Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã mang lại một sự đổi mới toàn diện trên
mọi lĩnh vực. Chuyển đổi nền kinh tế nước ta từ kế hoạch tập trung quan liêu bao cấp
sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã đánh dấu bước ngặt quan trọng của nền kinh tế đất
nước, từng bước đưa nước ta hoà nhập vào nền kinh tế thế giới bằng các quan hệ kinh
tế đối ngoại nói chung và các quan hệ thương mại nói riêng ngày càng phong phú và
đa dạng. Đảng và Nhà nước ta đã nhận định rằng việc tham gia các quan hệ mua bán
quốc tế là “nhằm giới thiệu, thúc đẩy khai thác tiềm năng và thế mạnh của đất nước
trên cơ sở đó tiến hành phân công lại lao động xã hội. Khai thác mọi tiềm năng để sản
xuất sản phẩ m xuất khẩu, đồng thời thông qua hoạt động nhập khẩu để tranh thủ khai
thác được thế mạnh về vốn, công nghệ của nước ngoài cho phù hợp với điều kiện,
hoàn cảnh của nước ta để thúc đẩy quá trình tái sản xuất, tiêu dùng phát triển kịp thời
với tiến trình chung của nhân loại.
Nhập khẩu có vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế của nước ta
hiện nay. Nhập khẩu tác động một cách trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời
sống trong nước. Nhập khẩu bổ sung các hàng hoá trong nước không sản xuất được
hoặc không đủ đáp ứng nhu cầu về nhập khẩu để thay thế những hàng hoá mà nếu
sản xuất trong nước sẽ không có lợi bằng nhập khẩu. Nhập khẩu tạo điều kiện thúc
đẩy nhanh chóng quá trình xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, chuyển dich cơ cấu kinh
tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá đảm bảo kinh tế phát triển cân đối; thúc
đẩy xuất khẩu, tạo đầu vào cho sản xuất hàng hoá.
Qua thời gian thực tập tại công ty kinh doanh và sản xuất vật tư hàng hoá, bằng
những kiến thức đã học được kết hợp với việc khảo sát tình hình nhập khẩu của công
ty em đã chon đề tài “Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhập khẩu của
công ty kinh doanh và sản xuất vật tư hàng hoá MATECO”làm đề tài nghiên cứu.
Đề tài này chỉ xoay quanh vấn đề về hoạt động nhập khẩu ở công ty diễ n ra như thế
nào và những biện pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động nhập khẩu.
Nội dung của đề tài gồm 3 chương:
Chương I: Lý luận chung về hoạt động nhập khẩu hàng hoá
Chương II: thực trạng nhập khẩu hàng hoá ở Công ty CENTRIMEX -Chi
nhánh Hà Nội
Chương III: Những giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện hoạt động nhập khẩu
của Công ty CENTRIMEX -Chi nhánh Hà Nội
79 trang |
Chia sẻ: nhungnt | Lượt xem: 1896 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhập khẩu của công ty kinh doanh và sản xuất vật tư hàng hoá MATECO, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
------
Luận văn
Thực trạng và một số
giải pháp nhằm thúc đẩy
hoạt động nhập khẩu
của công ty kinh doanh
và sản xuất vật tư hàng
hoá MATECO
1
2
LỜI NÓI ĐẦU
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã mang lại một sự đổi mới toàn diện trên
mọi lĩnh vực. Chuyển đổi nền kinh tế nước ta từ kế hoạch tập trung quan liêu bao cấp
sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN. Đại
hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã đánh dấu bước ngặt quan trọng của nền kinh tế đất
nước, từng bước đưa nước ta hoà nhập vào nền kinh tế thế giới bằng các quan hệ kinh
tế đối ngoại nói chung và các quan hệ thương mại nói riêng ngày càng phong phú và
đa dạng. Đảng và Nhà nước ta đã nhận định rằng việc tham gia các quan hệ mua bán
quốc tế là “nhằm giới thiệu, thúc đẩy khai thác tiềm năng và thế mạnh của đất nước
trên cơ sở đó tiến hành phân công lại lao động xã hội. Khai thác mọi tiềm năng để sản
xuất sản phẩm xuất khẩu, đồng thời thông qua hoạt động nhập khẩu để tranh thủ khai
thác được thế mạnh về vốn, công nghệ của nước ngoài cho phù hợp với điều kiện,
hoàn cảnh của nước ta để thúc đẩy quá trình tái sản xuất, tiêu dùng phát triển kịp thời
với tiến trình chung của nhân loại.
