Đề tài Xây dựng quan hệ phân phối hợp lý, phù hợp với hoàn cảnh của đất nước

LUẬN VĂN: Xây dựng quan hệ phân phối hợp lí , phù hợp với hoàn cảnh của đất nước Mở đầu Đất nước ta đang trên con đường xây dựng chế độ xã hội cộng sản chủ nghĩa .Mục đích cao nhất của chế dộ xã hội này là bảo đảm thỏa mãn đầy đủ nhất mọi nhu cầu vật chất , văn hóa và sự phát triển tự do, toàn diện của mọi thành viên trong xã hội. Do đó nguyên tắc phân phối trong CNCS là “làm hết năng lực , phân phối theo nhu cầu “.Tuy nhiên , trong điều kiện nước ta hiện nay đang trong thời kì quá độ lên CNXH thì cần phải xây dựng quan hệ phân phối hợp lí , phù hợp với hoàn cảnh của đất nước. Vì vậy quan hệ phân phối dã trở thành vấn đề nghiên cứu không những của những nhà lãnh đạo, hoạch định chính sách mà còn của tất cả những ai quan tâm tới sự phát triển của đất nước. Việc nghiên cứu vấn đề này có tầm quan trọng rất lớn vì nó sẽ tạo điều kiện để hoàn thiện quan hệ phân phối ở nước ta trong thời gian tới, từ dó làm tiền dề tiến lên CNXH, xây dựng đất nước ngày một giàu mạnh hơn , văn minh hơn , có thể sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Chương 1: Một số vấn đề cơ bản về phân phối 1.1. Một số lý thuyết phân phối thu nhập 1.1.1.Lý thuyết phân phối thu nhập của Adam Smith và David Ricardo * Lý luận về tiền lương Theo Adam Smith trong xã hội nguyên thủy trước CNTB thì toàn bộ sản phẩm thuộc về người lao động . Điều dó có nghĩa là ông dã khẳng dịnh rằng một khi người lao động làm việc bằng chính những tư liệu sản xuất và ruộng đất của mình thi lẽ công bằng là người sản xuất dó phải nhận dược sản phẩm toàn vẹn của lao động của họ.Nhưng trong điều kiện XHTB , người lao động bây giờ mất hết TLSX buộc phải trở thành người làm thuê cho các chủ tư bản. Trong điều kiện như vậy, người làm thuê chỉ nhận dược một số tiền từ phía chủ sau khi đã làm việc cho chủ với môt thòi gian nhất định. Số tiền dó gọi là tiền lương. Vậy tiền lương của những người công nhân làm thuê không phải là toàn bộ giá trị sản phẩm lao động của họ, thực ra nó chỉ là một bộ phận giá trị đó. Adam Smith xác định cơ sở của tiền lương là giá trị những tư liệu sinh hoạt cần thiết để nuôi sống người công nhân làm thuê và giáo dục , nuôi dưỡng con cái anh ta để có thể đưa ra thay thế trên thị trường lao động. Ông chỉ dưa ra mức bình thường của tiền lương và cho rằng tiền lương phải đạt được ở mức ( giới hạn) tối thiểu. Theo Adam Smith tiền lương không được hạ thấp quá giới hạn đó, vì nếu như thấp hơn giới hạn này sẽ là một thảm họa cho sự tồn tại của các dân tộc. Bằng những cứ liệu khoa học ông chỉ ra rằng mức lương thấp hơn giới hạn tối thiểu chỉ có ở những nước đang diễn ra sự thoái hóa về kinh tế . Còn ở những nước đang có nền kinh tế phát triển nhanh thì tiền lương ngoài mức tối thiểu ra còn có một phần khác cao hơn. Phần này do mức tiêu dùng , truyền thống văn hóa quyết định . Tiếp tục sự nghiệp của Adam Smith , David Ricardo cho rằng giá trị tạo ra gồm hai phần : Tiền lương và lợi nhuận và ông khẳng định sự đối kháng giữa tiền lương và lợi nhuận. Ông nhận thấy quy luật của tư bản là : Năng suất lao động tăng lên , tiền lương giảm và lợi nhuận tăng . Ông có ý đồ giải quyết việc xác định tiền lương theo quy luật giá trị nhưng không thành công do chưa phân biệt được lao