Nhập môn công tác xã hội

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC TOÂN ÑÖÙC THAÉNG KHOA KHOA HOÏC XAÕ HOÄI VAØ NHAÂN VAÊN -----# "----- MOÂN HOÏC NHAÄP MOÂN COÂNG TAÙC XAÕ HOÄI GIAÛNG VIEÂN: CN. PHAÏM THÒ HAØ THÖÔNG June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 1 NHẬP MÔN CÔNG TÁC XÃ HỘI Biên soạn Phạm Thị Hà Thương June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 2 Mục tiêu môn học Giúp ngöôøi hoïc naém vaø hieåu ñöôïc caùc khaùi nieäm, caùc quan ñieåm cô baûn, caùc lyù thuyeát söû duïng trong CTXH. Tieáp caän vaø vaän duïng tieán trình giaûi quyeát vaán ñeà trong CTXH, phöông phaùp CTXH. Töø ñoù, ngöôøi hoïc coù theå hieåu bieát vaø vaän duïng CTXH vaøo caùc lónh vöïc xaõ hoäi. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 3 - Số tín chỉ : 3 - Đối tượng sử dụng: sinh viên ngành xã hội học Trường đại học Tôn Đức Thắng - Hình thức giảng dạy chính: + Giảng lý thuyết + Trao đổi và thảo luận + Sắm vai June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 4 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Lê Chí An, Nhập môn CTXH, ĐH Mở BC, Tp.HCM 2. Leâ Chí An, c ng coâng taùc xaõ hoäiĐề ươ , ÑH Môû BC TPHCM. 3. Leâ Vaên Phuù, Coâng taùc xaõ hoäi, Nhaø xuaát baûn ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi. 4. Nguyeãn Thò Oanh, Coâng taùc xaõ hoäi i c ngđạ ươ , Nhaø xuaát baûn giaùo duïc. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 5 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên và thang điểm - Dự lớp + thảo luận 10% - Thi giữa kỳ (Tự luận+thuyết trình) 20% - Thi cuối kỳ 70% Đánh giá theo thang điểm 10 June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 6 NHÖÕNG NGUYEÂN TAÉC  Chuẩn bị bài trước khi đến lớp Đọc tài liệu trước khi đến lớp Không nói chuyện, làm việc riêng, không sử dụng điện thoại di động, điện thoại phải để chế độ rung  Tích cực tham gia xây dựng bài, làm bài tập theo nhóm. Hỏi GV khi không hiểu phần nào đó Đi học đúng giờ (Đi học trễ 15 phút, SV không được vào lớp), về đúng giờ June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 7 Liên lạc với giảng viên:  Tên giảng viên: ThS Phạm Thị Hà Thương Giảng viên Khoa KHXH&NV ĐH Tôn Đức Thắng ĐT: 0908028728  Email: thuong0012@yahoo.com June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 8 Baøi: COÂNG TAÙC XAÕ HOÄI LAØ MOÄT NGÀNH KHOA HOÏC - MOÄT NGH Ề CHUYEÂN MOÂN June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 9 I. Lòch söû hình thaønh khoa hoïc coâng taùc xaõ hoäi (CTXH)  1. Sô löôïc veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån CTXH treân theá giôùi Vaøo theá kyû 17, 18, chuû nghóa Tö baûn ñaõ nhanh choùng trôû thaønh moät heä thoáng thoáng trò toøan theá giôùi ñaõ laøm naûy sinh nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi Naêm 1788, moät cheá ñoä cöùu teá xaõ hoäi môùi ñaõ ñöôïc thöïc hieän roäng raõi ôû thaønh phoá Haêm – Buoác (Ñöùc) June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 10 Ñaàu theá kyû 19, daïng CTXH sô khai ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc nhaø truyeàn giaùo vaø caùc tình nguyeän vieân (Myõ) Nhöõng naêm 1850 – 1865, nhöõng hoïat ñoäng khôûi nguoàn cuûa CTXH thoâng qua caùc uûy ban Naêm 1869 “Hieäp hoäi toå chöùc cöùu teá töø thieän vaø ngaên chaën aên xin ôû Luaân Ñoân ñöôïc thaønh laäp Nhöõng naêm 1870, khuûng hoûang kinh teá tö baûn chuû nghóa keùo daøi nhieàu thaäp kyû ñaåy con ngöôøi vaøo caûnh soáng ngheøo khoå ,. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 11 Naêm 1877, “Toå chöùc töø thieän xaõ hoäi” ñöôïc thaønh laäp ôû Myõ Vaøo cuoái naêm 1890, “Phong traøo ñònh cö” trôû thaønh hình thöùc tieáp caän môùi  giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa XH Naêm 1898 lôùp boài döôõng nghieäp vuï ñaàu tieân cho sinh vieân ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi tröôøng Summer, New York (Myõ). Vaø 3 naêm sau ñoù, naêm 1901, cuõng taïi Summer ñaõ ra ñôøi tröôøng CTXH ñaàu tieân (nay laø tröôøng ñaïi hoïc CTXH Coâloâmbia) Naêm 1955 “Hieäp hoäi quoác gia nhöõng ngöôøi laøm CTXH” (NASW) ñaõ ñöôïc thaønh laäp  naêm 1956 “Lieân ñoøan quoác teá nhöõng ngöôøi laøm CTXH” ra ñôøi. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 12 ÔÛ Chaâu AÙ, naêm 1936 tröôøng CTXH ñöôïc thaønh laäp ôû AÁn Ñoä Vaøo nhöõng naêm 1950 – 1960, Philippin ñaõ ra ñôøi caùc toå chöùc xaõ hoäi nhö: “Hoäi ñoàng ñieàu phoái phuùc lôïi thanh nieân,.”  ñoái töôïng phuïc vuï ñöôïc môû roäng tôùi treû em, caùc gia ñình, caùc moâ hình chaêm soùc söùc khoûe baø meï Naêm 1988, Ngaønh CTXH môû khoùa ñaàu tieân taïi Khoa XHH Tröôøng Ñaïi hoïc Baéc Kinh (Trung Quoác). June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 13 2. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån CTXH ôû Vieät Nam Thôøi kyø phong kieán: Theá kyû 15, trong “Quoác trieàu hình luaät” coù nhöõng noäi dung lieân quan ñeán nhöõng vieäc laøm töø thieän nhö ôû chöông Hoä moân, ñieàu 11, 12. Thôøi kyø thuoäc Phaùp (1862 – 1945): Trong “Ñaïi nam thöïc luïc chính bieân” (1873) ñaõ ghi roõ lôøi raên cuûa ñöùc Vua. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 14 Thôøi kyø khaùng chieán choáng Phaùp (1945 – 1954 Thôøi kyø khaùng chieán choáng Myõ (Töø 1954 – 30/04/1975 Vaøo cuoái nhöõng naêm 1980, hoïat ñoäng ñaøo taïo CTXH ñöôïc xem laø moät nhu caàu thieát yeáu vaø caáp baùch Naêm 1986 quaù trình “ñoåi môùi”  Caùc vaán ñeà xaõ hoäi caáp baùch ñöôïc quan taâm nhieàu hôn. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 15 Naêm 1990, Vieät Nam kyù keát Coâng öôùc veà Quyeàn Treû em vaø baét ñaàu xaây döïng caùc chính saùch phuùc lôïi xaõ hoäi cho Treû em. Naêm 1992, moân CTXH ñöôïc ñöa vaøo chöông trình ñaøo taïo Cöû nhaân XHH taïi Khoa Phuï Nöõ Hoïc – ÑHMBC TPHCM Naêm 2005, BGD&ÑT ñaõ cho pheùp ÑHMBC ñaøo taïo cöû nhaân CTXH sau khi chöông trình khung ñaøo taïo ngaønh CTXH ñöôïc BGD&ÑT xaây döïng vaø ban haønh vaøo thaùng 11 naêm 2004 Naêm 2007, tröôøng ÑH KHXHVNV ñaõ coù Khoa Coâng taùc xaõ hoäi June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 16 II. Ñònh nghóa veà CTXH Theo NASW (Hieäp hoäi nhaân vieân xaõ hoäi quoác gia June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 17 CTXH Nhöõng hoaït ñoäng chuyeân nghieäp nhaèm muïc ñích caùc caù nhaân, nhoùm, coäng ñoàng khoù khaên töï phuïc h i chöùc naêng hoaït ñoäng trong XHồ taïo ra caùc ñieàu kieän thuaän lôïi ñ ït ñöôïc höõ g muïc ñích caù nhaân June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 18 Theo töø ñieån XHH: CTXH laø moät dòch vuï ñaõ chuyeân moân hoùa – moät vieäc giuùp ñôõ coù tính caù nhaân – ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà XH ñaëc bieät. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 19 Theo IFSW (Lieân ñoøan chuyeân nghieäp XH quoác teá) CTXH chuyeân nghieäp thuùc ñaåy söï thay ñoåi XH giaûi quyeát caùc moái quan heä taêng cöôøng naêng löïc cho con ngöôøi giuùp hoï coù cuoäc soáng toát ñeïp veà TT vaø TC June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 20 IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän - Giuùp ñôõ ngöôøi hoïan naïn, khoù khaên do nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau Muïc ñích CTXHHoïat ñoäng töø thieän, cöùu trôï June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 21 IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän - Loøng thöông ngöôøi. - Thieän taâm, thieän chí - Xem ñoái töôïng vaø lôïi ích cuûa ñoái töôïng laø moái quan taâm haøng ñaàu. - Loøng thöông haïi - Thieän taâm, thieän chí - Thoûa maõn nhu caàu taâm lyù (töï khaúng ñònh,.. - Taïo uy tín cho taäp theå, cho caù nhaân che daáu yù ñoà rieâng tö Ñoäng cô June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 22 IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän - Phaùt huy tieàm naêng cuûa chính mình ñeå töï vöôn leân - Döïa treân kieán thöùc vaø kyõ naêng chuyeân moân ñeå giuùp ngöôøi “töï giuùp” - Vaän ñoäng söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi khaùc -Mang hình thöùc ban boá Phöông phaùp June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 23 IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän - Laø moái quan heä ngheà nghieäp - Bình ñaúng, toân troïng laãn nhau - Nhaát thôøi, coù khi khoâng coù moái quan heä naøo - Töø treân xuoáng - Thaùi ñoä ban ôn, keû caû Moái quan heä giöõa ngöôøi giuùp ñôõ vaø ngöôøi ñöôïc giuùp ñôõ June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 24 IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän - Chủ động tham gia giải quyết vấn đề của chính mình - Thuï ñoäng Ngöôøi ñöôïc giuùp ñôõ - Tìm hieåu nhu caàu, toân troïng söï töï quyeát cuûa ñoái töôïng, “laøm vôùi” - Chuû ñoäng - Quyeát ñònh - AÙp ñaët - Laøm thay Ngöôøi giuùp ñôõ June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 25 -Vaán ñeà ñöôïc giaûi quyeát - Ñoái töôïng ñöôïc giuùp ñôõ khaéc phuïc khoù khaên, vöôn leân töï löïc - Vaán ñeà thaät khoâng ñöôïc giaûi quyeát, chæ xoa dòu taïm thôøi - Ñoái töôïng coù theå trôû thaønh yû laïi, ñoøi hoûi chôø ñôïi. Hi u quaûệ IV. Phaân bieät CTXH vaø hoïat ñoäng töø thieän June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 26 V. Moái quan heä lieân ngaønh vôùi CTXH 1. Taâm lyù hoïc vaø CTXH Caùc chöùc naêng taâm lyù hoïc veà CTXH Phaân tích Chaån ñoaùn Moâ taû Döï baùo June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 27 2. XHH vôùi CTXH XHH giuùp cho nhöõng ngöôøi laøm CTXH + Ñònh höôùng söï hoaït ñoäng xaõ hoäi dieãn ra trong moät moâi tröôøng xaõ hoäi naøo ñoù, theå cheá xaõ hoäi naøo. + Caáu truùc xaõ hoäi cuûa xaõ hoäi naøy trong toång theå ra sao + Nhöõng nhoùm vaø taàng lôùp daân cö ít ñöôïc baûo veä veà maët xaõ hoäi laø ai. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 28 3. An sinh xaõ hoäi (ASXH) vaø CTXH ASXH (theo ILO – toå chöùc lao ñoäng quoác teá) + Söï baûo veä maø xaõ hoäi thöïc hieän vôùi caùc thaønh vieân cuûa mình + Thoâng qua moät loaït caùc bieän phaùp coâng coäng ñeå choáng laïi söï cuøng quaãn veà kinh teá vaø xaõ hoäi daãn ñeán söï chaám döùt hay giaûm suùt ñaùng keå veà thu nhaäp do oám ñau, thai saûn, tai naïn lao ñoäng, tuoåi giaø hoaëc caùi cheát, nhöõng dòch vuï veà chaêm soùc y teá vaø nhöõng quy ñònh veà hoã trôï ñoái vôùi nhöõng gia ñình coù con nhoû gaëp phaûi khoù khaên trong cuoäc soáng (theo ILO – toå chöùc lao ñoä g quoác teá). June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 29 Nhö vaäy, ASXH laø moät thuaät ngöõ mang tính toaøn dieän hôn bao goàm caû CTXH  ASXH vaø CTXH lieân heä vôùi nhau chuû yeáu ôû caáp ñoä thöïc haønh. Nhöõng ngöôøi chuyeân nghieäp cung caáp caùc dòch vuï ASXH goàm: + Luaät sö cung öùng dòch vuï phaùp lyù cho ngöôøi ngheøo + Caùc y só ôû caùc cô sôû söùc khoeû coâng coäng + Caùc nhaø trò lieäu ñieàu trò cho nhöõng ngöôøi bò xaùo troän caûm xuùc + Caùc nhaø taâm lyù, ñieàu döôõng vaø caùc nhaø trò lieäu trong caùc beänh vieän taâm thaàn. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 30 Baøi: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC CUÛA COÂNG TAÙC XAÕ HOÄI June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 31 I. Chöùc naêng cuûa CTXH June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 32 Phòng ngừa Phát triển Phục hồi Chữa trị Chức năng CTXH I. Chöùc naêng cuûa CTXH June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 33 Phoøng ngöøa :Nhöõng dòch vu, hoaït ñoäng ñeå ngaên ngöøa vaø ñeà phoøng tröôøng hôïp khoù khaên (taâm, lyù, quan heä hoaëc kinh teá) coù theå xaûy ra Chöõa trò : Loaïi tröø, giaûm bôùt vaø trò lieäu khi caù nhaân, nhoùm vaø coäng ñoàng ñang gaëp phaûi nhöõng khoù khaên Phuïc hoài: NVXH hoã trôï thaân chuû phuïc hoài vieäc thöïc hieän chöùc naêng bò toån thöông do khoù khaên vaät chaát hay tinh thaàn vaø phuïc hoài veà maët xaõ hoäi. Phaùt trieån: NVXH khoâng chæ giuùp cho ñoái töôïng phaùt trieån thaønh con ngöôøi môùi toaøn dieän vôùi ñaày ñuû naêng löïc veà maët theå chaát, tinh thaàn maø coøn soáng coù ích cho baûn thaân, gia ñình vaø xaõ hoäi. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 34 II. Công cụ của nghề CTXH Con người Của NVXH Mối tương tác giữa Các nhóm viên Thân chủ Sự tham gia của Cộng đồng nghèo Lắng nghe MQH giữa NVXH và Thân chủ June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 35 Sứ mạng, mục đích của CTXH  Sứ mạng của CTXH: Tăng cường chất lượng sống của con người và giúp đáp ứng những nhu cầu cơ bản của con người, đặc biệt quan tâm đến nhu cầu của nhóm đối tượng dễ bị thương tổn, những người bị áp bức và người nghèo (Theo Hiệp hội quốc gia các nhân viên xã hội Mỹ-NASW) June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 36 Mục đích của CTXH (Trang 42-CTXH nhập môn-Lê Chí An) Khuyến khích, thúc đẩy Hoạch định, xây dựng và thực thi các chính sách XH  Theo đuổi các chính sách, dịch vụ  Phát huy và thử nghiêm kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 37 II. Quan ñieåm giaù trò trong CTXH 1. Moái quan heä ngheà nghieäp cuûa NVXH ñöôïc xaây döïng treân cô sôû toân troïng giaù trò vaø nhaân phaåm caù nhaân vaø ñöôïc thuùc ñaåy bôûi söï tham gia, söï chaáp nhaän, tính baûo maät chaân thaønh vaø xöû lyù maâu thuaãn coù tinh thaàn traùch nhieäm cuûa caû hai phía. 2. NVXH toân troïng quyeàn quyeát ñònh ñoäc laäp vaø quyeàn tham gia tích cöïc cuûa thaân chuû vaøo tieán trình giaûi quyeát vaán ñeà. 3. NVXH heát loøng hoã trôï thaân chuû coù ñöôïc nhöõng taøi nguyeân caàn thieát. 4. NVXH noã löïc laøm cho caùc thieát cheá xaõ hoäi ngaøy caøng coù tính chaát nhaân baûn hôn vaø ñaùp öùng toát hôn nhu caàu cuûa con ngöôøi 5. NVXH toân troïng vaø chaáp nhaän nhöõng ñaëc ñieåm ñoäc nhaát cuûa caùc cö daân khaùc nhau June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 38 III. Nhöõng nguyeân taéc trong khi thöïc haønh CTXH vaø quy chuaån ñaïo ñöùc trong CTXH 1. Nhöõng nguyeân taéc trong khi thöïc haønh CTXH: coù 7 nguyeân taéc chuû ñaïo  Chaáp nhaän thaân chuû  Thaân chuû tham gia giaûi quyeát vaán ñeà  Quyeàn töï quyeát cuûa thaân chuû  Caù bieät hoùa  Tính baûo maät  Nhaän thöùc cuûa nhaân vieân xaõ hoäi  Tính chaát ngheà nghieäp cuûa moái quan heä giöõa NVXH vaø thaân chuû June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 39 2. Quy chuaån ñaïo ñöùc trong CTXH Ñoù laø nhöõng quy ñònh, nhöõng chuaån möïc veà haønh vi, veà quyeàn haïn traùch nhieäm cuûa NVXH trong caùc lónh vöïc CTXH Caùc quy ñieàu ñaïo ñöùc laø kim chæ nam cho hoaït ñoäng CTXH ñoàng thôøi giôùi haïn nhöõng vieäc laøm sai leäch trong khi haønh ngheà. ÔÛ Philippin, noäi dung quy ñieàu ñaïo ñöùc cuûa NVXH coù 7 ñieàu, ôû Myõ coù 17 ñieàu. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 40 IV. Tieán trình giaûi quyeát vaán ñeà trong CTXH Chẩn đoán vấn đề Nhận diện Vấn đề Lên kế họach Thực hiện kế họach Lượng giá June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 41 1. Nhaän dieän vaán ñeà  Ngöôøi coù khoù khaên veà taâm lyù hay xaõ hoäi ñeán cô sôû trình baøy vaán ñeà cuûa mình, NVXH cuõng phaûi noùi chuyeän, hoûi theâm ñeå hieåu roõ hôn.  Phaûi tìm hieåu hoøan caûnh soáng cuûa thaân chuû, trao ñoåi vôùi caùc thaønh vieân trong gia ñình, nôi laøm vieäc hay tröôøng hoïc, haøng xoùm, June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 42 2. Chaån ñoaùn vaán ñeà  Xaùc ñònh tính chaát maø thaân chuû gaëp phaûi: vaán ñeà thuoäc loaïi naøo, aûnh höôûng ñeán ai, nguyeân nhaân gì, toàn taïi ñöôïc bao laâu, ñaõ giaûi quyeát vaø keát quaû ra sao?.....  CTXH khoâng chæ quan taâm ñeán khieám khuyeát hay haïn cheá maø coøn ñaëc bieät, nhöõng tieàm naêng cuûa ñoái töôïng. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 43 3. Lên kế họach . Ñieåm coát loõi ôû ñaây laø giuùp thaân chuû vôùi tôùi nhieàu taøi nguyeân caàn thieát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà. Döïa treân caùc caâu hoûi : laøm gì ?, ai laøm ? laøm nhö theá naøo ?  Taøi nguyeân beân trong yù chí, söùc khoûe, nhaân caùch, tay ngheà,cuûa hoï, hay ngöôøi thaân trong gia ñình coù theå giuùp ñôõ.  Beân ngoøai caùc cô sôû y teá, xaõ hoäi, caùc chöông trình daïy ngheà, June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 44 4. Thöïc hieän keá hoïach  Trong CTXH, trong suoát quaù trình giuùp thaân chuû giaûi quyeát vaán ñeà hay moät coäng ñoàng phaùt trieån, NVXH quan saùt kyõ caùc tieán boä hay trôû ngaïi ñeå luoân luoân thích nghi cho phuø hôïp. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 45 5. Löôïng giaù  Trong keá hoïach giuùp ñôõ caàn quan taâm ñeán yeáu toá thôøi gian. .  Ñònh kyø coù löôïng giaù ñeå ñaùnh giaù caùi ñöôïc vaø caùi chöa ñöôïc.  Cuoái thôøi haïn, löôïng giaù toång quaùt, vôùi söï tham gia cuûa thaân chuû roài coù quyeát ñònh hoaëc chaám döùt neáu thaân chuû töï löïc hay neáu coù tieán boä maø chöa haún töï laäp ñöôïc, thaân chuû caàn tieáp tuïc ñöôïc giuùp ñôõ nhöng trong moät chöông trình khaùc. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 46 Baøi 3: MOÄT SOÁ LYÙ THUYEÁT VAØ PHÖÔNG PHAÙP COÂNG TAÙC XAÕ HOÄI June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 47 I. Moät soá lyù thuyeát 1. Lyù thuyeát heä thoáng vaø sinh thaùi Lyù thuyeát heä thoáng vaø sinh thaùi giuùp cho nhöõng ngöôøi thöïc haønh CTXH phaân tích söï töông taùc trong caùc heä thoáng xaõ hoäi vaø hình dung nhöõng töông taùc naøy aûnh höôûng ra sao ñeán haønh vi con ngöôøi. Lyù thuyeát heä thoáng chæ ra söï taùc ñoäng c a caùc ủ toå chöùc, caùc chính saùch, caùc coäng ñoàng vaø caùc nhoùm aûnh höôûng leân caù nhaân. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 48 Theo Barker “heä thoáng laø moät söï keát hôïp caùc yeáu toá coù tính trao ñoåi, töông taùc laãn nhau vaø nhöõng ranh giôùi deã nhaän bieát. Heä thoáng coù theå mang tính vaät chaát, cô hoïc, xaõ hoäi, hoaëc keát hôïp nhöõng yeáu toá naøy”. Ví duï: heä thoáng xaõ hoäi bao goàm caùc gia ñình, caùc nhoùm, moät cô sôû ASXH, hoaëc toøan boä moät tieán trình toå chöùc giaùo duïc cuûa moät nöôùc. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 49 Lyù thuyeát sinh thaùi laø taäp hôïp con cuûa lyù thuyeát heä thoáng, ñaõ coù nhieàu ñoùng goùp quan troïng cho ngaønh CTXH. Moâ taû con ngöôøi soáng, laøm vieäc vaø chòu söï töông taùc vôùi gia ñình, haøng xoùm, toân giaùo, caùc toå chöùc xaõ hoäi, .  Lyù thuyeát heä thoáng vaø sinh thaùi ñaõ cung caáp cho ngöôøi thöïc haønh moät khuoân khoå ñeå phaân tích söï töông taùc luoân thay ñoåi, khoâng oån ñònh cuûa con ngöôøi trong moâi tröôøng cuûa hoï. June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 50 2. Lyù thuyeát taâm lyù xaõ hoäi Lyù thuyeát cuûa Erikson (ngöôøi Ñöùc goác Ñan Maïch, 1902 – 1994), lyù thuyeát naøy cho raèng söï phaùt trieån cuûa con ngöôøi dieãn ra khi coù söï töông taùc giöõa nhu caàu (taâm lyù) vaø naêng löïc caù nhaân cuõng nhö nhöõng yeâu caàu vaø mong ñôïi veà maët xaõ hoäi. Lyù thuyeát naøy ñöa ra nhöõng böôùc trong quaù trình phaùt trieån caù nhaân June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 51 - Giai ñoaïn cuoäc ñôøi: ÔÛ moãi löùa tuoåi khaùc nhau thì coù nhöõng ñaëc ñieåm taâm lyù khaùc nhau. - Khuûng hoûang taâm lyù xaõ hoäi - Nhieäm vuï phaùt trieån June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 52 Các giai đọan phát triển của con người Từ 0 – 1 tuổi: hình thành lòng tin, an tòan - Trẻ thay đổi về sinh lý nhanh: biết ngồi, đứng, đi - Tìm hiểu thế giới xung quanh qua miệng - Quan hệ Xã hội chủ yếu qua ba và mẹ Từ 1 – 3 tuổi: hình thành tính tự chủ - Tìm hiểu thế giới xung quanh qua vận động - Quan hệ chủ yếu trong gia đình June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 53 Từ 3 – 6 tuổi: Óc sáng kiến - Trẻ rất tò mò, muốn tìm hiểu mọi thứ xung quanh - Quan hệ xã hội vươn ra ngoài khuôn khổ gia đình Từ 6 – 12 tuổi: Làm quen khái niệm cụ thể -Trẻ cần cù, chăm chỉ, thích khen ngợi - Tiếp thu kỹ năng mới - Quan hệ xã hội thật sự vươn ra bên ngoài, quan hệ bạn bè nhiều June 15, 2010 Khoa KHXH&NV Trường ĐH Tôn Đức Thắng 54 Từ 12 – 18: Thời kỳ quá độ từ trẻ con sang người lớn - Trẻ biến đổi nhanh về tâm sinh lý - Trẻ có khả năng tư duy, lập luận và suy diễn - Ý muốn