Nhập khẩu có vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế của nước ta
hiện nay. Nhập khẩu tác động một cách trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời
sống trong nước. Nhập khẩu bổ sung các hàng hoá trong nước không sản xuất được
hoặc không đủ đáp ứng nhu cầu về nhập khẩu để thay thế những hàng hoá mà nếu
sản xuất trong nước sẽ không có lợi bằng nhập khẩu. Nhập khẩu tạo điều kiện thúc
đẩy nhanh chóng quá trình xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, chuyển dich cơ cấu kinh
tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá đảm bảo kinh tế phát triển cân đối; thúc
đẩy xuất khẩu, tạo đầu vào cho sản xuất hàng hoá.
Qua thời gian thực tập tại công ty kinh doanh và sản xuất vật tư hàng hoá, bằng
những kiến thức đã học được kết hợp với việc khảo sát tình hình nhập khẩu của công
ty em đã chon đề tài “Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhập khẩu của
công ty kinh doanh và sản xuất vật tư hàng hoá MATECO” làm đề tài nghiên cứu.
Đề tài này chỉ xoay quanh vấn đề về hoạt động nhập khẩu ở công ty diễn ra như thế
nào và những biện pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động nhập khẩu.
Nội dung của đề tài gồm 3 chương:
Chương I: Lý luận chung về hoạt động nhập khẩu hàng hoá
Chương II: thực trạng nhập khẩu hàng hoá ở Công ty CENTRIMEX - Chi
nhánh Hà Nội
Chương III: Những giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện hoạt động nhập khẩu
của Công ty CENTRIMEX - Chi nhánh Hà Nội
3
Trong quá trình viết đề tài này em được sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo
PGS - PTS Đồng Xuân Ninh cùng thầy giáo Hồ Đình Bảo. Em xin bày tỏ lòng cảm ơn
chân thành tới thày cô giáo đã giúp em hoàn thành đề tài này. Trong giới hạn về thời
gian cũng như kiến thức và kinh nghiệm nên đề tài em nghiên cứu không tránh khỏi
thiếu sót, em mong nhận được sự chỉ bảo hướng dẫn của các thầy cô giáo giúp em
hoàn thiện kiến thức.
4
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU HÀNG HOÁ
I. SỰ CẦN THIẾT VÀ VAI TRÒ CỦA HOẠT ĐỘNG NHẬP KHẨU ĐỐI VỚI SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA MỖI QUỐC GIA - CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG NHẬP
KHẨU
1. Sự cần thiết của công tác nhập khẩu
Bất cứ nơi nào có thương mại đặc biệt là thương mại quốc tế hoạt động mạnh
thì thì những nơi đó có nền kinh tế phát triển, tuy vấn đề này không phải lúc nào
Chính Phủ quan tâm đúng mức cần thiết với vai trò của nó. Nước ta và một số nước
khác trước đây cũng có lúc xem xét độc lập kinh tế như một đòi hỏi phải xây dựng
một nền kinh tế độc lập hoàn chỉnh, tức là mang tính hoàn toàn tự cấp tự túc. Thực tế
đã chứng minh rằng ngày nay không có một quốc gia nào dù to lớn như Liên Xô trước
đây, Mỹ và Trung Quốc có đủ sức xây dựng một nền kinh tế tự cung tự cấp vì no vô
cùng tốn kém về vật chất và thời gian. Nước ta và một số nước Đông Âu trước đây đã
thực hiện nền kinh tế đóng dẫn đến tình trạng kinh tế lạc hậu, đình đốn. Ngược lại,
các nước theo đuổi chính sách tự do như Hàn Quốc và các nước khác thuộc khối
ASEAN đã có một bước tiến lâu dài trong việc phát triển kinh tế chỉ với một thời gian
ngắn, đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã thực hiện xoá bỏ cơ chế kinh tế tập trung
cứng nhắc sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước và thực hiện chính sách
mở cửa. Đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn giúp nước ta tham gia vào phân
công lao động quốc tế và thị trường thế giới.
