Giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật lứa tuổi mầm non - Vấn đề cần được xã hội hóa ở Việt Nam

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2007,V.52, No 6, pp.3-7 GIO DÖC HÁA NHŠP TR” KHUY˜T TŠT LÙA TUÊI M†M NON- V‡N — C†N ×ÑC X‚ HËI HÂA Ð VI›T NAM L¢ Thà B­c Lþ v  Bòi Thà L¥m Tr÷íng HSP H  Nëi 1. °t v§n · Ð b§t ký x¢ hëi n o, ng÷íi khuy¸t tªt nâi chung v  tr´ em khuy¸t tªt nâi ri¶ng luæn chi¸m mët t l» nh§t ành trong d¥n c÷ v  ÷ñc xem nh÷ l  mët hi»n t÷ñng kh¡ch quan. Ng y nay, v§n · gi¡o döc cho tr´ khuy¸t tªt ang ÷ñc nhi·u quèc gia tr¶n th¸ giîi quan t¥m v  t¼m nhi·u bi»n ph¡p gi£i quy¸t. Câ thº nâi, mùc ë £m b£o cho ng÷íi khuy¸t tªt v  tr´ em khuy¸t tªt háa nhªp v o cëng çng ÷ñc xem l  th÷îc o sü ph¡t triºn, sü ti¸n bë x¢ hëi cõa méi quèc gia. Theo thèng k¶ ch÷a ¦y õ, hi»n nay n÷îc ta câ kho£ng 1 tri»u tr´ em khuy¸t tªt, chi¸m 3,47% tr´ em còng ë tuêi, t÷ìng ùng 1,18% têng d¥n sè. Trong chi¸n l÷ñc ph¡t triºn gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt ð Vi»t Nam, Bë Gi¡o döc v   o t¤o ¢ x¡c ành l§y gi¡o döc háa nhªp (GDHN) l  h÷îng i ch½nh v  ph§n §u ¸n 2010 câ 70% tr´ khuy¸t tªt ÷ñc ¸n tr÷íng. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. Th¸ n o l  gi¡o döc háa nhªp v  x¢ hëi hâa gi¡o döc ho  nhªp Gi¡o döc háa nhªp (Inclusive Education) l  kh¡i ni»m chuy¶n mæn nh¬m · cªp ¸n tr´ khuy¸t tªt ÷ñc håc chung vîi nhúng tr´ b¼nh th÷íng trong còng mët lîp, còng mët tr÷íng. Trong nhi·u v«n b£n, t i li»u, GDHN ÷ñc hiºu l  gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt trong mæi tr÷íng b¼nh th÷íng, tr´ khæng bà ph¥n bi»t èi xû, ÷ñc håc tªp vui chìi v  sinh ho¤t nh÷ måi tr´ em b¼nh th÷íng kh¡c. T÷ t÷ðng cõa GDHN l  coi trång t§t c£ håc sinh, khæng ph¥n bi»t v  công khæng ¡nh çng tr´ vîi nhau. GDHN kh¯ng ành quy·n ÷ñc håc tªp cõa t§t c£ tr´ em, trong â câ tr´ khuy¸t tªt. Tr÷íng håc ph£i ti¸p nhªn t§t c£ c¡c tr´ em, khæng ph¥n bi»t sü kh¡c nhau v· thº ch§t, tr½ tu», x¢ hëi, t¼nh c£m, ngæn ngú hay b§t ký i·u ki»n n o kh¡c. X¢ hëi hâa cæng t¡c GDHN l  sü huy ëng måi lüc l÷ñng x¢ hëi còng l m GDHN d÷îi sü qu£n lþ thèng nh§t cõa nh  n÷îc. Möc ti¶u cõa x¢ hëi hâa cæng t¡c GDHN l  mang l¤i nhi·u nguçn lüc phöc vö cho GDHN, huy ëng c¡c lüc l÷ñng x¢ hëi nh÷ c¡c cì quan nh  n÷îc, c¡c o n thº, c¡c tê chùc phi ch½nh phõ, gia ¼nh, x¢ hëi v  c¡ nh¥n tham gia v o c¡c ho¤t ëng v  âng gâp thüc hi»n GDHN. 3 L¢ Thà B­c Lþ v  Bòi Thà L¥m 2.2. Gi¡o döc háa nhªp v  x¢ hëi ho¡ cæng t¡c gi¡o döc háa nhªp ð Vi»t Nam T÷ t÷ðng GDHN cho tr´ khuy¸t tªt ÷ñc x¥m nhªp v o Vi»t Nam còng vîi dü ¡n ho¤t ëng cõa tê chùc Radda Barnen tø n«m 1986. N«m 1988, thüc nghi»m GDHN ÷ñc triºn khai t¤i tr÷íng m¦m non A H  Nëi. K¸t qu£ thüc nghi»m ¢ th§y rã t½nh hi»u qu£ cõa vi»c gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt trong mæi tr÷íng còng vîi tr´ em b¼nh th÷íng. ¸n n«m 1991, ch÷ìng tr¼nh GDHN b­t ¦u ÷ñc thüc hi»n ð c¡c t¿nh, th nh nh÷ H  Nëi, Qu£ng Ninh, H£i Pháng, Hu¸, V¾nh Long... N«m 1996, triºn khai gi¡o döc háa nhªp th½ iºm tr¶n quy mæ rëng ð 33 t¿nh, th nh v  tø n«m 2001, triºn khai gi¡o döc háa nhªp trong c£ n÷îc. Theo B¡o c¡o cõa U ban c¡c v§n · x¢ hëi tr¼nh Quèc hëi n«m 2006, ð Vi»t Nam ¢ câ hìn 230.000 trong sè mët tri»u tr´ khuy¸t tªt ÷ñc ¸n tr÷íng (chi¸m 24,22%), hìn 10.000 gi¡o vi¶n m¦m non v  tiºu håc ¢ ÷ñc bçi d÷ïng ki¸n thùc, kÿ n«ng d¤y håc háa nhªp cho c¡c lo¤i tr´ khuy¸t tªt kh¡c nhau. H» thèng qu£n lþ gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt ÷ñc h¼nh th nh v  vªn h nh, quy mæ gi¡o döc háa nhªp tr´ khuy¸t tªt ng y c ng ÷ñc mð rëng, sè l÷ñng tr´ khuy¸t tªt i håc háa nhªp t«ng nhanh. M¤ng l÷îi c¡c cì sð  o t¤o, bçi d÷ïng c¡n bë, gi¡o vi¶n cho gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt ÷ñc h¼nh th nh v  ph¡t triºn m¤nh. Hi»n nay, ¢ câ c¡c khoa  o t¤o cû nh¥n gi¡o döc °c bi»t t¤i c¡c tr÷íng HSP, CSP ð c£ ba mi·n B­c, Trung, Nam nh÷ t¤i H  Nëi,   N®ng, Quy Nhìn, Nha Trang, TP Hç Ch½ Minh. Theo ch¿ ¤o cõa Bë Gi¡o döc v   o t¤o, trong thíi gian qua nhi·u t¿nh, th nh ¢ th nh lªp Ban ch¿ ¤o gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt nh¬m ©y m¤nh cæng t¡c GDHN cõa c¡c àa ph÷ìng. Hi»n nay, v§n · GDHN khæng ch¿ l  v§n · ri¶ng cõa nh  tr÷íng v  nhúng gia ¼nh câ tr´ khuy¸t tªt m  cán l  v§n · chung cõa c£ cëng çng, x¢ hëi. Ð Vi»t Nam ¢ câ nhi·u ch÷ìng tr¼nh triºn khai GDHN vîi sü tham gia thüc hi»n cõa c¡c cì quan, tê chùc kh¡c nhau nh÷ U ban d¥n sè gia ¼nh v  tr´ em, o n thanh ni¶n, hëi phö nú, c¡c nh  tr÷íng, c¡c tê chùc x¢ hëi trong n÷îc v  quèc t¸... nh¬m thüc hi»n c¡c ho¤t ëng phöc vö cho GDHN tø truy·n thæng n¥ng cao nhªn thùc cëng çng, vªn ëng tr´ ¸n lîp, hé trñ ch«m sâc gi¡o döc tr´ ð c¡c cì sð GDHN kh¡c nhau c£ tr÷íng cæng lªp, t÷ thöc, d¥n lªp, âng gâp cæng sùc, kinh ph½ cho triºn khai GDHN. Tuy nhi¶n, º triºn khai GDHN ð Vi»t Nam câ hi»u qu£, b£o £m thüc hi»n tèt ð t§t c£ c¡c kh¥u cõa qu¡ tr¼nh thüc hi»n th¼ thüc ti¹n ái häi c¦n câ nhúng gi£i ph¡p mang t¦m chi¸n l÷ñc tø ch¿ ¤o,  o t¤o, bçi d÷ïng, qu£n lþ gi¡o döc ¸n tê chùc thüc hi»n t¤i c¡c cì sð gi¡o döc. ¥y l  v§n · c¦n ph£i nhanh châng ÷ñc x¢ hëi hâa ð Vi»t Nam. 2.3. Nhúng · xu§t v· gi£i ph¡p º thüc hi»n x¢ hëi hâa gi¡o döc háa nhªp 2.3..1 V·  o t¤o, bçi d÷ïng  o t¤o, bçi d÷ïng ëi ngô gi¡o vi¶n d¤y háa nhªp l  nhi»m vö h¸t sùc quan trång, câ t½nh ch§t quy¸t ành ¸n ch§t l÷ñng công nh÷ hi»u qu£ cõa gi¡o döc háa nhªp tr´ khuy¸t tªt. B¶n c¤nh vi»c ©y m¤nh  o t¤o ëi ngô gi¡o vi¶n câ tr¼nh ë ¤i håc, cao ¯ng v· gi¡o döc °c bi»t º x¥y düng ëi ngô gi¡o vi¶n náng cèt cho c¡c trung t¥m nguçn, gi¡o vi¶n hé trñ GDHN, hi»n nay c¦n mð rëng c¡c h¼nh thùc bçi d÷ïng nh¬m trang bà ki¸n thùc v  ph÷ìng ph¡p GDHN cho ëi ngô gi¡o vi¶n m¦m non. º ân ¦u nhu c¦u thüc ti¹n triºn khai GDHN, ð c¡c tr÷íng ¤i håc s÷ ph¤m c¦n ÷a mët håc ph¦n v· gi¡o döc háa nhªp v o ch÷ìng tr¼nh  o t¤o cõa ng nh Gi¡o döc M¦m 4 Gi¡o döc háa nhªp tr´ khuy¸t tªt lùa tuêi m¦m non - v§n · c¦n ÷ñc x¢ hëi hâa ð Vi»t Nam non; giao cho Tr÷íng HSP H  Nëi nghi¶n cùu x¥y düng ch÷ìng tr¼nh chi ti¸t v  bi¶n so¤n t i li»u gi£ng d¤y håc ph¦n n y º thèng nh§t cho c¡c tr÷íng s÷ ph¤m trong c£ n÷îc. Hi»n nay ch÷ìng tr¼nh khung ng nh gi¡o döc m¦m non h» cao ¯ng ¢ câ håc ph¦n gi¡o döc háa nhªp (3vht), nh÷ng ch÷ìng tr¼nh  o t¤o cõa khoa Gi¡o döc M¦m non  khoa ¦u ng nh v·  o t¤o gi¡o vi¶n m¦m non ð Tr÷íng ¤i håc S÷ ph¤m H  Nëi v¨n ch÷a câ håc ph¦n n y v¼ ch÷a câ sü triºn khai b­t buëc thèng nh§t trong c¡c tr÷íng s÷ ph¤m. V¼ th¸ sinh vi¶n sau khi ra tr÷íng thi¸u c¡c ki¸n thùc v  kÿ n«ng v· gi¡o döc háa nhªp n¶n khi nhªn ùng lîp câ tr´ khuy¸t tªt th¼ s³ r§t lóng tóng. Hi»n nay, Dü th£o H÷îng d¨n thüc hi»n ch÷ìng tr¼nh gi¡o döc m¦m non theo tøng ë tuêi công ¢ · cªp ¸n ch«m sâc, gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt trong lîp m¨u gi¡o háa nhªp, song nhúng gñi þ n y ch÷a õ º £m b£o cho gi¡o vi¶n l m vi»c câ hi»u qu£ n¸u khæng ÷ñc trang bà ki¸n thùc v  kÿ n«ng ngay tø ch÷ìng tr¼nh  o t¤o t¤i c¡c tr÷íng s÷ ph¤m. Trong xu th¸ to n c¦u hâa vîi sü giao l÷u m¤nh m³ v· v«n ho¡ v  gi¡o döc giúa Vi»t Nam vîi c¡c n÷îc tr¶n th¸ giîi, º n¥ng cao ch§t l÷ñng gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt, v§n · gi¡o döc háa nhªp c¦n ph£i ÷ñc Bë Gi¡o döc-  o t¤o quy ành nëi dung ch÷ìng tr¼nh mang t½nh ch§t b­t buëc v  thèng nh§t trong c¡c tr÷íng HSP. Khoa Gi¡o döc M¦m non ph£i l  cì sð trang bà cho sinh vi¶n nhúng ki¸n thùc v  kÿ n«ng v· gi¡o döc háa nhªp º c¡c tr÷íng, khoa v  sinh vi¶n sau khi tèt nghi»p mîi khæng bà l¤c hªu tr÷îc xu th¸ cõa x¢ hëi. Ð c¡c cì sð gi¡o döc,  o t¤o c¦n th÷íng xuy¶n tê chùc bçi d÷ïng chuy¶n mæn v· gi¡o döc háa nhªp cho c¡c gi¡o vi¶n trüc ti¸p ùng lîp t¤i c¡c tr÷íng m¦m non. Tr÷îc m­t, Bë c¦n tªp trung bçi d÷ïng gi¡o vi¶n cèt c¡n, l m náng cèt cho c¡c tr÷íng c¡c cì sð gi¡o döc. Hå ph£i câ nhúng ki¸n thùc cì b£n v· ph¡t hi»n, ch«m sâc, gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt vîi c¡c lo¤i tªt kh¡c nhau trong lîp håc háa nhªp, º câ thº t÷ v§n cho phö huynh, gióp ï tr´ khi c¦n thi¸tv  l  ché düa tin cªy cho tr´ khuy¸t tªt v  cha mµ tr´. Hi»n nay, sè l÷ñng gi¡o vi¶n m¦m non ÷ñc bçi d÷ïng ki¸n thùc v· gi¡o döc háa nhªp kh¡ nhi·u, song chõ y¸u düa v o ng¥n s¡ch cõa c¡c dü ¡n triºn khai GDHN. Do ph¤m vi khuæn khê c¡c dü ¡n câ h¤n n¶n v¨n mang t½nh ch§t manh món, ch÷a câ sü thèng nh§t, çng bë c£ v· nëi dung, h¼nh thùc v  hi»u qu£ sû döng nguçn nh¥n lüc ÷ñc bçi d÷ïng. 2.3..2 Qu£n lþ thüc t¸ Trong nhúng n«m qua, nhi·u v«n b£n ch¿ ¤o v· gi¡o döc háa nhªp cõa Bë Gi¡o döc v   o t¤o v  c¡c cì quan chùc n«ng ¢ ÷ñc x¥y düng v  ban h nh. Tuy nhi¶n hi»u qu£ thüc thi c¡c ch¿ thà, quy ành, chi¸n l÷ñc c¦n ph£i câ nhúng ch¸ t i õ m¤nh hìn. V§n · GDHN ð Vi»t Nam hi»n nay, thüc t¸ v¨n l  do b£n th¥n c¡c tr÷íng tü nguy»n l m n¶n v¨n ch÷a câ sü phèi hñp çng bë giúa c¡c ban ng nh, c¡c cì quan ch¿ ¤o v  cì sð gi¡o döc. Hìn núa nhu c¦u thüc t¸ t¤i c¡c cì sð gi¡o döc hi»n nay r§t c¦n câ sü h÷îng d¨n thüc hi»n c¡c chi¸n l÷ñc, quy ch¸ v  quy ành ¢ ÷ñc ban h nh. V¼ vªy, c¡c cì quan qu£n lþ gi¡o döc c¦n ti¸p töc ho n thi»n h» thèng v«n b£n h÷îng d¨n v  £m b£o tèt sü phèi hñp ch°t ch³ giúa c¡c bë phªn trong vi»c thüc hi»n GDHN tr´ khuy¸t tªt. C¡c cì sð gi¡o döc ph£i x¥y düng nhúng quy ành v· ti¸p nhªn, ch«m sâc, gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt håc tªp; khuy¸n kh½ch tê chùc nhi·u lo¤i h¼nh tr÷íng, lîp, c¡c dàch vö hé trñ GDHN; a d¤ng hâa c¡c h¼nh thùc ¦u t÷ nh¬m huy ëng nhi·u nguçn vèn tø gia ¼nh, c¡c tê chùc x¢ hëi, c¡c o n thº, c¡c nh  h£o t¥m, nguçn vi»n trñ º ph¡t triºn GDHN. çng thíi c¦n th nh lªp v  ki»n to n c¡c ban ch¿ ¤o, i·u h nh v· cæng t¡c gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt v  gi¡o döc háa nhªp t¤i àa ph÷ìng vîi ¦y õ ¤i di»n cõa c¡c pháng ban v  cì quan 5 L¢ Thà B­c Lþ v  Bòi Thà L¥m chùc n«ng; ph¥n cæng nhi»m vö cö thº c¡c tê chùc, th nh vi¶n trong cæng t¡c ch«m sâc v  gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt. 2.3..3 Thüc hi»n GDHN ð tr÷íng m¦m non a. Chu©n bà t¥m lþ º GDHN ÷ñc thüc hi»n câ hi»u qu£ t¤i c¡c tr÷íng m¦m non, tr÷îc h¸t c¦n câ sü chu©n bà v· m°t t¥m lþ cho b£n th¥n tr´ khuy¸t tªt, gia ¼nh tr´, c¡c c¡n bë, gi¡o vi¶n v  c£ phö huynh cõa nh  tr÷íng. Tr´ khuy¸t tªt c¦n ÷ñc chu©n bà t¥m lþ tr÷îc khi ¸n lîp m¨u gi¡o háa nhªp º khæng bà bï ngï v  m°c c£m khi ti¸p xóc vîi nhi·u ng÷íi l¤. ÷ñc l m quen vîi tr÷íng m¦m non, tham gia c¡c ho¤t ëng ð lîp, quen d¦n vîi vi»c ph£i t¡ch khäi cha mµ s³ gióp tr´ tü tin hìn. °c bi»t, tr´ khuy¸t tªt c¦n ph£i tªp thüc hi»n mët sè kÿ n«ng tü phöc vö, bi¸t tu¥n theo ch¿ d¨n, nhúng quy ành trong c¡c mæi tr÷íng kh¡c nhau, i·u â s³ gióp tr´ d¹ d ng th½ch ùng hìn v  tøng b÷îc háa nhªp vîi mæi tr÷íng tr÷íng m¦m non. Tr´ em b¼nh th÷íng công c¦n ÷ñc chu©n bà nhúng hiºu bi¸t v· c¡c b¤n