Giáo dục học - Sử dụng thiết bị dạy học

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA SƯ PHẠM KỸ THUẬT ------------------------ Phạm Khánh Tùng SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC Hà Nội, 3/2015 1 MỤC LỤC Mở đầu ................................................................................................................................................... 5 I. ĐỊNH DẠNG TÀI NGUYÊN – CHUẨN KẾT NỐI THIẾT BỊ KỸ THUẬT SỐ .............................. 7 1.1. Định dạng ảnh thông dụng .......................................................................................................... 7 1.1.1. Một số khái niệm .................................................................................................................. 7 1.1.2. Các định dạng ảnh phổ biến ................................................................................................. 7 1.1.3. Lựa chọn, chuyển đổi định dạng. .......................................................................................... 9 1.2. Các định dạng tài nguyên video .................................................................................................. 9 1.2.1. Một số thuật ngữ và khái niệm ........................................................................................... 10 1.2.2. Các chuẩn Video ................................................................................................................ 11 1.3. Kết nối thiết bị kỹ thuật số ........................................................................................................ 18 1.3.1.Các chuẩn kết nối ................................................................................................................ 18 1.3.2 Các bước kết nối .................................................................................................................. 23 1.3.3 Một số mô hình kết nối ........................................................................................................ 23 II. SỬ DỤNG TV TRONG DẠY HỌC ............................................................................................... 25 2.1. Thông số kỹ thuật cơ bản của máy thu vô tuyến truyền hình (TV) ............................................ 25 2.2. Những điều cần lưu ý khi sử dụng ti vi ..................................................................................... 25 2.2.1. Nguồn điện ......................................................................................................................... 25 2.2.2. Công suất............................................................................................................................ 26 2.2.3.Vị trí lắp đặt ........................................................................................................................ 26 2.2.4. Sử dụng và bảo quản .......................................................................................................... 27 2.2.5. Cài đặt chương trình TIVI .................................................................................................. 30 2.3. Kết nối TV với các thiết bị khác ................................................................................................ 31 2.3.1. Kết nối theo đường An-ten (dùng sóng mang cao tần) ....................................................... 31 2.3.2. Kết nối theo đường AV ...................................................................................................... 31 2.4. Cách khắc phục một số hiện tượng hỏng hóc thường gặp ......................................................... 34 2.4.1. TIVI có nhiều “ma ảnh”(bóng ma): .................................................................................... 34 2.4.2. TIVI có hình ảnh sậm, đen, uốn dợn sóng và có âm thanh ù: ............................................. 36 2.4.3. TIVI bị nhiễm từ................................................................................................................. 37 2.4.4. Đèn hình TIVI bị “già”: ...................................................................................................... 37 2.5. Phần thực hành .......................................................................................................................... 38 2.6. Đánh giá .................................................................................................................................... 38 III. SỬ DỤNG MÁY CHIẾU HẮT (Overhead projector) ................................................................... 39 3.1. Cấu tạo chung và nguyên lí làm việc của máy chiếu hắt ........................................................... 39 2 3.1.1. Cấu tạo: .............................................................................................................................. 39 3.1.2. Nguyên lý làm việc............................................................................................................. 39 3.3. Các thông số kỹ thuật của máy chiếu hắt ............................................................................... 40 3.2. Sử dụng máy chiếu hắt .............................................................................................................. 41 3.2.1. Lắp đặt máy ........................................................................................................................ 42 3.2.2. Ứng dụng của máy chiếu hắt .............................................................................................. 42 3.3. Bảo dưỡng máy chiếu hắt .......................................................................................................... 43 3.3.1. Thay bóng đèn: ................................................................................................................... 43 3.3.2. Bảo dưỡng thường xuyên: .................................................................................................. 44 3.4. Phần thực hành .......................................................................................................................... 45 3.5. Đánh giá .................................................................................................................................... 45 IV. SỬ DỤNG MÁY CHIẾU ĐA PHƯƠNG TIỆN (Multimedia Projector) ....................................... 46 4.1. Cấu tạo chung và nguyên lý làm việc ........................................................................................ 46 4.1.1. Cấu tạo chung ..................................................................................................................... 