Có thể có nhiều cách sắp xếp trong không gian
khác nhau của các nguyên tử trong phân tử H2O2
Cấu trạng (Conformation): Là bất kỳ cách sắp xếp
trong không gian 3 chiều của các nguyên tử trong phân
tử có được do sự quay xung quanh một liên kết đơn
61 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 2163 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hiện tượng đồng phân, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HIỆN TƯỢNG ĐỒNG PHÂN
ĐỒNG PHÂN
ĐỒNG PHÂN
PHẲNG
ĐỒNG PHÂN
LẬP THỂ
Đồng phân không đối quang Đồng phân đối quang
Đồng phân Cis-trans Đồng phân Cấu trạng
Sự quay xung quanh một liên kết s là được phép
ĐỒNG PHÂN CẤU TRẠNG
ĐỒNG PHÂN CẤU TRẠNG
Có thể có nhiều cách sắp xếp trong không gian
khác nhau của các nguyên tử trong phân tử H2O2
Cấu trạng (Conformation): Là bất kỳ cách sắp xếp
trong không gian 3 chiều của các nguyên tử trong phân
tử có được do sự quay xung quanh một liên kết đơn
ALKANE
ALKANE
Công thức chiếu Newman
Công thức chiếu Newman
PHÉP CHIẾU NEWMAN
Công thức phối cảnh
Công thức phối cảnh
Vẽ công thức phối cảnh và công thức
chiếu Newman của 1,2-dichloroethane ?
Cl C C Cl
H
H
H
H
1,2-dichloroethane
H
HH
Cl
Cl
H
Cl H
H
H
Cl H
Cl H
H
H
Cl H
Cl
H
H
H
Cl H
H
HCl
H
HCl
Cl H
H
HCl
H
Cl H
H
HCl
H
Cl
H
H
H
HCl
Cấu trúc alkane ?
GÓC NHỊ DIỆN
(Dihedral angle, Torsion angle)
Là góc tạo bởi mặt phẳng H-C-C và mặt
phẳng C-C-H
Dễ dàng quan sát từ công thức Newman
ETHANE
Cấu trạng lệch
Cấu trạng che khuất
Tồn tại vô số cấu trạng khác nhau
Hai cấu trạng giới hạn: Che khuất và Lệch
Bền nhất
Kém bền nhất
ETHANE
ETHANE
SỨC CĂNG NHỊ DIỆN
(Torsional strain)
• Sự khác nhau về năng lượng giữa cấu trạng
lệch và cấu trạng che khuất:
Khoảng 3 kcal/mol
• Sức căng nhị diện: sức căng do sự tiến đến
gần nhau của các nguyên tử hoặc các nhóm
nguyên tử từ cấu trạng lệch đến cấu trạng che
khuất.
BUTHANE
Sự quay xung quanh liên kết C1-C2
Cấu trạng lệch Cấu trạng che khuất
BUTHANE:
Cấu trạng do sự quay chung quanh C2-C3
Cấu trạng bán lệch, θ = 60°
(gauche conformation)
BUTHANE:
Cấu trạng do sự quay chung quanh C2-C3
Cấu trạng lệch hoàn toàn, θ = 180°
(anti conformation)
BUTHANE: Liên kết C2-C3
SỨC CĂNG GÓC
(Angle strain)
Xuất hiện khi góc liên kết trong phân tử trở
nên nhỏ hơn hoặc lớn hơn so với bình thường
Hoặc xuất hiện khi một liên kết trở nên ngắn
hơn hay dài hơn so với độ dài bình thường
của liên kết đó
Xuất hiện do tương tác giữa các liên kết
Tương tác lập thể
(Steric strain)
Là năng lượng thêm vào phân tử khi các
nguyên tử hoặc các nhóm nguyên tử ở quá
gần nhau trong không gian → tăng lực đẩy
Van der Waals giữa các đám mây điện tử
Xuất hiện do tương tác giữa các nhóm
CẤU TRẠNG CỦA PENTANE
Mạch carbon thẳng: Cấu trạng bền nhất tương
ứng với tất cả các liên kết C-C đều ở cấu trạng anti
Khung carbon sắp xếp theo kiểu zigzag
CẤU TRẠNG CỦA HEXANE
CYCLOALKANE: SỨC CĂNG VÒNG
Hợp chất vòng 5 hoặc 6 carbon hiện diện rất nhiều
trong tự nhiên trong khi hợp chất vòng 4 hoặc 3
carbon rất ít: Do sức căng vòng ?
Cyclopropane “phẳng”
Góc liên kết = 60°
Cyclopentane “phẳng”
Góc liên kết = 108°
(Góc liên kết trong tứ diện = 109°5)
CYCLOPROPANE: SỨC CĂNG VÒNG
Xen phủ sp3-sp3 kém hiệu quả
Sự xen phủ kém hiệu quả Sự xen phủ hiệu quả
Ngoài sức căng vòng, vòng cyclopropane
còn chịu sức căng nhị diện (torsional
strain) do các liên kết đều bị che khuất
CYCLOPROPANE: SỨC CĂNG NHỊ DIỆN
CYCLOBUTANE
CYCLOHEXANE
CYCLOALKANE
CYCLOPENTANE
CYCLOHEXANE: CẤU TRẠNG GHẾ
CYCLOHEXANE: CẤU TRẠNG THUYỀN
CYCLOHEXANE
CYCLOHEXANE
CYCLOHEXANE
► Tại sao nhóm methyl ở vị trí xích đạo
bền hơn?
CYCLOHEXANE MANG MỘT NHÓM THẾ
CYCLOHEXANE MANG MỘT NHÓM THẾ
Sự khác nhau về năng lượng: 7 kJ/mol
CYCLOHEXANE
1. Methyl (hướng xuống) ở C-6:
trục hay xích đạo?
2. Methyl (hướng lên) ở C-1 bền
hơn hay kém bền hơn methyl
(hướng lên) ở C-4?
3. Đặt methyl ở C-3 theo hướng bền nhất?
(hướng lên hay xuống?)
1. Methyl (hướng xuống) ở C-6: trục hay
xích đạo?
2. Methyl (hướng lên) ở C-1 bền hơn hay
kém bền hơn methyl (hướng lên) ở C-4?
3. Đặt methyl ở C-3 theo hướng bền nhất?
Hướng lên hay xuống?
Nhóm alkyl bền nhất khi ở vị trí xích đạo
CYCLOHEXANE MANG MỘT NHÓM THẾ
CYCLOHEXANE MANG MỘT NHÓM THẾ
Cấu trạng bền nhất của
1-tert-butyl-1-methylcyclohexane ?
Nhóm tert-butyl lớn hơn nhóm methyl
CYCLOALKANE MANG 2 NHÓM THẾ:
ĐỒNG PHÂN LẬP THỂ
Đồng phân trans bền hơn
CYCLOPROPANE MANG 2 NHÓM THẾ
• Sự quay tự do quanh liên kết C-C là
không thực hiện được.
• Không thể hiệu chỉnh cấu trạng để giảm
tương tác lập thể.
• Đồng phân trans bền hơn cis.
► Đồng phân trans có năng lượng thấp hơn
(bền hơn) đồng phân cis 7 kJ/mol
CYCLOHEXANE 1,4-HAI LẦN THẾ
1,4-DISUBSTITUTED CYCLOHEXANE
1,2-DISUBSTITUTED CYCLOHEXANE
Trans-1,2-Dimethylcyclohexane
1,2-DISUBSTITUTED CYCLOHEXANE
1,3-DISUBSTITUTED CYCLOHEXANE
Cấu trúc bền ?
1. trans-1-tert-Butyl-3-methylcyclohexane
2. cis-1-tert-Butyl-3-methylcyclohexane
3. trans-1-tert-Butyl-4-methylcyclohexane
4. cis-1-tert-Butyl-4-methylcyclohexane
trans-1-tert-butyl-3-methylcyclohexane
Nhóm tert-butyl lớn: vị trí xích đạo
Thêm nhóm methyl: ở vị trí trans đối với nhóm tert-butyl
cis-1-tert-Butyl-3-methylcyclohexane
trans-1-tert-Butyl-4-methylcyclohexane
cis-1-tert-Butyl-4-methylcyclohexane