaõ baét ñaàu dòch vuï haøng khoâng treân caùc tuyeán lieân bang. Ñeán naêm 1981 ngaønh kinh doanh naøy ñaõ ñöôïc haøon toaøn phi ñieàu tieát hoùa, vaø baûn thaân CAB cuõng ñaõ ñöôïc giaûi theå trong naêm 1982. Nhieàu uûy vieân ñieàu haønh haøng khoâng sôï raèng vieäc phi ñieàu tieát seõ laøm cho ngaønh kinh doanh naøy hoãn loaïn, vôùi moät aùp löïc caïnh tranh gaây ra tình traïng lôïi nhuaän giaûm maïnh vaø caùc vuï phaù saûn. Xeùt cho cuøng, lyù do cô baûn ñeå coù söï ñieàu tieát cuûa CAB laø taïo ra söï oån ñònh cho moät ngaønh kinh doanh ñöôïc coi laø soáng coøn ñoái vôùi neàn kinh teá Myõ. Vaø ngöôøi ta ñaõ coù theå nghó raèng baèng caùch giöõ giaù cao hôn möùc cuûa thò tröôøng côliaring, lôïi nhuaän seõ phaûi cao hôn soá lôïi nhuaän coù theå coù treân moät thò tröôøng töï do. Vieäc phi ñieàu tieát ñaõ daãn tôùi nhöõng thay ñoåi quan troïng trong ngaønh kinh doanh naøy. Moät soá haõng haøng khoâng ñaõ hôïp nhaát laïi hay rôøi khoûi doanh tröôøng, nhöng nhieàu haõng môùi ñaõ gia nhaäp ngaønh kinh doanh naøy. Vaø maët duø giaù veù giaûm moät caùch ñaùng keå( mang laïi moät lôïi töùc ñoä soä cho ngöôøi tieâu duøng), toång lôïi nhuaän khoâng giaûm nhieàu vì caùc giaù toái thieåu cuûa CAB ñaõ taïo ra nhöõng tình traïng voâ hieäu quaû lôùn vaø nhöõng chi phí cao giaû taïo. Hieäu quaû cuûa caùc giaù toái thieåu ñöôïc minh hoïa trong hình veõ, trong ñoù P0 vaø Q0 laø giaù caû vaø soá löôïng treân thò tröôøng côliaring, Pmin laø giaù toái thieåu do CAB aán ñònh vaø Q1 laø toång soá ñöôïc yeâu caàu ôû moät möùc giaù cao hôn. Vaán ñeà laø ôû giaù Pmin muoán cung caáp moät soá löôïng Q2 lôùn hôn Q1 nhieàu. Vaø maëc duø chuùng ñaõ khoâng môû roäng ñöôïc ñaàu ra ñeán Q2, chuùng vaãn môû roäng noù vöôït quaù Q1 ñeán Q3( hình veõ) hy voïng baùn ñöôïc soá löôïng aáy moät caùch baát lôïi cho nhöõng ngöôøi caïnh tranh vôùi chuùng. Do ñoù nhöõng nhaân toá taûi( tyû leä phaàn traêm trung bình cuûa soá gheá coù khaùch) laø thaáp vaø do ñoù ôïi nhuaän cuõng thaáp( hình thang D ño chi phí cuûa ñaàu ra khoâng baùn ñöôïc).
Hình 9: Hieäu quaû cuûa vieäc CAB ñieàu tieát haøng khoâng Vôùi giaù pmin caùc haõng haøng khoâng seõ muoán cung caáp soá löôïng Q2 cao hôn nhieàu so vôùi soá löôïng Q1 maø nhöõng ngöôøi tieâu duøng muoán mua. ÔÛ ñaây hoï cung caáp Q3. Hình thang D ño chi phí cuûa soá ñaàu ra ngöôøi baùn ñöôïc. Lôïi nhuaän haøng khoâng coù theå thaáp hôn do coù söï ñieàu tieát cuûa CAB vì tam giaùc C vaø hình thang D goäp laïi coù theå lôùn hôn hình chöõ nhaät A. Hôn nöõa thì nhöõng ngöôøi tieâu duøng seõ maát (A + B) Vaäy vieäc phi ñieàu tieát hoùa haøng khoâng ñaõ laøm ñöôïc gì cho nhöõng ngöôøi tieâu duøng va nhöõng ngöôøi saûn xuaát? Vì nhieàu haõng haøng khoâng môùi tham gia vaøo ngaønh kinh doanh naøy vaø caùc giaù veù ñaõ haï xuoáng, roõ raøng laø nhöõng ngöôøi tieâu duøng ñöôïc lôïi( soá taêng trong thaëng dö ngöôøi tieâu duøng ñöôïc bieåu thò baèng hình chöõ nhaät A vaø tam giaùc C).Coøn nhö caùc haõng haøng khoâng thì phaûi hoïc taäp soáng trong moät moâi tröôøng coù söùc caïnh tranh vaø do ñoù ngoã ngöôïc hôn; và moät soá haõng ñaõ khoâng coøn soáng ñöôïc nöõa. Nhöng noùi chung, caùc haõng haøng khoâng ñaõ trôû neân coù hieäu quaû chi phí nhieàu hôn khieán cho thaëng dö cuûa ngöôøi saûn xuaát taêng cao. Toång soá ñöôïc veà phuùc lôi ïôû vieäc phi ñieàu tieát hoùa laø döông vaø khaù lôùn. Ví dụ 3: GIÁ ĐƯỜNG Giá đường tăng cao trong hai năm trước đã tạo động lực thúc đẩy nhiều nước mở rộng diện tích trồng mía, nhất là các nước đang phát triển. Niên vụ này, theo Tổ chức Lương nông Liên hiệp quốc (FAO), các nước Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Pakistan, Thái Lan... đều tăng sản lượng, riêng Ấn Độ có thể đạt mức kỷ lục 24 triệu tấn nhờ tăng diện tích trồng mía và thời tiết thuận lợi... Tổ chức Đường quốc tế dự báo, thế giới sẽ dư thừa từ 1-3 triệu tấn đường trong niên vụ này vì sản lượng sẽ đạt khoảng 155,37 triệu tấn trong khi mức tiêu thụ chỉ khoảng 152,04 triệu tấn. Mức tiêu thụ này có tăng khoảng 1,5% so với niên vụ 2005-2006, nhưng vẫn thấp hơn so với mức tăng trưởng bình quân 2,4% của mười năm qua. Cung tăng, nhưng cầu lại không tăng, trước hết là do nhiều nước nhập khẩu đường lớn như Nga, Indonesia, Pakistan... có khả năng cắt giảm nhập khẩu vì lượng đường sản xuất trong nước tăng cao, hoặc do nhu cầu giảm. Dù rằng sự tăng trưởng kinh tế tiếp tục là động lực thúc đẩy nhu cầu về đường tăng lên, nhưng dự đoán vẫn khó đạt mức tăng trưởng đều đặn như nhữn