động và sức lao động. Một trong những công lao to lớn của David Ricardo là phân tích tiền công thực tế và xác định nó như phạm trù kinh tế. Ông nhấn mạnh lượng hành hóa mà người công nhân mua được bằng tiền công chưa quyết định địa vị xã hội của người đó. Sự quyết định tình cảnh của công nhân phụ thuộc vào mối quan hệ giữa tiền lương và lợi nhuận . *Lý luận về lợi nhuận. Theo Adam Smith , ông coi lợi nhuận là sản phẩm của lao động làm thuê của người công nhân cho nhà Tư bản , là kết quả lao động không được trả công của người công nhân làm thuê. Vậy thực chất lợi nhuận đó là thu nhập bóc lột của chủ tư bản đối với những người làm thuê. Theo Adam Smith , lợi nhuận là “khoản khấu trừ thứ hai “ vào sản phẩm của lao động và ông tiến dần tới việc hiểu lợi nhuận , địa tô và lợi tức chỉ là những hình thái khác nhau của giá trị thặng dư. Ông đã nhìn thấy xu hướng chia nhau lợi nhuận theo quy luật tỉ suất lợi nhuận bình quân. Ông nhất quán một quan điểm khi cho rằng giá trị là do công nhân tạo ra lớn hơn số tiền công mà họ nhận được. Vậy phần giá trị còn lại mà họ không nhận được chính là lợi nhuận. Cả Adam Smith và David ricardo đều khẳng định: trong nền kinh tế nếu như tỉ suất lợi nhuận có xu hướng giảm sút là nguy cơ trì trệ của nền kinh tế. Khẳng định thu nhập của chủ doanh nghiệp là động lực thúc đẩy hoạt động của các nhà sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tính tích cực đầu tư , vì thu nhập cao sẽ khuyến khích mọi người mở rộng đầu tư dẫn đến kinh tế phát triển nhanh. * Lý luận về địa tô. Theo Adam Smith , địa tô là khoản khấu trừ đầu tiên vào sản phẩm lao động. Về mặt lượng nó chính là số dôi ra ngoài tiền lương của công nhân và lợi nhuận của nhà tư bản. Ông phát hiện ra một điều quan trọng : độc quyền tư hữu ruộng đất là điều kiện chiếm hữu địa tô thông qua việc coi địa tô như là “tiền trả cho viêc sử dụng đất đai”. Một trong những công lao to lớn của Adam Smith là đã chỉ ra mức địa tô của mảnh ruộng là do thu nhập của mảnh ruộng đó quyết định. Việc kế thừa và phát triển của David Ricardo trong phân tích địa tô là một công lao to lớn của ông . Ông đã phân tích địa tô trên cơ sở lí luận giá trị-lao động. Ông bác bỏ lí luận địa tô là sản vật của những lực lượng tự nhiên hoặc do năng suất lao động đặc biệt trong Nông nghiệp mang lại. Ông nhấn mạnh rằng địa tô hình thành không ngược với quy luật giá trị mà tuân theo quy luật giá trị. Cụ thể ông cho rằng , giá trị nông phẩm được hình thành trên điều kiện ruộng đất xấu nhất vì ruộng đất là yếu tố khan hiếm nên xã hội phải canh tác trên cả ruộng đất xấu . Do đó , nhà tư bản kinh doanh trên ruộng đất và trung bình thu được lợi nhuận siêu ngạch.Lợi nhuận siêu ngạch này phải nộp cho địa chủ. Hạn chế của Adam Smith và David Ricardo là mới chỉ dừng lại nghiên cứu ở địa tô chênh lệch I, chưa nghiên cứu địa tô chênh lệch II và phủ nhận địa tô tuyệt đối. 1.1.2. Lý thuyết phân phối thu nhập của Mác. * Về tiền lương . C.Mac chỉ rõ , công nhân làm việc cho các nhà tư bản trong một thời gian nào đó , sản xuất ra một lượng hàng hóa nào đó thì nhận được một số tiền trả công nhất định. Tiền trả công đó chính là tiền lương. Tiền lương không phải là giá trị hay giá cả của lao động vì lao động không phải là hàng hóa và không phải là đối tượng mua bán. Cái mà công