46 4.1.2. Nguyên lí làm việc ............................................................................................................. 46 4.2. Hướng dẫn sử dụng ................................................................................................................... 48 4.2.1. Các phím chức năng ........................................................................................................... 48 4.2.2. Điều khiển từ xa ................................................................................................................. 52 4.3. Lắp đặt ...................................................................................................................................... 53 4.3.1. Lắp PIN cho điều khiển ...................................................................................................... 53 4.3.2. Lắp đặt máy chiếu .............................................................................................................. 53 4.4. Kết nối....................................................................................................................................... 55 4.4.1. Kết nối với máy tính để bàn ............................................................................................... 55 4.4.2. Kết nối với máy tính xách tay ............................................................................................. 55 4.4.3. Nối chuột USB ................................................................................................................... 56 4.4.4. Kết nối VIDEO................................................................................................................... 56 4.5. Vận hành ................................................................................................................................... 57 4.5.1.Các thao tác cơ bản khi bật máy chiếu................................................................................. 57 4.5.2.Điều chỉnh hình ảnh trên máy chiếu .................................................................................... 58 4.5.3.Tắt máy chiếu ...................................................................................................................... 62 4.6. Những điều cần lưu ý khi sử dụng máy chiếu đa phương tiện ................................................... 63 4.6.1. Yêu cầu kỹ thuật ................................................................................................................. 63 4.7. Một số lỗi thường gặp khi sử dụng máy .................................................................................... 64 4.7. Phần thực hành .......................................................................................................................... 65 4.8. Đánh giá .................................................................................................................................... 65 V. SỬ DỤNG MÁY CHIẾU VẬT THỂ .............................................................................................. 66 5.1. Cấu tạo và nguyên lí làm việc của máy chiếu vật thể ................................................................ 66 3 5.1.1. Cấu tạo: .............................................................................................................................. 66 5.1.2. Nguyên lí làm việc: ............................................................................................................ 66 5.2. Các thông số kỹ thuật của máy chiếu vật thể ............................................................................. 67 5.3. Sử dụng máy chiếu vật thể ........................................................................................................ 67 5.3.1. Lắp đặt máy ........................................................................................................................ 67 5.3.2. Sử dụng .............................................................................................................................. 70 5.4. Bảo dưỡng máy chiếu vật thể .................................................................................................... 71 5.4. Phần thực hành .......................................................................................................................... 72 5.5. Đánh giá .................................................................................................................................... 72 VI. SỬ DỤNG MÁY ẢNH KỸ THUẬT SỐ ....................................................................................... 73 6.1. Khái quát về máy ảnh KTS ....................................................................................................... 73 6.1.1. Cấu tạo và nguyên lý .......................................................................................................... 73 6.1.2. Lịch sử máy ảnh ................................................................................................................. 75 6.1.3. Sự khác biệt giữa máy ảnh số và máy ảnh cơ ..................................................................... 75 6.1.4. Ảnh kỹ thuật số (ảnh số) ..................................................................................................... 77 6.1.5.Các chế độ chụp ảnh ............................................................................................................ 78 6.3. Thao tác sử dụng máy ảnh ......................................................................................................... 81 6.3.1. Cách gắn pin ....................................................................................................................... 81 6.3.2. Cách lắp đặt thẻ nhớ. .......................................................................................................... 82 6.3.3. Cách cài đặt thiết lập thông tin cơ bản ................................................................................ 83 6.4.Cách chụp................................................................................................................................... 85 6.5. Chuyển ảnh từ máy ảnh vào máy tính ....................................................................................... 87 6.5.1. Lấy ảnh từ máy KTS thông qua ổ đọc thẻ nhớ ................................................................... 87 6.5.2. Lấy hình trực tiếp từ máy ảnh KTS .................................................................................... 87 6.6. Một số lưu ý khi sử dụng máy ảnh ............................................................................................ 