Học 7 chủ đềlớn theo sách Hướng dẫn Ôn tập thi tốt nghiệp THPT năm học 2010 – 2011, môn Toán của Nhà xuất bản giáo dục; tham khảo thêm Cấu trúc đềthi năm 2010, môn Toán; tham khảo đềthi tốt nghiệp THPT môn Toán những năm gần đây.
41 trang |
Chia sẻ: haohao89 | Lượt xem: 2005 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hướng dẫn ôn tập và làm bài các môn thi tốt nghiệp THPT 2011, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
HƯỚNG DẪN
ÔN TẬP VÀ LÀM BÀI
CÁC MÔN THI
TỐT NGHIỆP THPT
2011
www.VNMATH.com
1
Hướng dẫn học và làm bài thi tốt nghiệp THPT môn Toán
I. Định hướng chung khi ôn tập và làm bài thi
1. Kinh nghiệm ôn tập
- Học 7 chủ đề lớn theo sách Hướng dẫn Ôn tập thi tốt nghiệp THPT năm học
2010 – 2011, môn Toán của Nhà xuất bản giáo dục; tham khảo thêm Cấu trúc
đề thi năm 2010, môn Toán; tham khảo đề thi tốt nghiệp THPT môn Toán
những năm gần đây.
- Nhớ và hiểu được tất cả các công thức trong Sách giáo khoa THPT lớp 12,
biết vận dụng vào các bài tập cụ thể.
- Mặc dù trọng tâm kiến thức thi tốt nghiệp tập trung ở chương trình lớp 12
nhưng phần lớn các bài toán THPT đều liên quan đến việc rút gọn một biểu
thức, giải phương trình và bất phương trình bậc nhất, giải phương trình và bất
phương trình bậc hai, giải hệ phương trình, giải phương trình chứa dấu giá trị
tuyệt đối, giải phương trình chứa ẩn ở mẫu, giải phương trình vô tỉ. Học sinh
cần phải nắm vững các kiến thức, kĩ năng nói trên và một số kiến thức liên
quan được học ở các lớp 7, 8, 9, 10 như: quy tắc phá ngoặc, quy tắc nhân hai đa
thức, quy tắc chia đa thức cho đa thức (tình huống thường gặp là chia tam thức
bậc hai cho nhị thức bậc nhất), định lí về dấu của nhị thức bậc nhất, định lí về
dấu của tam thức bậc hai.
2. Kinh nghiệm làm bài thi
- Học sinh cần phải chú ý ‘tiêu chí 3 Đ: Đúng – Đủ - Đẹp’ trong một bài thi:
kết quả đúng, đủ ý, trình bày đẹp.
+ Học sinh phải viết đúng các công thức toán, viết đúng các kí hiệu toán, rút
gọn đúng các biểu thức và kết quả đúng ở tất cả các phép toán.
+ Học sinh phải trình bày đủ ý; các bài toán thi tốt nghiệp bám sát nội dung
sách giáo khoa và đều có quy trình giải, vì vậy học sinh phải trình bày đầy đủ
các ý trong quy trình giải một bài toán như: quy trình khảo sát và vẽ đồ thị hàm
số, quy trình tìm giá trị lớn nhất và nhỏ nhất của hàm số trên một tập hợp, quy
trình tính tích phân bằng phương pháp đổi biến...Thang điểm của bài thi sẽ căn
cứ vào các bước trong quy trình giải toán, nếu học sinh trình bày đủ các ý thì sẽ
không bị mất điểm. Ngoài ra, học sinh cần phải có đáp số hoặc kết luận trong
lời giải mỗi bài toán vì biểu điểm thường có 0,25 điểm ở phần kết luận, đáp số.
+ Để đạt điểm cao, học sinh phải trình bày đẹp, diễn đạt tốt, các ý rõ ràng.
2
Thang điểm của bài thi thường có sau mỗi suy luận logic hoặc sau mỗi phép
biến đổi, tính giá trị biểu thức... Vì vậy, sau mỗi suy luận logic hoặc biến đổi,
tính toán biểu thức…; học sinh nên xuống dòng, chia ý rõ ràng. Tránh tình
trạng viết lời giải một bài toán như viết một đoạn văn, khi đó nếu học sinh sai ở
dòng cuối cùng thì có thể bị mất nhiều điểm.
