Tài liệu Hướng dẫn ôn thi môn Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học

HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 1 HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 2 TRUNG TÊM BÖÌI DÛÚÄNG CAÁN BÖÅ GIAÃNG DAÅY LYÁ LUÊÅN MAÁC - LÏNIN VAÂ TÛ TÛÚÃNG HÖÌ CHÑ MINH HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC (Taái baãn coá sûãa chûäa, böí sung) NHAÂ XUÊËT BAÃN ÀAÅI HOÅC QUÖËC GIA HAÂ NÖÅI NÙM 2000 HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 3 TÊÅP THÏÍ TAÁC GIAÃ PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG (CHUÃ BIÏN) PTS. PHAÅM VÙN HUÂNG HAÂ NGOÅC KIÏÅU PGS. TRÊÌN VÙN SINH PTS. DÛÚNG VÙN DUYÏN PTS. PHAÅM VÙN CHÑNH TRÕNH TRÑ THÛÁC NGUYÏÎN THANH HAÃI Taái baãn coá sûãa chûäa, böí sung Ngûúâi thûåc hiïån: PTS. Phaåm ngoåc thanh PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 4 MUÅC LUÅC LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN.................................................................................................................... 7 1. CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHÖNG TÛÚÃNG ÀAÄ RA ÀÚÂI NHÛ THÏË NAÂO VAÂ CAÁC GIAI ÀOAÅN PHAÁT TRIÏÍN CHUÃ YÏËU CUÃA NOÁ?................................................................................. 8 2. ÀÊU LAÂ GIAÁ TRÕ LÕCH SÛÃ CUÃA CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHÖNG TÛÚÃNG - PHÏ PHAÁN ÀÊÌU THÏË KYÃ XIX?........................................................................................................................ 9 3. ÀÊU LAÂ SÛÅ RA ÀÚÂI VAÂ CAÁC GIAI ÀOAÅN PHAÁT TRIÏÍN CHUÃ YÏËU CUÃA CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC? .................................................................................................................. 11 4. ÀÊU LAÂ ÀÖËI TÛÚÅNG VAÂ PHÛÚNG PHAÁP NGHIÏN CÛÁU CUÃA CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC?................................................................................................................................. 15 5. ÀÊU LAÂ CÚ SÚÃ KHAÁCH QUAN QUY ÀÕNH SÛÁ MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA GIAI CÊËP CÖNG NHÊN? LIÏN HÏÅ VÚÁI GIAI CÊËP CÖNG NHÊN VIÏÅT NAM? ................................................ 16 6. VÒ SAO NOÁI ÀAÃNG CÖÅNG SAÃN LAÂ NHÊN TÖË BAÃO ÀAÃM CHO GIAI CÊËP CÖNG NHÊN THÛÅC HIÏÅN THÙÆNG LÚÅI SÛÁ MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA MÒNH?................................................ 19 7. TAÅI SAO NOÁI CAÁCH MAÅNG XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA LAÂ CON ÀÛÚÂNG TÊËT YÏËU CUÃA QUAÁ TRÒNH THÛÅC HIÏÅN SÛÁ MÏÅNH LÕCH SÛÃ CUÃA GIAI CÊËP CÖNG NHÊN? ................ 21 8. CAÁCH MAÅNG XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA COÁ NHÛÄNG ÀÙÅC ÀIÏÍM GÒ?.................................... 22 9. LYÁ LUÊÅN CAÁCH MAÅNG KHÖNG NGÛÂNG CUÃA CHUÃ NGHÔA MAÁC - LÏNIN COÁ NÖÅI DUNG GÒ? ÀAÃNG CÖÅNG SAÃN VIÏÅT NAM ÀAÄ VÊÅN DUÅNG LYÁ LUÊÅN ÀOÁ VAÂO QUAÁ TRÒNH CAÁCH MAÅNG NÛÚÁC TA NHÛ THÏË NAÂO? ................................................................. 