Họp nhiều là biểu hiện yếu kém của lãnh đạo
TTCT - Họp là một hình thức trong quản lý nhà nước. Các cơ quan nhà nước vì thế họp nhiều hơn các cơ sở tư nhân hay liên doanh. Họp là cần thiết vì ở VN đôi khi không họp không điều hành nổi. Nhưng họp nhiều lại là mặt trái của vấn đề.
Tùy hình thức cơ quan, họp cần tần suất khác nhau. Cái khó là chúng ta chưa phân biệt rõ, chỉ ra nơi nào cần họp nhiều, nơi nào thừa hành phải làm là chính, hạn chế họp. Như Chính phủ thì tôi nghĩ dứt khoát không nên một tháng chỉ họp một lần. Vì có biết bao điều cần kíp đòi hỏi Chính phủ - cơ quan hành chính đầu não của quốc gia - phải có biện pháp giải quyết ngay.
Quay lại thời phong kiến, thiết triều là một hình thức họp của cơ quan hành chính tối cao. Thời đó vấn đề chưa nhiều mà người ta đã phải tổ chức hằng ngày để người lãnh đạo nắm được thông tin, điều hành, xử lý công việc. Chính phủ các nước họp nhiều nhưng các cuộc họp rất ngắn, chỉ khoảng hai tiếng. Có thể họ tranh thủ đầu giờ sáng, xong ai nấy về cơ quan mình triển khai. Như vậy có lợi hơn chúng ta dồn rất nhiều vấn đề vào một cuộc họp.
Còn tại đa số các cơ quan cấp dưới không nhất thiết phải họp nhiều vì anh chỉ tham mưu. Lãnh đạo giao việc, cấp dưới thi hành, xong việc trình lên. Họp chỉ diễn ra khi cần trưng cầu ý kiến hay thống nhất để triển khai cho chuẩn. Nhưng vẫn họp triền miên là do ông lãnh đạo không chuẩn bị tốt nội dung. Đến giờ, lãnh đạo cứ lên nói ào ào.
Hiện có vị rất tài ở chỗ nói rất dài nhưng mọi thứ cứ chung chung, chẳng có thông tin gì, không sai không đúng. Câu chuyện vì thế hôm nay giống hôm qua. Rồi tình trạng nể nang trong các cuộc họp khiến vấn đề không được giải quyết, khi vấp lại phải họp. Thật ra đấy không phải là họp vì họp để chỉ đạo, nắm thông tin rất thực chất, ngắn gọn và đó là kênh cấp trên kiểm tra cấp dưới hiệu quả.
Môtip tiến hành họp ở VN cũng chưa tối ưu. Đầu tiên là lãnh đạo lên phát biểu một vài ý, quán triệt tinh thần. Sau đó một nhân vật nào đó lên đọc lại, đôi khi là nguyên văn cái văn bản đã phát cho đại biểu. Rồi cuối cùng lại có lãnh đạo lên đọc văn bản chỉ đạo y nguyên văn bản đã phát. Anh đã đưa tài liệu cho người ta đọc rồi thì cần gì phải đọc lại nữa? Mà thời gian đó thường chiếm đến 30% thời gian cả cuộc họp, đôi khi còn hơn.
12 trang |
Chia sẻ: tranhoai21 | Lượt xem: 1427 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hội họp ở Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HỘI HỌP Ở VIỆT NAM
Họp nhiều là biểu hiện yếu kém của lãnh đạo
TTCT - Họp là một hình thức trong quản lý nhà nước. Các cơ quan nhà nước vì thế họp nhiều hơn các cơ sở tư nhân hay liên doanh. Họp là cần thiết vì ở VN đôi khi không họp không điều hành nổi. Nhưng họp nhiều lại là mặt trái của vấn đề.