88 6.6.1. Kích cỡ bộ cảm biến - Sensor Size ..................................................................................... 88 6.6.2. Độ nhạy sáng - ISO ............................................................................................................ 89 6.6.3. Độ phóng đại quang học - Optical Zoom hoặc Zoom Tele ................................................. 89 6.6.4. Chống rung - Image stabilization........................................................................................ 89 6.6.5. Góc rộng của ống kính - Zoom Wide ................................................................................. 89 6.6.6. Tính năng quay phim - Video Clip ..................................................................................... 90 6.6.7. Loại thẻ nhớ - Storage types ............................................................................................... 90 6.6.8. Kích cỡ, trọng lượng, loại pin và độ tùy chỉnh ................................................................... 90 6.7. Phần thực hành .......................................................................................................................... 90 6.8. Đánh giá .................................................................................................................................... 91 VII.SỬ DỤNG MÁY QUAY PHIM KỸ THUẬT SÔ ......................................................................... 92 7.1. Một số loại máy quay phim KTS............................................................................................... 92 4 2. Các thành phần chính của máy quay ............................................................................................ 92 7.3. Vận hành ................................................................................................................................... 94 7.3.1. Lắp pin ............................................................................................................................... 94 7.3.2. Lắp thẻ nhớ......................................................................................................................... 95 7.3.3. Lắp băng ............................................................................................................................. 95 7.3.4. Quay phim .......................................................................................................................... 95 7.3.5.Chụp ảnh trên thẻ nhớ ......................................................................................................... 96 7.3.6. Xem lại đoạn phim vừa quay trên màn hình LCD .............................................................. 96 7.4. Kết nối....................................................................................................................................... 97 7.4.1.Kết nối với dầu VCRs hoặc TVS......................................................................................... 97 7.4.2.Kết nối với máy tính ............................................................................................................ 98 Lưu ý khi kết nối với máy tính ..................................................................................................... 99 7.5. Phần thực hành ........................................................................................................................ 100 7.6. Đánh giá .................................................................................................................................. 100 VIII. SỬ DỤNG MÁY TÍNH TRONG DẠY HỌC ........................................................................... 101 8.1. Máy tính .................................................................................................................................. 101 8.2. Thiết bị nội vi .......................................................................................................................... 102 8.3. Thiết bị ngoại vi ...................................................................................................................... 104 8.4. Lắp đặt máy tính...................................................................................................................... 105 8.5. Một số lỗi cơ bản của phần cứng máy tính và cách xử lý ........................................................ 109 5 Mở đầu Việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục là tất yếu, xuất phát từ đòi hỏi của thực tế khách quan và sự hội nhập trong xu thế phát triển toàn cầu hoá. Phương pháp dạy học theo kiểu thầy đọc trò chép một cách thụ động không mang lại hiệu quả cho cả người học và người dạy; không còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Đổi mới phương pháp dạy học chỉ thực sự có hiệu quả và tác động tích cực tới người học khi giảng viên có kiến thức chuyên môn vững vàng và được trang bị những kỹ năng cần thiết về khả năng thuyết trình, hiểu biết và sử dụng các công cụ hỗ trợ giảng dạy như tin học và các trang thiết bị nghe nhìn. Việc sử dụng các phương tiện nghe nhìn trong giảng dạy giúp cho người học có hứng thú, dễ học, dễ hiểu, dễ nhớ qua đó giúp người dạy chuyển tải nội dung đến người học một cách có hiệu quả nhất. Trên cơ sở khai thác triệt để thế mạnh các phương tiện nghe nhìn như hiệu ứng màu sắc, âm thanh, hình ảnh động giảng viên có thể giới thiệu các khái niệm, diễn giải một quá trình, đặt các câu hỏi bằng những minh hoạ trực quan làm cho bài giảng bớt trừu tượng. Để tiếp thu một vấn đề sẽ rất hiệu quả nếu người học vừa được nghe, được nhìn và được suy nghĩ theo logic. Do vậy, khi giảng viên có khả năng làm chủ chuyên môn thì phương tiện nghe nhìn sẽ có tác dụng hỗ trợ giảng dạy rất tốt. Với các trợ giúp này giảng viên dễ dàng nhấn mạnh các điểm chính của bài giảng cũng như giúp duy trì bài giảng một cách hứng thú và lôi cuốn người học. Sử dụng thành thạo phương tiện nghe nhìn tạo cho giảng viên cơ hội chuẩn bị trước bài giảng tốt hơn, thể hiện được sự logic và tính sáng tạo của mình. Tuy nhiên, việc sử dụng phương tiện nghe nhìn phải phù hợp với từng hoàn cảnh cụ thể như cơ sở vật chất, đối tượng nghe, nội dung bài giảng Trên thực tế, việc lạm dụng các phương tiện nghe nhìn đơn thuần chỉ để thay cho phương pháp giảng dạy truyền thống nhằm tiết kiệm thời gian và công sức giảng bài (khá phổ biến hiện nay) không có nghĩa là cải tiến hay đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực mà thậm chí còn gây hiệu ứng tiêu cực và phản cảm cho người học. Tập tài liệu hướng dẫn sử dụng và khai thác các thiết bị nghe nhìn đa phương tiện trong dạy học giúp sinh viên trường đại