Luận văn Ứng dụng các phương pháp phân tích vào quy trình đầu tư cổ phiếu tại tổng công ty cổ phần Bảo Minh

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM ------------------------ CÔNG TRÌNH DỰ THI GIẢI THƯỞNG NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SINH VIÊN “NHÀ KINH TẾ TRẺ - NĂM 2010” TÊN CÔNG TRÌNH: ỨNG DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀO QUY TRÌNH ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO MINH THUỘC NHÓM NGÀNH: KHOA HỌC KINH TẾ i MỤC LỤC Trang DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ ......................................................................iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................................... v MỞ ĐẦU .............................................................................................................................. 1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ................................................................ 3 1.1 Khái niệm đầu tƣ, Quy trình đầu tƣ cổ phiếu ......................................................... 3 1.1.1 Khái niệm đầu tư ................................................................................................... 3 1.1.2 Khái niệm Quy trình đầu tư cổ phiếu .................................................................... 3 1.2 Một số quy định về đầu tƣ vốn của doanh nghiệp bảo hiểm .................................. 3 1.2.1 Luật kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ....................................................... 3 1.2.2 Nghị định số 46/2007/NĐ – CP ............................................................................ 3 1.2.3 Thông tư số 156/2007/NĐ – CP ........................................................................... 5 1.2.4 Nghị định số 41/2009/NĐ – CP ............................................................................ 5 1.3 Phân tích cơ bản ......................................................................................................... 7 1.3.1 Khái niệm phân tích cơ bản ................................................................................... 7 1.3.2 Phân tích vĩ mô nền kinh tế ................................................................................... 8 1.3.2.1 Tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội GDP .................................................. 8 1.3.2.2 Tỷ lệ thất nghiệp ........................................................................................... 8 1.3.2.3 Lạm phát ....................................................................................................... 8 1.3.2.4 Tỷ giá hối đoái và cán cân thanh toán .......................................................... 9 1.3.2.5 Mối quan hệ chặt chẽ giữa các chỉ báo chính trong nền kinh tế ................ 10 1.3.3 Phân tích ngành ................................................................................................... 10 1.3.3.1 Phân tích vĩ mô ngành ................................................................................ 11 1.3.3.2 Phân tích vi mô ngành – định giá ngành .................................................... 16 1.3.4 Phân tích công ty ................................................................................................. 16 1.3.4.1 Sự tăng trưởng ........................................................................................... 16 1.3.4.2 Khả năng sinh lời ...................................................................................... 16 1.3.4.3 Sức khỏe tài chính ..................................................................................... 16 1.3.4.4 Khả năng giảm giá chứng khoán ............................................................... 17 1.3.4.5 Phân tích ban quản trị ................................................................................ 17 1.3.4.6 Phân tích thế mạnh kinh tế ........................................................................ 17 1.3.4.7 Phân tích công ty và định giá chứng khoán ............................................... 18 ii 1.3.4.8 Định giá cổ phần thường ........................................................................... 18 1.3.4.9 Phân tích SWOT ........................................................................................ 19 1.4 Phân tích kỹ thuật .................................................................................................... 20 1.4.1 Khái niệm phân tích kỹ thuật .............................................................................. 20 1.4.2 Lý thuyết Dow ..................................................................................................... 20 1.4.2.1 Giá phản ánh tất cả hành động của thị trường ............................................ 20 1.4.2.2 Thị trường có 3 sự dịch chuyển .................................................................. 21 1.4.2.3 Những đường xu hướng chỉ ra sự dịch chuyển .......................................... 21 1.4.2.4 Các mối quan hệ giá và khối lượng sẽ tạo ra nền tảng cơ bản ................... 22 1.4.2.5 Hành động giá xác định xu hướng ............................................................. 22 1.4.2.6 Danh mục phải được xác nhận (hai danh mục củng cố lẫn nhau) .............. 22 1.4.3 Lý thuyết sóng Elliot ............................................................................................ 22 1.4.3.1 Mô hình cơ bản ........................................................................................... 22 1.4.3.2 Sóng trong sóng .......................................................................................... 24 1.4.3.3 Nguyên tắc đếm sóng ................................................................................. 24 1.4.4 Lý thuyết Fibonacci ............................................................................................. 24 1.4.5 Đồ thị nến Nhật (Candle Stick) ........................................................................... 25 1.4.6 Các công cụ chỉ báo khác .................................................................................... 25 1.4.6.1 Đường xu hướng (Trendline) ..................................................................... 25 1.4.6.2 Đường trung bình di động (Moving Average) ........................................... 25 1.4.6.3 Dãi băng Bollinger (Bollinger Bands) ....................................................... 25 1.4.6.4 Momentum ................................................................................................. 26 1.4.6.5 Chỉ số sức mạnh tương đối RSI (Relative Strength Index) ........................ 26 1.4.6.6 Đường trung bình di động hội tụ - phân kỳ (MACD) ................................ 26 1.5 Phân tích thống kê, định lƣợng ............................................................................... 27 1.5.1 Bản chất của phân tích dữ liệu ............................................................................ 27 1.5.2 Thống kê và phân tích dữ liệu ............................................................................. 27 1.5.3 Nghiên cứu định lượng ........................................................................................ 28 1.5.3.1 Mục tiêu của nghiên cứu định lượng .......................................................... 28 1.5.3.2 Các phương pháp toán ứng dụng trong phân tích định lượng .................... 28 1.5.3.3 Các bước tiến hành phân tích định lượng ................................................... 29 1.6 Tổng hợp ƣu, nhƣợc điểm, trƣờng hợp áp dụng của phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật, phân tích thống kê – định lƣợng ...................................................................... 30 iii CHƢƠNG 2: QUY TRÌNH ĐẦU TƢ CỔ PHIẾU TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO MINH ........................................................................................................................ 31 2.1 Giới thiệu về Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh .................................................... 31 2.1.1 Tóm tắt quá trình hình thành và phát triển .......................................................... 31 2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Bảo Minh ............................................................................. 32 2.1.3 Định hướng hoạt động ......................................................................................... 34 2.1.4 Chính sách chất lượng ......................................................................................... 34 2.1.5 Hoạt động đầu tư tài chính .................................................................................. 35 2.2 Phân tích quy trình đầu tƣ cổ phiếu tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh ........ 36 2.2.1 Mô hình sàn lọc cổ phiếu .................................................................................... 36 2.2.2 Đánh giá mô hình sàn lọc cổ phiếu ..................................................................... 37 2.2.3 Quy trình đầu tư cổ phiếu tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh ........................ 37 2.2.4 Đánh giá quy trình đầu tư cổ phiếu ..................................................................... 39 2.3 Tình hình đầu tƣ tài chính tại Bảo Minh ............................................................... 40 CHƢƠNG 3: CÁC ĐỀ XUẤT ỨNG DỤNG CÁC PHƢƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƢ .................................................................................. 42 3.1 Định hƣớng chiến lƣợc phát triển của Bảo Minh trong giai đoạn 2005 – 2010 .. 42 3.2 Đề xuất ứng dụng các phƣơng pháp phân tích và nâng cao hiệu quả đầu tƣ ..... 42 3.2.1 Đề xuất về quy trình đầu tư cổ phiếu ................................................................... 42 3.2.2 Đề xuất liên quan tới mô hình sàn lọc cổ phiếu ................................................... 42 3.2.3 Đề xuất ứng dụng phân tích kỹ thuật ................................................................... 43 3.2.4 Đề xuất xây dựng mô hình định giá cổ phiếu bằng phương pháp thống kê - định lượng.................................................................................................................................... 43 3.2.4.1 Xây dựng mô hình ....................................................................................... 43 3.2.4.2 Kết quả ........................................................................................................ 45 3.2.4.3 Áp dụng mô hình ......................................................................................... 46 3.2.4.4 Ứng dụng của mô hình ................................................................................ 48 3.2.4.5 Hiệu quả ban đầu của mô hình .................................................................... 48 3.2.4.6 Nhược điểm ................................................................................................. 49 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 50 TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................................vi PHỤ LỤC ........................................................................................................................... vii iv DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ Trang CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI Hình 1.1: Tổng quan về quá trình đầu tư ............................................................................ 7 Hình 1.2: Quy trình phân tích ngành ................................................................................. 10 Hình 1.3: Chu kỳ kinh tế ................................................................................................... 11 Hình 1.4: Mô hình 5 giai đoạn .......................................................................................... 13 Hình 1.5: Cạnh tranh của ngành ........................................................................................ 14 Hình 1.6: Phương pháp định giá cổ phần .......................................................................... 18 Bảng 1.1: Phân tích SWOT ............................................................................................... 19 Hình 1.7: Mẫu hình sóng Elliot cơ bản ............................................................................. 23 Hình 1.8: Nến Nhật ........................................................................................................... 25 Hình 1.9: Quá trình tư duy thống kê ................................................................................. 27 Hình 1.10: Các phương pháp ứng dụng trong phân tích định lượng ................................. 28 Hình 1.11: Các bước tiến hành định lượng ....................................................................... 29 Bảng 1.2: Tổng hợp ưu nhược điểm .................................................................................. 30 CHƯƠNG 2: QUY TRÌNH ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO MINH Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức của Bảo Minh ............................................................................. 33 Hình 2.2: Quy trình đầu tư cổ phiếu ................................................................................. 38 Biểu đồ 2.1: Lợi nhuận của BMI từ 2005 đến 2009 .......................................................... 40 CHƯƠNG 3: CÁC ĐỀ XUẤT NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ Hình 3.1: Khai báo các biến .............................................................................................. 44 Hình 3.2: Giao diện nhập liệu ........................................................................................... 44 Bảng 3.1: Coefficients 1 .................................................................................................... 45 Bảng 3.2: Model Summary ............................................................................................... 45 Bảng 3.3: ANOVA ............................................................................................................ 45 Bảng 3.4: Coefficients 2 .................................................................................................... 46 Hình 3.3: Những cổ phiếu đang bị định giá thấp theo mô hình ........................................ 47 Hình 3.4: Những cổ phiếu đang bị định giá cao theo mô hình .......................................... 48 Hình 3.5: Hiệu quả của danh mục ..................................................................................... 48 Bảng 3.5: Tỷ suất sinh lời của thị trường .......................................................................... 49 v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo tài chính BGĐ Ban giám đốc BKS Ban kiểm soát BMI Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh DNBH Doanh nghiệp bảo hiểm DNMGBH Doanh nghiệp môi giới bảo hiểm ĐTTC Đầu tư tài chính GDP Tổng sản phẩm quốc nội HĐQT Hội đồng quản trị KDBH Kinh doanh bảo hiểm MA Đường trung bình động NVBH Nghiệp vụ bảo hiểm NXB Nhà xuất bản PTCB Phân tích cơ bản PTKT Phân tích kỹ thuật PTTK, ĐL Phân tích thống kê, định lượng 1 TÓM TẮT ĐỀ TÀI 1. Tính cấp thiết của đề tài Đầu tư tài chính là một mảng sinh lời của công ty bảo hiểm bên cạnh việc kinh doanh các nghiệp vụ. Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp bảo hiểm mới thành lập thì việc lỗ kỹ thuật trong kinh doanh bảo hiểm là khó tránh khỏi, khi đó việc đầu tư tài chính lại đóng vai trò quan trọng trong việc bù lỗ cho doanh nghiệp. Việc gia nhập WTO, bên cạnh sự gia nhập của các ngành và cả nền kinh tế Việt Nam vào kinh tế thế giới, thì đi cùng với đó cũng là sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp bảo hiểm trong nước với nhau và với các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài. Không chỉ là cạnh tranh vốn có giữa các doanh nghiệp bảo hiểm với nhau mà các doanh nghiệp còn phải cạnh tranh với các định chế tài chính khác. Mặt khác, khi mà các doanh nghiệp bảo hiểm đang dần cổ phần hóa thì ngày càng có nhiều áp lực từ cổ đông. Không như trước đây, các doanh nghiệp bảo hiểm còn ít đối thủ cạnh tranh, và thường là những công ty của Nhà nước nên không quan tâm nhiều đến vấn đề sử dụng nguồn vốn nhàn rổi để đi đầu tư mà chỉ chủ yếu gởi ngân hàng, thì hiện nay các công ty bảo hiểm đang quan tâm hơn tới việc đầu tư tài chính để có thể hạn chế được rủi ro và góp phần tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đầu tư tài chính nói chung và đầu tư cổ phiếu nói riêng thì việc ứng dụng các phương pháp phân tích vào đầu tư khá phổ biến trên thế giới. Tuy nhiên, với sự non trẻ của nền kinh tế tài chính Việt Nam thì việc áp dụng linh hoạt các phương pháp phân tích cũng còn hạn chế. Các công ty bảo hiểm chủ yếu chỉ sử dụng phương pháp phân tích cơ bản để đầu tư cổ phiếu, mà chưa chú trọng nhiều đến các phương pháp phân tích khác như: Phân tích kỹ thuật, Phân tích định lượng… Với đề tài này, tôi huy vọng sẽ giúp chúng ta tìm hiểu sâu hơn về các phương pháp phân tích cũng như việc ứng dụng linh hoạt các phương pháp này vào công việc đầu tư cổ phiếu. Đặc biệt là đối với doanh nghiệp bảo hiểm khi mà nhiệm vụ an toàn vốn được đặt lên hàng đầu. 2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu  Đề tài chú trọng đến việc phân tích các điểm mạnh, điểm yếu của các phương pháp phân tích.  Tìm hiểu về quy trình đầu tư cổ phiếu tại Bảo Minh để từ đó phân tích, đánh giá ưu cũng như nhược điểm của quy trình. 2  Ứng với từng giai đoạn trong quy trình mà tìm hiều xem công ty đã sử dụng những phương pháp phân tích nào. 3. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu, tìm hiểu về các phương pháp phân tích, về quy trình đầu tư cổ phiếu và thực tế ứng dụng linh hoạt các phương pháp phân tích vào quy trình tại Bảo Minh, từ đó tìm ra những giải pháp để có thể hoàn thiện hơn và nâng cao hiệu quả về hoạt động đầu tư cổ phiếu tại Bảo Minh 4. Phương pháp nghiên cứu và thu thập dữ liệu Với khả năng và trình độ của một sinh viên đại học chuyên ngành Bảo hiểm, tôi chỉ chú trọng thực hiện nghiên cứu trên những tài liệu mà tôi tìm được trên mạng internet, trong các thư viện về các phương pháp phân tích và tài liệu mà tôi thu thập được tại công ty. Từ những tài liệu thu thập được, áp dụng các phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích và so sánh để tiến hành nghiên cứu 5. Kết cấu nội dung nghiên cứu Không tính phần mục lục, danh mục bảng biểu hình vẽ, tài liệu tham khảo, phụ lục đề tài dài 50 trang bao gồm mở đầu, kết luận và 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài Chương 2: Quy trình đầu tư tài chính tại Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh Chương 3: Các đề xuất nâng cao hiệu quả hiệu quả đầu tư 6. Ứng dụng của nghiên cứu Với đề tài mang tính thực tế này, tôi huy vọng sẽ phần nào giúp chúng ta nhận thấy được tầm quan trọng của việc ứng dụng các phương pháp phân tích mới vào trong quy trình đầu tư cổ phiếu nhằm có thể kiểm soát được rủi ro trong mức giới hạn cho phép và đồng thời gia tăng hiệu quả đầu tư đem lại nhiều hơn lợi nhuận cho công ty. 7. Hướng phát triển của đề tài Đề tài tiến hành tìm hiểu các phương pháp phân tích cổ phiếu phổ biến trên thị trường hiện này. Xem xét thực trạng ứng dụng các phương pháp phân tích cổ phiếu trong quy trình đầu tư cổ phiếu của Bảo Minh. Từ đó đưa ra được các đề xuất nhằm nâng giảm thiểu rủi ro, đảm bảo khả năng thanh toán và nâng cao hiệu quả đầu tư. 3 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1 KHÁI NIỆM ĐẦU TƯ, QUY TRÌNH ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU 1.1.1 Khái niệm đầu tư: Đầu tư là hành động hy sinh một giá trị chắc chắn ở thời điểm hiện tại để đổi lấy một giá trị khác lớn hơn nhưng mang tính không chắc chắn ở tương lai. Hoạt động đầu tư vào các tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu và các chứng chỉ có giá khác hoặc gởi tiền tại các tổ chức tín dụng… được gọi là đầu tư tài chính. 1.1.2 Khái niệm Quy trình đầu tư cổ phiếu Quy trình đầu tư cổ phiếu là thứ tự các bước tiến hành phân tích đánh giá, ra quyết định và thực hiện