Tùy hình thức cơ quan, họp cần tần suất khác nhau. Cái khó là chúng ta chưa phân biệt rõ, chỉ ra nơi nào cần họp nhiều, nơi nào thừa hành phải làm là chính, hạn chế họp. Như Chính phủ thì tôi nghĩ dứt khoát không nên một tháng chỉ họp một lần. Vì có biết bao điều cần kíp đòi hỏi Chính phủ - cơ quan hành chính đầu não của quốc gia - phải có biện pháp giải quyết ngay.
Quay lại thời phong kiến, thiết triều là một hình thức họp của cơ quan hành chính tối cao. Thời đó vấn đề chưa nhiều mà người ta đã phải tổ chức hằng ngày để người lãnh đạo nắm được thông tin, điều hành, xử lý công việc. Chính phủ các nước họp nhiều nhưng các cuộc họp rất ngắn, chỉ khoảng hai tiếng. Có thể họ tranh thủ đầu giờ sáng, xong ai nấy về cơ quan mình triển khai. Như vậy có lợi hơn chúng ta dồn rất nhiều vấn đề vào một cuộc họp.
Còn tại đa số các cơ quan cấp dưới không nhất thiết phải họp nhiều vì anh chỉ tham mưu. Lãnh đạo giao việc, cấp dưới thi hành, xong việc trình lên. Họp chỉ diễn ra khi cần trưng cầu ý kiến hay thống nhất để triển khai cho chuẩn. Nhưng vẫn họp triền miên là do ông lãnh đạo không chuẩn bị tốt nội dung. Đến giờ, lãnh đạo cứ lên nói ào ào.
Hiện có vị rất tài ở chỗ nói rất dài nhưng mọi thứ cứ chung chung, chẳng có thông tin gì, không sai không đúng. Câu chuyện vì thế hôm nay giống hôm qua. Rồi tình trạng nể nang trong các cuộc họp khiến vấn đề không được giải quyết, khi vấp lại phải họp. Thật ra đấy không phải là họp vì họp để chỉ đạo, nắm thông tin rất thực chất, ngắn gọn và đó là kênh cấp trên kiểm tra cấp dưới hiệu quả.
Môtip tiến hành họp ở VN cũng chưa tối ưu. Đầu tiên là lãnh đạo lên phát biểu một vài ý, quán triệt tinh thần. Sau đó một nhân vật nào đó lên đọc lại, đôi khi là nguyên văn cái văn bản đã phát cho đại biểu. Rồi cuối cùng lại có lãnh đạo lên đọc văn bản chỉ đạo y nguyên văn bản đã phát. Anh đã đưa tài liệu cho người ta đọc rồi thì cần gì phải đọc lại nữa? Mà thời gian đó thường chiếm đến 30% thời gian cả cuộc họp, đôi khi còn hơn.
Không đọc lại cái đã có trong văn bản sẽ buộc người đi họp phải nghiên cứu trước các tài liệu liên quan, tránh những câu hỏi ngây ngô. Theo tôi, chỉ nên đưa ra những vấn đề chưa thống nhất để bàn chứ cứ đọc tràn lan, rồi lại bàn những cái không cần bàn, thì có vị được mời phát biểu sẽ cứ “thống nhất cao” đồng thời diễn giải cảm tưởng sẽ rất mất thời gian và không tác dụng. Vài vị như thế là hết giờ. Vì vậy, thu gọn được các khâu không cần thiết, đi thẳng vào vấn đề cần bàn, tôi nghĩ có thể giảm được 1/3 thời gian họp, hay nói cách khác, giảm được 1/3 các cuộc họp.
Người Việt có thói quen hay nhìn lên trên, xem cấp trên là tấm gương. Thấy cấp trên năng đi họp thì cấp dưới năng tổ chức thôi. Nay nên thay đổi lại, nếu nhân hội nghị kỷ niệm mà các vị lãnh đạo chỉ gửi đi một thông điệp để chúc mừng thì việc đó rất cần. Còn nếu chỉ xuống bắt chân bắt tay rồi kéo nhau dự tiệc thì không nên.
