Kế toán kiểm toán - Chương 2: Quy trình kế toán

Quy trình kế toán Trình bày: Vũ Hữu Đức 2008 CHƯƠNG 2 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 2 Mục tiêu Sau khi học xong chương này, học viên có thể: Giải thích ảnh hưởng của các hoạt động cơ bản của DN đến quy trình kế toán Mô tả được quy trình kế toán dưới góc độ tổ chức công việc kế toán Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 3 Nội dung Tổng quan về quy trình kế toán Ảnh hưởng của các hoạt động cơ bản của DN đến quy trình kế toán Khảo sát quy trình kế toán dưới góc độ tổ chức công việc kế toán Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 4 Tổng quan về quy trình kế toán Kế toán là quá trình ghi nhận và xử lý thông tin Quá trình này dựa trên phương trình kế toán và các tài khoản Thông tin được ghi nhận theo từng nghiệp vụ kế toán Thông tin được xử lý qua các bước: Chứng từ, Sổ sách và Báo cáo Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 5 Phương trình kế toán TÀI SẢN NỢ PHẢI TRẢ VỐN CHỦ SỞ HỮU= + Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 6 Phương trình kế toán – Thí dụ Ông Tám đứng ra thành lập công ty TNHH Rồng Xanh, trong đó ông Tám góp 100 triệu và các thành viên khác góp 100 triệu. Hai ngày sau, công ty ký hợp đồng mua một chiếc xe tải giá 120 triệu, thanh toán ngay 50% và phần còn lại sẽ trả trong 6 tháng. Công ty cũng mua một lô hàng giá 100 triệu, chỉ thanh toán ngay 20%, còn lại sẽ thanh toán vào tháng sau. Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 7 Tài khoản kế toán Nơi ghi chép số tiền tăng giảm của một đối tượng cần theo dõi. Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 8 Tài khoản kế toán – Thí dụ Lập sổ theo dõi tình hình tiền tăng/giảm và hiện có tại mỗi thời điểm của công ty Rồng Xanh. Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 9 Nghiệp vụ kế toán Nghiệp vụ kế toán mô tả một giao dịch hay sự kiện kinh tế bằng số tiền trên các tài khoản liên quan Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 10 Nghiệp vụ kế toán – Thí dụ Trình bày các nghiệp vụ kế toán trong tuần lễ hoạt động đầu tiên của công ty Rồng Xanh Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 11 Các hoạt động cơ bản trong DN Hoạt động tài chính Hoạt động đầu tư Hoạt động kinh doanh Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 12 Các hoạt động trong doanh nghiệp Hoạt động tài chính Hoạt động đầu tư Hoạt động Kinh doanh Cung cấp vốn cho kinh doanh và đầu tư Cung cấp năng lực cạnh tranh cho kinh doanh Khấu hao & lợi nhuận tái đầu tư Trả nợ và chia lợi nhuận Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 13 Hoạt động tài chính Hoạt động tài chính diễn ra khi chủ sở hữu hoặc chủ nợ cung cấp nguồn lực cho doanh nghiệp hoặc DN chuyển giao nguồn lực lại cho họ. Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 14 Hoạt động tài chính TÀI SẢN NỢ PHẢI TRẢ VỐN CHỦ SỞ HỮU= + Nguồn lực tăng lên Nợ phải trả tăng lên Vốn chủ sở hữu tăng lên Nguồn lực giảm xuống Nợ phải trả giảm xuống Vốn chủ sở hữu giảm xuống Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 15 Nghiệp vụ 1: Góp vốn thành lập  Ngày 1.2, Ông A và ông B góp tiền 1000 triệu thành lập công ty M Ngaøy Taøi khoaûn Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Soá dö ñaàu 0 = 0 + 0 .1 2 Tieàn Voán ñaàu tö cuûa CSH 1000 1000 Soá dö cuoái 1000 = 0 + 1000 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 16 