Sáng kiến kinh nghiệm - Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy một số môn học lớp 2 năm học 2007-2008

Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 1 Tên sáng kiến Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy một số môn học lớp 2 Naêm hoïc 2007 – 2008 Giáo viên thực hiện: Trần Thị Vân Anh Tập thể liên quan: Lớp Hai 4 Trường tiểu học Tân Sơn Nhì, Quận Tân Phú. Thời gian thực hiện: Năm học 2007 – 2008 Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 2 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngay khi được Ban giám hiệu phân công chủ nhiệm lớp hai, tôi đã nghiên cứu chương trình học của lớp hai và nhận thấy rằng kiến thức mà học sinh lớp hai cần học thường là những kiến thức gắn liền với cuộc sống hàng ngày của các em. Đó là những kiến thức đơn giản về môi trường sống chung quanh, về muông thú, cây cối …. Với những kiến thức này, ngày nào giáo viên cũng lên lớp giảng bài chỉ với tranh ảnh tĩnh, với bảng đen – phấn trắng sẽ gây nhàm chán cho học sinh, càng ngày học sinh sẽ càng học hành uể oải hơn. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn tiến hành ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình thiết kế bài giảng của mình (2 môn: Luyện từ và câu và Tự nhiên Xã hội) để tạo hứng thú, kích thích khả năng học tập nơi học sinh. Các em vừa được tìm hiểu bài học thông qua sách giáo khoa lại vừa được kết hợp xem những tranh ảnh, những đoạn phim vô cùng sinh động về các con thú, các loài cây, thậm chí được tham gia sửa bài tập trên máy trước tất cả các bạn trong lớp …sẽ khiến giờ học của các em trở nên sống động hơn, các em mạnh dạn, tự tin và thích thú hơn khi tham gia vào quá trình tìm hiểu bài. Sở dĩ tôi mạnh dạn lựa chọn việc ứng dụng công nghệ thông tin vào từng bài dạy phù hợp bởi vì sau quá trình giảng dạy nhiều năm, tôi nhận thấy rằng, thế hệ học sinh bây giờ có vẻ như đã khá quen với việc tiếp nhận thông tin dưới dạng hình ảnh, âm thanh (bởi vì ngay từ lớp mẫu giáo các em cũng đã được tiếp nhận thông tin qua những bài học dạng này). Và riêng đối với các em học sinh của trường tôi, thì ngay từ năm lớp Một các em đã được học môn Vi tính, vì vậy việc tham gia học tập trên máy của các em khá dễ dàng. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 3 II. NỘI DUNG CHÍNH 1. Đặc điểm tình hình trường, lớp a. Thuận lợi - Cơ sở vật chất của trường được trang bị khá đầy đủ. Thuận lợi nhất là có phòng máy được trang bị máy chiếu, máy vi tính, bàn học sinh … khá đầy đủ để có thể phục vụ tốt cho một tiết học có ứng dụng công nghệ thông tin. - Ngay từ lớp Một, học sinh đã được học môn Vi tính vì vậy việc học và tham gia thao tác trên máy của học sinh khá dễ dàng, giáo viên không cần phải mất nhiều thời gian giảng giải. - Bản thân được tham gia một số lớp học về ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường do Phòng giáo dục tổ chức, các lớp học khởi đầu của Intel giúp cho việc chia sẻ và hướng dẫn của giáo viên được thuận lợi hơn. - Ngoài ra, chính bản thân tôi cũng đã tích lũy được mốt số vốn vi tính nhất định giúp cho việc thiết kế các bài giảng điện tử được thuận lợi và không phải tốn kém quá nhiều thời gian. - Bên cạnh đó, tôi luôn nhận được sự chia sẻ, giúp đỡ từ các đồng nghiệp về tư liệu giúp cho việc thiết kế