Theo tôi, lỗi do ta chưa phân biệt được giữa hoạt động chính trị và hoạt động hành chính. Từ hàm Bộ trưởng trở lên là chính khách. Đáng ra ông ấy phải ngồi để nghiên cứu, tìm tòi, để nghĩ ra chiến lược, làm sao thực hiện tốt chiến lược đó. Đấy mới là nhà chính trị. Họ cũng chỉ nên dự các cuộc họp có tầm chiến lược hoặc tạo dựng, triển khai chiến lược đó. Nhưng ở ta vẫn chưa phân định rõ nhiệm vụ hành chính và nhiệm vụ chính trị. Nên mới thấy các quan chức rất bận rộn. Đó là bận ảo, bận cái của người khác. Bộ trưởng ở ta có quá nhiều việc, từ tổ chức bộ máy, phân công nhiệm vụ các cục, vụ chức năng, rồi cả bổ nhiệm anh A, chị B, thậm chí cả kỷ luật, nâng lương ai đó...
Có cuộc họp họ tổ chức để cảm ơn nhau nhưng theo tôi phong bì không phải nguyên nhân, nó đã chuyển thành điều kiện. Muốn giảm điều ấy, có thể nói là làm được, nhưng phải thay đổi nền công vụ, bắt đầu từ việc làm luật. Phải luật hóa, chi tiết hóa trách nhiệm. Nền hành chính phải chuyên nghiệp, áp dụng công nghệ hiện đại vào quản lý, minh bạch hóa hoạt động của các cơ quan nhà nước.
Khi nền hành chính như thế thì mới giảm được họp cũng như các tệ nhũng nhiễu khác. Người ta sợ bộ trưởng vì bộ trưởng, bằng quyền lực chức vụ, có thể làm thay đổi quyết định chuyên môn của anh chuyên viên. Phải tiến đến người làm chuyên môn có thẩm quyền chuyên môn mà không ai có thể can thiệp được, như nhà báo có quyền nói sự thật, giáo viên coi thi có quyền chấm thi đúng, cảnh sát giao thông có quyền phạt bất cứ ai vi phạm, dù người đó là vị nào.
Ai làm việc nấy tự nhiên họp sẽ giảm, cơ hội cho tham nhũng sẽ ít đi.Cơ hội cho tham nhũng sẽ ít đi. Làm quan khi ấy cũng chỉ là một nghề như bao nghề khác, chứ không phải là nơi đầy quyền lực gắn với quyền lợi, ai cũng muốn lên, có việc gì vẫn tìm mọi cách ngồi nguyên mà không ai muốn bỏ!...
PGS.TS PHẠM HỒNG THÁI (trưởng khoa nhà nước và pháp luật, HVHCQG)
Đi họp vì cái phong bì
Có tổ chức quốc tế khi làm hội nghị đã kiên quyết không chi khoản phong bì. Nhưng chỉ được lần một, lần hai khách vãn hẳn, rồi sau này đi tiếp xúc rất khó nên đành “theo lệ” chi một khoản nho nhỏ để “gửi thư” cho quan khách VN.
Cứ mỗi khi giành được hợp đồng tổ chức sự kiện cho một công ty hay ban ngành nào đó, điều chúng tôi phải hỏi đầu tiên là “phong bì cho mỗi khách là bao nhiêu?”, “khả năng phát sinh bao nhiêu?”, “quà tặng ra sao?”, cuối cùng mới là “đối tượng khách”, vì phải căn cứ vào đó để ký kết tổng chi phí cho chương trình. Đôi khi biết trước đối tượng khách, chúng tôi phải tư vấn nên giảm chi phí nào, tăng phí nào vì có đối tượng miễn phong bì dày là được. Và thông thường, tiền phong bì phải chiếm đến 20% tổng chi phí hội nghị.
Cái phong bì ở miền Bắc người ta cứ đút vào và gọi một cách dễ chịu là tiền ăn trưa. Nhưng tiền ăn trưa cũng chia theo mức độ quan trọng của khách dự. Ăn trưa của lái xe là 50.000 đồng, đôi khi không có. Ăn trưa của cán bộ thường là 100.000-200.000 đồng. Nhưng cỡ “VIP” thì phong bì thường phải 500.000 đồng.