Với mục tiêu thay thế lao động thủ công bằng lao động máy móc trong khi
chúng ta còn tương đối lạc hậu về kinh tế, thấp kém về kỹ thuật công nghệ thì việc
làm đó không thể ngày một ngày hai được, nước ta không chỉ dựa vào nguồn lực sẵn
có trong nước mà cần phải biết tận dụng các hiệu quả tất cả các thành tự khoa học kỹ
thuật công nghệ mới của thế giới. Nền kinh tế nước ta đòi hỏi phải có sự biến động
sâu sắc về cơ cấu kinh tế xã hội. Muốn vậy việc thay đổi chiến lược kinh tế từ “đóng
của” sang “mở cửa” là vô cùng quan trọng. Nền kinh tế mở sẽ tạo ra những bước phát
triển mới, tạo điều kiện khai thác lợi thế, tiềm năng sẵn có của nước ta nhằm sử dụng
chúng trong phân công lao động quốc tế một cách có lợi nhất. Thương mại quốc tế chỉ
ra và xác định cho một nước biết được đâu là lợi thế của mình, chỉ ra đúng đắn nên
đầu tư vào đâu, đầu tư vào lĩnh vực nào có lợi nhất.
Nhập khẩu sẽ là nhân tố giúp cho chúng ta tháo bỏ những vướng mắc mà các
nước nghèo thường mắc phải, phương châm đó là vay mượn công nghệ nước ngoài
trong thời kỳ đầu của công nghiệp hóa.
5
Thực chất ở đây, nhập khẩu hàng hoá là việc mua bán hàng hoá từ các tổ chức
kinh tế, các công ty nước ngoài và tiến hành tiêu thụ hàng hoá nhập khẩu tại thị
trường nội địa hoặc tái xuất với mục đích thu lợi nhuận và nối liền sản xuất và tiêu
dùng với nhau.
Xu thế nhập khẩu bổ sung để thoả mãn nhu cầu tiêu dùng cũng là một tất yếu,
thông qua đó nước ta có thể từng bước thay đổi, hoàn thiện cơ cấu tiêu dùng của nhân
dân theo hướng hiện đại hoá. Điều đó cũng đồng thời dẫn đến việc nâng cao kỹ thuật
công nghệ sản xuất trong nước. Do vậy, Nhà nước ta đã đề ra chính sách nhập khẩu
chặt chẽ, có chon lọc, nhất là nhập khẩu vật tư thiết bị, máy móc, kỹ thuật công nghệ
để tăng cường tiếp thu công nghệ nước ngoài, từ đó phục vụ cho sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
2. Vai trò của hoạt động nhập khẩu
Nhập khẩu là một trong 2 hoạt động cấu thành nên nghiệp vụ xuất nhập khẩu,
là một bộ phận không thể thiếu được trong hoạt động ngoại thương của mỗi quốc gia.
Nó tác động trực tiếp đến sản xuất và đời sống, thể hiện sự phụ thuộc gắn bó lẫn nhau
nhau giữa nền kinh tế quốc gia với nền kinh tế thế giới. Nó tác động tích cực đến sự
phát triển cân đối và khai thác tiềm năng, thế mạnh của nền kinh tế mỗi quốc gia về
sức lao động, vốn cơ sở sản xuất, tài nguyên và khoa học kỹ thuật. Đặc biệt trong tình
hình kinh tế thế giới hiện nay, các nước không ngừng thống nhất, mở rộng buôn bán
quốc tế, sự phụ thuộc lẫn nhau trong quan hệ quốc tế ngày càng lớn mạnh, việc hình
thành những trung tâm thương mại, khối mậu dịch tự do đã chứng tỏ việc lưu chuyển
hàng hoá giữa các quốc gia không ngừng được hoàn thiện và nâng cao. Khi đó vai trò
của hoạt động nhập khẩu ngày càng có ý nghĩa lớn đến việc ổn định và phát triển kinh
tế của mỗi quốc gia cũng như trong khu vực, cụ thể biểu hiện ở những điểm sau:
- Nhập khẩu hàng hoá là cơ sở để bổ sung hàng hoá trong nước không sản xuất
được hoặc sản xuất không đáp ứng được nhu cầu. Ngoài ra nhập khẩu còn làm đa
dạng hoá các loại hàng hoá về chủng loại và quy cách lmà thoả mãn nhu cầu trong
nước.
- Nhập khẩu tạo ra những năng lực mới trong sản xuất, giải quyết công ăn việc
làm cho người lao động, không ngừng cải thiện nâng cao đời sống xã hội, hạn chế các
tệ nạn xã hội, tạo thu nhập cho nhân dân nhằm mục đích và ổn định phát triển kinh tế
xã hội.
- Nhập khẩu tạo ra sự phát triển đồng đều về trình độ xã hội, phá bỏ tình trạng
độc quyền trong sản xuất kinh doanh trong nước, phát huy nhân tố mới trong sản xuất
6
nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức kinh tế có cơ hội tham gia và cạnh tranh trên
thương trường trong khu vực cũng như trên thế giới.
- Nhập khẩu tạo ra sự liên đới giữa kinh tế trong nước với nền kinh tế thế giới,
tạo điều kiện cho phân công lao động và hợp tác quốc tế, phát huy được lợi thế so
sánh của đất nước trên cơ sở chuyên môn hoá sản xuất.
- Nhập khẩu tạo ra sự chuyển giao công nghệ, cung cấp nguyên vật liệu đầu vào
là việc sử dụng có hiệu quả ngoại tệ tiết kiệm để nhập khẩu vật tư hàng hoá phục vụ
cho quá trình tái sản xuất mở rộng, do đó tạo ra sự phát triển vượt bậc của sản xuất xã
hội tiêt kiệm chi phí và thời gian tạo ra sản phẩm.
Tuy nhiên việc phát huy hết vai trò của nhập khẩu còn phụ thuộc vào đường
lối, phương hướng, quan điểm của mỗi quốc gia. Vậy ở nước ta vai trò của nhập khẩu
được phát huy thế nào?
Chúng ta đều biết quan hệ kinh tế quốc tế trong chế độc tập trung bao cấp của
nền kinh tế nước ta chỉ thu hẹp trong phạm vi một vài nước XHCN trên các khoản
viện trợ và mua bán theo nghị định đã làm thui chột hoạt động nhập khẩu. Sự quản lý
quá sâu của Nhà nước đã làm mất đi tính linh hoạt, uyển chuyển của hoạt động nhập
khẩu, do đó không phát huy được vai trò của nó trong việc phát triển kinh tế xã hội.
Chủ thể của hoạt động nhập khẩu trong cơ chế cũ là những doanh nghiệp Nhà nước
độc quyền thụ động, cơ cấu tổ chức cồng kềnh và kém năng động dẫn đến công tác
nhập khẩu trì trệ, không đáp ứng được nhu cầu hàng hoá trong nước. Trong hoàn cảnh
đó Đại hội Đảng VI là bước đột phá đưa đến sự chuyển mình của nước ta thoát khỏi
nền kinh tế cứng nhắc. Chuyển sang nền kinh tế mới với xu hướng toàn cầu hoá, khu
vực hoá hoạt động nhập khẩu đã phát huy lớn mạnh được vai trò của nó. Nhập khẩu
tác động đến nền kinh tế nước ta ở những điểm sau:
Nhập khẩu góp phần phát triển sản xuất, chuyển dich cơ cấu kinh tế theo hướng
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Với định hướng phát triển nền kinh tế xã hội
của Đảng, chính sách kinh tế đối ngoại nói chung, nhập khẩu nói riêng phải luôn là
một giải pháp có tầm cỡ chiến lược nhằm phục vụ phát triển nền kinh tế quốc dân.
Chính sách nhập khẩu phải tranh thủ cao nhất nguồn vốn, kỹ thuật công nghệ tiên tiến
cũng như sự đổi mới đội ngũ cán bộ kỹ thuật và quản lý nhằm thúc đẩy hàng hoá của
nước ta phát triển.
Nhập khẩu đã tác động tích cực đến hoạt động giải quyết công ăn việc làm, cải
thiện đời sống nhân dân, không ngừng ổn định kinh tế xã hội. Thông qua hoạt động
nhập khẩu đã đáp ứng kịp thời tư liệu sản xuất cũng như trang thiết bị phục vụ đầu tư
7
xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà máy để thu hút hàng triệu lao động hàng năm không chỉ
đối với doanh nghiệp trong nước mà còn đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài. Bên cạnh đó nhập khẩu cũng tạo điều kiện cho các ngành có liên quan có cơ
hội phát triển thuận lợi, ổn định, mở rộng thị trường, khai thác tối đa sản xuất trong
nước, nâng cao chất lượng sản phẩm hạ giá thành, từng bước đưa nền kinh tế nước ta
hội nhập với nền kinh tế trong và ngoài khu vực.
Nhập khẩu bổ sung những mất cân đối của nền kinh tế, cung cấp bổ sung hàng
hoá không sản xuất được hoặc sản xuất không đáp ứng đủ nhu cầu trong nước, nhờ đó
khai thác tối đa tiềm năng và khả năng của nền kinh tế trong nước đáp ứng đầy đủ nhu
cầu thị hiếu của nhân dân.
Nhập khẩu còn có vai trò tích cực thúc đẩy xuất khẩu, góp phần nâng cao chất
lượng hàng nhập khẩu, tạo môi trường thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng hoá của
nước ta xích gần tiêu chuẩn quốc tế. Khi đó buộc các doanh nghiệp phải hình thành
sản xuất kinh doanh phù hợp với thị trường, đồng thời phải hoàn thiện tốt công tác
quản lý đào tạo phù hợp với xã hội chung của thị trường nhằm tạo ra nhiều cơ hôi mới
trong quan hệ với các đối tác nước ngoài trên cơ sở mang lại lợi ích cho cả hai bên.
Tuy nhiên, để phát huy hết vai trò của hoạt động nhập khẩu thì việc tuân thủ các hình
thức nhập khẩu cũng như xác định rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu
và hiểu rõ về các công cụ quản lý nhập khẩu của Nhà nước có ý nghĩa rất quan trọng
đối với quá trình kinh doanh nhập khẩu nhằm đạt được hiệu suất cao nhất.
3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động nhập khẩu
3.1- Các chế độ chính sách luật pháp
Đây là yếu tố mà các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu buộc phải nắm
rõ và tuân theo một cách vô điều kiện bởi nó thể hiện ý chí của mỗi quốc gia, sự thống
nhất chung của quốc tế, nó bảo vệ lợi ích chung của các tầng lớp trong xã hội, lợi ích
của các nước trên thương trường quốc tế.
Hoạt động nhập khẩu được tiến hành giữa các chủ thể ở các quốc gia khác nhau
bởi vậy nó chịu sự tác động của chế độ, chính sách luật pháp ở quốc gia đó. Chế độ,
chính sách của một nước thay đổi hoặc chế độ ưu đãi của một nước hay một nhóm
nước có sự biến động ít nhiều cũng ảnh hưởng tới những nước có quan hệ xuất nhập
với nước đó. Luật pháp quốc tế buộc các nước vì lợi ích chung phải thực hiện đầy đủ
nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong hoạt động nhập khẩu do đó tạo nên sự tin
tưởng cũng như hiệu quả cao trong hoạt động này.
3.2- Tỷ giá hối đoái
8
Nhân tố này có tầm quan trọng quyết định tới việc lựa chọn bạn hàng, mặt hàng
cũng như phương án kinh doanh của không chỉ các doanh nghiệp nhập khẩu trực tiếp
mà còn ảnh hưởng tới các doanh nghiệp tiến hành nhập khẩu nhưng không phải nhập
khẩu trực tiếp. Sự biến động của các nhân tố này sẽ gây ra những biến động lớn trong
tỷ trọng nhập khẩu cũng như xuất khẩu. Chẳng hạn, tỷ giá hối đoái tăng lên nghĩa là
đồng bản tệ có giá trị tăng lên so với đồng ngoại tệ. Nếu như không có các nhân tố
khác ảnh hưởng sẽ có tác động khuyến khích nhập khẩu vì hàng nhập khẩu trở nên rẻ
hơn so với giá cả chung trong nước. Trong trường hợp này tác động đối với hoạt động
xuất khẩu sẽ ngược lại. Có thề nói, trong kinh doanh quốc tế nói chung trong hoạt
động nhập khẩu nói riêng thì việc dự toán được tỷ giá hối đoái có ý nghĩa hết sức
quan trọng, tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh nhập khẩu.
