Ngày nay, khi nói đến sự phát triển của một quốc gia, chúng ta không thể không nhắc đến những chỉ số tăng trưởng như GNP/người, GNI, và đặc biệt là GDP. Trong đó, một thành tố đóng vai trò quan trọng làm tăng chỉ số này chính là các hoạt động thương mại quôc tế, hay còn gọi là ngoại thương.
Ngoại thương, nói một cách tổng quát, là việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia theo nguyên tắc ngang giá nhằm đem lại lợi ích cho đôi bên. Mặc dù đã hình thành và phát triển từ lâu trong lịch sử loài người, tầm quan trọng kinh tế, chính trị, xã hội của ngoại thương, của các hoạt động thương mại quốc tế chỉ mới được quan tâm một cách chi tiết trong vài thế kỷ gần đây. Đặc biệt, trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, phát triển thương mại quốc tế đóng vai trò sống còn đối với mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam.
24 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 3144 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Chiến lược ngoại thương Việt Nam thời đại toàn cầu hóa, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
KHOA KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
«
Môn học:
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
Đề tài:
CHIẾN LƯỢC NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM THỜI ĐẠI TOÀN CẦU HÓA
GVHD: TS. Đỗ Phú Trần Tình
Lớp: K09402A
DANH SÁCH NHÓM THỰC HIỆN
1. Bùi Diễm Diễm K094020130
2. Trần Vũ Đức K094020137
3. Trần Bảo Khuyên K094020166
4. Vũ Ngọc Lan K094020183
5. Lê Ý Nhi K094020202
TP.HCM – THÁNG 04/2011
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, khi nói đến sự phát triển của một quốc gia, chúng ta không thể không nhắc đến những chỉ số tăng trưởng như GNP/người, GNI, và đặc biệt là GDP. Trong đó, một thành tố đóng vai trò quan trọng làm tăng chỉ số này chính là các hoạt động thương mại quôc tế, hay còn gọi là ngoại thương.
Ngoại thương, nói một cách tổng quát, là việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ giữa các quốc gia theo nguyên tắc ngang giá nhằm đem lại lợi ích cho đôi bên. Mặc dù đã hình thành và phát triển từ lâu trong lịch sử loài người, tầm quan trọng kinh tế, chính trị, xã hội của ngoại thương, của các hoạt động thương mại quốc tế chỉ mới được quan tâm một cách chi tiết trong vài thế kỷ gần đây. Đặc biệt, trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, phát triển thương mại quốc tế đóng vai trò sống còn đối với mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Trên thực tế, kinh nghiệm của một số các nước đang phát triển ở châu Phi và các nước ở Nam Á khác mà sự chọn lựa chiến lược phát triển nửa vời, một mặt vẫn muốn tập trung đầu tư không hiệu quả cho những ngành công nghiệp nội địa nhằm thay thế nhập khẩu và bảo vệ chúng bằng các chính sách bảo hộ, mặt khác vẫn phải xuất khẩu nông sản và nguyên liệu thô vì nhu cầu ngoại tệ, nhưng vẫn không thể chuyển sang xuất khẩu sản phẩm hàm lượng công nghệ cao vì không còn vốn để đầu tư cho các ngành công nghiệp xuất khẩu, đã cho thấy một kết quả đáng buồn là tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp, năng lực cạnh tranh của các ngành công nghiệp nội địa ngày càng kém, năng suất và thu nhập của người lao động không tăng nhiều trong khi tình hình lạm phát lại luôn luôn vượt khỏi tầm kiểm soát của Chính phủ.
Vậy nên, đề tài “Việt Nam và chiến lược ngoại thương thời đại toàn cầu hóa” được thực hiện nhằm giải quyết vấn đề cấp thiết là xây dưng một chiến lược ngoại thương phù hợp để tận dụng mọi nguốn lực trong nước một cách hiệu quả, đưa nước ta thoát khỏi nhóm các nước nghèo và tiến tới một nền kinh tế hiện đại, hiệu quả, bền vững.