Thậm chí, với những nhân vật phải tìm mọi cách tạo quan hệ thì có khi phong bì phải vài triệu, thậm chí (như báo chí có nêu trong một cuộc họp mà đại biểu Quốc hội Tào Hữu Phùng nêu ở Tổng công ty Viglacera) phong bì 10 triệu, với cánh PR chúng tôi chưa phải là ghê gớm. Nhiều công ty sẵn sàng giao cho chúng tôi mức gấp đôi, thậm chí gấp ba như thế để mời cho được “cụ ấy xuống chỉ trỏ rồi cười”.
Đến nay thì khâu “phát tài liệu” có kèm một “bức thư nho nhỏ” đã thành thông lệ không thể thiếu ở hầu hết các cuộc họp, hội nghị, hội thảo. Tiết mục này sinh ra nhiều tình huống bi hài mà dân PR chúng tôi có thể viết thành cả cuốn sách. Có vị mở luôn phong bì ra đếm có bao nhiêu. Có những vị nổi tiếng cả ngoài đời và cũng nổi tiếng luôn trong giới PR vì “phong cách” rất đặc biệt khi nhận phong bì.
Có ông A vào nhận phong bì rồi nhưng ông lại quay ra cầm cái giấy mời nữa, đòi nhận tiếp. Thì ra giấy mời ấy là của nhân viên, nhưng ông giữ để lĩnh hai lần. Rồi những khách “không mời mà đến”.
Có nhiều vị hay vác cặp đến dự họp, nhưng chỉ khoảng 30 phút là lẩn về, nhân viên PR nào ngăn mời ở lại thì “bận lắm, cơ quan đang có việc gấp”. Nhưng thật ra “cụ” chạy sang cuộc họp khác. Để đối phó, nhiều công ty nước ngoài đổi lịch, phát quà vào cuối buổi. Lẽ dĩ nhiên nhiều vị định ra nhưng rồi lại đi vào.
Tâm lý nhận phong bì đã quen thuộc đến mặc nhiên như thế nên hôm nào hội nghị không có phong bì thì hôm đấy đón tiếp đến khổ. Người thì hỏi tại sao, người thì hỏi cuối buổi có phát không, rồi không có phong bì thì quà tặng là cái gì... Nhân viên PR trả lời không có thì ngay lập tức nhận được thái độ khác ngay.
Đôi khi phát phong bì mà chúng tôi thấy ngượng với người nước ngoài. Cái phong bì làm hèn con người đi nhiều quá!
ĐÀO TRỊNH VŨ, nguyên nhân viên một công ty public relations (PR)
Nhiều quan chức đang hạ thấp mình
Nhiều doanh nghiệp đến dịp kỷ niệm, cánh nhân viên bàn với nhau rất rôm rả và... cợt nhả, mời “cụ” nào đến để cho nó “sang”. Tức người ta đã quen với việc biến anh quan chức thành một vật trang trí cho lễ kỷ niệm của họ. Lẽ dĩ nhiên, làm gì cũng phải nghĩ đến chi phí nên người ta còn tính toán hẳn hoi, mời ông này thì bao nhiêu, mời ông kia thì bao nhiêu.
Rồi... họp tranh luận, kinh phí có bấy nhiêu, mời ông này thôi. Cá nhân tôi chứng kiến không ít cuộc tổng kết của cơ quan cũ, khi tiệc tàn, hơi rượu tan, quan khách về hết, từ giám đốc tới nhân viên... ngồi thở. Rồi bình phẩm, lẽ ra không nên mời ông này, ông kia, “chẳng được cái việc gì mà tốn kém”. Vị đó mà nghe được chắc hẳn sẽ “chờn” với vụ đi họp. Nhưng dường như từ trước đến nay không ai nghe thấy thì phải?!