23 10. ÀÊU LAÂ TÑNH TÊËT YÏËU CUÃA XAÄ HÖÅI XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA VAÂ NHÛÄNG ÀÙÅC TRÛNG CÚ BAÃN CUÃA NOÁ?....................................................................................................................... 26 11. ÀÊU LAÂ TÑNH TÊËT YÏËU, THÛÅC CHÊËT VAÂ ÀÙÅC ÀIÏÍM CUÃA THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI? ................................................................................................................ 27 12. TAÅI SAO NOÁI QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ VIÏÅT NAM LAÂ MÖÅT TÊËT YÏËU LÕCH SÛÃ?...................................................................................................................................... 29 HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 5 13. HAÄY TRÒNH BAÂY NHÛÄNG MUÅC TIÏU VAÂ PHÛÚNG HÛÚÁNG CÚ BAÃN CUÃA THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ VIÏÅT NAM LAÂ GÒ? .................................................... 30 14. HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA LAÂ GÒ? BAÃN CHÊËT CUÃA HÏÅ THÖËNG ÀOÁ?................................................................................................................................................ 33 15. CAÁC TÖÍ CHÛÁC CHÑNH TRÕ TRONG HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA COÁ VAI TROÂ NHÛ THÏË NAÂO? ......................................................................................................... 34 16. ÀÊU LAÂ SÛÅ KHAÁC NHAU VÏÌ CHÊËT GIÛÄA HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA VÚÁI HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ TÖÌN TAÅI TRONG CAÁC XAÄ HÖÅI TRÛÚÁC ÀOÁ? ......... 35 17. THÏË NAÂO LAÂ DÊN CHUÃ VAÂ DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA? BAÃN CHÊËT DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI CHUÃ NGHÔA LAÂ GÒ? ..................................................................................................... 37 18. NÖÅI DUNG ÀÖÍI MÚÁI HÏÅ THÖËNG CHÑNH TRÕ VAÂ DÊN CHUÃ XAÄ HÖÅI ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ?................................................................................... 39 19. THÏË NAÂO LAÂ CÚ CÊËU GIAI CÊËP CUÃA XAÄ HÖÅI VAÂ VÕ TRÑ CUÃA NOÁ? XU HÛÚÁNG PHAÁT TRIÏÍN CUÃA CÚ CÊËU GIAI CÊËP TRONG THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI ÚÃ NÛÚÁC TA LAÂ GÒ? ............................................................................................................ 41 20. TÑNH TÊËT YÏËU, NÖÅI DUNG CUÃA LIÏN MINH GIÛÄA GIAI CÊËP CÖNG NHÊN VÚÁI GIAI CÊËP NÖNG DÊN VAÂ TÊÌNG LÚÁP TRÑ THÛÁC ÚÃ VIÏÅT NAM TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ?.................................................................................................................................. 42 21. CÛÚNG LÔNH VÏÌ VÊËN ÀÏÌ DÊN TÖÅC CUÃA CHUÃ NGHÔA MAÁC - LÏNIN COÁ NÖÅI DUNG GÒ? PHÛÚNG HÛÚÁNG CÚ BAÃN ÀÏÍ CUÃNG CÖË VAÂ TÙNG CÛÚÂNG KHÖËI ÀAÅI ÀOAÂN KÏËT DÊN TÖÅC ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ? .......................................... 45 22. ÀÊU LAÂ BAÃN CHÊËT, NGUÖÌN GÖËC VAÂ TÑNH CHÊËT CUÃA TÖN GIAÁO? NHÛÄNG QUAN ÀIÏÍM CHÓ ÀAÅO TRONG VIÏÅC GIAÃI QUYÏËT VÊËN ÀÏÌ TÖN GIAÁO VAÂ NHIÏÅM VUÅ CÖNG TAÁC TÖN GIAÁO ÚÃ NÛÚÁC TA TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY LAÂ GÒ?................................ 48 23. GIA ÀÒNH COÁ VAI TROÂ NHÛ THÏË NAÂO TRONG XAÄ HÖÅI? ÀÊU LAÂ NHÛÄNG CHÛÁC NÙNG CUÃA GIA ÀÒNH TRONG THÚÂI KYÂ QUAÁ ÀÖÅ LÏN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI?............... 51 24. ÀÊU LAÂ CÚ SÚÃ CUÃA CHÏË ÀÖÅ HÖN NHÊN VAÂ GIA ÀÒNH MÚÁI TRONG CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI?........................................................................................................................................ 54 25. VÒ SAO PHAÃI PHAÁT HUY NHÊN TÖË CON NGÛÚÂI TRONG QUAÁ TRÒNH XÊY DÛÅNG CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI? ................................................................................................................ 56 PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 6 26. ÀÊU LAÂ NHÛÄNG PHÛÚNG HÛÚÁNG CHUÃ YÏËU NHÙÇM PHAÁT HUY NHÊN TÖË CON NGÛÚÂI TRONG SÛÅ NGHIÏÅP ÀÖÍI MÚÁI ÚÃ NÛÚÁC TA HIÏÅN NAY?........................................ 58 27. DÛÅA TRÏN CÚ SÚÃ NAÂO ÀÏÍ PHÊN CHIA LÕCH SÛÃ LOAÂI NGÛÚÂI THAÂNH CAÁC THÚÂI ÀAÅI KHAÁC NHAU? THÚÂI ÀAÅI NGAÂY NAY LAÂ GÒ? ................................................................. 61 28. ÀÊU LAÂ NÖÅI DUNG CÚ BAÃN CUÃA THÚÂI ÀAÅI VAÂ ÀÙÅC ÀIÏÍM NÖÍI BÊÅT CUÃA NOÁ TRONG GIAI ÀOAÅN HIÏÅN NAY?.............................................................................................. 62 HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 7 LÚÂI NHAÂ XUÊËT BAÃN Àïí phuåc vuå viïåc giaãng daåy vaâ hoåc têåp caác böå mön Lyá luêån chñnh trõ Maác Lïnin trong hïå thöëng trûúâng Àaåi hoåc, cao àùèng vaâ trung hoåc chuyïn nghiïåp. Nhaâ xuêët baãn Àaåi hoåc quöëc gia Haâ Nöåi taái baãn, coá sûãa chûäa vaâ böí sung cuöën Hûúáng dêîn ön thi mön chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Saách do Trung têm Böìi dûúäng caán böå giaãng daåy lyá luêån Maác - Lïnin vaâ tû tûúãng Höì Chñ Minh, Nhaâ xuêët baãn Tû tûúãng - Vùn hoaá trûúác àêy töí chûác biïn soaån vaâ Nhaâ xuêët baãn Chñnh trõ quöëc gia taái baãn. Saách àûúåc trònh baây dûúái daång hoãi - àaáp vúái nöåi dung àaãm baão tñnh hïå thöëng, coá troång àiïím, saát yïu cêìu cuãa chûúng trònh böå mön Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Chuáng töi rêët mong nhêån àûúåc yá kiïën phï bònh cuãa baån àoåc àïí nêng cao chêët lûúång saách. Thaáng 3 nùm 2000 NHAÂ XUÊËT BAÃN ÀAÅI HOÅC QUÖËC GIA HAÂ NÖÅI PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 8 1. Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng àaä ra àúâi nhû thïë naâo vaâ caác giai àoaån phaát triïín chuã yïëu cuãa noá? a) Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng laâ nhûäng tû tûúãng, nhûäng hoåc thuyïët biïíu hiïån dûúái daång chûa àêìy àuã, chûa chñn muöìi nhûäng nguyïån voång cuãa quêìn chuáng nhên dên muöën xoaá boã aáp bûác, boác löåt vaâ moåi bêët cöng cuãa xaä höåi, mong muöën xêy dûång möåt xaä höåi cöng bùçng, bònh àùèng, baác aái, moåi ngûúâi söëng tûå do, haånh phuác. Nhûäng tû tûúãng àêìu tiïn cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng xuêët hiïån tûâ thúâi cöí àaåi phaãn aánh sûå phêîn uêët cuãa quêìn chuáng àöëi vúái nhûäng haânh vi aáp bûác, boác löåt cuãa giai cêëp thöëng trõ vaâ mú ûúác cuãa hoå vïì möåt xaä höåi cöng bùçng, töët àeåp hún. Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng vúái tñnh caách laâ möåt hoåc thuyïët ra àúâi vaâo thúâi kyâ hònh thaânh chuã nghôa tû baãn, phï phaán xaä höåi àûúng thúâi vaâ hûúáng túái möåt xaä höåi cöng bùçng khöng coá aáp bûác, boác löåt. b) Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng àaä traãi qua caác giai àoaån chuã yïëu sau: - Giai àoaån hònh thaânh nhûäng tû tûúãng àêìu tiïn cuãa caác hoåc thuyïët vïì xaä höåi keáo daâi tûâ thúâi kyâ chiïëm hûäu nö lïå àïën hïët thúâi trung cöí (khoaãng tûâ thïë kyã V trûúác cöng nguyïn àïën thïë kyã XV). + Thúâi kyâ chiïëm hûäu nö lïå tûâ thïë kyã V trûúác cöng nguyïn àïën thïë kyã V sau cöng nguyïn xuêët hiïån nhûäng truyïìn thuyïët, huyïìn thoaåi dên gian noái lïn têm traång bêët bònh cuãa quêìn chuáng nhên dên vúái chïë àöå àûúng thúâi vaâ thi võ hoaá nhûäng aão voång vïì quaá khûá cuãa "kyã nguyïn hoaâng kim", àaä qua - thúâi àaåi cöång saãn nguyïn thuyã. + Thúâi kyâ trung cöí tûâ khoaãng thïë kyã V àïën thïë kyã XV: thúâi kyâ naây àaä bùæt àêìu hònh thaânh nïìn kinh tïë haâng hoaá vaâ tiïìn tïå, àùåc biïåt laâ sau thïë kyã X àaä xuêët hiïån nhûäng trung têm cöng nghiïåp, thuã cöng nghiïåp vaâ thûúng nghiïåp. Xuêët hiïån nhûäng tû tûúãng phï phaán xaä höåi àûúng thúâi vaâ nïu lïn nhûäng bêët bònh cuãa quêìn chuáng HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 9 nhên dên vúái xaä höåi luác àoá. Nhûng nhûäng tû tûúãng xaä höåi chuã nghôa luác êëy vêîn mang nùång thïë giúái quan tön giaáo. - Giai àoaån tûâ thïë kyã XVI àïën thïë kyã XVIII: chuã nghôa tû baãn ra àúâi vaâ phaát triïín maånh, àaánh dêëu möåt bûúác tiïën quan troång trong lõch sûã xaä höåi loaâi ngûúâi nhûng àöìng thúâi cuäng àeã ra nhûäng bêët cöng xaä höåi vaâ nhûäng hònh thûác boác löåt múái, nùång nïì vaâ taân baåo hún so vúái trûúác. Xuêët hiïån möåt loaåt caác hoåc thuyïët xaä höåi phaãn aánh nguyïån voång cuãa nhên dên, mú ûúác àïën möåt xaä höåi nhên àaåo hún, con ngûúâi àûúåc tön troång hún, möåt xaä höåi lyá tûúãng maâ úã àoá khöng coá sûå bêët cöng v.v.. Nhûäng nhaâ tû tûúãng tiïu biïíu cuãa giai àoaån naây laâ: Tömaát Morú (1478-1535) ngûúâi Anh, Tömaàö Campanenla (1568-1639) ngûúâi Italia vaâ Grùæc Babúáp (1760- 1779) ngûúâi Phaáp... - Chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán thïë kyã XIX Àêìu thïë kyã XIX úã caác nûúác Têy Êu, chuã nghôa tû baãn àaä àaåt àûúåc nhûäng bûúác phaát triïín múái. Thúâi kyâ naây chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng àaåt túái àónh cao vïì mùåt lyá luêån, mang tñnh phï phaán sêu sùæc vaâ chûáa àûång nhiïìu dûå kiïën thiïn taâi vïì möåt xaä höåi tûúng lai. Nhûäng àaåi biïíu xuêët sùæc cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng cuãa thúâi kyâ naây laâ C.H. Xanh Ximöng (1760 - 1825) ngûúâi Phaáp, S. Phuriï (1772-1837) ngûúâi Phaáp vaâ R.Öoen (1771-1858) ngûúâi Anh. - Tûâ giûäa thïë kyã XIX khi hoåc thuyïët cuãa C.Maác vaâ Ph.Ùngghen xuêët hiïån, nhû Maác vaâ Ùngghen àaä nhêån xeát rùçng, yá nghôa lõch sûã cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng laâ tyã lïå nghõch vúái sûå phaát triïín cuãa lõch sûã nhên loaåi. 