Nghiệp vụ 2: Vay vốn ngân hàng  Ngày 3.2, công ty M vay ngân hàng B 200 triệu bằng tiền mặt, thời gian thanh toán 2 năm Ngaøy Taøi khoaûn Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Soá dö ñaàu 1000 = 0 + 1000 .3 2 Tieàn Vay daøi haïn 200 200 Soá dö cuoái 1200 = 200 + 1000 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 17 Hoạt động đầu tư Hoạt động đầu tư bao gồm việc mua sắm hoặc thanh lý các tài sản dài hạn của doanh nghiệp Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 18 Hoạt động đầu tư TÀI SẢN NỢ PHẢI TRẢ VỐN CHỦ SỞ HỮU= + Tài sản dài hạn tăng lên Nợ phải trả tăng lên Vốn chủ sở hữu tăng lên Tài sản dài hạn giảm xuống Tiền/Nợ phải thu tăng lên Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 19 Nghiệp vụ 3: Mua sắm thiết bị  Ngày 5.2, công ty M mua một xe tải trị giá 800 triệu, thanh toán ngay 200 triệu và nợ lại 600 triệu. Ngaøy Taøi khoaûn Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Soá dö ñaàu 1200 = 200 + 1000 .5 2 Taøi saûn coá ñònh Tieàn 800 - 200 600 Soá dö cuoái 1800 = 800 + 1000 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 20 Hoạt động kinh doanh Hoạt động kinh doanh là các hoạt động tạo ra doanh thu của doanh nghiệp thông qua việc việc bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 21 Hoạt động kinh doanh Hoạt động kinh doanh trực tiếp liên quan đến doanh thu và chi phí của DN  Doanh thu làm tăng vốn chủ sở hữu  Chi phí làm giảm vốn chủ sở hữu  Lợi nhuận chưa phân phối là phần vốn chủ sở hữu chịu ảnh hưởng của hoạt động kinh doanh và việc chia lợi nhuận cho chủ sở hữu Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 22 Hoạt động kinh doanh TÀI SẢN NỢ PHẢI TRẢ VỐN CHỦ SỞ HỮU= + Tiền/Nợ phải thu tăng lên Vốn đầu tư của chủ sở hữu Lợi nhuận chưa Phân phối Tiền/Hàng hóa giảm xuống Doanh thu tăng lên Chi phí tăng lên Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 23 Nghiệp vụ 4: Mua hàng  Ngày 10.2, công ty M mua một lô hàng trị giá 700 triệu đã trả tiền cho nhà cung cấp Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Ngaøy Taøi khoaûn Voán ñaàu tö cuûa CSH LN chöa phaân phoái Soá dö ñaàu 1800 = 800 + 1000 .10 2 Haøng hoùa Tieàn 700 - 700 Soá dö cuoái 1800 = 800 + 1000 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 24 Nghiệp vụ 5: Bán hàng  Ngày 15.2, công ty M bán một phần lô hàng với giáù 600 triệu đã thu tiền (giá vốn 500 triệu) Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Ngaø y Taøi khoaûn Voán ñaàu tö cuûa CSH LN chöa phaân phoái Soá dö ñaàu 1800 = 800 + 1000 .15 2 Tieàn oanh thuD 600 600 .15 2 G/voán haøng baùn Haøng hoùa - 500 - 500 Soá dö cuoái 1900 = 800 + 1000 100 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 25 Nghiệp vụ 6: Chi phí bán hàng  Tiền lương trả cho nhân viên bán hàng trong kỳ là 20 triệu Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Ngaøy Taøi khoaûn Voán ñaàu tö cuûa CSH LN chöa phaân phoái Soá dö ñaàu 1900 = 800 + 1000 100 .28 2 CP baùn haøng Tieàn - 20 - 20 Soá dö cuoái 1880 = 800 + 1000 80 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 26 Nghiệp vụ 7: Chi phí hoạt động  Khấu hao xe tải trong tháng là 10 triệu Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Ngaøy Taøi khoaûn Voán ñaàu tö cuûa CSH LN chöa phaân phoái Soá dö ñaàu 1880 = 800 + 1000 80 .28 2 CP baùn haøng TS coá ñònh - 10 - 10 Soá dö cuoái 1870 = 800 + 1000 70 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 