nhân bán cho nhà tư bản , cái mà nhà tư bản mua của công nhân là sức lao động. Từ việc giải thích đó , C.Mac khẳng định bản chất của tiền lương dưới CNTB là giá trị hay giá cả của sức lao động, nhưng lại biểu hiện ra bên ngoài như giá trị hay giá cả của lao động. C.Mac đã chỉ ra hai hình thức cơ bản của tiền lương :tiền lương tính theo thời gian và tiền lương tính theo sản phẩm . Ông còn phân tích sự khác nhau giữa tiền công danh nghĩa và tiền công thực tế và khẳng định nếu khoảng cách giữa chúng càng lớn thì đó là nguy cơ đối với cuộc sống của người làm công ăn lương. * Về lợi nhuận. C.Mac khẳng định lợi nhuận là một bộ phận giá trị do công nhân tạo ra và thuộc về các chủ tư bản. Ông khẳng định trong điều kiện tự do cạnh tranh , các nhà tư bản phân chia nhau lợi nhuận theo quy luật ti suất lợi nhuận bình quân. Tỉ suất lợi nhuận bình quân là tỉ số tính theo % giữa tổng số giá trị thặng dư và toàn bộ tư bản ứng trước trong xã hội. Trong điều kiện TBCN ông chỉ ra rằng tỉ suất lợi nhuận cao hay thấp phụ thuộc vào nhiều nhân tố khách quan như : tỉ suất giá trị thặng dư, sự tiết kiệm của tư bản bất biến, … Đồng thời ông vạch rõ do tác động của hai loại nhân tố ảnh hưởng trái chiều đối với tỉ suất lợi nhuận nên trong điều kiện của CNTB tỉ suất lợi nhuận có xu hướng giảm sút. * Về lợi tức. C.Mac chỉ ra rằng trong XHTB luôn tồn tại một số người với tư cách là ông chủ sở hữu tiền tệ, chuyên cho vay để kiếm lời ( hưởng lợi tức). Lợi tức là một phần lợi nhuận bình quân mà nhà tư bản đi vay phải trả cho nhà tư bản cho vay ứng với số tiền mà nhà tư bản cho vay đã đưa cho nhà tư bản vay sử dụng. Lợi tức vận động theo quy luật tỉ suất lợi tức, đó là tỉ lệ % giữa tổng số lợi tức và số tư bản tiền tệ cho vay. Tỉ suất lợi tức lại phụ thuộc vào tỉ suất lợi nhuận bình quân. * Về địa tô TBCN . C.Mac đã trình bày lí luận này dưới ánh sáng lí luận giá trị - lao động. Theo ông , địa tô TBCN là một phần giá trị thặng dư còn lại sau khi đã trừ đi phần lợi nhuận bình quân của nhà tư bản kinh doanh ruộng đất. Thực chất của địa tô là lợi nhuận siêu ngạch . Khác với các nhà kinh tế học trước đó, C.Mac đi vào phân tích cặn kẽ các loại địa tô chủ yếu dưới CNTB. Ông cho rằng dưới CNTB có hai loại địa tô chủ yếu là : địa tô chênh lệch và địa tô tuyệt đối. 1.1.3. Lý thuyết hiện đại về phân phối thu nhập. * Lý thuyết phân phối thu nhập của John Bates Clark. Quan điểm của John Bates Clark là phân phối thu nhập dựa trên cơ sở vai trò của các yếu tố sản xuất. Ông là đại biểu của trường phái giới hạn Mĩ. Trên cơ sở lý thuyết năng suất giới hạn , Clark đưa ra lý luận về tiền lương và lợi nhuận .Ông sử dụng lý luận năng lực chịu trách nhiệm dể phân tích. Theo lý luận này thu nhập là năng lực chịu trách nhiệm của các nhân tố sản xuất. Ở đây công nhân có lao động , nhà tư bản có tư bản . Họ nhận được sản phảm giới hạn tương ứng . Theo Clark , tiền lương của công nhân bằng sản phẩm giới hạn của lao động. Phần còn lại là thặng dư của người tiêu dùng lao động. Với sự phân phối như vậy , Clark cho rằng sẽ không còn sự bóc lột nữa vì người công nhân giới hạn đã nhận được sản phẩm đầy đủ do anh ta tạo ra , do đó anh ta không bị bóc lột. Những người công nhân khác cũng sẽ nhận được tiền lương theo mức tiền lương của người công nhân giới hạn nên không bị bóc lột .Nguyên tắc phân phối này của Clark được áp dụng để trả công cho các yếu tố sản xuất. Lý thuyết của J.B.Clark là phù hợp với định giá vĩ mô có tính chất thực tế của bất cứ số lượng nào của các yếu tố sản xuất ở đầu vào . Tuy nhiên , nó vẫn chưa phải là một lý thuyết hoàn chỉnh về phân phối. Cùng với sự phát triển của kinh tế thì nhiều lý thuyết kinh tế mới lần lượt xuất hiện để tiếp tục giải thích và bổ sung cho các lý thuyết trước đó. * Lý thuyết phân phối của Alfred Marshall. Marshall là người sáng lập ra trường phái Cambridge (Anh). Ông đưa ra lý thuyết giá trị , phân phối và trao đổi. Trong lý thuyết của mình A.Marshall cho rằng “ lợi tức cổ phần “ của mỗi quốc gia vừa là sản phẩm ròng của các yếu tố sản xuất , vừa là nguồn duy nhất của những khoản thanh toán của các yếu tố đó. Lý thuyết chỉ rõ trên thực tế giới hạn của việc sử dụng các nhân tố sản xuất bị chi phối bởi những điều kiện chung của cầu so với cung . Tiền công của người lao động chính là những phí tổn cần thiết để nuôi dưỡng giúp đỡ người lao động duy trì năng lực của họ. Tiền công có xu hướng đi đến sự cân bằng với sản phẩm ròng của lao động.. Năng suất giới hạn của lao động cao thì sản phẩm ròng của lao động sẽ cao và tiền công sẽ cao. Mức cân bằng tiền công phụ thuộc trực tiếp vào năng suất trung bình của ngành sản xuất mà người lao động làm việc. Lợi tức là cái giá phải trả cho việc sử dụng tư bản . Nó đạt được ở mức cân bằng cung và cầu về tư bản . Còn lợi nhuận là tiền thù lao thuần túy cho năng khiếu quản lý kinh doanh sử dụng tư bản và năng lực tổ chức hoạt động sản xuất. * Lý thuyết của A. Pigou. Tiếp thu quan điểm của A. Marshall, Pigou – người sáng lập “kinh tế học phúc lợi “ cho rằng phúc lợi kinh tế phụ thuộc vào lượng thu nhập quốc dân , tình hình phân phối thu nhập quốc dân và tình hình sử dụng thu nhập quốc dân . Để phân phối thu nhập quốc dân , ông cho rằng bất kì biện pháp nào có thể làm tăng thu nhập thực tế của người nghèo mà không làm giảm thu nhập quốc dân đều sẽ làm tăng phúc lợi kinh tế. Theo Pigou , bằng con đường điều chỉnh thu nhập quốc dân cũng có thể tăng phúc lợi kinh tế. Về phương thức điều chỉnh ông cho rằng điều chỉnh tự nguyện tốt hơn điều chỉnh cưỡng chế. * Lý thuyết của P.A. Samuelson. Những tư tưởng phân phối của các nhà kinh tế học hiện đại được tiếp tục trình bày trong “Kinh tế học “ của P.A.Samuelson. Trong tác phẩm này ông đã trình bày các quan điểm về tiền lương , tiền thuê và lợi nhuận hay phân phối thu nhập. Đăc biệt chú ý là P.A . Samuelson đã trình bày các công cụ điều tiết phân phối thu nhập thông qua các chính sách thuế và chương trình giảm bớt nghèo khổ. Ông đã chỉ ra các loại thuế và phương thức đánh thuế . Cùng với thuế , Nhà nước còn dùng các công cụ thanh toán chuyển khoản thông qua bảo hiểm và trợ cấp như: bảo hiểm xã hội , bảo hiểm thất nghiệp,… 1.2.Bản chất quan hệ phân phối . 