PHẦN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Dựa vào quan điểm ngoại thương, các nước có các chiến lược ngoại thương khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung có ba chiến lược cơ bản, đó là: chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô, chiến lược thay thế hàng nhập khẩu và chiến lược hướng ra thị trường quốc tế.
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô
Tác động của xuất khẩu sản phẩm thô đến phát triển kinh tế
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô dựa chủ yếu vào việc sử dụng rộng rãi các nguồn tài nguyên sẵn có và các điều kiện thuận lợi của đất nước.Sản phẩm xuất khẩu thô là những sản phẩm nông nghiệp và khai khoáng. Chiến lược này chủ yếu thực hiện ở các nước đang phát triển, trong điều kiện trình độ sản xuất còn thấp, đặc biệt là trình độ của ngành công nghiệp và khả năng tích lũy vốn của nền kinh tế còn hạn chế.
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô tạo điều kiện phát triển nền kinh tế theo chiều rộng, thúc đẩy việc sử dụng các yếu tố và điều kiện, dẫn đến tăng nguồn vốn đầu tư nước ngoài và tích lũy trong nước, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động và tăng đội ngũ công nhân lành nghề, từ đó tăng quy mô sản xuất của nền kinh tế.
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô cũng tạo ra sự thay đổi cơ cấu của nền kinh tế. Ban đầu là sự phát triển công nghiệp khai khoáng và ngành công nghiệp chăn nuôi, trồng cây lương thực và cây công nghiệp có khả năng xuất khẩu và công nghiệp chế biến. Sự phát triển của công nghiệp chế biến tạo cơ hội cho việc gia tăng xuất khẩu thô, nó tác động ngược lại với các ngành cung ứng nguyên liệu, tạo ra “mối liên hệ ngược”. Sự phát triển của các ngành có liên quan còn được thể hiện qua “mối quan hệ gián tiếp” thông qua nhu cầu về hàng tiêu dùng.
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô góp phần tạo nguồn vốn ban đầu cho công nghiệp hóa. Đối với hầu hết các nước, quá trình tích lũy vốn lâu dài, gian khổ và đặc biệt khó khăn là quá trình tích lũy ban đầu. Quá trình này sẽ thuận lợi hơn đối với những nước có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.
Trở ngại đối với sự phát triển dựa vào chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô
Trở ngại do cung – cầu sản phẩm thô không ổn định
Cung sản phẩm thô không ổn định do các mặt hàng chưa qua chế biến hoặc sơ chế có nguồn gốc chủ yếu từ ngành nông nghiệp và khai khoáng, đây là những ngành mà điều kiện và kết quả sản xuất chịu ảnh hưởng rất lớn về thời tiết, khí hậu.
Cầu sản phẩm thô biến động do hai nguyên nhân cơ bản:
Do xu hướng biến động về cầu sản phẩm thô được xác định trong quy luật tiêu dùng sản phẩm của E.Engel. Quy luật này xác định xu hướng tiêu dùng lương thực, thực phẩm cơ bản tăng chậm hơn mức tăng thu nhập, bên cạnh đó làm cho sản phẩm thô có xu hướng giảm.
Do tác động của sự phát triển khoa học công nghệ dẫn đến xu hướng giảm nhu cầu về sản phẩm thô.
Trở ngại do giá cả sản phẩm thô có xu hướng giảm so với hàng công nghệ
Việc so sánh tương quan giữa giá cả sản phẩm xuất khẩu và sản phẩm nhập khẩu thường được thực hiện thông qua “hệ số trao đổi hàng hóa”:
Trong đó:
In: Hệ số trao đổi hàng hóa
Px: Giá bình quân hàng xuất khẩu
Pm: giá bình quân hàng nhập khẩu
Hệ số này phản ánh sức mua hàng nhập khẩu khi xuất khẩu một đơn vị hàng hóa. Các nước đang phát triển thường xuất khẩu sản phẩm thô để có ngoại tệ nhập khẩu hàng công nghệ.