- Đặt điều kiện và kiểm tra điều kiện: Khi viết mỗi biểu thức toán học, nếu gặp
biểu thức chứa ẩn ở mẫu, biểu thức chứa căn bậc hai, biểu thức logarit, học sinh
cần có thói quen đặt điều kiện để các biểu thức có nghĩa. Ngoài ra, với biểu
diễn đại số của số phức Z=a+bi ta phải điều kiện a, b là các số thực. Trước khi
kết luận đáp số bài toán, học sinh cần có thói quen kiểm tra lại điều kiện.
- Làm bài dễ để củng cố tinh thần: Học sinh cần đọc đề thi vài lượt, chọn bài dễ
làm trước và viết ngay vào bài thi, khi trình bày được vào bài thi, tinh thần làm
bài của học sinh sẽ tốt hơn. Bài khảo sát và vẽ đồ thị hàm số là bài có sẵn quy
trình giải và luôn xuất hiện trong các kì thi tốt nghiệp THPT, học sinh có thể
làm ngay bài khảo sát trước. Nếu học sinh làm bài khó không ra kết quả thì có
thể mất tinh thần làm bài.
II. Định hướng ôn tập từng chủ đề
1. Chủ đề Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị cả hàm số. Học sinh
cần nắm vững các vấn đề sau đây:
- Quy trình khảo sát và vẽ đồ thị các hàm số: hàm đa thức bậc ba, hàm trùng
phương, hàm phân thức bậc nhất trên bậc nhất. Trong phần này, học sinh cần luyện
tập nhiều kĩ năng tính đạo hàm, xét dấu đạo hàm, lập bảng biến thiên của hàm số.
- Phương pháp lập phương trình tiếp tuyến: tiếp tuyến tại tiếp điểm cho
trước, tiếp tuyến đi qua một điểm cho trước, tiếp tuyến có hệ số góc cho trước, tiếp
tuyến song song hoặc vuông góc với một đường thẳng cho trước.
- Các dạng tiệm cận của đồ thị hàm số: tiệm cận đứng, tiệm cận ngang.
- Sự liên hệ giữa số giao điểm của đường thẳng và đồ thị hàm số với số
nghiệm thực phân biệt của phương trình hoành độ giao điểm.
- Dấu hiệu nhận biết hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến trên một khoảng
xác định; điều kiện để hàm số đồng biến, nghịch biến trên một khoảng xác định.
- Các điều kiện để hàm số có cực trị: Điều kiện cần để hàm số đạt cực trị,
điều kiện đủ để hàm số đạt cực đại, cực tiểu.
- Phương pháp tìm giá trị lớn nhất và giá trị nhỏ nhất của hàm số trên một
tập hợp số (đoạn, khoảng, nửa khoảng). Khảo sát trực tiếp hàm số ban đầu hoặc
hoặc khảo sát gián tiếp hàm số của biến mới (đổi biến).
www.VNMATH.com
3
- Phương pháp vận dụng tính đơn điệu của hàm số để chứng minh bất đẳng
thức, giải phương trình.
2. Chủ đề Hàm số lũy thừa, hàm số mũ và hàm số logarit. Học sinh cần
nắm vững các vấn đề sau:
- Điều kiện xác định của biểu thức logarit.
- Đạo hàm của hàm lũy thừa, hàm số mũ và hàm số logarit.
- Các phương pháp biến đổi tương đương giải phương trình, bất phương trình
mũ, logarit: phương pháp logarit hóa, phương pháp đưa về cùng cơ số.
- Phương pháp đặt ẩn phụ giải phương trình, bất phương trình mũ, logarit.
- Phương pháp thế, phương pháp đặt ẩn phụ giải hệ phương trình mũ, logarit.
3. Chủ đề Nguyên hàm, tích phân và ứng dụng. Học sinh cần nắm vững các
vấn đề sau:
- Các công thức đạo hàm được giới thiệu trong Sách giáo khoa lớp 11.
- Bảng nguyên hàm, tích phân của một số hàm số thường gặp: Hàm lũy thừa,
hàm số mũ, hàm số logarit, hàm số lượng giác
- Phương pháp đổi biến số tính nguyên hàm, tích phân: Chú ý đổi biến số đồng
thời với đổi vi phân, với bài toán tính tích phân thì đổi biến số đồng thời với đổi vi
phân và đổi cận. Chú ý: vi phân và cận phải được viết tương ứng với biến dưới dấu
nguyên hàm.
- Phương pháp tính nguyên hàm từng phần, tích phân từng phần. Nếu biểu thức
dưới dấu nguyên hàm tích phân có một trong dạng ( ).sinx,P x ( ).cos ,P x x ( ). xP x e
với ( )P x là hàm đa thức, ta chọn ( );u P x nếu biểu thức trong nguyên hàm tích
phân có dạng ( ).lnxP x với ( )P x là hàm đa thức, ta chọn ln ;u x nếu biểu thức
dưới dấu nguyên hàm tích phân có dạng 2sin
x
x
hoặc 2cos
x
x
ta chọn ;u x trong
các trường hợp trên, chọn dv là thành phần còn lại dưới dấu nguyên hàm tích phân.
- Với nguyên hàm, tích phân của hàm lượng giác, học sinh cần chú ý công thức
lượng giác biến tích thành tổng, công thức nhân đôi (Sách giáo khoa lớp 10). Chú
ý: sin cos ,d x xdx cos sinx ,d x dx 2c otx .sin
dxd
x
- Ứng dụng tích phân tích diện tích hình phẳng. Để làm tốt phần này, học sinh cần
rèn kĩ năng tính tích phân của hàm chứa dấu giá trị tuyệt đối; kĩ năng xét dấu biểu thức
www.VNMATH.com
4
bậc nhất, biểu thức bậc hai, phân thức hữu tỉ bậc nhất trên bậc nhất.
Học sinh có thể bị 0 điểm phần này nếu viết nhầm công thức diện tích
,b
a
S f x dx công thức chính xác phải là b
a
S f x dx sau khi giải thích về
dấu của ,f x học sinh mới được phá dấu giá trị tuyệt đối.
- Ứng dụng tích phân tích thể tích khối tròn xoay.
4. Chủ đề số phức. Học sinh cần nắm vững những vấn đề sau:
- Dạng đại số của số phức, phần thực và phần ảo của số phức, số phức liên
hợp của một số phức, mô đun của số phức, điều kiện để một số phức là số thực,
điều kiện để một số phức là số thuần ảo. Chú ý: Khi viết dạng đại số z a bi ta
phải có điều kiện a, b là các số thực.
- Phép toán giữa hai số phức. Chú ý: với các số thực a, b, c, d ta có
2 22 2 2 2 , 0 .a bi c dia bi ac bd bc ad i c dc di c di c di c d c d Ta có thể áp dụng
hằng đẳng thức đáng nhớ đối với các số phức.
- Phương trình bậc nhất đối với số phức: sử dụng phép toán giữa các số
phức hoặc sử dụng dạng đại số của số phức để giải phương trình.
- Phương trình bậc hai nghiệm phức: 2az 0bz c . Nếu 0 hoặc
0 thì có thể sử dụng công thức nghiệm như công thức nghiệm của phương
trình bậc hai đã học ở lớp 9, nếu 0 thì 1,2 .2
b i
z
a
Nếu không phải
là số thực thì phải chọn các số thực m, n để 2 ,m ni ta có
1,2 .2
b m ni
z
a
- Sử dụng dạng đại số của số phức để tìm căn bậc hai của số phức.
- Biểu diễn hình học của số phức: Tìm tập hợp điểm biểu diễn số phức thỏa
mãn một tính chất xác định. Tình huống thường gặp là viết z x yi với x, y là
các số thực, biến đổi tính chất của z tương đương với x, y thỏa mãn một phương
trình đường thẳng hoặc đường tròn.
- Dạng lượng giác của số phức (dành cho học sinh ban nâng cao): Cho số
phức dưới dạng đại số, biểu diễn số phức dưới dạng lượng giác, tìm acgumen, sử
www.VNMATH.com
5
dụng công thức Moa-vrơ tìm lũy thừa bậc n của số phức; sử dụng dạng lượng giác
để thực hiện phép toán giữa hai số phức.
5. Chủ đề Khối đa diện. Học sinh cần chú ý những vấn đề sau
- Công thức tính diện tích tam giác, diện tích hình thang, diện tích hình chữ
nhật, thể tích khối chóp, thể tích khối lăng trụ tam giác và lăng trụ tứ giác.
- Trong phần thể tích, học sinh thường phải tính đường cao của hình chóp
hoặc hình lăng trụ. Các tình huống thường gặp: hình chóp hoặc hình lăng trụ có
một mặt bên vuông góc với mặt đáy, khi đó đường cao của hình chóp hoặc hình
lăng trụ là đường cao của mặt bên; hình chóp đều có đường cao đi qua tâm của mặt
đáy, hình lăng trụ đứng có đường cao bằng cạnh bên.