3.3- Ảnh hưởng của sự biến động thị trường trong và ngoài nước
Ta có thể hình dung hoạt động nhập khẩu giống như một chiếc cầu nối giữa hai
thị trường tạo ra sự phù hợp, gắn bó cũng như phản ánh sự tác động qua lại giữa
chúng, phản ánh sự biến động của một thị trường. Cụ thể như sự tồn đọng, giá cả,
giảm nhu cầu về một mặt hàng ở thị trường trong nước sẽ làm ngay lập tức lượng
hàng đó thông qua chiếc cầu nhập khẩu và ngược lại. Cũng như vậy thị trường ngoài
nước quyết định tới sự thoả mãn nhu cầu trên thị trường trong nước, sự biến động của
nó về khả năng cung cấp, về sản phẩm mới, về sự đa dạng hoá dịch vụ cũng được
phản ánh qua chiếc cầu nhập khẩu để tác động trên thị trường nội địa.
3.4- Sự ảnh hưởng của nền sản xuất trong và ngoài nước
Sự phát triển của nền sản xuất, của những doanh nghiệp sản xuất trong nước sẽ
tạo ra sự cạnh tranh mạnh mẽ đối với hàng nhập ngoại, tạo ra những sản phẩm thay
thế hàng nhập khẩu làm giảm hẳn nhu cầu về hàng nhập khẩu. Mặt khác, nền sản xuất
trong nước kém phát triển, trình độ khoa học kỹ thuật chưa đạt đến một trình độ nhất
định thì không thể sản xuất những mặt hàng đòi hỏi công nghệ cao mà trong nước có
nhu cầu sản xuất hoặc nếu sản xuất được thì chất lượng lại không đạt yêu cầu...lúc đó
nhu cầu về hàng nhập ngoại tăng lên. Nói tóm lại, nếu sản xuất trong nước dù phát
triển hay không cũng ảnh hưởng tới hoạt động nhập khẩu.
Trong khi đó, sự phát triển của nền sản xuất ở nước ngoài sẽ tạo ra những sản
phẩm mới và hiện đại, sẽ thúc đẩy hoạt động nhập khẩu. Tuy nhiên không phải lúc
nào sản xuất trong nước phát triển thì hoạt động nhập khẩu bị thu hẹp mà nhiều khi
để tránh độc quyền và tạo ra sự cạnh tranh hoạt động nhập khẩu lại được khuyến
khích phát triển. Còn để đảm bảo quyền sản xuất trong nước khi nền sản xuất ở nước
ngoài phát triển thì hoạt động nhập khẩu sẽ bị hạn chế và bị kiểm soát nghiêm ngặt.
3.5- Ảnh hưởng của giao thông vận tải và liên lạc
9
Việc thực hiện hoạt động nhập khẩu không thể tách rời với việc vận chuyển và
thông tin liên lạc mà các bên có thể nắm rõ thông tin một cách nhanh nhất để từ đó
cũng tiến hành hoạt động kịp thời, còn việc vận chuyển hàng hoá từ nước này sang
nước khác là công việc của hoạt động nhập khẩu. Do đó, sự hiện đại hoá cũng như áp
dụng những công nghệ khoa học tiên tiến vào hệ thống thông tin liên lạc và giao
thông là yếu tố quan trọng cho hoạt động nhập khẩu. Thực tế cho thấy sự phát triển
của hệ thống thông tin liên lạc như Fax, Telex, Telephone, EMS... đã đơn giản hoá
công việc của hoạt động nhập khẩu đi rất nhiều, giảm hàng loạt các chi phí, nâng cao
tính kịp thời nhanh gọn và việc hiện đại hoá các phương tiện vận chuyển, bốc dỡ, bảo
quản... cũng như đã góp phần làm nhanh chóng an toàn phát triển của hệ thống thông
tin liên lạc và giao thông là một trong những yếu tố không thể thiếu được của hoạt
động nhập khẩu. Tuy nhiên, đây không phải là nhân tố duy nhất mà còn nhiều nhân tố
khác cần được xem xét.