Trở ngại do thu nhập từ xuất khẩu sản phẩm thô biến động
Khi cung – cầu và giá cả sản phẩm thô biến động tất yếu dẫn đến mức thu nhập biến động. Tuy nguồn gốc sâu xa của sự bất ổn định là do cung hàng xuất khẩu thô (vì sản lượng không ổn định nên các cơ sở nhập khẩu phải tìm cách chống lại sự mất ổn định này) nhưng sự biến động của cung lại ảnh hưởng đến thu nhập ít hơn sự biến động của cầu.
Trở ngại do khó đa dạng hóa các sản phẩm thô
Vì việc đa dạng hóa các sản phẩm thô gặp nhiều khó khăn nên các nước sử dụng chiến lược này dễ gặp biến động, phụ thuộc vào nền kinh tế thế giới.
Các giải pháp khắc phục trở ngại
Giải pháp “trật tự kinh tế quốc tế mới”
Nghị quyết của Liên hợp quốc năm 1974 về “trật tự quốc dân mới”, gọi tắt là NIEO kêu gọi thành lập các tổ chức mà các thành viên tham gia có khả năng khống chế được đại bộ phận lượng cung một loại sản phẩm thô trên thị trường quốc tế. Và nếu tổ chức này có sự tham gia của những nước nhập khẩu phần lớn sản phẩm cùng loại này thì hiệu quả của giải pháp sẽ được nâng cao.
Nội dung hoạt động của những tổ chức này là kí các hiệp định nhằm xác định lượng cung sản phẩm thô trên thị trường quốc tế sao cho giữ được ổn định hoặc tăng giá hàng hóa.
Giải pháp “kho đệm dự trữ quốc tế”
Tiếp theo Nghị quyết về “trật tự kinh tế quốc tế mới”, Hội nghị Liên hiệp quốc về thương mại và phát triển ra “Chương trình tổng hợp về hàng hóa”. Theo chương trình này, một quỹ chung sẽ được thành lập dựa trên sự thỏa thuận giữa cả hai bên các nước xuất khẩu và nhập khẩu. Quỹ này được dùng để mua hàng hóa dự trữ, gọi là “kho đệm dự trữ quốc tế” nhằm ổn định giá của 18 mặt hàng trong số những hàng quan trọng nhất của các nước đang phát triển.
Chiến lược thay thế sản phẩm nhập khẩu (chiến lược hướng nội)
Điều kiện thực hiện chiến lược
Nội dung cơ bản của chiến lược này là đẩy mạnh sự phát triển các ngành công nghiệp trong nước, trước hết là công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, sau đó là các ngành công nghiệp khác nhằm sản xuất sản phẩm nội địa thay thế các sản phẩm nhập khẩu. Để thực thi chiến lược này đòi hỏi những điều kiện nhất định:
Cần có thị trường trong nước tương đối rộng rãi. Do đó chiến lược này chỉ có thể phát huy hiệu quả đối với những nước có dân số tương đối đông.
Các ngành công nghiệp trong nước ban đầu có thể còn nhỏ bé nhưng phải tạo ra được những yếu tố đảm bảo khả năng phát triển, những yếu tố này trước hết là khả năng thu hút vốn và công nghệ của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Vai trò của chính phủ chính là điều kiện quan trọng nhất. Chính phủ cần xây dựng những chính sách hợp lí phù hợp với từng giai đoạn.
Bảo hộ của chính phủ bằng thuế quan
Bảo hộ thuế quan danh nghĩa
Bảo hộ thuế quan danh nghĩa là hình thức đánh thuế của Nhà nước vào hàng nhập khẩu có sức cạnh tranh với hàng trong nước làm cho giá hàng trong nước cao hơn giá hàng trên thị trường quốc tế.