- Để làm tốt chủ đề này, học sinh phải nhớ định lí Pytago trong tam giác
vuông, định lí cosin trong tam giác, hệ thức liên hệ giữa góc và cạnh trong tam
giác vuông. Ngoài ra, học sinh cần nắm vững dấu hiệu nhận biết đường thẳng
vuông góc với mặt phẳng, dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng vuông góc, góc giữa
đường thẳng và mặt phẳng, góc giữa hai mặt phẳng.
6. Chủ đề Hình cầu, hình trụ, hình nón
- Nắm vững công thức diện tích mặt cầu, thể tích khối cầu, diện tích xung quanh
của hình trụ, thể tích khối trụ, diện tích xung quanh của hình nón và thể tích khối nón.
- Với dạng toán hình cầu, học sinh phải biết xác định tâm mặt cầu ngoại tiếp đa
diện. Một số trường hợp thường gặp: các đỉnh đa diện cùng nhìn hai điểm cố định dưới
một góc vuông, khi đó tâm mặt cầu là trung điểm đoạn nối hai điểm cố định; hình chóp
đều có tâm mặt cầu ngoại tiếp thuộc đường cao. Như vậy, để nắm vững dạng toán này,
học sinh phải nắm vững các loại quan hệ vuông góc: đường thẳng vuông góc với đường
thẳng, đường thẳng vuông góc với mặt phẳng, hai mặt phẳng vuông góc.
7. Phương pháp tọa độ trong không gian
- Nắm vững công thức tọa độ tích có hướng của hai véc tơ. Biết sử dụng
tích có hướng của hai véc tơ để tính diện tích tam giác, tính thể tích khối hộp, thể tích
khối tứ diện (ban nâng cao). Sử dụng tích có hướng của hai véc tơ để xác định véc tơ chỉ
phương của đường thẳng khi véc tơ chỉ phương vuông góc với hai véc tơ cho trước, sử
dụng tích có hướng của hai véc tơ để xác định véc tơ pháp tuyến của hai mặt phẳng khi
véc tơ pháp tuyến vuông góc với hai véc tơ cho trước.
- Nắm vững các dạng phương trình đường thẳng: phương trình tham số và phương
www.VNMATH.com
6
trình chính tắc, nắm vững phương trình mặt phẳng và phương trình mặt cầu. Chú ý các
dạng mặt phẳng đặc biệt (song song với các mặt phẳng tọa độ, chứa các trục tọa độ,…).
- Lập phương trình mặt phẳng thỏa mãn một trong các điều kiện: mặt
phẳng chứa ba điểm phân biệt, chứa một đường thẳng và một điểm ngoài đường thẳng, đi
qua một điểm và vuông góc với một đường thẳng cho trước, đi qua một điểm và song
song với một mặt phẳng cho trước, đi qua một điểm và song song với hai đường thẳng
cho trước, tiếp xúc mặt cầu tại một điểm cho trước, mặt phẳng chứa một đường thẳng và
song song với một đường thẳng khác.
- Lập phương trình đường thẳng thỏa mãn một trong các điều kiện sau: đường thẳng đi
qua hai điểm cho trước, đi qua một điểm và song song với một đường thẳng cho trước, đi
qua một điểm và vuông góc với một mặt phẳng cho trước, đi qua một điểm vuông góc với
hai đường cho trước, đi qua một điểm đồng thời vuông góc và cắt một đường cho trước,
đường thẳng là giao tuyến của hai mặt phẳng cho trước.
- Lập phương trình mặt cầu thỏa mãn một trong các điều kiện sau: mặt cầu có tâm và
bán kính cho trước, có tâm và đi qua một điểm cho trước, có tâm và tiếp xúc với một mặt
phẳng cho trước, có tâm và tiếp xúc với một đường thẳng cho trước (ban nâng cao), chứa
bốn điểm cho trước.
- Góc giữa hai đường thẳng, góc giữa hai mặt phẳng (ban nâng cao).
- Khoảng cách từ một điểm đến mặt phẳng, khoảng cách từ một điểm đến đường thẳng,
khoảng cách giữa hai đường thẳng chéo nhau.
- Vị trí tương đối của hai đường thẳng, vị trí tương đối của đường thẳng và mặt phẳng,
vị trí tương đối của hai mặt phẳng
Thạc sĩ Nguyễn Sơn Hà
Trường THPT Chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội
www.VNMATH.com
7
Để làm tốt bài thi tốt nghiệp THPT môn Vật lý
Với môn Vật lý, theo tài liệu ôn thi TNPT của Bộ GD&ĐT năm học 2010– 2011,
chương trình thi môn Vật lý gồm các phần: Dao động và sóng cơ học; Dao động điện
từ và dòng điện xoay chiều; Tính chất sóng của ánh sáng; Lượng tử ánh sáng; Sơ
lược về thuyết tương đối hẹp; Hạt nhân nguyên tử; Vi mô, vĩ mô; Động lực học vật
rắn.
Vì vậy, các em có thể dựa vào phân chia đó để bố trí và sắp xếp thời gian học ôn từng
phần trong khoảng thời gian hợp lý. Cuối đợt ôn tập, các em nên bố trí thời gian ôn tập
tổng hợp tất cả các phần.
Thứ hai, đối với môn Vật lý, các em cần ôn tập lý thuyết và luyện làm bài tập.
Về lý thuyết vật lý.
Đầu tiên, các em cần nhớ các khái niệm, định nghĩa, định luật trong sách giáo khoa
chính xác về mặt ý nghĩa vật lý. Nếu các em học không kỹ, chỉ nhớ mang máng hoặc
học vẹt thì các em dễ mắc phải sai lầm khi làm bài.
Ví dụ: Trong các khái niệm dao động cơ học. Phát biểu nào sau đây là đúng:
A. Dao động tuần hoàn là dao động mà vị trí của vật được lặp lại như cũ sau
những khoảng thời gian bằng nhau.
B. Dao động tự do là dao động chỉ phụ thuộc vào các đặc tính của hệ, không
phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài.
C. Dao động được duy trì không cần tác dụng của ngoại lực tuần hoàn được
gọi là tự dao động.
D. Dao động cưỡng bức là dao động được duy trì do tác dụng của một ngoại
lực biến đổi.
Từ đề bài, các em thấy phương án A nói về khái niệm dao động tuần hoàn. Ở đây, trạng
thái được lặp lại bao gồm vị trí và hướng chuyển động của vật. Vì vậy, phương án A
chưa chính xác. Phương án B nói về khái niệm dao động tự do. Chu kỳ của dao động tự
do phụ thuộc vào các đặc tính của hệ và không phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Vì
vậy, phương án B cũng chưa chính xác. Phương án D nói về khái niệm dao động cưỡng
bức.Trong đó, ngoại lực phải biến đổi tuần hoàn. Vì thế, phương án D không đúng.
Phương án C nói về tự dao động. Dao động được duy trì không cần tác dụng của ngoại
lực tuần hoàn được gọi là tự dao động. Vì vậy, phương án đúng là phương án C.
Ví dụ: câu 30, đề thi tốt nghiệp THPT 2009 mã đề M134.
Khi nói về sóng cơ học, phát biểu nào sau đây sai?
8
A.Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương vuông góc với
phương truyền sóng gọi là sóng ngang.
B.Bước sóng là khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền
sóng mà dao động tại hai điểm đó ngược pha nhau.
C.Sóng trong đó các phần tử của môi trường dao động theo phương trùng với phương
truyền sóng gọi là sóng dọc.
D. Tại mỗi điểm của môi trường có sóng truyền qua, biên độ của sóng là biên độ dao
động của phần tử môi trường.
Đọc đề bài, các em thấy phương án A nói về sóng ngang, phương án B nói về bước
sóng, phương án C về sóng dọc, phương án D về biên độ sóng. Các em nhớ lại chính
xác các khái niệm sẽ thấy phương án B là sai và chọn phương án đó. Vì bước sóng là
khoảng cách giữa hai điểm gần nhau nhất trên cùng một phương truyền sóng mà dao
động tại hai điểm đó cùng pha nhau.
Về lý thuyết, chúng ta cần phải hiểu đặc điểm của các khái niệm và các đại lượng vật lý.
Đối với các đại lượng vật lý, chúng ta cần nhớ công thức (nếu có) và các công thức liên
hệ giữa các đại lượng vật lý đó. Vì trong đề thi, các công thức đều được biến đổi.
Đối với đặc điểm của các khái niệm, các đại lượng vật lý, các em cần hiểu đặc điểm
riêng của từng khái niệm, đại lượng vật lý và so sánh giữa các đại lượng gần giống
nhau.
Ví dụ: câu 39, đề thi tốt nghiệp THPT 2010 mã đề M137.