được dễ dàng hơn. b. Khó khăn - Vì là lớp hai buổi nên tôi ít có thời gian cho việc soạn giáo án hơn là những giáo viên dạy lớp một buổi vì vậy các kế hoạch bài dạy tôi phải dự tính trước cả tháng và phải lựa chọn bài dạy phù hợp để có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào bài học, từ đó lập kế hoạch hàng ngày thiết kế giáo án mới kịp với chương trình đề ra. - Nhà trường mới chỉ có 2 máy riêng dành cho giáo viên nhưng tốc độ còn chậm, khả năng nối mạng yếu vì vậy nếu tôi muốn tranh thủ giờ nghỉ tại trường để tìm tư liệu cũng khó khăn. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 4 Lieân khuùc Con caùo Gaáu traéng Con soùc Con nai Con thoû Con hoå 1 2 3 4 5 6 thì seõ ….ÑÖÔÏC QUAØ!Ai nhanh hôn? 2. Mục tiêu của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào một số môn học trong quá trình giảng dạy  Khi thực hiện sản phẩm này, tôi đã tự đề ra mục tiêu cho sản phẩm của mình như sau: - Cần phải tạo thêm một “kênh” mới cho bài giảng và cho chính tiết dạy – học của lớp mình thêm phong phú. Từ đó sẽ kích thích được hứng thú học tập nơi học sinh thông qua những hình ảnh sinh động, những đoạn phim khá hấp dẫn.  Sở dĩ tôi chọn sản phẩm này để thiết kế vì với những hình ảnh động về các loài thú, học sinh sẽ được trực tiếp quan sát, nhìn thấy nhiều loài thú mà trong cuộc sống hàng ngày các em ít gặp. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 5 Ngoài ra, bài giảng này tôi có thể sử dụng được nhiều lần, qua nhiều năm học. Đối với mỗi đối tượng học sinh khác nhau tôi chỉ cần chỉnh sửa lại các phương pháp cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, còn các đoạn phim và hình ảnh thì vẫn có thể cất giữ và sử dụng lâu dài.  Thông qua việc thiết kế sản phẩm này, thứ nhất tôi có thể sử dụng được những công cụ mới hỗ trợ tôi trong quá trình giảng dạy để từ đó khuyến khích học sinh tự học, tự tìm tòi kiến thức. Thứ hai, tôi có thể dễ dàng lưu giữ lại bài giảng này, dễ tìm để lấy ra sử dụng và nhất là những tư liệu quý báu mà tôi tìm được có thể bảo quản được trong thời gian lâu dài. Thứ ba – điều quan trọng nhất – là mang lại cho học sinh cảm giác mới mẻ, hứng thú trong quá trình học tập, tiếp thu kiến thức qua những hình ảnh, những đoạn phim tư liệu sống động. Sẽ thật là tuyệt vời khi sau tiết học, tôi được nhìn thấy những khuôn mặt hả hê, thích thú và nhất là thấy một không khí học tập mới, đầy hào hứng nơi học sinh. 3. Bối cảnh ứng dụng và nội dung giảng dạy tại trường Khi thiết kế bài giảng có ứng dụng công nghệ thông tin, tôi đã phải nghiên cứu và lựa chọn bài dạy phù hợp đồng thời phải lưu ý tới cả thời gian thiết kế chính vì vậy sản phẩm của tôi sau khi hoàn thành đã kịp với chương trình học mà tôi đề ra, từng hoạt động đều phù hợp với đối tượng học sinh mà lớp tôi phụ trách. Ngoài ra, đối với một số giáo viên trong khối có trình độ tin học còn hạn chế, tôi đã linh động hướng dẫn và giúp giáo viên chỉnh sửa lại cho phù hợp với tình hình học sinh của lớp để cùng nhau giảng dạy. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 6 4. Khía cạnh công nghệ Bản thân tôi đã được tham dự rất nhiều lớp tập huấn của Micosoft về việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, cách chia sẻ trong quá trình giảng dạy cũng như học tập. Chính vì vậy khi thiết kế sản phẩm này, tôi đã ứng dụng công nghệ thông tin một cách triệt để vào sản phẩm để tạo hẳn một “kênh” mới cho tiết học của học sinh. Để thiết kế tốt sản phẩm của mình, tôi đã thường xuyên luyện tập những kĩ năng sử dụng phần mềm soạn thảo giáo án điện tử bằng Power Point; cách chèn phim, chèn hình ảnh; cách cắt phim, nối phim; kĩ năng sử dụng Internet; kĩ năng soạn thảo văn bản…. Để hỗ trợ cho phần thiết kế sản phẩm này, tôi đã sử dụng đến một số phần mềm sau: - Phần mềm Power Point - Phần mềm Windows Movie Maker - Phần mềm Violet (bản dùng thử) - Phần mềm Hero Video 3000 để cắt phim. - Phần mềm đổi đuôi phim, âm thanh … Để sản phẩm này có thể sử dụng tốt vào quá trình giảng dạy, trường tôi đã có riêng phòng máy được trang bị sẵn máy chiếu, máy vi tính … để khi tới tiết dạy, giáo viên và học sinh chỉ việc chuyển tới phòng này và bắt đầu tiết học. 5. Cách tiến hành và quản lý sản phẩm giảng dạy - Trước 1 tháng: tiến hành lập kế hoạch, tìm tư liệu để thiết kế bài giảng. - Đối với môn Luyện từ và câu: Qua các tiết học Luyện từ và câu trước, thăm dò mức độ hiểu biết của học sinh về muông thú để từ đó có cách thiết kế bài phù hợp với trình độ của học sinh, tránh để xảy ra tình trạng ôm đồm quá nhiều thông tin làm học sinh “ngợp”, không tập trung được vào kiến thức chính. - Đối với môn Tự nhiên Xã hội: Trước 1 tuần, yêu cầu học sinh về nhà tìm những hình ảnh về các con vật sống ở mọi nơi trên trái đất để tham gia trưng bày sản phẩm trong tiết học. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 7 6. Tài liệu giảng dạy và học tập Đối với cả hai sản phẩm trên, tôi sử dụng các tài liệu sau để tham khảo: - Sách giáo khoa, sách giáo viên. - Các thông tin về các loài thú (truy cập trên Internet). - Đĩa phim tư liệu về các loài động vật, google.com, một số trang web sau: vietnamnet.vn/khoahoc/moitruong/2006/07/596145/ www.saskschools.ca/~gregory/animals/fox.html www.dkimages.com/.../Red-Fox/Red-Fox-06.html www.exzooberance.com/.../polar%20bear.htm www.alaskabyair.com/photos.html creationsbydawn.net/pi/tutorials/painting.html www.pointerhill.com/store/images/rabbit.jpg www.bbc.co.uk/.../2007/03/16/squirel_470x366.jpg www.greatervancouverparks.com/pictures/Reifel... myfwc.com/critters/deer.asp (nhiều loài thú) - Ngoài ra tôi còn xin một số đoạn phim ngắn từ bạn bè. - Kỹ thuật tô màu trong Power Point của tác giả Thạch Long (anhchanghieuhoc2002@yahoo.com) 7. Lập kế hoạch đánh giá Đối với môn Luyện từ và câu: - Khi áp dụng vào giảng dạy, tôi nhận thấy rằng đã đạt được kết quả tốt như mong muốn khi thiết kế bài giảng có ứng dụng công nghệ thông tin. - Trong tiết dạy, tôi hướng HS đến việc tự làm bài, tự đánh giá, nhận xét bài làm của nhau chứ không phải chỉ có sự đánh giá, nhận xét một chiều từ giáo viên. - Qua tiết học, tôi cũng cố gắng để học sinh có thể chia sẻ, phản hồi cùng nhau qua những hoạt động nhóm giúp học sinh tự mình tìm ra kiến thức, qua đó tự học sinh và giáo viên cũng có thể đánh giá được học sinh. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 8 Đối với môn Tự nhiên Xã hội: - Cách đánh giá của tôi cũng như ở môn Luyện từ và câu, tuy nhiên trong tiết học này có phần tự tìm tài liệu trước ở nhà (GV đã giao cách đó 1 tuần, và trong suốt tuần đó luôn có sự kiểm tra, nhắc nhở học sinh) nên trong quá trình đánh giá học tập của học sinh, tôi cũng sẽ cho nhóm tự đánh giá, nhận xét quá trình tìm tư liệu của bạn có tích cực hay không, bạn tìm được nhiều tư liệu hay hay không để từ đó có sự tuyên dương, khen thưởng các cá nhân, nhóm tích cực một cách kịp thời. 8. Nhận xét kết quả - Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào một số môn lớp Hai của tôi đã giúp cho các em học sinh học tập hứng thú hơn, mạnh dạn và tự tin hơn; các em tham gia thành lập nhóm, cùng nhau chia sẻ rất nhanh chóng nhằm giúp cho giờ học vừa thú vị vừa không tốn quá nhiều thời gian. - Nhờ sự sáng tạo và nỗ lực của bản thân, tôi đã tích hợp được CNTT vào từng giờ học một cách hiệu quả và mang lại cho học sinh một kiến thức vững chắc. Chính vì vậy, trong cuộc thi “Giáo viên sáng tạo Việt Nam lần thứ 3” tôi đã đạt được giải nhì với các sản phẩm ứng dụng công nghệ thông tin của mình. III. NHỮNG BÀI HỌC KHI THỰC HIỆN SÁNG KIẾN VÀ VẬN DỤNG KINH NGHIỆM Qua việc thực hiện sáng kiến và kinh nghiệm ứng dụng thông tin vào giáng dạy một số môn học lớp Hai, tôi rút ra được một số bài học sau: - Bản thân người giáo viên phải có một số vốn về vi tính giúp cho việc soạn thảo, lấy tư liệu được dễ dàng. - Phải nghiên cứu trước chương trình và kiến thức mà học sinh cần tiếp thu trong một năm học để từ đó có kế hoạch soạn giảng đúng chương trình, đúng nội dung. Tránh để xảy ra tình trạng bài học này đã trôi qua hai, ba tuần thì mới thiết kế xong giáo án, như vậy nếu giáo viên muốn dạy giáo án có ứng dụng công nghệ thông tin này thì phải dạy lại bài vừa làm cho học sinh không có hứng thú trong quá trình học tập, vừa làm tốn thời gian. Saùng kieán kinh nghieäm GVTH: Traàn Thò Vaân Anh 9 - Không ôm đồm kiến thức trong một tiết học có ứng dụng công nghệ thông tin. Giáo viên cứ thấy hình ảnh này đẹp quá, đoạn phim này hay quá là đưa ngay vào bài giảng điện tử của mình sẽ làm cho học sinh bị “ngợp” kiến thức, đồng thời làm cho giờ học kéo dài, học sinh ngồi học mệt mỏi. - Chính vì vậy trong mỗi bài giảng của mình tôi đều lựa chọn rất kĩ từ âm thanh, hình ảnh (ngay cả hình ảnh nền cho toàn bộ bài học), các đoạn phim để cho học sinh tiếp nhận lượng kiến thức vừa đủ mà học sinh cũng vẫn hứng thú với tiết học. IV. KẾT LUẬN Trẻ em chính là mầm xanh, là tương lai của đất nước. Những kiến thức mà các em tiếp thu được ngày hôm nay chính là nền tảng giúp các em vào đời sau này, giúp các em góp phần xây dựng một đất nước Việt Nam ngày càng tươi đẹp hơn, sánh vai các nước trong khu vực và trên thế giới. Giáo viên chính là những người hướng dẫn các em tiếp cận tri thức, tự học và làm chủ kiến thức mà mình tiếp thu được. Mỗi người giáo viên phải không ngừng học hỏi, nâng cao nghiệp vụ để bắt kịp xu thế phát triển của thế giới để từ đó có kế hoạch hướng dẫn các em học sinh của mình một cách phù hợp. Chính vì vậy, bản thân tôi cũng đã không ngừng học hỏi và đưa những ứng dụng công nghệ thông tin mà mình học được vào trong từng bài dạy giúp học sinh hứng thú và thích tìm hiểu kiến thức mới hơn. Đồng thời tôi cũng mong rằng những sáng kiến nho nhỏ của mình không chỉ giúp ích cho chính bản thân mình mà còn là kinh nghiệm giúp một số đồng nghiệp khác trong quá trình ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy.