Xác định đề tài nghiên cứu và hình
thành các câu hỏi đặc thù :
2) Bước nc thăm dò và xem lại thư tịch:
3) Xây dựng một mô hình phân tích (xây
dựng khung khái niệm):
4) Thâu thập dữ kiện & Kiểm chứng giả
thiết:
18 trang |
Chia sẻ: tranhoai21 | Lượt xem: 1977 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phương pháp và kỹ thuật trong nghiên cứu xã hội học, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BÀI 2
PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT
TRONG NGHIÊN CỨU XHH
I. Các bước đi để thực hiện
một nghiên cứu khoa học
1) Xác định đề tài nghiên cứu và hình
thành các câu hỏi đặc thù :
2) Bước nc thăm dò và xem lại thư tịch:
3) Xây dựng một mô hình phân tích (xây
dựng khung khái niệm):
4) Thâu thập dữ kiện & Kiểm chứng giả
thiết:
* Tương quan và mối liên hệ nhân quả
1. Xác định đề tài nghiên cứu và
hình thành các câu hỏi đặc thù :
Bước1: Bước 2: Bước3: Bước4: Bước5:
Xác định
lãnh vực
quan tâm
(area)
Liệt kê
các lãnh
vực nhỏ
(bằng
phương
pháp
động
não, đọc
tài liệu)
(sub
area)
Chọn
một lãnh
vực nhỏ
làm vấn
đề
nghiên
cứu
(research
problem)
Đưa ra
những
câu hỏi
nghiên
cứu
(research
questions
)
Hình
thành
mục tiêu
tổng quát
và những
mục tiêu
cụ thể
của cuộc
nghiên
cứu :
Ví dụ Xác định vấn đề NC (Xem)
Bước 2:NC thăm dò và
xem lại thư tịch:
ĐN & mục đích của nctdò
Xem lại thư tịch về: nd & ff
◦ Nêu lý do chọn đề tài
BƯỚC 3: XÂY DỰNG MÔ HÌNH PHÂN TÍCH
(XÂY DỰNG KHUNG LÝ THUYẾT – THAO TÁC HOÁ CÁC KHÁI NIỆM)
1.Giả
thiết lớn
2. Định
nghĩa các
khái niệm
3. Thao
tác hoá
KN
chiều
kích
4. Thao
tác hoá
CK
chỉ báo
5. Giả
thiết nhỏ
Có mối
quan hệ
giữa tính
cố kết xã
hội và tự
tử
không?
- Cố kết
xã hội
- Tự tử
-ttrạg
gđình
-hvấn
- tgiáo
-đthân/có
gđ/có-kô
con
-cao/thấp
-CG/TL
%tự tử
1)đt>cógđ
2)0>cócon
3)hvcao>th
ấp
4) TL>CG...
Bài tập thao tác hoá khái niệm
Tìm hiểu tính tôn giáo của người Công
giáo TP.HCM (làm tiết cuối)
(Đáp án)
Bước 4: Thâu thập dữ kiện
& kiểm chứng giả thiết:
Các loại dữ kiện(tr 42)
Kiểm chứng giả thiết: 2 khả năng xảy ra
Tương quan và
mối liên hệ nhân quả
ĐN tương quan (correlation). Vd
ĐN mối liên hệ nhân quả: (relationship of
cause and effect).vd:
◦ Lh nhân quả tất định: y = f(x)
◦ Lh nhân quả xác suất: y = f(x1, x2, x3)
II. Các phương pháp, kỹ thuật
cơ bản trong nghiên cứu xã hội
học:
1. Quan sát:
2. Các thử nghiệm:
3. Nghiên cứu điều tra (survey research):
4. Phân tích thứ cấp (secondary analysis):
* So sánh ưu khuyết của các phương pháp
1. Quan saùt:
Phân loại:
- qsát công khai và không công khai
- qsát trực tiếp và gián tiếp
- qsát cơ cấu và không cơ cấu
- qsát do con người hay máy móc
- qsát trong bối cảnh tự nhiên hay giả tạo
- qsát tham gia và không tham gia
2. Thöû nghieäm:
Phân loại:
- Thử nghiệm trong phòng TN (TN có kiểm soát –
controlled experiment)
- Thử nghiệm trên thực địa (field experiment)
Cơ cấu của thí nghiệm:
- Nhóm đối chứng (kiểm tra) (control group)
- Nhóm thí nghiệm
* Ví dụ: trong phòng TN/ trên thực địa
3. Ñieàu tra xaõ hoäi hoïc:
Các bước trong điều tra XHH:
- Xác định dân số
- Xây dựng mẫu nghiên cứu
- Thiết kế bảng hỏi, bảng hướng dẫn PV, bảng qsát
- Thực hiện cuộc điều tra
- Phân tích kết quả nc
4. Phaân tích thöù caáp (nc tö lieäu):
Phân biệt tài liệu sơ cấp / thứ cấp
*. So saùnh boán pp thaâu thaäp döõ kieän:
Xem trang 56-57
Lưu ý: phân biệt 3 loại hình nghiên cứu:
◦ Nc thăm dò (exploratory research)
◦ Nc mô tả (descriptive res.)
◦ Nc giải thích (explanatory res.)
III/ Tương quan giữa lý
thuyết và phương pháp:
- Tương quan giữa lý thuyết và nghiên cứu
- Hai phương pháp:
* Phương pháp diễn dịch
* Phương pháp qui nạp
(xem sơ đồ tr. 59) Ví dụ
* “Tự tử” & “Đạo đức Tin lành” thuộc loại
nc theo pp nào?
Giaû thieát
(giai ñoaïn dieãn dòch)
Lyù thuyeát
toång quaùt
Caùc
quan saùt ñaëc
thuøø (cuï theå)
Tổng quát hóa
(giai đoạn quy nạp)
Ví dụ: Lý thuyết hội nhập xã hội và vấn đề trẻ em đường phố.
Bài tập
1. Thao tác hóa một đề tài:”Sinh viên khá giả thường học
giỏi”
2. Tương quan và mối liên hệ nhân quả: phim bạo lực và
hành vi hung hản
3. Tác phẫm: “Tự tử”, “Đạo đức Tin Lành”
4. Phân biệt khái niệm tương quan và mối liên hệ nhân
qủa trong nghiên cứu xã hội học. Bằng hai khái niệm trên
hãy nhận định câu nĩi:"Xem phim bạo lực nhiều là nguyên
nhân của tính hung hãn ở thanh thiêu niên".
5. Tìm hiểu tính tơn giáo của người Cơng giáo TP.HCM
(làm tiết cuối)