Kỷ yếu hội thảo khoa học Phát triển xã hội học công ở Việt Nam

KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM Kỷ niệm 10 NĂM NGÀY XÃ HỘI HỌC NAM BỘ (2008-2018) & 20 NĂM THÀNH LẬP KHOA XÃ HỘI HỌC TRƯỜNG ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM (1998-2018) Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 21 tháng 12 năm 2018 HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 1 LỜI NÓI ĐẦU “Ngày Xã hội học Nam Bộ” là sự kiện thƣờng niên của Hội Xã hội học phía Nam, đƣợc tổ chức lần đầu tại Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ vào năm 2008. Từ đó đến nay, sự kiện này đã lần lƣợt tổ chức tại: Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM (2009, 2014), Trƣờng Đại học Bình Dƣơng (2011), Trƣờng Đại học Tôn Đức Thắng (2013), Trƣờng Đại học Đà Lạt (2016) và Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ (2017). “Ngày Xã hội học Nam Bộ” đã nhận đƣợc sự tham gia đông đảo của các đơn vị nghiên cứu và đào tạo xã hội học cũng nhƣ các Chi hội Hội Xã hội học tại khu vực phía Nam. Năm 2018 là dấu mốc quan trọng tròn 20 năm thành lập Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM, và cũng là thời khắc đánh dấu 10 năm của “Ngày Xã hội học Nam Bộ”. Để kỷ niệm hai sự kiện quan trọng này, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM và Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ đồng phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Phát triển Xã hội học công ở Việt Nam”. Hội thảo nhằm tạo ra diễn đàn cho các nhà nghiên cứu, cũng nhƣ sinh viên, các nhà hoạt động thực tiễn, các tổ chức xã hội và công chúng về các lĩnh vực liên quan, chia sẻ kết quả nghiên cứu, trình bày quan điểm của mình. Hội thảo cũng nhằm thảo luận để khơi gợi các ý tƣởng nghiên cứu mới trong lĩnh vực xã hội học, tăng cƣờng hơn nữa sự hợp tác và trao đổi trong cộng đồng nghiên cứu, giảng dạy và hoạt động xã hội học. Ban Tổ chức đã nhận đƣợc 23 bài viết của các giảng viên, nhà nghiên cứu đến từ các Trƣờng Đại học, Viện nghiên cứu. Nội dung bài viết đề cập đến nhiều vấn đề trong nghiên cứu, đào tạo Xã hội học trong bối cảnh kinh tế - xã hội và hội nhập toàn cầu hiện nay. Tập kỷ yếu đƣợc chia làm hai chủ đề lớn: (1) Lý thuyết Xã hội học và các vấn đề xã hội và (2) Lao động, việc làm và di cư. Ban Biên tập đã cố gắng biên tập và sắp xếp nội dung các bài viết nhƣng không thể tránh khỏi thiếu sót. Với vai trò cầu nối và gắn kết các cá nhân, đơn vị, tổ chức và cộng đồng Xã hội học, chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng: Hội thảo này là diễn đàn mở để mọi ngƣời sẻ chia và trình bày các kết quả nghiên cứu của mình. Do đó, tất cả các ý kiến và quan điểm của Quý vị đều đƣợc tôn trọng và ghi nhận. Chúng tôi rất mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của Quý vị để công tác tổ chức và biên tập nội dung hoàn thiện hơn. Thƣ từ đóng góp xin gửi về Ban Tổ chức Ngày hội Xã hội học Nam Bộ 2018 qua email: ngayxhhnb2018@hcmussh.edu.vn. BAN BIÊN TẬP HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 2 MỤC LỤC PHẦN I: LÝ THUYẾT XÃ HỘI HỌC VÀ CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI 1. XÃ HỘI HỌC CÔNG CỘNG: MỘT HƢỚNG NGHIÊN CỨU XÃ HỘI HỌC HƠN LÀ MỘT PHƢƠNG PHÁP, HAY TẬP HỢP CÁC LÝ THUYẾT .............................................. 6 ThS. Tạ Xuân Hoài 2. PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC TRONG KHU VỰC NHÀ NƢỚC: PHÁC THẢO VỀ CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC ĐẶT RA TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ .............. 15 PGS. TS. Nguyễn Đức Chiện 3. ĐẨY MẠNH ĐÀO TẠO VÀ NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG XÃ HỘI HỌC CHUYÊN NGÀNH GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN KHOA HỌC XÃ HỘI (TRƢỜNG HỢP VÙNG NAM BỘ - VIỆT NAM)............................................................................................................... 22 PGS. TS Huỳnh Quốc Thắng 4. XÃ HỘI HỌC Ở TRUNG QUỐC TRƢỚC 1949 ......................................................... 29 GS. TS. Bùi Thế Cƣờng 5. MƢỜI LĂM LUẬN ĐỀ VỀ NGHIÊN CỨU XUYÊN NGÀNH CỦA GERTRUDE HIRSCH HADORN VÀ CỘNG SỰ ................................................................................... 46 GS. TS. Bùi Thế Cƣờng 6. KHÁI NIỆM CỘNG ĐỒNG ĐÔ THỊ: CẤU TRÚC, MẠNG LƢỚI VÀ SỰ KIẾN TẠO BIỂU TƢỢNG.................................................................................................................... 50 ThS. Đỗ Hồng Quân 7. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ VAI TRÒ CỦA CHA MẸ TRONG VIỆC GIÁO DỤC CON TỪ 0 ĐẾN 6 TUỔI ........................................................................................... 63 TS. Phạm Thị Thúy 8. NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƢỢNG CAO TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY ................................................................................................................................... 75 ThS. Nguyễn Quang Giải, ThS. Nguyễn Phƣơng Cƣờng 9. VAI TRÒ CỦA INTERNET ĐỐI VỚI SỰ LỰA CHỌN NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TP. HỒ CHÍ MINH VÀ THÀNH PHỐ BIÊN HÒA, TỈNH ĐỒNG NAI .................................................................................................... 84 TS. Thái Huỳnh Anh Chi, ThS. Trần Thị Thanh Lan, ThS. Đỗ Hồng Quân 10. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN SỰ HÀI LÒNG CỦA CÔNG DÂN VỀ GIẢI QUYẾT CÁC THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI CƠ SỞ (NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP QUẬN ĐỐNG ĐA - HÀ NỘI) ......................................................................................... 100 ThS. Nguyễn Chu Du 11. GIÀ HÓA DÂN SỐ: MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA VỚI CHÍNH SÁCH BẢO HIỂM XÃ HỘI VÀ CHÍNH SÁCH HƢU TRÍ................................................................................... 111 ThS. Nguyễn Thị Hồng HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 3 12. CHĂM SÓC NGƢỜI CAO TUỔI TRONG TIẾN TRÌNH GIÀ HOÁ DÂN SỐ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.......................................................................................... 121 ThS. Lê Văn Thành 13. ĐẶC ĐIỂM LỐI SỐNG QUẦN CƢ VÀ TƢƠNG TRỢ LẪN NHAU CỦA CỘNG ĐỒNG NGƢỜI HOA Ở BÌNH DƢƠNG NHÌN TỪ GÓC ĐỘ KINH TẾ VÀ VĂN HÓA . 132 ThS. Đào Vĩnh Hợp, ThS. Võ Thị Ánh Tuyết 14. GIẢI PHÁP SINH KẾ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP BỀN VỮNG TRONG CÁC TIỂU VÙNG ĐBSCL VÀ CÁC VẤN ĐỀ XÃ HỘI.......................................................... 146 TS. Trần Thị Phụng Hà PHẦN II: LAO ĐỘNG, VIỆC LÀM VÀ DI CƯ 15. LAO ĐỘNG NỮ VÀ NGHÈO ĐÔ THỊ TRONG NỀN KINH TẾ PHI CHÍNH QUY 152 ThS. Dƣơng Trƣờng Phúc 16. IDENTIFYING SOME FORMS OF VIOLENCE TOWARDS FEMALE DOMESTIC WORKERS IN HO CHI MINH CITY NOWADAYS ...................................................... 164 Cao Thanh Tam, M.A. 17. ĐA DẠNG GIỚI TRONG CHUYỂN ĐỔI VIỆC LÀM CỦA THỊ TRƢỜNG LAO ĐỘNG NHẬP CƢ TẠI ĐÀ LẠT ...................................................................................... 177 TS. Vũ Thị Thùy Dung 18. HÀI LÒNG VỚI VIỆC LÀM Ở CÁC GIAI CẤP TRUNG LƢU THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................................................................................... 187 GS. TS. Bùi Thế Cƣờng 19. HỖ TRỢ SINH KẾ ĐỐI VỚI LAO ĐỘNG KHMER NHẬP CƢ Ở BÌNH DƢƠNG TỪ MỘT PHÂN TÍCH ĐỊNH LƢỢNG .................................................................................. 199 ThS. Lê Anh Vũ 20. TÁC ĐỘNG CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG ĐẾN CÔNG NHÂN LAO ĐỘNG TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP – CÁCH MẠNG 4.0 ....................................................... 212 PGS.TS Hoàng Thị Nga 21. SỰ TRỞ VỀ CỦA NHỮNG CÔ DÂU VIỆT VÀ NHỮNG NGƢỜI CON LAI ......... 218 TS. Nguyễn Nữ Nguyệt Anh, PGS. TS. Nguyễn Thị Hồng Xoan 22. LAO ĐỘNG DI CƢ TỰ DO TRONG KHU VỰC ASEAN: NGHIÊN CỨU TRƢỜNG HỢP LAO ĐỘNG VIỆT NAM TẠI THÁI LAN .............................................................. 231 ThS. Nguyễn Xuân Anh 23. FAMILY AND MIGRATION AMONG FACTORY WORKERS IN CHINA AND VIETNAM ....................................................................................................................... 243 Prof. Kaxton Siu, Prof. Jonathan Unger HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 4 CHƯƠNG TRÌNH Ngày 21/12/2018  Hoạt động chính: Ngày Xã hội học Nam Bộ 2018 (Hội thảo khoa học “Phát triển Xã hội học công ở Việt Nam”)  Địa điểm: Hội trƣờng D, 10-12 Đinh Tiên Hoàng, P. Bến Nghé, Q.1, TP. HCM  Thời gian: 07:30 - 17:00 07:30 - 08:00: Đăng ký 08:00 - 09:00: Khai mạc và Phiên toàn thể 09:00 - 11:45: Phiên tiểu ban 11:45 - 12:00: Bế mạc 12:00 - 13:30: Nghỉ trƣa 13:30 - 17:00: Tọa đàm Biến đổi khí hậu Ngày 22/12/2018  Hoạt động chính: Chƣơng trình Kỷ niệm 20 năm thành lập Khoa Xã hội học  Địa điểm: Hội trƣờng D và khuôn viên sân nhà B, 10-12 Đinh Tiên Hoàng, P. Bến Nghé, Q.1, TP. HCM  Thời gian: 08:00 - 21:00 Phần Lễ: 08:00 - 11:00 (Hội trƣờng D) Phần Hội: 11:00 - 21:00 (khuôn viên sân nhà B) HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 5 THÀNH PHẦN TỔ CHỨC HỘI THẢO Ban Chỉ đạo: 1. PGS. TS Ngô Thị Phƣơng Lan - Hiệu trƣởng, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Trƣởng ban 2. PGS. TS Lê Thanh Sang - Viện trƣởng, Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ - Đồng Trƣởng ban Ban Tổ chức: 1. PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Xoan - Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Trƣởng ban 2. GS. TS Bùi Thế Cƣờng - Uỷ viên, Hội đồng biên tập Tạp chí Khoa học Xã hội TP. HCM – Đồng Trƣởng ban 3. TS. Trần Anh Tiến - Trƣởng phòng, Phòng QLKH-DA, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 4. TS. Nguyễn Nữ Nguyệt Anh - Phó Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 5. ThS. Phạm Thị Thùy Trang - Phó Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 6. ThS. Cao Thanh Tâm - Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên Ban Biên tập: 1. PGS. TS Nguyễn Thị Hồng Xoan - Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Trƣởng ban; 2. GS. TS Bùi Thế Cƣờng - Uỷ viên, Hội đồng