1.2.1. Phân phối là một khâu của quá trình tái sản xuất xã hội. Quá trình tái sản xuất xã hội , theo nghĩa rộng , bao gồm 4 khâu : sản xuất – phân phối – trao đổi- tiêu dùng . Các khâu này có quan hệ chặt chẽ với nhau , trong đó sản xuất là khâu cơ bản đóng vai trò quyết định , các khâu khác phụ thuộc vào sản xuất nhưng chúng có quan hệ trở lại đối với sản xuất cũng như ảnh hưởng lẫn nhau. Trong quá trình tái sản xuất xã hội , phân phối và trao đổi là các khâu trung gian nối sản xuất và tiêu dùng. Phân phối bao gồm : phân phối cho tiêu dùng sản xuất , là tiền đề , điều kiện và là một yếu tố sản xuất nó quyết định quy mô, cơ cấu và tốc độ phát triển của sản xuất. Phân phối thu nhập quốc dân hình thành thu nhập của các tầng lớp dân cư trong xã hội. Phân phối thu nhập là kết quả của sản xuất , do sản xuất quyết định. Tuy là sản vật của sản xuất , song sự phân phối có ảnh hưởng không nhỏ dôi với sản xuất. Nó cũng liên quan mật thiết với việc ổn định tình hình kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống nhân dân . 1.2.2. Phân phối là một mặt của quan hệ sản xuất. C.Mac đã nhiều lần nêu rõ quan hệ phân phối cũng bao hàm trong phạm vi quan hệ sản xuất : “ quan hệ phân phối về thực chất cũng đồng nhất với quan hệ sản xuất , rằng chúng cấu thành mặt sau quan hệ sản xuất ấy “. Xét về quan hệ giữa người và người thì phân phối do QHSX quyết định. Vì vậy mỗi PTSX có quy luật phân phối của cải vật chất thích ứng với nó. QHSX như thế nào thì quan hệ phân phối như thế ấy. Cơ sở của quan hệ phân phối là quan hệ sở hữu về TLSX và quan hệ trao đổi hoạt động cho nhau. Sự biến đổi lịch sử của LLSX và QHSX kéo theo sự biến đổi của quan hệ phân phối. Quan hệ phân phối có tác động trở lại đối với quan hệ sở hữu và do đó đối với sản xuất có thể làm tăng hoặc giảm quy mô sở hữu , hoặc cũng có thể làm biến dạng tính chất của quan hệ sở hữu . Các quan hệ phân phối vừa có tính đồng nhất vừa có tính lịch sử. Tính đồng nhất thể hiện ở chỗ, trong bất cứ xã hội nào sản phẩm lao động cũng được phân chia thành : một bộ phận cho tiêu dùng sản xuất , một bộ phận để dự trữ và một bộ phận cho tiêu dùng chung của xã hội và cho tiêu dùng cá nhân. Tính lịch sử của quan hệ phân phối là mỗi xã hội có quan hệ phân phối riêng phù hợp với tính chất của quan hệ sản xuất của xã hội đó, nghĩa là quan hệ phân phối là một mặt của quan hệ sản xuất và cũng như quan hệ sản xuất, nó có tính lịch sử. Cac Mac viết: “quan hệ phân phối nhất định chỉ là biểu hiện của một quan hệ sản xuất lịch sử nhất định”. Do đó , mỗi hình thái phân phối đều biến đi cùng một lúc với phương thức sản xuất nhất định tương ứng với hình thái phân phối ấy. Chỉ thay đổi được quan hệ phân phối khi đã cách mạng hóa được quan hệ sản xuất đẻ ra quan hệ phân phối ấy. 1.3.Nguyên tắc phân phối ở nước ta hiện nay 1.3.1.Cơ sở khách quan của viếc tồn tại nhiều hình thức phân phối ở nước ta hiện nay Xuất phát từ yêu cầu của các nền kinh tế khách quan và từ đặc điểm kinh tế xã hội nước ta, trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta tồn tại nhiều hình thức phân phối thu nhập.Đó là vì : + Thứ nhất , nền kinh tế nước ta là nền kinh tế nhiều thành phần có nhiều hình thức sở hữu khác nhau. + Thứ hai , trong nền kinh tế nước ta còn tồn tại nhiều phương thức kinh doanh khác nhau. Vì vậy không thể có một hình thức phân phối thu nhập thống nhất, trái lại có nhiều hinh thức phân phối khác nhau. 1.3.2.Các nguyên tắc (hình thức) phân phối ở nước ta hiện nay *Một là , phân phối theo lao động Phân phối theo lao động là phân phối trong các đơn vị kinh tế dựa trên cơ sở sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất hoặc các hợp tác xã cổ phần mà phần góp vốn của các thành viên là