3.6- Ảnh hưởng của hệ thống tài chính ngân hàng
Hiện nay, hệ thống tài chính ngân hàng phát triển khá mạnh, nó tác động tới tất
cả các doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ, dù ở thành phần kinh tế nào những vai trò to lớn
của nó, đó là việc đảm bảo cung cấp vốn, đảm trách việc thanh toán một cách thuận
lợi nhanh chóng, chính xác cho các doanh nghiệp. Hoạt động nhập khẩu sẽ không
thực hiện được nếu như không có sự phát triển của hệ thống ngân hàng. Dựa trên các
mối quan hệ, uy tín nghiệp vụ thanh toán liên ngân hàng rất thuận tiện cho các doanh
nghiệp tham gia vào hoạt động nhập khẩu vì sẽ được đảm bảo về mặt lợi ích và trong
nhiều trường hợp có uy tín với ngân hàng đứng ra bảo lãnh hay cho vay với lượng vốn
lớn, kịp thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp có được cơ hội kinh doanh.
3.7- Ảnh hưởng của những nhân tố khác.
Ngoài các nhân tố trên, còn có một số nhân tố khác cũng ảnh hưởng nhất định
đến hoạt động nhập khẩu.
Ảnh hưởng của phong tục tập quán, thói quen tiêu dùng của mỗi quốc gia sẽ
quyết định đến lượng hàng cũng như hình thức kinh doanh nhập khẩu.
Ảnh hưởng của sự phát triển kỹ thuật công nghệ trên thế giới làm đa dạng hoá
chủng loại tạo ra những nhu cầu do đó cũng đẩy mạnh hoạt động nhập khẩu.
Sự xuất hiện của liên kết kinh tế ở phạm vi khu vực và trên phạm vi toàn thế
giới: khi tham gia vào các khối liên kết kinh tế (ASEAN, EU, APEC... ) thì mọi quốc
gia đềi giành cho nhau những ưu đãi đặc biệt về thuế quan, các chính sách khuyến
khích... do đó sẽ làm cho giá hàng hoá nhập khẩu rẻ hơn nên hoạt động nhập khẩu sẽ
gia tăng.
10
Những nhân tố này là khách quan mà bản thân doanh nghiệp chỉ có thể nhận
thức và có phương hướng kinh doanh cho phù hợp chứ không thể tự mình làm tác
động biến đổi chúng.
Trên đây là một số nhân tố ảnh hưởng khá lớn đến hoạt động nhập khẩu của bất
kỳ một quốc gia nào. Muốn hoạt động nhập khẩu đạt hiệu quả thì doanh nghiệp hay
quốc gia đều phải xem xét, phân tích kỹ lưỡng các nhân tố đó để tránh rủi ro. Đây
cũng chính là công việc không thể thiếu được trong hoạt động nhập khẩu.
II. CÁC HÌNH THỨC NHẬP KHẨU VÀ CÁC CÔNG CỤ QUẢN LÝ NHẬP KHẨU
1. Các hình thức nhập khẩu
Hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu chỉ được tiến hành ở các doanh nghiệp
xuất nhập khẩu trực tiếp, nhưng trong thực tế do tác động của điều kiện kinh doanh,
Nhà nước tạo ra nhiều hình thức xuất nhập khẩu khác nhau. ở đây, ta chỉ xét một vài
hình thức nhập khẩu phổ biến đang được áp dụng tại các doanh nghiệp nước ta hiện
nay.
1.1- Doanh nghiệp tự doanh.
Khái niệm: hoạt động nhập khẩu tự doanh là hình thức nhập khẩu độc lập của
một doanh nghiệp xuất nhập khẩu trực tiếp trên cơ sở nghiên cứu kỹ