Bảo hộ thuế quan thực tế
Bên cạnh việc đánh thuế để tăng giá hàng nội địa so với giá quốc tế, những người sản xuất trong các ngành công nghiệp non trẻ còn quan tâm đến việc đánh giá thuế đối với nguyên vật liệu và đầu vào cho những ngành này. Bảo hộ thuế quan thực tế là sự tác động của hai loại thuế: thuế đánh vào hàng nhập và thuế đánh vào nguyên vật liệu nhập sao cho đảm bảo lợi nhuận cho nhà sản xuất.
Bảo hộ của chính phủ bằng hạn ngạch
Nếu với hình thức thuế quan, lượng hàng nhập khẩu phụ thuộc vào mức độ linh hoạt của cung – cầu trên thị trường thì bảo hộ bằng hạn ngạch là hình thức Nhà nước xác định trước khối lượng hàng nhập khẩu và cấp giấy phép cho một số tổ chức có đủ tiêu chuẩn được nhập khẩu khối lượng hàng này. Tác động của hạn ngạch cũng gần giống như thuế quan.
Lợi ích của chiến lược thay thế nhập khẩu
Kích thích hình thành những ngành công nghiệp mới trong nước và thúc đẩy sự trưởng thành của các ngành công nghiệp.
Tiết kiệm được ngoại tệ để nhập khẩu máy móc, thiết bị; tiếp thu được công nghệ bên ngoài.
Hạn chế của chiến lược thay thế nhập khẩu
Làm giảm khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước.
Làm nảy sinh nhiều tiêu cực, bảo hộ bằng thuế dẫn đến tình trạng trốn lậu thuế, hối lộ đội ngũ thuế quan. Bảo hộ bằng hạn ngạch thì dẫn đến tình trạng hối lộ các quan chức phụ trách phân phối hạn ngạch nhập khẩu.
Hạn chế xu hướng công nghiệp hóa của đất nước.
Làm tăng nợ nước ngoài của các nước đang phát triển.
Chiến lược hướng ra thị trường quốc tế (chiến lược hướng ngoại)
Nội dung chiến lược hướng ra thị trường quốc tế
Chiến lược hướng ngoại của các nước NICs
Chiến lược hướng ngoại thành công đầu tiên ở một số nước và vùng lãnh thổ các nước NICs. Nội dung chiến lược này của các nước NICs là sản xuất những mặt hàng xuất khẩu sử dụng nhiều nhất những yếu tố có sẵn trong nước, thực hiện nhất quán chính sách giá cả: giá hàng trong nước phải phản ánh sát với hàng trên thị trường quốc tế và phản ánh được sự khan hiếm của các yếu tố trong nước. Các nước NICs trong thời kì đầu thực hiện chiến lược hướng ngoại thường tập trung vào sản xuất hàng công nghiệp và dịch vụ, sử dụng nhiều lao động làm cho chi phí sản xuất sẽ tương đối thấp hơn so với thị trường quốc tế.
Chiến lược hướng ngoại của các nước ASEAN và các nước đang phát triển khác
Vào đầu những năm 70 các nước ASEAN đều lần lượt chuyển sang chiến lược hướng ngoại. Phần lớn các nước ASEAN có dân số đông và nguồn tài nguyên thiên nhiên đáng kể, do đó nội dung chiến lược hướng ngoại của các nước ASEAN có những đặc điểm khác so với các nước NICs. Các nước ASEAN tận dụng lợi thế so sánh để sản xuất những mặt hàng xuất khẩu, sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên để thúc đẩy quá trình tích lũy ban đầu của đất nước, khuyến khích sản xuất các sản phẩm để đáp ứng nhu cầu đất nước. Vì vậy, thực chất chiến lược hướng ngoại của các nước ASEAN là chiến lược hướng ngoại mang tính chất tổng hợp.
Tác động của chiến lược hướng ngoại đối với phát triển kinh tế
Chiến lược hướng ngoại tạo ra khả năng xây dựng cơ cấu kinh tế mới, năng động.
Chiến lược hướng ngoại tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước càng ngày càng lớn mạnh, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.Bởi vì chiến lược này làm cho các doanh nghiệp trong nước phụ thuộc vào thị trường thế giới nhiều hơn là thị trường trong nước, do đó doanh nghiệp muốn đứng vững trong cạnh tranh phải dựa vào các tiêu chuẩn quốc tế.
Chiến lược hướng ngoại còn tạo ra nguồn thu nhập ngoại tệ đáng kể cho đất nước. Đối với nhiều nước đang phát triển, ngoại thương đã trở thành nguồn tích lũy vốn chủ yếu trong giai đoạn đầu của sự nghiệp công nghiệp hóa.
Những chính sách đòn bẩy thúc đẩy chiến lược hướng ngoại
Trước hết là chính sách tỉ giá hối đoái.Khi thực thi chiến lược hướng ngoại, điều cần thiết là duy trì tỉ giá hối đoái sao cho các nhà sản xuất trong nước có lãi khi bán các sản phẩm của họ trên thị trường quốc tế.
Thứ hai, cần trợ cấp cho một số sản phẩm xuất khẩu để khuyến khích các nhà sản xuất đầu tư vào hàng xuất khẩu.Việc xâm nhập các thị trường xuất khẩu có rủi ro hơn so với sản xuất sau các hàng rào bảo hộ cho thị trường trong nước.Tuy nhiên, khi các nhà sản xuất đã biết cách thích ứng với thị trường quốc tế thì sẽ mở ra cơ hội lớn hơn trong kinh doanh.
Thứ ba, chính phủ cần tạo ra sức hấp dẫn cho việc sản xuất hàng xuất khẩu.Nếu chính phủ muốn các nhà sản xuất hướng ra thị trường quốc tế thì cần phải giảm bớt sức hấp dẫn tương đối của việc sản xuất để tiêu thụ ở thị trường trong nước.
PHẦN II. THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô:
Thực trạng:
Như đã đề cập ở phần Cơ sở lý luận, chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô chủ yếu được các nước đang phát triển sử dụng, trong điều kiện trình độ sản xuất còn thấp và Việt Nam cũng không phải là một ngoại lệ.
Đầu tiên, chúng tôi sẽ điểm qua tình hình xuất khẩu sản phẩm thô của Việt Nam từ năm 2008 đến hết quý I năm 2011.
BẢNG GIÁ TRỊ HÀNG HÓA XUẤT KHẨU THÔ TỪ NĂM 2008 ĐẾN HẾT QUÝ I NĂM 2011 (phần trăm, triệu USD)
2008
2009
2010
Hết quý I 2011
Tỉ trọng
Trị giá
Tỉ trọng
Trị giá
Tỉ trọng
Trị giá
Tỉ trọng
Trị giá
Tổng XK
62906
56584
71629
19245
Rau quả
0.63
396
0.76
431
0.63
451
0.8
150
Hạt điều
1.46
920
1.50
849
1.59
1136
1.06
204
Cà phê
3.21
2022
3.02
1710
1.62
1163
5.44
1047
Chè
0.23
147
0.31
178
0.23
197
0.18
35
Hạt tiêu
0.50
313
0.63
356
0.60
425
0.63
121
Gạo
4.61
2902
4.70
2662
4.48
3212
4.41
849
Than đá
2.30
1444
2.34
1326
2.16
1549
1.09
210
Dầu thô
16.61
10450
10.97
6210
6.90
4944
8.09
1557
Cao su
2.50
1579
2.12
1199
3.32
2376
4.02
774
(Nguồn: Tổng Cục Thống kê)
Nhận xét, đánh giá:
Xuất khẩu chủ yếu ở nhóm sản phẩm khoáng sản và nông sản; Tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm thô trong kim ngạch xuất khẩu qua các năm là cao, luôn ở trên 20%; Trị giá sản phẩm thô xuất khẩu có xu hướng tăng nhưng xét về tỷ trọng thì giảm tương đối so với năm trước đó; Dầu thô chiếm tỷ trọng cao nhất trong nhóm sản phẩm thô xuất khẩu nhưng bắt đầu giảm mạnh vào năm 2009 do sự ra đời của nhà máy lọc dầu Dung Quất với công suất chế biến 6,5 triệu tấn dầu thô/năm; Các mặt hàng nông nghiệp có tỷ trọng nhỏ nhưng đã mang lại giá trị “bội thu” vào năm 2010.