Rõ ràng, khi người ta dễ dàng mời được một vị lãnh đạo, với tầm cỡ ấy mà đến chỉ để “ngắm cảnh” hoặc “cho phần trang trọng” thì quá phí. Phí cho công sức của vị quan đó, phí cả cho cả sự tin cậy của người dân.
Thời gian đó anh dành ra giải quyết một việc gì đó thật tâm huyết có khi còn được tiếng thơm. Còn chẳng có gì quan trọng mà anh cứ đến, nghĩa là anh đã tự hạ thấp bản thân mình, người ta coi thường là phải. Theo tôi, nên đặt ra qui định quan chức không được đi dự các lễ kỷ niệm theo kiểu “lễ lạt”, không thật sự cần có ý kiến chỉ đạo của các vị ấy.
Các vị lãnh đạo chỉ nên đến những hội nghị để nghe người dân, doanh nghiệp thật sự cần gì, bức xúc gì rồi đề ra thời hạn trả lời, giải quyết, chứ không nên đến nói chung chung những cái chẳng nói người ta cũng biết. Từ trên làm gương trước, chất lượng các cuộc họp dần sẽ được nâng cao. Cải cách hành chính là cải cách những cái như thế chứ không chỉ là vạch ra các dự án bao nhiêu tỉ, bao nhiêu triệu đôla để “nâng cao năng lực bộ máy nhà nước”.
BÙI TÙNG THẠCH, giám đốc Công ty TNHH QT
Họp loạn
TTCT - Nếu như doanh nghiệp, người dân phải căn ke từng phút để mưu sinh, để sinh lợi thì tại rất nhiều cơ quan nhà nước, “công việc” được nhắc đến thường xuyên nhất là... họp. Người ta có thể hoãn nhiều thứ, từ chối nhiều cuộc gặp với dân để họp. Vì sao bộ máy chính quyền ở VN họp nhiều thế? Có thể làm gì để giảm họp?
Cứ thứ hai hằng tuần, nhiều công chức bắt đầu công việc với nhịp điệu quen thuộc: họp. Họp có nhiều kiểu, họp để biết thông tin, để đôn đốc, giao việc, nắm tình hình, triển khai. Họp rất cần thiết để thống nhất ý kiến và triển khai công việc cho đồng bộ. Nhưng chính những tác dụng trên của họp đang khiến nó bị lợi dụng, trở thành nỗi ngao ngán của người dân. Thậm chí nhiều công chức cũng kêu khổ vì họp.
Lịch làm việc tuần của một thứ trưởng:
Thứ hai: 8g: Dự lễ trao... tại miền Nam
Thứ ba: 8g30: Chủ trì hội thảo tập huấn... tại khách sạn...
15g: Họp thường vụ...
Thứ tư: 8g: Cùng bộ trưởng thăm...
13g30: Cùng bộ trưởng nghe báo cáo về các dự án...
Thứ năm: 8g: Họp ban tổ chức kỷ niệm 60 năm...
10g: Họp ban chỉ đạo xây dựng...
14g: Dự tọa đàm...
16g: Họp ban cán sự...
Thứ sáu: 8g: Dự hội nghị lấy ý kiến...
Trong một tháng đầy “bận bịu”, vị thứ trưởng này chỉ có khoảng hai ngày có lịch để giải quyết công việc thường xuyên của cơ quan. Mà trong gần hai ngày, vị thứ trưởng chỉ ngồi ký đã đủ hết thời gian. Đáng lo là người ta đang quen việc lấy các cuộc họp để giải quyết công việc. Vậy không họp thì không ai làm việc?
Ông tổng thư ký một hiệp hội uy tín khi nghe hỏi về vấn đề họp của các quan chức đã vỗ tay bồm bộp xuống chồng giấy cao ngất trên bàn làm việc: đơn từ cứ gửi mà mãi chẳng thấy “các cụ” trả lời. Ông tổng kết: “Hiệp hội muốn mời bộ trưởng xuống đối thoại, giải quyết khúc mắc cực khó, nhưng nếu là các công ty lớn mời đi họp lại... rất dễ. Đặc biệt là các cuộc họp tổng kết quí, năm, kỷ niệm ngày thành lập; lãnh đạo đi rất nhiều dù thực tế chỉ cần gửi một cái điện chúc mừng là đủ”...