biên tập Tạp chí Khoa học Xã hội TP. HCM - Đồng Trƣởng ban; 3. TS. Nguyễn Nữ Nguyệt Anh - Phó Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên; 4. ThS. Phạm Thị Thùy Trang - Phó Trƣởng khoa, Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 5. ThS. Cao Thanh Tâm - Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 6. ThS. Trịnh Thị Nhài - Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên 7. ThS. Ngô Trà My - Khoa Xã hội học, Trƣờng ĐH KHXH&NV, ĐHQG TP. HCM - Thành viên HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 6 XÃ HỘI HỌC CÔNG CỘNG: MỘT HƢỚNG NGHIÊN CỨU XÃ HỘI HỌC HƠN LÀ MỘT PHƢƠNG PHÁP, HAY TẬP HỢP CÁC LÝ THUYẾT ThS. Tạ Xuân Hoài Khoa Khoa học xã hội và Nhân văn, Trƣờng Đại học Tôn Đức Thắng Email: taxuanhoai@tdt.edu.vn Tóm tắt: Bài viết này thảo luận về xã hội học công cộng, đây là một chương trình nghị sự đã và đang được tranh luận chưa hoàn thành. Các nhà xã hội học cho rằng, để xã hội học công cộng tồn tại như một chuyên ngành xã hội hội học, điều quan trọng cần phải làm rõ tính khoa học của nó với các hình thức phù hợp khoa học, cố gắng vượt qua những lợi ích của chính nó. Nội dung bài viết này dựa vào những công trình nghiên cứu của các nhà xã hội học Mỹ - Hiệp hội Xã hội học Hoa Kỳ có nhiều đóng góp cho cuộc tranh luận công khai thực sự về nội dung này – Những quan điểm về xã hội học công cộng của Ben Agger, Theda Skocpol và Michael Burawoy được sử dụng nhằm để phân tích phù hợp với bản chất của tên gọi “Xã hội học công cộng” - “Public Sociology”, cũng như sự cần thiết của hướng nghiên cứu xã hội học công cộng là một hướng nghiên cứu xã hội học hơn là một phương pháp, hay tập hợp các lý thuyết. Từ khóa: xã hội học chuyên biệt, xã hội học phê phán, xã hội học chính sách và xã hội học công cộng, công chúng. 1. Dẫn nhập Trong thập niên trƣớc, các cuộc tranh luận về xã hội học công cộng đã đƣa ra những câu hỏi liên quan đến việc bổ sung mục đích nghiên cứu của xã hội học. Xã hội học công cộng đặt ra câu hỏi về xã hội học là gì và mục tiêu nghiên cứu cần có của nó là gì(1). Thực ra, các cuộc tranh luận nhƣ vậy có một lịch sử lâu dài trong xã hội học Mỹ và trong khoa học xã hội Mỹ nói chung. Chẳng hạn, nhà sử học Mark C. Smith đã điều tra các cuộc tranh luận trƣớc đây về mục đích của khoa học xã hội trong cuốn sách khoa học xã hội của ông: “Social Science in the Crucible: The American Debate over Objectivity and Purpose, 1918 - 1941” (1994), trong khi Stephen P. Turner và Jonathan H. Turner tranh luận trong cuốn sách của họ: “The Impossible Science: An Institutional Analysis of American Sociology” (1990), cho rằng nghiên cứu xã hội học với mục đích thông qua sự phụ thuộc vào công chúng bên ngoài, đã dẫn đến sự hạn chế tiềm năng xã hội học(2). Những cuộc tranh luận về xã hội học công cộng đã và đang tạo ra những kết quả sâu sắc đối với nghiên cứu, giảng dạy và làm xã hội học, đã bắt đầu với một vài thay đổi định hƣớng lại chƣơng trình đào tạo để trong đó bao gồm các hƣớng nghiên cứu xã hội học công cộng, cũng nhƣ làm rõ hơn vai trò của xã hội học trong đời sống công cộng, trong việc cung cấp thông tin hữu ích, chính xác và khoa học nghiêm ngặt cho các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo cộng đồng (Burawoy, 2005). HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 7 Cho đến nay, chƣa có định nghĩa nào về xã hội học công cộng một cách thống nhất, mặc