Ưu điểm của chiến lược này đối với Việt Nam
Thứ nhất, chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô tạo điều kiện cho kinh tế Việt Nam phát triển theo chiều rộng, không những tận dụng các nguồn tài nguyên sẵn có mà còn thu hút vốn đầu tư nước ngoài mà còn giải quyết công ăn việc làm cho người lao động. Theo tổng cục thống kê, giá trị sản xuất công nghiệp khai thác của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (theo giá so sánh 1994) là 22024,3tỷ đồng vào năm 2008 và đạt mức 23898,6 tỷ đồng vào năm 2009. Từ khi xuất khẩu dầu mỏ, Việt Nam đã giải quyết việc làm trực tiếp cho gần 10 nghìn lao động, giải quyết phần nào nạn thất nghiệp.
Thứ hai, chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô tạo ra sự thay đổi cơ cấu của nền kinh tế. Sự phát triển của công nghiệp chế biến trên thế giới đòi hỏi phải gia tăng xuất khẩu sản phẩm thô, nó lại có tác động ngược lại với các ngành cung ứng nguyên liệu tạo ra “mối liên hệ ngược”, điều này thúc đẩy chúng ta giảm chi phí sản xuất và tăng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Thứ ba, chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô góp phần tạo nguồn vốn ban đầu cho công nghiệp hóa. Đối với Việt Nam, xuất khẩu thô thời gian vừa qua cũng có những đóng góp đáng kể cho nguồn tích lũy của đất nước. Là một nước đang phát triển và thiếu ngoại tệ để nhập khẩu máy móc, thiết bị, với nguồn thu hàng năm về ngoại tệ từ xuất khẩu sản phẩm sơ chế đã tạo ra nguồn vốn đáng kể để nhập khẩu máy móc, thiết bị và công nghiệp.
Trở ngại
Chiến lược xuất khẩu sản phẩm thô ở Việt Nam chịu 4 trở ngại (như đã đề cập ở phần Cơ sở lý luận). Để làm rõ hơn, chúng tôi sẽ tập trung phân tích sản phẩm than.
Năm 2009, Việt Nam xuất khẩu hơn 32,5 triệu tấn than, thu được 1,018 tỉ USD. Nhưng nếu phải nhập khẩu than để cung cấp cho các nhà máy nhiệt điện, thì tại thời điểm năm 2010, số tiền trên chỉ đủ để mua lại 7,5 triệu tấn.
Trong bốn năm tính từ 2004, lượng than xuất khẩu của Việt Nam đã tăng gấp năm lần và đạt mức 32,535 triệu tấn vào năm ngoái. Đó là chưa tính đến lượng than bị xuất khẩu lậu bình quân đến 10 triệu tấn/năm.
Trước việc xuất khẩu than ồ ạt như vậy, từ năm 2006 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cảnh báo nếu không có biện pháp hạn chế thì nguồn tài nguyên quan trọng này sẽ sớm bị cạn kiệt, ảnh hưởng xấu đến bảo đảm an ninh năng lượng cho nền kinh tế.