Có rất nhiều kiểu họp: họp giao ban, họp tháo gỡ, họp quán triệt, họp kiểm điểm, họp sơ kết, họp tổng kết, họp định kỳ, họp đột xuất, họp phát động thi đua, họp quán triệt tinh thần nghị quyết cơ quan, họp bình bầu cuối năm... Cán bộ cao cấp đã có thói quen đi họp nên cấp dưới cũng đã quen họp là phải đi. Thật khó có thể liệt kê hết các kiểu họp với những lý do khác nhau. Nhiều cuộc thật sự cần, nhưng nhiều cuộc họp mà đa số cử tọa chỉ... ngồi chơi là chính.
Nghe tên cuộc họp người ta đã thấy hình thức nhưng không thể không đến vì sợ lãnh đạo “khép tội” trốn họp. Đến giờ, vẫn còn cơ quan nhà nước họp quán triệt... không được đi làm muộn. Rồi phát động thi đua giảm sản phẩm lỗi khiến phía đối tác nước ngoài trong liên doanh... choáng. Đi làm muộn là vi phạm nội qui, sản phẩm lỗi có thể ấn định tỉ lệ, ai vi phạm trừ lương, tái phạm mời nghỉ việc. Tại sao lại phải “thi đua” thực hiện những cái đáng ra là đương nhiên công chức phải thực hiện, tại sao lại phải tổ chức một cuộc họp với chủ đề như thế?
Đi họp là việc “nhẹ nhàng”
Khâu đầu tiên thường thấy trong các cuộc họp là “phát tài liệu”. Tài liệu này có một tờ giấy ghi thời gian biểu cuộc họp. Đi kèm những văn bản liên quan đến nội dung là một vật nho nhỏ xinh xinh đã dần trở nên không thể thiếu trong nhiều cuộc họp, đó là... cái phong bì. Trong “tấm thư” đó ở miền Bắc thường là 100.000 đồng, cơ quan nào giàu là 200.000 đồng. Tại miền Nam, phong thư thường “dày” hơn. Nếu họp tổng kết, kỷ niệm thì còn có thêm quà, cái cặp hoặc bộ ly tách, quần áo... Nơi “phát tài liệu” luôn đông đúc và đây là một trong những lý do khiến không ít công chức rất chịu khó đi họp.
Gần đây còn rộ lên phong trào hội thảo, nó cũng là một hình thức họp nhưng có vẻ “khoa học” hơn. Không ít cuộc hội thảo đáng ra chỉ cần gửi email cho nhau là đủ vì các vị khách mời đến chỉ làm đúng hai động tác quen thuộc: nhận phong bì và... đọc tham luận viết sẵn. Ai đọc của người ấy, không tranh luận, không phản bác. Hội thảo đáng ra là cuộc tranh luận đã trở thành hình thức vì không ít nhà khoa học chép miệng “nhận phong bì của người ta rồi, còn tranh với cãi cái gì nữa”.
Song, một lý do quan trọng nhất khiến các cuộc họp đã trở thành “một phần không thể thiếu trong cuộc sống” là bởi đó là nơi hoãn binh cực tốt. Bị kiện, họp kiểm điểm. Người dân bức xúc, họp tháo gỡ. Nguy hiểm hơn, họp đang bị lợi dụng làm nơi trút bỏ trách nhiệm cá nhân. Nhiều việc hoàn toàn trong chức năng của lãnh đạo, nhưng sợ làm nhỡ “đụng” thì biết kêu ai thành ra phải họp. Lãnh đạo đề xuất, ai phản bác là “có vấn đề” nên các cuộc họp thường đều “thành công tốt đẹp”. Sau vỡ lở sai phạm thì lãnh đạo nói là ý kiến tập thể, là làm theo nghị quyết.