dù thuật ngữ xã hội học công cộng - “public sociology” - lần đầu tiên đƣợc Herbert Gans giới thiệu trong "Sociology in America: The Discipline and the Public” của ông tại Hiệp hội Xã hội học Mỹ (American Sociological Association – ASA) vào năm 1988. Diễn văn này là tập hợp các nghiên cứu của các nhà xã hội học công cộng, nhƣ nhà xã hội học David Riesman, Robert Bellah. Đến năm 2000, nhà xã hội học Ben Agger cho xuất bản công trình “Public Sociology: From Social Facts to Literary Acts”, đƣợc xem là công trình về xã hội học công cộng đầu tiên và Ben Agger gọi xã hội học công cộng là xã hội học giải quyết các vấn đề công cộng lớn của xã hội. Tuy nhiên, sau cuộc họp thƣờng niên của Hiệp hội Xã hội học Hoa Kỳ (ASA) vào năm 2004, tại đó Michael Burawoy đã đƣa ra quan điểm về xã hội học công cộng đƣợc giới thiệu trong bài diễn văn của ông, cung cấp một tóm tắt ngắn gọn về thuật ngữ xã hội học công cộng. "Phản ánh tâm thế của xã hội, xã hội học công cộng phải chỉ ra, thúc đẩy và thông báo tranh luận công khai về sự bất bình đẳng và phân biệt chủng tộc, các chế độ giới tính mới, suy thoái môi trường, trào lưu thị trường, bạo lực của chính phủ hoặc phi chính phủ”(3). M. Burawoy tin rằng thế giới cần xã hội học công cộng. M. Burawoy và những ngƣời ủng hộ xã hội học công cộng khác khuyến khích xã hội học công cộng phấn đấu mang lại những đối thoại giữa nhà xã hội học và các (loại) công chúng ngoài các viện, trƣờng đại học nghiên cứu, một sự đối thoại mà trong đó cả hai bên có thể nâng cao sự hiểu biết của mình về những vấn đề công cộng. Chúng bao gồm những cuộc tranh luận về chính sách công, hoạt động chính trị, mục đích của phong trào xã hội và các thể chế của xã hội dân sự. Nếu xã hội học công cộng đƣợc coi là "chuyển thể" trong ngành xã hội học, thì đó chính là mục tiêu khôi phục lại nguyên tắc xã hội học bằng cách vận dụng các phƣơng pháp thực nghiệm và hiểu biết lý thuyết để tìm ra những gì xã hội có thể đƣợc. Xã hội học công cộng có lẽ đƣợc hiểu rõ nhất là một hƣớng nghiên cứu xã hội học hơn là một phƣơng pháp, hay tập hợp các lý thuyết(4). Theo M. Burawoy việc xác định và làm rõ sự khác biệt của bốn loại kiến thức xã hội học: xã hội học chuyên nghiệp, xã hội học chính sách, xã hội học phê bình và xã hội học công cộng sẽ phân biệt đƣợc xã hội học công cộng nhƣ là một hƣớng nghiên cứu của xã hội học, nó rộng lớn hơn nhấn mạnh việc mở rộng thêm ranh giới chuyên ngành xã hội học. 2. Xã hội học công cộng trong nghiên cứu xã hội học Công việc của các nhà xã hội học từ cổ điển đến đƣơng đại, thƣờng chia ra làm hai lĩnh vực nghiên cứu: xã hội học ứng dụng và xã hội học hàn lâm. Xã hội học ứng dụng hay còn đƣợc gọi là xã hội học thực hành, đã đề cập đến hoạt động lao động của các nhà xã hội học can thiệp vào đối tƣợng nghiên cứu, bằng cách sử dụng kiến thức xã hội học trong một môi trƣờng cụ thể. Các nhà xã hội học ứng dụng hoạt động trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu khác nhau, bao gồm các trƣờng đại học, chính phủ và các tổ chức tƣ nhân. Xã hội học ứng dụng sử dụng lý thuyết xã hội và các phƣơng pháp nghiên cứu xã HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 8 hội với mục đích “tạo ra thay đổi xã hội tích cực thông qua can thiệp tích cực” (Bruhn, 1999, 1). Cụ thể hơn, xã hội học ứng dụng có thể đƣợc xem nhƣ là phần vận dụng của lý thuyết xã hội học chuyển thể thành thực tiễn cho các đối tƣợng nghiên cứu của nó. Các nhà xã hội học ứng dụng có vai trò mô tả cách thức sử dụng kiến thức xã hội học trong việc trả lời các câu hỏi nghiên cứu, hoặc các vấn đề đƣợc xác định bởi các nhóm lợi ích cụ thể, chứ không phải để trả lời các câu hỏi của các nhà nghiên cứu (Steele và Price, 2007, 4). Nghiên cứu ứng dụng đôi khi đƣợc tiến hành trong một môi trƣờng đa lĩnh vực và phối hợp với các tổ chức khác nhau, bao gồm các dịch vụ cộng đồng, các nhóm xã hội, các tổ chức xã hội và đôi khi hợp tác với các trƣờng đại học. Xã hội học ứng dụng sử dụng kết quả nghiên cứu của mình để giúp cộng đồng giải quyết các vấn đề hàng ngày. Chẳng hạn nhƣ cải thiện trật tự cộng đồng và phòng chống tội phạm, mô tả thực trạng và cải thiện tình trạng ma túy, đánh giá nhu cầu của các khu vực nông thôn – đô thị, phát triển năng lực của hệ thống giáo dục, hoặc thúc đẩy sự phát triển tình trạng nhà ở, các nguồn lực liên quan đến mƣu sinh và mô thức sống của cộng đồng. Xã hội học hàn lâm khác với xã hội học ứng dụng, vì xã hội học hàn lâm trong đó các nhà xã hội học làm việc trong môi trƣờng học tập nhƣ trƣờng đại học với giảng dạy và định hƣớng nghiên cứu thuần túy. Mặc dù có một số nguồn gốc phổ biến, thực hành xã hội học hoàn toàn khác biệt với công việc xã hội. Hiện nay, một số lƣợng ngày càng tăng của các trƣờng đại học đang cố gắng để giảng dạy chƣơng trình đào tạo xã hội học thực tế theo cách này. Các khóa học xã hội học hàn lâm cung cấp cho sinh viên những kỹ năng để có thể làm việc hiệu quả với từng đối tƣợng nghiên cứu, cung cấp kiến thức hữu ích cho nghề nghiệp nhƣ hỗ trợ nạn nhân và phục hồi ma túy và dạy học sinh cách tích hợp kiến thức xã hội với các lĩnh vực khác mà họ có thể đi vào nhƣ liệu pháp hôn nhân và gia đình và các công việc xã hội. Nguyên tắc xã hội học là năng động và luôn thay đổi và có một lịch sử lâu dài về việc kết hợp những hiểu biết về lý thuyết mới và phƣơng pháp thực nghiệm vào các phân tích các hiện tƣợng nghiên cứu của nó(5). Thật vậy, xã hội học đã phát triển từ các quá trình nghiên cứu thích ứng với vấn đề nghiên cứu về sự thống trị và phong trào lao động; các khái niệm về lý thuyết phân tầng đã chuyển từ nghiên cứu về tính di động trong một hệ thống phân tầng của uy tín nghề nghiệp, để xem xét việc thay đổi cấu trúc bất bình đẳng xã hội, chủng tộc và giới tính; xã hội học chủng tộc đã chuyển từ các lý thuyết về đồng hóa, sang nền kinh tế chính trị, để nghiên cứu về các chủng tộc; và lý thuyết xã hội đã đƣa ra những cách giải thích căn bản về các hiện tƣợng xã hội trên đƣờng dẫn đến kiến thức xã hội hoàn toàn mở hơn. Đáp ứng khoảng cách ngày càng tăng giữa các đặc điểm xã hội học và thế giới hiện nay, đó cũng chính là thách thức của xã hội học công cộng nghiên cứu làm sao thu hút nhiều công chúng bằng nhiều phƣơng cách, thƣờng với mục tiêu trao quyền cho công chúng bị thiệt thòi (Burawoy, 2005). Bằng cách này, các nhà xã hội học Mỹ những năm gần đây đã và đang làm cho xã hội học công cộng trở thành một hƣớng nghiên cứu có thể đƣợc công nhận và hợp pháp. Theo đó, họ đã chỉ ra sự phân chia lao động xã hội học, trong đó xã hội học HỘI THẢO KHOA HỌC “PHÁT TRIỂN XÃ HỘI HỌC CÔNG Ở VIỆT NAM” 9 công cộng là một phần của nghiên cứu xã hội học rộng lớn, bao gồm xã hội học chuyên biệt, xã hội học phê phán, xã hội học chính sách và xã hội học công cộng. Xã hội học chính sách Đầu tiên cần p