Nếu như năm 2009, than xuất khẩu bình quân gần 32,2 USD/tấn (giá bán tại cảng Quảng Ninh). Cơn sốt giá dầu thô trên thị trường thế giới trong năm 2010 đã làm cho than xuất khẩu tăng giá đột biến và hiện đã lên đến 60 USD/tấn. Như vậy, chỉ riêng với số than đã xuất đi vào năm 2009, Việt Nam đã mất gần một tỉ USD do chênh lệch giá. Nhưng thiệt hại đó vẫn chưa bằng thiệt hại nếu phải nhập khẩu than với giá 2010.Theo các chuyên gia của TKV, hiện tại, giá một tấn than nhập về tới Việt Nam khoảng 135 USD (bao gồm phí vận chuyển).Điều này đồng nghĩa với số tiền thu từ xuất khẩu than hiện nay chưa đủ để mua lại một nửa lượng than tương ứng trong tương lai. Đó là chưa tính đến trường hợp biến động giá cả. Với nhu cầu tiêu thụ điện đang tăng 17-20%/năm, thời điểm Việt Nam phải nhập khẩu than không còn xa.
Theo Bộ Công Thương, để đáp ứng nhu cầu điện cho nền kinh tế trong giai đoạn từ nay đến 2025, mỗi năm Việt Nam cần thêm 4.000 MW điện. Do tiềm năng thủy điện đã khai thác gần hết, nguồn khí đốt thiên nhiên có thể khai thác không nhiều, nên vấn đề phát triển nguồn điện trong những năm tới sẽ phụ thuộc phần lớn vào các nhà máy nhiệt điện chạy bằng than.
Biện pháp khắc phục
Ngoài Nghị quyết về “Trật tự kinh tế quốc tế mới” và “Chương trình tổng hợp về hàng hóa”, chúng tôi đưa ra một số biện pháp cụ thể cho từng nhóm ngành như sau:
Thứ nhất, sản phẩm tài nguyên khoáng sản:
Ban hành và sửa đổi luật hướng tới việc khai thác và sử dụng tài nguyên, khoáng sản tiết kiệm, hiệu quả đảm bảo phát triển lâu dài, bền vững của đất nước.
Nâng cao công nghệ chế biến nhằm tận thu tối đa các sản phẩm khoáng sản có ích và phục vụ cho nhu cầu chế biến tài nguyên, khoáng sản trong nước.
Thúc đẩy hợp tác, liên doanh, đầu tư khai thác khoáng sản. Đi kèm với đó là giải quyết các vấn đề như thủ tục hành chính, thu chi minh bạch,…
Xây dựng các trung tâm dự trữ khoáng sản để có thể đảm bảo nguồn tài nguyên phục vụ cho tương lai phát triển của đất nước.
Thứ hai, sản phẩm nông sản:
Hướng việc trồng trọt có kế hoạch, tạo các vùng, quy hoạch các khu trồng trọt cụ thể làm tiền đề.
Nâng cao chất lượng sản phẩm nông sản ở nước ta.
Đẩy mạnh việc trồng trọt có kế hoạch, có chiến lược. Thúc đẩy việc kí kết trước các hợp đồng thu mua nông sản.
Nâng cao công nghệ chế biến, bảo quản và cải thiện quá trình chuyên chở các sản phẩm nông sản.
Nhà nước cần có những chính sách thích hợp để giúp phát triển việc xuất khẩu sản phẩm nông sản.
Chiến lược thay thế hàng nhập khẩu của Việt Nam
Hiện nay Việt Nam đang trong tình trạng là quốc gia nhập siêu, điều này ảnh hưởng không tốt đến các cân thương mại nói riêng và sự phát triển của nền kinh tế nước ta nói chung. Để hạn chế diều này, nước ta đã và đang áp dụng một số chính sách trong chiến lược thay thế hàng nhập khẩu nhằm cải thiện tình hình ngoại thương trong nước, đặc biệt là sau khi gia nhập WTO.
Những chính sách trong chiến lược thay thế hàng nhập khẩu của Việt Nam như sau:
Cuộc vận động “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”
Cuộc vận động này được Bộ Chính trị phát động vào tháng 8 – 2010 nhằm phát huy lòng yêu nước, phát tr