Thói quen họp kiểu này gây hậu quả. Khi ngư dân gặp nạn trên biển, tàu đã đắm, người đã mất, nhưng các ban ngành còn phải họp đã, mọi chuyện phải chờ. Rồi các vụ khiếu kiện, qui hoạch, dân cứ chờ, quan cứ họp, rồi cuối cùng dân vẫn phải đội nón ngược xuôi. Nhiều quan chức suốt ngày chỉ thấy đi họp. Dân có việc thì rối rít kêu bận nhưng đi họp về công việc vẫn thế.
Người ta thích họp vì rõ ràng đây là công việc tương đối nhẹ nhàng.
Tốn kém!
Nhiều cơ quan lớn phải cử riêng một nhân viên chuyên theo dõi, tổ chức việc họp. Thậm chí có cơ quan còn phải thuê thêm một người chuyên làm phông kiểu “chào mừng” hay “hội nghị”, phụ trách luôn âm thanh, ánh sáng. Nhiều bộ ngành có gần chục phòng họp nhưng vẫn thiếu, thường xuyên phải đi thuê phòng họp ở các khách sạn. Chỉ thấy Bộ Y tế khuyến khích tận dụng phòng họp hội trường lớn của cơ quan nhưng ngay cả như vậy, bộ này vẫn là “khách quen” của khách sạn La Thành, mỗi năm ít nhất cũng phải đến đây đặt chỗ hơn chục lần.
Tốn kém cho mỗi cuộc họp không chỉ là tiền thuê địa điểm (khách sạn lớn có thể lên đến cả ngàn đôla/ngày). Tốn kém còn nằm ở tiền ăn trưa, tiền quà, tiền băngrôn khẩu hiệu, tiền in ấn tài liệu, tiền phong bì, tiền hoa trang trí, hoa cài áo, tiền phù hiệu, ca nhạc chào mừng...
Rồi chi phí ăn ở khách sạn, xe cộ cho hàng chục vị từ các tỉnh về, cùng lái xe của họ, Nhà nước đã phải tốn hàng chục tỉ đồng/năm mà không thể thống kê. Họp cũng là dịp để dân văn phòng... cấu véo nên các cuộc họp “hẻo” cũng mất vài chục triệu đồng trở lên.
Sau các bữa tiệc, người đặt thường được khách sạn chi cho phần trăm hoa hồng từ tổng số tiền thuê phòng và tiệc. Nên cuối năm nhiều người sẵn sàng thuê phòng thật xịn, mời khách thật nhiều để... có tiền tiêu tết. Đáng lo ngại, gần đây còn rộ lên mốt tổ chức hội nghị thật xa, nhằm đúng khu du lịch mà sếp chưa đi để tổ chức họp, hội thảo.
Thế là bầu đoàn thê tử cơ quan đó lên máy bay vào Vũng Tàu, ra Phú Quốc hay Hạ Long, mặc dù các cuộc họp đó hoàn toàn có thể tổ chức ngay tại chỗ. Mục tiêu chính của các cuộc họp, hội nghị trở thành chuyến đi chơi, nghỉ dưỡng nhưng người ta vẫn tổ chức mặc cho kinh phí tốn kém thêm gấp ba, thậm chí 10 lần. Điều này đặc biệt phổ biến vào mùa hè.
Ai sắp về hưu được ưu tiên, ai chưa được đi ưu tiên. Cuộc họp thành chỗ người ta bình bầu và không ít người bỗng hậm hực vì... không được đi họp. Và đã họp như thế thì không thể “tiết kiệm” được. Không ít cuộc đã bày tiệc tùng cho mấy trăm người, chi phí lên đến tiền tỉ như chơi.
Tốn kém nhất trong các cuộc họp chưa hẳn là tiền mà là thời gian. Tám tiếng một ngày/năm ngày một tuần đã ít, công chức còn triền miên họp lấy đâu thời gian giải quyết sự vụ cho dân? Rồi các bậc lãnh đạo đi họp suốt như thế, lấy đâu thời giờ nghĩ ra những biện pháp chiến lược dài hơi để phát triển đất nước?... Người dân đóng thuế - đối tượng thật sự phải chi tiền cho các cuộc họp - thì lại phải đứng ngoài đợi các công chức đang... họp.