27 Nghiệp vụ 8: Chi phí tài chính  Tiền lãi vay trả cho ngân hàng trong kỳ là 2 triệu Taøi saûn = Nôï phaûi traû + Voán chuû sôû höõu Ngaøy Taøi khoaûn Voán ñaàu tö cuûa CSH LN chöa phaân phoái Soá dö ñaàu 1870 = 800 + 1000 70 .28 2 CP taøi chính Tieàn - 2 - 2 Soá dö cuoái 1868 = 800 + 1000 68 Taøi khoaûn Phaùt sinh trong kyø Soá dö cuoái Taøi saûn Tieàn 1000 + 200 -200 – 700 + 600 -20 – 2 878 Haøng hoùa 700 – 500 200 Taøi saûn coá ñònh 800 – 10 790 Nôï phaûi traû Phaûi traû ngöôøi baùn 600 600 Vay daøi haïn 200 200 Voán chuû sôû höõu Voán ñaàu tö cuûa CSH 1000 1000 oanh thuD 600 600 Giaù voán haøng baùn ()500 ()500 Chi phí baùn haøng ()30 ()30 Chi phí taøi chính ()2 ()2 BẢNG TÓM TẮT CÁC TÀI KHOẢN BÁO CÁO KẾT QUẢ HĐ KINH DOANH Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 29 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh oanh thuD 600 Giaù voán haøng baùn 500 Laõi goäp 100 Chi phí baùn haøng 30 Chi phí taøi chính 2 Lôïi nhuaän 68 BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 30 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Diễn giải kết quả của hoạt động kinh doanh trong kỳ đã ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 31 Bảng cân đối kế toán Taøi saûn Nguoàn voán Tieàn 878 Nôï phaûi traû NB 600 Haøng hoùa 200 Vay daøi haïn 200 Taøi saûn coá ñònh 790 Voán ñaàu tö cuûa CSH 1000 LN chöa PP 68 Coäng 1868 Coäng 1868 BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 32 Bảng cân đối kế toán Diễn giải về các nguồn lực kinh tế mà DN đang kiểm soát (tài sản) và các nghĩa vụ đối với chủ nợ và chủ sở hữu Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 33 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Thu tieàn baùn haøng 600 Chi mua haøng ()700 Chi phí traû tieàn löông ()20 Chi traû laõi vay ()2 Löu chuyeån tieàn thuaàn töø HÑKD ()122 Chi mua TSCÑ ()200 Löu chuyeån tieàn thuaàn töø HÑÑT ()200 Thu töø chuû sôû höõu goùp voán 1000 Tieàn ñi vay 200 Löu chuyeån tieàn thuaàn töø HÑTC 1200 Tieàn taêng/giaûm trong kyø 878 Tieàn ñaàu kyø 0 Tieàn cuoái kyø 878 HOẠT ĐỘNG KINH DOANH HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 34 Báo cáo lưu chuyển tiền tệ Cung cấp thông tin về tình hình tạo ra tiền và sử dụng tiền trong kỳ của DN Tài sản 1800 +600 –532 $1868 Lợi nhuận Doanh thu 600 Chi phí –532 LN thuần 68 Nợ phải trả 800 Vốn chủ sở hữu: Vốn cổ phần 1000 LN chưa phân phối 68 1868 Mối quan hệ giữa các báo cáo Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 36 Quy trình kế toán Dưới góc độ tổ chức công việc kế toán, quy trình kế toán bao gồm:  Ghi chép chứng từ kế toán  Phân loại và ghi chép trên sổ sách kế toán  Lập và trình bày báo cáo tài chính Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 37 Chứng từ kế toán Ghi chép ban đầu các nghiệp vụ kinh tế phát sinh Phải đáp ứng các yêu cầu về pháp lý và quản lý Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 38 Chứng từ kế toán Yêu cầu pháp lý  Biểu mẫu chứng từ (bắt buộc/hướng dẫn)  Lưu trữ chứng từ Yêu cầu về quản lý  Phê duyệt nghiệp vụ  Lưu chuyển chứng từ Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 39 Sổ sách kế toán Ghi chép các nghiệp vụ kinh tế phát sinh:  Theo số liệu tổng hợp • Theo thứ tự thời gian: Nhật ký • Theo phân loại nghiệp vụ: Sổ cái  Theo số liệu chi tiết: Sổ chi tiết Chứng từ Nhật ký chung Sổ cái Nhật ký chuyên dùng Bảng cân đối tài khoản Báo cáo tài chính Sổ chi tiết Bảng tổng hợp chi tiết Nhật ký bán hàng Nhật ký mua hàng Nhật ký thu tiền Nhật ký chi tiền Chi tiết hàng hóa Chi tiết công nợ NHẬT KÝ CHUNG Chứng từ Số Ngày Diễn giải Tài khoản Nợ Có Số tiền Nợ Có 01 28.2 Khấu hao TSCĐ CPBH TSCĐ 10.000.000 10.000.000 (Biểu mẫu rút gọn) Chứng từ Số Ngày Diễn giải C1 C2 C3 C4 5.2 15.2 28.2 28.2 Chi mua xe Mua hàng hóa Trả lương Trả lãi vay Ghi Có TK Tiền mặt, Ghi Nợ TK Hàng hóa TSCĐ Cộng 200.000.000 200.000.000 700.000.000 700.000.000 Cộng NHẬT KÝ CHI TIỀN MẶT CPBH CPTC 20.000.000 20.000.000 2.000.000 2.000.000 20.000.000 2.000.000 700.000.000 200.000.000 922.000.000 SỔ CÁI: TÀI KHOẢN TIỀN MẶT Chứng từ Số Ngày Diễn giải Tài khoản đối ứng Số tiền Nợ Có Số dư 1.2.200X Nhật ký thu tiền mặt Nhật ký chi tiền mặt Cộng số phát sinh Số dư 1.2.2001 HH TSCĐ CPBH CPTC 0 ... 700.000.000 200.000.000 20.000.000 2.000.000 1.800.000.000 922.000.000 878.000.000 TÀI KHOẢN CHỮ T DĐK: 0 (411) 1.000.000.000 (341) 200.000.000 (511) 600.000.000 200.000.000 (211) 700.000.000 (156) 20.000.000 (641) 2.000.000 (635) 1.800.000.000 922.000.000 DCK: 878.000.000 TK 111 Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 45 Hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp Việt nam Do Bộ Tài chính ban hành Cấp 1: 3 chữ số, không được thay đổi Cấp 2: 4 chữ số, những tài khoản không quy định doanh nghiệp được bổ sung Cấp 3 trở đi: Doanh nghiệp được tự đặt. Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 46 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM Tài sản ngắn hạn Tài sản dài hạn Nợ phải trả Vốn chủ sở hữu Loại 1: TS lưu động 11x: Tiền 12x: Đầu tư ngắn hạn 13x: Nợ phải thu 14x: TSLĐ khác 15x: Hàng tồn kho Loại 2: TS dài hạn 21x: TSCĐ 22x: Đầu tư dài hạn 23x: XDCB dở dang 24x: TS dài hạn khác Loại 3: Nợ phải trả 31x: Vayï ngắn hạn ø33x: Nợ ngắn hạn 34x: Nợ dài hạn Loại 4: Vốn chủ sở hữu 41x: Vốn kinh doanh 42x: Lãi chưa phân phối 43x: Quỹ KTPL 44x: Nguồn vốn XDCB Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 47 HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP VIỆT NAM Doanh thu Chi phí SXKD Loại 5: Doanh thu 51x: Doanh thu 52x: C/khấu, G/giá 53x: Hàng bị trả lại Loại 6: Chi phí SXKD 61x: Chi phí mua hàng 62x: Chi phí SX 63x: Giá thành, giá vốn 64x: Chi phí ngoài SX Thu nhập khác Chi phí khác Loại 7: Thu nhập khác 71x: Thu nhập khác Loại 8: Chi phí khác 81x: Chi phí khác 82x: Chi phí thuế Loại 9: xác định kết quả Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 48 Báo cáo tài chính Thực hiện theo yêu cầu pháp lý chủ yếu nhằm cung cấp thông tin cho người bên ngoài:  Nhà đầu tư  Chủ nợ  Nhà nước Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 49 Báo cáo tài chính Các báo cáo tài chính phải lập theo quy định hiện hành là:  Bảng cân đối kế toán  Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh  Báo cáo lưu chuyển tiền tệ  Bản thuyết minh báo cáo tài chính Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 50 Hệ thống thông tin kế toán Hệ thống xử lý thông tin Các vấn đề đặt ra Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 51 HỆ THỐNG XỬ LÝ THÔNG TIN Phần mềm kế toán Hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu Cơ sở dữ liệu Hoạt động kinh doanh Người ra quyết định Nhập liệu Kết xuất Chương 2 Vũ Hữu Đức MBA-2010 52 Các vấn đề đặt ra Bản chất kế toán không thay đổi Các vấn đề về kiểm soát Các vấn đề về chiến lược