bằng nhau. Các thành phần kinh tế này đều dựa trên chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa về tư liệu sản xuất ở các trình độ khác nhau. Người lao động làm chủ những tư liệu sản xuất , nên tất nhiên cũng làm chủ phân phối thu nhập .Vì vậy phân phối phải vì lợi ích của nguời lao động .Tất yếu phải thực hiện phân phối theo lao động trong các đơn vị kinh tế thuộc thành phần kinh tế dựa trên cơ sở công hữu về tư liệu sản xuất là vì: - LLSX phát triển chưa cao , chưa đến mức có đủ sản phẩm để phân phối theo nhu cầu - Sự khác biệt về tính chất và trình độ lao động dẫn tới việc mỗi người có sự cống hiến khác nhau , do đó phải căn cứ vào lao động đã cống hiến cho xã hội của mỗi người để phân phối . - Lao động chưa trở thành một nhu cầu của cuộc sống , nó còn là phương tiện để kiếm sống , là nghĩa vụ và quyền lợi. Hơn nữa , còn những tàn dư ý thức , tư tưởng của xã hội cũ để lại như: coi khinh lao động ,ngại lao đông chân tay,… Trong những điều kiện đó phải phân phối theo lao động để khuyến khích người chăm, người giỏi, giáo dục kẻ lười người xấu, gắn sự hưởng thụ của mỗi người với sự cống hiến của họ. Phân phối theo lao động là hình thức phân phối thu nhập căn cứ vào số lượng và chất lượng lao động của từng nguời đã đóng góp cho xã hội. Theo quy luật này, người làm nhiều hưởng nhiều, làm ít hưởng ít, có sức lao động mà không làm thi không hưởng; lao động có kỹ thuật cao lao động ở những ngành nghề độc hại, trong những điều kiện khó khăn đều được hưởng phần thu nhập thích đáng. Phân phối theo lao động là hợp lí nhất, công bằng nhất so với các hình thức phân phối đã có trong lịch sử. Cơ sở của sự công bằng xã hội của sự phân phối đó là sự bình đẳng trong quan hệ sở hữu về TLSX. Tuy vậy theo Mac, phân phối theo lao động về nguyên tắc vẫn là sự bình đẳng trong khuôn khổ “pháp quyền tư sản”, tức là sự bình đẳng trong xã hội sản xuất hàng hóa , theo sự trao đổi hoàn toàn ngang giá. Sự bình đẳng ở dây được hiểu theo nghĩa quyền của nguời sản xuất là tỉ lệ với lao động mà người ấy đã cung cấp, sự bình đẳng đó còn thiếu sót là ”với một công việc ngang nhau và do đó , với một phần tham dự như nhau vào quỹ tiêu dùng của xã hội thì trên thực tế người này vẫn lĩnh nhiều hơn người kia , người này vẫn giàu hơn người kia”. Phân phối theo lao động còn có những hạn chế nhưng đó là những hạn chế không thể tránh khỏi trong giai đoạn đầu của xã hội CSCN .Chỉ khi nào cùng với sự phát triển toàn diện của cá nhân , năng suất của họ tăng lên và tất cả các nguồn của cải xã hội đều tuôn ra dồi dào thì khi đó người ta mới có thể vượt ra khỏi giới hạn chật hẹp của cái pháp quyền tư sản và xã hội mới có thể thực hiện phân phối theo nhu cầu . Chỉ khi đó mới có sự bình đẳng thực sự. * Hai là , phân phối ngoài thù lao lao động thông qua quỹ phúc lợi tập thể và xã hội Để nâng cao mức sống về vật chất và văn hóa của nhân dân , đặc biệt là các tấng lớp nhân dân lao động , sự phân phối thu nhập của mọi thành viên xã hội còn được thực hiện thông qua quỹ phúc lợi xã hội . Sự phân phối này có ý nghĩa hết sức quan trọng vì nó góp phần : - Phát huy tính tích cực lao động cộng đồng của mọi thành viên trong xã hội. - Nâng cao thêm mức sống toàn dân , đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp ,đời sống khó khăn. - Giáo dục ý t