Tia tử ngoại:
A. không truyền được trong chân không.
B. được ứng dụng để khử trùng, diệt khuẩn.
C. có khả năng đâm xuyên mạnh hơn tia gamma.
D. có tần số tăng khi truyền từ không khí vào nước.
Theo đặc điểm của tia tử ngoại, các em biết chúng có ứng dụng để khử trùng, diệt
khuẩn. Nhưng chúng ta có thể học các kiến thức theo cách liên kết với nhau và hệ thống
các đơn vị kiến thức cùng dạng với nhau. Trong thang sóng điện từ, chúng ta biết bước
sóng của tia tử ngoại dài hơn bước sóng của tia gamma. Sóng điện từ có thể lan truyền
trong chân không nên tia tử ngoại cũng truyền được trong chân không. Mà ta biết bước
sóng càng lớn thì năng lượng càng nhỏ và khả năng đâm xuyên càng kém. Vì vậy, tia tử
ngoại có khả năng đâm xuyên kém hơn tia gamma. Ngoài ra, chúng ta biết khi bức xạ
sóng điện từ truyền từ môi trường này sang môi trường khác thì tần số không thay đổi.
www.VNMATH.com
9
Vậy nên, tần số của tia tử ngoại không thay đổi khi truyền từ không khí vào nước. Như
vậy, phương án đúng là B.
Ví dụ: câu 24, đề thi tốt nghiệp THPT 2009 mã đề M134.
Đặt một điện áp xoay chiều vào hai đầu đoạn mạch chỉ có tụ điện thì
A. tần số của dòng điện trong đoạn mạch khác tần số của điện áp giữa hai đầu đoạn
mạch.
B. cường độ dòng điện trong đoạn mạch sớm pha π/2 so với điện áp giữa hai đầu đoạn
mạch.
C. cường độ dòng điện trong đoạn mạch trễ pha π/2 so với điện áp giữa hai đầu đoạn
mạch.
D. dòng điện xoay chiều không thể tồn tại trong đoạn mạch.
Theo đặc điểm của mạch điện xoay chiều chỉ chứa tụ điện, chúng ta biết tần số của dòng
điện bằng tần số của điện áp, cường độ dòng điện xoay chiều chạy qua tụ điện sớm pha
π/2 so với điện áp giữa hai đầu đoạn mạch. Vậy, phương án đúng là phương án B.
Về bài tập vật lý
Trước tiên, các em cần đọc kỹ đầu bài, tóm tắt nội dung bài toán, đổi đơn vị (trong
trường hợp sử dụng công thức liên hệ giữa các đại lượng vật lý khác loại), không cần
đổi đơn vị (trong trường hợp sử dụng công thức tỉ lệ giữa các đại lượng vật lý cùng
loại). Nếu sơ xuất các em sẽ tính toán sai bài toán. Khi tính toán với phép tính có số mũ,
các em nên tính các số riêng và tính phần số mũ riêng. Như vậy, các em sẽ giảm bớt
mức độ phức tạp của phép tính và hạn chế sự nhầm lẫn trong tính toán.
Ngoài ra, khi đọc một bài toán vật lý, các em cần chuyển được từ các dữ kiện bài cho
thành các đại lượng vật lý tương ứng và liên hệ với các công thức hay định luật tương
ứng. Vì vậy, khi học một công thức vật lý, các em cần hiểu rõ ý nghĩa vật lý của các đại
lượng vật lý trong công thức và đơn vị cơ bản theo hệ SI. Để khi áp dụng, các em biết
vận dụng công thức tương ứng và đổi đơn vị của các đại lượng vật lý phù hợp với bài
toán.
Ví dụ: câu 26, đề thi tốt nghiệp THPT 2009 mã đề M134.
Một sóng ngang truyền theo chiều dương trục Ox, có phương trình sóng là: u = 6cos(4πt
– 0,02πx); trong đó x tính bằng cm, t tính bằng s. Sóng này có bước sóng là
A.100cm. B. 150cm. C. 50cm. D. 200cm.
www.VNMATH.com
10
Từ đầu bài, chúng ta nhớ lại phương trình sóng truyền theo chiều dương trục Ox:
u = A.cos(2πft - 2πx/). Trong đó, f là tần số sóng có đơn vị là Hz; là bước sóng có đơn
vị là m hoặc cm; x là tọa độ của điểm khảo sát so với nguồn O có đơn vị là m hoặc cm.
Đối chiếu công thức tổng quát và công thức đề bài cho, chúng ta thu được f = 2Hz; =
100c