Kiến trúc - Xây dựng - Chương 1: Các vấn đề chung

Ch−¬ng 1 C¸c vÊn ®Ò chung 1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t«  T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t sinh c¸c hiÖn t−îng biÕn d¹ng, h− háng trªn ®−êng › Khi ®−a ®−êng vμo sö dông sẽ chÞu t¸c ®éng Khèi l−îng vËn chuyÓn hμng hãa kh«ng ngõng t¨ng lªn, l−îng xe ch¹y cμng nhiÒu, tØ lÖ xe nÆng cμng lín C¸c yÕu tè khÝ hËu th−êng xuyªn t¸c dông lªn c«ng tr×nh ®−êng s¸ lμm cho chÊt l−îng ®−êng kh«ng æn ®Þnh theo c¸c mïa trong n¨m. 1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« ’Mét vÊn ®Ò c¬ b¶n cÇn l−u ý lμ kh«ng cã mét con ®−êng nμo tån t¹i tèt ®−îc vÜnh viÔn dï ®· ®−îc x©y dùng ®¹t chÊt l−îng cao, kÕt cÊu mÆt ®−êng ë cÊp h¹ng cao. Cã thÓ nãi r»ng, tÊt c¶ mäi con ®−êng võa míi lμm xong ®· b¾t ®Çu suy gi¶m chÊt l−îng.  ViÖc xem nhÑ vai trß cña c«ng t¸c BDSC « t« sÏ sím hay muén ph¶i tr¶ gi¸ b»ng nh÷ng chi phÝ lín h¬n rÊt nhiÒu v× ph¶i söa ch÷a lín hoÆc x©y dùng l¹i. 1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« ’WB: ®· −íc tÝnh ph¶i cÇn 90 tû USD lμ Ýt nhÊt ®Ó ®ñ chi phÝ cho söa ch÷a vμ gi÷ g×n ®−îc hÖ thèng ®−êng « t« cña 85 n−íc ®· vay nî cña WB ®Ó lμm ®−êng (1.000.000 km ®−êng nhùa vμ 800.000 km ®−êng ch−a ®−îc xö lý b»ng nhùa - 1985). Trong ®ã: ¾ 1/4 c¸c tuyÕn ®−êng nhùa vμ 1/3 c¸c tuyÕn ®−êng ch−a ®−îc xö lý b»ng nhùa ph¶i x©y dùng l¹i cÇn 45 tû USD trong khi ®ã nÕu ®−îc ch¨m sãc ®Þnh kú chu ®¸o sÏ ph¶i chi Ýt ®i tõ 3-5 lÇn (kho¶ng12 tû USD) mμ l¹i cßn ng¨n chÆn ®−îc sù lªn gi¸ cña viÖc khai th¸c xe cé; ¾ 30% c¸c tuyÕn ®−êng nhùa cña c¸c n−íc kÓ trªn cÇn ph¶i ®−îc t¨ng c−êng ngay hoÆc trong vßng nh÷ng n¨m rÊt gÇn ®©y. Chi phÝ tÝch dån l¹i lμ 40 ®Õn 45 tû USD.  NÕu lμm tèt c«ng t¸c BDSC sÏ gi¶m ®−îc chi phÝ, ngoμi ra nÕu kh«ng c¶i tiÕn c¸ch qu¶n lý nh÷ng hÖ thèng ®−êng th× cuèi cïng chi phÝ kh«i phôc l¹i sÏ t¨ng lªn gÊp 2-3lÇn, vμ chi phÝ mμ nh÷ng ng−êi sö dông ®−êng ph¶i tr¶ cã thÓ t¨ng thªm h¬n nhiÒu. 1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« ’ Nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c«ng t¸c qu¶n lý, BDSC ®−êng « t« cã nh÷ng t¸c h¹i nghiªm träng h¬n nh÷ng khiÕm khuyÕt cña c¸c lÜnh vùc kh¸c v× ba lý do: ™ Tèn phÝ vμ nhu cÇu vÒ tμi chÝnh rÊt lín. Ngoμi ra, nh÷ng tæn phÝ mμ ngμnh qu¶n lý ®−êng s¸ ph¶i g¸nh chÞu kh«ng thÊm vμo ®©u so víi tæn thÊt chung tæng céng. ™ Sù suy gi¶m chÊt l−îng cña ®−êng « t« t¨ng tèc ®é theo thêi gian. HiÖn t−îng nμy lμm cho ng−êi ta ch−a kÞp nhËn thøc ®−îc sù cÇn thiÕt cña mét ®ît b¶o d−ìng söa ch÷a th× t×nh tr¹ng chÊt l−îng ®· suy gi¶m râ rÖt tíi møc ®ßi hái ph¶i kh«i phôc l¹i hoÆc lμm l¹i ®−êng víi tæn phÝ lín h¬n nhiÒu. ™ Nh÷ng ®¬n vÞ qu¶n lý ®−êng « t« th−êng kh«ng ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶ cña viÖc BDSC lμm cßn thiÕu sãt do kh«ng ph¶i chÞu søc Ðp tõ phÝa c¸c tæ chøc x· héi ®ßi hái ph¶i c¶i thiÖn t×nh h×nh ®−êng s¸. Cho nªn ë nhiÒu n−íc nhiÖm vô DTBD kh«ng ®−îc chiÕm mét thø bËc cao trong c¸c môc tiªu cña ng©n s¸ch. 1.1. Sù cÇn thiÕt vμ tÇm quan träng cña b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« ’ C«ng tr×nh nghiªn cøu nμy cña WB cho thÊy mét bøc tranh bi th¶m vÒ nh÷ng hËu qu¶ cña viÖc xem nhÑ vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý, BDSC ®−êng « t«. ë mét sè n−íc ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay ®ang t¸i diÔn c¸i vßng luÈn quÈn sau: ™Nhê vèn vay n−íc ngoμi ®Ó lμmmíi; ™ §Ó chÊt l−îng suy gi¶m ®Õn møc h− háng trÇm träng v× thiÕu sù b¶o d−ìng söa ch÷a cÇn thiÕt; ™ L¹i ph¶i lμm l¹i hÕt søc tèn kÐm nhê vμo vèn n−íc ngoμi.  Nh− vËy, ®iÒu quan träng ®−îc ®óc rót ra lμ cÇn ph¶i ph¸ vì c¸i vßng luÈn quÈn nguy h¹i nμy vμ ph¶i dμnh nh÷ng sù quan t©m, nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó BDSC hÖ thèng ®−êng « t« cña m×nh mét c¸ch ®óng ®¾n. 1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam - Quèc lé 17.295km chiÕm tû lÖ 7,70% - Đ−êng tØnh 21.840km chiÕm tû lÖ 9,73% - Đ−êng huyÖn 45.250km chiÕm tû lÖ 20,16% - Đ−êng x· 124.994km chiÕm tû lÖ 55,68% - Đ−êng ®« thÞ 7.476km chiÕm tû lÖ 3,33% - Đ−êng chuyªn dïng 7.627km chiÕm tû lÖ 3,40% 1. KÕt cÊu h¹ tÇng ®−êng bé: VM¹ng l−íi ®−êng bé: ™ Tæng chiÒu dμi lμ 224.482km, ®−îc ph©n bè t−¬ng ®èi hîp lý trªn toμn l·nh thæ. MËt ®é so víi diÖn tÝch vμ d©n sè xÊp xØ 24,06km/100km2 vμ 1,00km/1000d©n (kh«ng kÓ hÖ thèng ®−êng x· vμ ®−êng chuyªn dïng); mËt ®é hÖ thèng quèc lé kho¶ng 4,78km/100km2 vμ 0,20km/1000d©n. ™M¹ng l−íi giao th«ng ®−êng bé chia thμnh 6 hÖ thèng: 1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam Trong ®ã Vèn söa chữa ®−êng béso víi Söa chữa ®−êng béX©y dùng c¬ bản Thùc tÕ cÊp Nhu cÇu vèn 1996 13.510 2.336,8 1.877,1 459,7 950 19,7 48,4 1997 14.651 3.640,8 3.161,5 479,3 1000 13,2 47,9 1998 14.920 3.311,5 2.796,5 515 1300 15,6 40 1999 15.250 4796,8 3.316,8 480 1400 10 34,3 2000 15.425 7.361,8 6.896,8 465 1400 6,3 33 2001 15.425 8.614,2 8.104,2 510 1400 5,9 36,4 2002 15.824 599,6 1420 42,2 Tæng sè vèn ®−êng bé, % Nhu cÇu vèn, % Năm KH Tæng chiÒu dμi QL,km Tæng vèn ®−êng bé 2. Qu¶n lý, b¶o tr× ®−êng bé: ™§Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng hÖ thèng quèc lé kh«ng bÞ xuèng cÊp, hμng n¨m nhu cÇu vèn cÇn ®Çu t− cho qu¶n lý, b¶o tr× kho¶ng 1300 ®Õn 1500 tû VN§. Thùc tÕ, trong nh÷ng n¨m qua nguån vèn dμnh cho c«ng t¸c nμy rÊt h¹n chÕ, so víi nhu cÇu chØ ®¹t trung b×nh kho¶ng 40%. 3. HiÖn tr¹ng m¹ng l−íi ®−êng bé: Ph©n lo¹i ®−êng theo tiªu chÝ kÕt cÊu mÆt ®−êng: 1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam KÕt cÊu mÆt ®−êng Bªt«ng xi măng Bªt«ng nhùa и dăm nhùa CÊp phèi, ®¸ dăm Đ−êng ®Êt Km % Km % Km % Km % Km % 1 QL 17295 78 0,45 5369 31,04 7783 45 2999 17,34 1066 6,16 2 ĐT 21840 141 0,65 2204 10,09 11505 52,68 4345 19,89 3645 16,69 3 ĐH 45250 1146 2,53 1328 2,93 6742 14,90 20057 44,32 15977 35,31 4 ĐX 124994 8185 6,55 611 0,49 6244 5,00 2007 1,61 107947 86,36 5 Đ ĐT 7476 342 4,57 2241 29,98 3647 48,78 1246 16,67 0 0,00 6 ĐCD 7627 848 11,12 342 4,48 2357 30,90 3600 47,20 480 6,31 Céng 224482 10740 4,78 12095 5,39 38278 17,05 34254 15,26 129115 57,52 ChiÒu dμi,km T T Tªn hÖ thèng 3. HiÖn tr¹ng m¹ng l−íi ®−êng bé: 1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam Ph©n lo¹i theo cÊp kü thuËt : + §−êng cao tèc: §ang cã kÕ ho¹ch x©y dùng. + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp I, II: 2,17% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp III: 30,4% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp IV: 20,3% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp V: 30,8% + ChiÒu dμi c¸c tuyÕn ®¹t cÊp VI: 16,3% 1.2. HiÖn tr¹ng giao th«ng vËn t¶i ®−êng bé ViÖt Nam Trong ®ã Đ−êng s¾t Đ−êng bé Đ−êng s«ng Khèi l−îng % Khèi l−îng % Khèi l−îng % 1996 607,4 8,5 1,40 482,6 79,45 116,3 19,15 1997 652,7 9,3 1,42 519,3 79,56 124,1 19,01 1998 691,3 9,7 1,40 554,5 80,21 127,1 18,39 1999 727,4 9,3 1,28 592,4 81,44 125,7 17,28 2000 761,7 9,8 1,29 625,4 82,11 126,5 16,61 2001 805,2 10,6 1,32 660,7 82,05 133,9 16,63 2002 833,9 10,8 1,30 689,1 82,64 134 16,07 Năm Tæng sè(triệu HK) 4. VËn t¶i ®−êng bé: ™ KL vËn chuyÓn: hμnh kh¸ch chiÕm kho¶ng 80%, hμng hãa chiÕm kho¶ng 60% so víi c¸c lo¹i ph−¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c. ™ Khèi l−îng vËn chuyÓn hμnh kh¸ch: 1.3. Ph©n lo¹i c«ng t¸c b¶o d−ìng söa ch÷a ®−êng « t« C¸ch thø nhÊt BDSC th−êng xuyªn: ch¨m sãc, gi÷ g×n ®Ò phßng h− háng vμ söa ch÷a c¸c h− háng nhá nh»m duy tr× t×nh tr¹ng tèt s½n cña con ®−êng, lo¹i c«ng t¸c nμy ph¶i lμm mét hoÆc nhiÒu lÇn trong mét n¨m. BDSC ®Þnh kú: gåm nh÷ng nhiÖm vô quan träng h¬n ph¶i lμm víi nh÷ng kho¶ng c¸ch thêi gian 4, 5 n¨m hay h¬n n÷a. Bao gåm BDSC: lμ nh÷ng sù can thiÖp söa ch÷a cã môc ®Ých kh¾c phôc mét t×nh tr¹ng thiÕu kÐm vÒ kÕt cÊu hay vÒ bÒ mÆt, sau khi ®· thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng h− háng quan träng. V¸ æ gμ lμ lo¹i c«ng viÖc ®iÓn h×nh cho c«ng t¸c b¶o d−ìng söa ch÷a. BDDP: lμ nh÷ng sù can thiÖp dù phßng cã môc ®Ých, mét mÆt tr¸nh sù ph¸ háng chÊt l−îng KCM§, ®Ó chuÈn bÞ dù phßng cho M§ ph¶i chÞu mét c−êng ®é vËn chuyÓn cao h¬n cã thÓ dù ®o¸n tr−íc ®−îc, mÆt kh¸c ®Ó duy tr× mét c¸ch hÇu nh− liªn tôc mét tr×nh ®é phôc vô ªm thuËn nhÊt ®Þnh.C¸ch thø hai VÒ ®Çu ch−¬ng