khuy¸t tªt º tr´ bi¸t c¡ch ùng xû óng ­n vîi tr´ khuy¸t tªt ð lîp. Thüc t¸ triºn khai GDHN ¢ cho th§y, câ nhúng tr´ b¼nh th÷íng khi th§y b¤n khuy¸t tªt ¸n lîp l¤i sñ h¢i ho°c tr¶u chåc, d± b¿u. Nhúng hiºu bi¸t v· tr´ khuy¸t tªt câ thº kh²o l²o lçng gh²p trong nëi dung c¡c ho¤t ëng ð lîp m¨u gi¡o, °c bi»t l  khi håc v· chõ · B£n th¥n. Ð chõ · n y, tr´ khæng ch¿ c¦n ÷ñc håc v· cì thº, c¡c bë phªn tr¶n cì thº, c¡c gi¡c quan v  t¡c döng cõa chóng m  tr´ c¦n ph£i bi¸t ¸n nhúng ng÷íi b¤n g°p khâ kh«n do khi¸m khuy¸t v· cì thº ho°c gi¡c quan n o â, c¡ch ùng xû óng ­n, v  c¡ch hé trñ c¡c b¤n â trong c¡c ho¤t ëng ð lîp, ð tr÷íng. Nhúng hiºu bi¸t n y c¦n cho t§t c£ tr´ em º gióp tr´ d¹ d ng ch§p nhªn v  tæn trång sü a d¤ng trong cuëc sèng v  x¢ hëi. C¦n ph£i l m tèt cæng t¡c chu©n bà v· m°t t¥m lþ cho c¡n bë, cæng nh¥n vi¶n nh  tr÷íng công nh÷ phö huynh trong tr÷íng º tr¡nh sü ph£n èi cõa hå khi tr÷íng, lîp câ tr´ khuy¸t tªt. Thüc t¸ câ phö huynh khæng muèn con m¼nh håc chung lîp vîi tr´ khuy¸t tªt v¼ sñ £nh h÷ðng khæng tèt tîi con m¼nh; câ nhúng c¡n bë nh¥n vi¶n trong tr÷íng ng¤i giao ti¸p vîi tr´ khuy¸t tªt v¼ sñ khâ, sñ khê...,v¼ vªy, Bë c¦n ©y m¤nh cæng t¡c tuy¶n truy·n, vªn ëng, n¥ng cao nhªn thùc cho c¡n bë, gi¡o vi¶n v  cëng çng x¢ hëi v· nhi»m vö ch«m sâc, gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt, nhªn thùc óng ­n v· lñi ½ch cõa GDHN cho tr´ khuy¸t tªt. M°t kh¡c, c¡c tr÷íng m¦m non công c¦n ph£i chu©n bà t¥m lþ º l m quen vîi mët mæi tr÷íng l m vi»c a d¤ng, vîi sü tham gia cõa nhi·u chuy¶n gia v  câ thº câ sü tham gia cõa c¡c gi¡o vi¶n hé trñ tø trung t¥m nguçn cõa àa ph÷ìng. b. Chu©n bà cì sð vªt ch§t Thüc t¸, v· cì sð vªt ch§t cõa lîp v  tr÷íng m¦m non ho  nhªp khæng câ nhi·u kh¡c bi»t so vîi nhúng lîp, tr÷íng b¼nh th÷íng. Tuy nhi¶n, º thuªn ti»n cho c¡c ch¡u khuy¸t tªt trong sinh ho¤t v  håc tªp, vi»c x¥y düng v  c¡ch b i tr½ (v½ dö lèi i, b n gh¸, ç dòng) ph£i ÷ñc ÷u ti¶n sü ti»n lñi nh§t cho tr´ khuy¸t tªt. i·u n y công ái häi c¦n câ nhúng quy ành v· thi¸t k¸ trong x¥y düng º c¡c tr÷íng m¦m non luæn s®n s ng ân nhªn måi tr´ v  l  mæi tr÷íng phò hñp, an to n cho t§t c£ tr´ em. Ð mët sè tr÷íng hñp, tr´ khuy¸t tªt c¦n câ nhúng ç dòng, ç chìi °c bi»t, do vªy tòy theo nhu c¦u v  kh£ n«ng cõa tøng tr´ m  nh  tr÷íng c¦n câ nhúng ç dòng, ç chìi t÷ìng ùng º khuy¸t kh½ch ho¤t ëng háa nhªp cõa tr´. c. Kÿ n«ng ch«m sâc- gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt trong lîp m¨u gi¡o háa nhªp Vai trá cõa gi¡o vi¶n trong lîp m¨u gi¡o háa nhªp l  væ còng quan trång. Ð nhúng lîp håc n y, gi¡o vi¶n vøa âng vai trá l  ng÷íi gi¡o vi¶n m¨u gi¡o b¼nh th÷íng, vøa l  nh  gi¡o döc °c bi»t. 6 Gi¡o döc háa nhªp tr´ khuy¸t tªt lùa tuêi m¦m non - v§n · c¦n ÷ñc x¢ hëi hâa ð Vi»t Nam Ch½nh gi¡o vi¶n l  ng÷íi ki¸n t¤o mæi tr÷íng, ¡p döng t i li»u, quy¸t ành ph÷ìng ph¡p d¤y håc phò hñp nh§t cho tr´, khìi gñi nhúng ph£n ùng c¦n thi¸t v  cõng cè nhúng g¼ c¦n ÷ñc khuy¸n kh½ch. º ho n th nh vai trá a d¤ng â, ái häi gi¡o vi¶n c¦n câ nhúng kÿ n«ng cõa c£ nh  gi¡o döc m¦m non v  nh  s÷ ph¤m °c bi»t. Tuy nhi¶n, nhúng kÿ n«ng c¦n thi¸t ð c£ hai l¾nh vüc n y l¤i gièng nhau v· cì b£n v¼ â l  nhúng kÿ n«ng l m vi»c vîi tr´ em. Song, ð nhúng l¾nh vüc nh§t ành y¶u c¦u gi¡o vi¶n ph£i câ tr¼nh ë chuy¶n s¥u v· gi¡o döc háa nhªp. â l : • Câ sü hiºu bi¸t v· c¡c giai o¤n b¼nh th÷íng v  b§t b¼nh th÷íng trong qu¡ tr¼nh ph¡t triºn cõa tr´ m¦m non. • Câ kÿ n«ng nhªn ra c¡c nhu c¦u cö thº cõa tr´ v  c¡ch ch«m sâc  gi¡o döc nh¬m ¡p ùng c¡c nhu c¦u °c bi»t â cõa tr´. • Câ kÿ n«ng x¥y düng nhúng möc ti¶u d i h¤n v  ng­n h¤n, th½ch hñp v  thèng nh§t vîi qu¡ tr¼nh ph¡t triºn, phò hñp vîi kh£ n«ng cõa tøng tr´ v  ph¡t huy ÷ñc nhúng iºm m¤nh cõa tr´. • Câ kÿ n«ng x¥y düng mèi quan h» tin t÷ðng vîi tr´ nhä thæng qua giao ti¸p. • Câ kÿ n«ng ti¸p nhªn v  ph¥n t½ch þ ki¸n cõa cha mµ tr´ mët c¡ch linh ho¤t v  ph¡t triºn mèi quan h» hñp t¡c giúa cha mµ tr´ vîi c¡c chuy¶n gia. • Câ kÿ n«ng hñp t¡c trong cæng vi»c vîi c¡c çng nghi»p v  l m vi»c hi»u qu£. • Hiºu rã t¦m quan trång cõa sü hñp t¡c li¶n ng nh v  c¡ch thùc ti¸p cªn vîi c¡c tê chùc x¢ hëi. • Câ kÿ n«ng nhªn ra giîi h¤n cõa b£n th¥n v  t¼m ki¸m sü trñ gióp th½ch hñp. 3. K¸t luªn Gi¡o döc háa nhªp l  xu h÷îng tê chùc gi¡o döc °c bi»t m  Vi»t Nam ang thüc hi»n nh¬m ¡p ùng nhu c¦u v  quy·n ÷ñc gi¡o döc cõa måi tr´ em. º gi¡o döc háa nhªp th nh cæng c¦n câ sü phèi hñp çng bë tø ch¿ ¤o, qu£n lþ,  o t¤o, bçi d÷ïng gi¡o vi¶n ¸n vi»c thüc thi t¤i c¡c tr÷íng, c¡c cì sð gi¡o döc. Thüc hi»n x¢ hëi hâa gi¡o döc háa nhªp cho tr´ khuy¸t tªt s³ ph¡t huy ÷ñc sùc m¤nh v  sü âng gâp cõa to n x¢ hëi nh¬m £m b£o sü cæng b¬ng v· gi¡o döc cho måi tr´ em khuy¸t tªt. Trong b i vi¸t n y, chóng tæi muèn ÷a ra mët c¡i nh¼n bao qu¡t, têng thº v  °t v§n · x¢ hëi hâa GDHN d÷îi gâc nh¼n cõa nh  s÷ ph¤m. Tuy nhi¶n, º thüc hi»n ÷ñc v§n · n y c¦n ph£i câ sü ch¿ ¤o v  thüc hi»n çng bë nhúng gi£i ph¡p têng thº cõa c¡c c§p l¢nh ¤o tø trung ÷ìng ¸n àa ph÷ìng. Thüc hi»n tèt qu¡ tr¼nh x¢ hëi hâa gi¡o döc háa nhªp ð trong n÷îc l  cì sð, i·u ki»n º hëi nhªp trong khu vüc v  vîi th¸ giîi nh¬m ti¸n tîi mët x¢ hëi v«n minh, hi»n ¤i v  nh¥n v«n. T€I LI›U THAM KHƒO [1]. Tr¦n Thà Thanh Thanh (Chõ bi¶n), B£o v» ch«m sâc v  gi¡o döc tr´ em trong thíi ký mîi (mët sè v§n · lþ luªn v  thüc ti¹n), U ban B£o v» ch«m sâc tr´ em Vi»t Nam, H  Nëi, 2002 [2]. Tê chùc v«n hâa gi¡o döc li¶n hñp quèc, Hiºu v  ¡p ùng nhu c¦u gi¡o döc °c bi»t trong lîp ho  nhªp, Nxb Ch½nh trà Quèc gia, 2004. [3]. Trung t¥m gi¡o döc tr´ khuy¸t tªt, Gi¡o döc háa nhªp cho tr´ khuy¸t tªt ð Vi»t Nam, Nxb Ch½nh trà Quèc gia, 1995. [4]. U ban b£o v», ch«m sâc tr´ em Vi»t Nam- Radda Barnen, B£o v» tr´ em câ ho n c£nh °c bi»t, 2000. ABSTRACT Inclusive education needs to be socialized in Viet Nam There are about one million children with disabilities in Vietnam and inclusive education is considered to be the main way forward in disabilities education. However, inclusive education in Vietnam needs strategic solutions in terms of training, fostering, managing and practicing in educational facilities to be effective. At preschool schools, effective inclusive education needs well  prepared attitudes of disabled children themselves, their parents, teachers in the facilities as well as good infrastructure, equipment, inclusive skills for teachers to help teachers care, educate, understand and meet special needs of disabled children in inclusive classes. 7