CẦM VĂN KÌNH thực hiện
Làm gì để giảm họp?
TTCT - Các chuyên gia hành chính khẳng định có thể giảm 1/3 các cuộc họp. Nhưng phải đặt ra các qui định thế nào để loại bỏ những cuộc họp vô nghĩa gây lãng phí cả thời gian, tiền bạc của dân, của nước? Tuổi Trẻ Cuối Tuần trao đổi với ông Trần Anh Tuấn, vụ phó Vụ Công chức viên chức thuộc Bộ Nội vụ: tại sao họp nhiều và làm gì để giảm họp?
Cơ chế khiến họp nhiều
* Đã có nhiều ý kiến kêu phát ngán lên vì các công chức suốt ngày bận họp. Bộ Nội vụ đã nghe thấy dư luận ấy chưa?
- Bộ Nội vụ đã nhận được một số ý kiến phản ánh tình trạng họp nhiều ở một số cơ quan, tổ chức, điển hình là các cơ quan nhà nước. Đôi khi các vị lãnh đạo các cơ quan ấy thiếu quyết đoán, dù được giao trách nhiệm giải quyết vấn đề nhưng sợ trách nhiệm nên hay tổ chức họp và vì vậy gây lãng phí thời gian rất lớn cho nhiều người khác.
* Giảm khâu phát biểu hình thức hay đọc lại văn bản đã tiết kiệm được 1/3 số cuộc họp nhưng chưa thấy dấu hiệu trung ương muốn chỉnh đốn, giảm họp? Tình trạng họp, theo ông, đã đáng báo động chưa?
Cái gì cũng họp tạo điều kiện cho những người yếu chuyên môn, trình độ kém cũng có thể leo lên ghế lãnh đạo. Có anh chỉ nói thì hay nhưng tổ chức thực hiện rất kém vì chỉ có nghiệp vụ đi họp cao. Nếu anh ta lãnh đạo, đương nhiên cơ quan anh ta khó tránh khỏi các cuộc họp xuyên ngày tháng.
- Theo tôi, vấn đề họp nên đưa vào chương trình cải cách hành chính giai đoạn tới (2006-2010) để nó cụ thể và chi tiết hơn bởi đây cũng là một trong những điều gây phiền toái cho dân, lãng phí tiền nhà nước. Đã có đề tài khoa học nghiên cứu về chuyện họp hẳn hoi nhưng có vẻ nghiên cứu đó không được quan tâm. Trước đây thành phố Hà Nội có dự định tổ chức một cuộc hội thảo về vấn đề họp nhưng rồi nó không diễn ra.
* Một số công chức cấp cao cũng ngán họp nhưng không thể không họp. Phải chăng cơ chế hiện nay sinh ra tình trạng loạn họp?
- Một phần cơ chế sinh ra phải họp nhiều. Còn có nhiều đầu mối, phân công công việc không rõ ràng, chồng chéo trong chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan nhà nước. Một phần khác tôi nghĩ phương thức lãnh đạo tập thể đã bị hiểu sai. Tập thể không có nghĩa cái gì cũng họp mà tập thể chỉ quyết định những phương hướng chính, cá nhân được giao trách nhiệm phải chủ động thi hành.
Ảnh hưởng từ cơ chế kế hoạch tập trung vẫn còn trong nhiều cơ quan nhà nước. Tất cả mọi cái đều phải bàn, liên hệ với cơ quan cấp trên còn nặng, dẫn đến hội họp nhiều. Cơ chế trách nhiệm chưa rõ nên gặp vấn đề nhạy cảm, người ta vẫn dễ dàng đưa ra họp để gán cho nó danh nghĩa tập thể. Đôi khi còn có tình trạng gặp một vấn đề nan giải, không ai muốn làm