2. Àêu laâ giaá trõ lõch sûã cuãa chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán àêìu thïë kyã XIX? Àêìu thïë kyã XIX xuêët hiïån ba nhaâ xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán vô àaåi úã chêu Êu: C.H. Xanh Ximöng (1760-1825). S. Phuriï (1772- 1837) úã Phaáp vaâ R.Öoen (1771-1858) úã Anh. - Giaá trõ lõch sûã vaâ cöëng hiïën lúán lao cuãa caác nhaâ khöng tûúãng - PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 10 phï phaán laâ úã chöî: + Hoå àaä nghiïm khùæc lïn aán sûå bêët cöng vaâ vaåch ra nhûäng töåi aác do chuã nghôa tû baãn gêy ra. + Caác nhaâ xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán àaä àïì xuêët viïåc xêy dûång möåt xaä höåi múái thûåc sûå cöng bùçng vaâ tiïn àoaán möåt caách thiïn taâi nhiïìu chên lyá maâ tñnh àuáng àùæn cuãa noá àaä àûúåc Maác vaâ Ùngghen chûáng minh bùçng khoa hoåc. Àoá laâ: xoaá boã naån ngûúâi boác löåt ngûúâi, lïn aán chïë àöå tû hûäu (Öoen), biïën nhaâ nûúác thaânh cú quan thuêìn tuyá quaãn lyá saãn xuêët vaâ phaát triïín saãn xuêët theo möåt kïë hoaåch húåp lyá, laâm haâi hoaâ caác quan hïå xaä höåi, taåo àiïìu kiïån cho con ngûúâi phaát triïín toaân diïån, xoaá boã sûå àöëi lêåp giûäa thaânh thõ vaâ nöng thön, giaãi phoáng phuå nûä. + Nhòn chung, tû tûúãng cuãa caác nhaâ xaä höåi chuã nghôa khöng tûúãng vaâ nhêët laâ khöng tûúãng - phï phaán àêìu thïë kyã XIX àaä mang nhûäng yïëu töë cuãa chuã nghôa nhên àaåo coá taác duång thûác tónh yá thûác àêëu tranh cuãa quêìn chuáng lao àöång trong möåt thúâi kyâ lõch sûã nhêët àõnh. - Bïn caånh nhûäng cöëng hiïën lúán lao, caác nhaâ xaä höåi chuã nghôa khöng tûúãng - phï phaán coân coá nhûäng haån chïë lõch sûã nhêët àõnh: + Tuy coá phï phaán gay gùæt chuã nghôa tû baãn nhûng hoå àaä khöng vaåch ra àûúåc baãn chêët vaâ caác quy luêåt vêån àöång cuãa noá. + Khöng thêëy àûúåc lûåc lûúång xaä höåi coá khaã nùng xoaá boã chuã nghôa tû baãn vaâ xêy dûång chuã nghôa cöång saãn laâ giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi. + Con àûúâng caãi taåo xaä höåi tû baãn chuã nghôa, xêy dûång chïë àöå xaä höåi múái cuãa hoå mang tñnh chêët caãi lûúng, aão tûúãng, bùçng tuyïn truyïìn, thuyïët phuåc hoùåc bùçng thûåc nghiïåm xaä höåi. - Nguyïn nhên cuãa nhûäng haån chïë lõch sûã àoá laâ do: + Thúâi kyâ êëy phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa chûa phaát triïín àïën àöå chñn muöìi, do àoá, chûa böåc löå hïët nhûäng mùåt baãn chêët HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 11 sêu xa vaâ nhûäng mêu thuêîn vöën coá cuãa noá. + Giai cêëp cöng nhên hiïån àaåi chûa phaát triïín vúái tû caách laâ möåt giai cêëp àaä trûúãng thaânh, cuöåc àêëu tranh cuãa hoå coân úã trònh àöå tûå phaát. + Caác nhaâ khöng tûúãng naây àïìu xuêët thên tûâ têìng lúáp trïn, chûa thoaát khoãi hïå tû tûúãng tû saãn. Tuy coân coá nhûäng haån chïë, nhûng chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán thïë kyã XIX vêîn àûúåc thûâa nhêån laâ nguöìn göëc lyá luêån cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc do Maác vaâ Ùngghen saáng lêåp. Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc ra àúâi vaâ trúã thaânh vuä khñ lyá luêån cuãa giai cêëp cöng nhên trong cuöåc àêëu tranh chöëng giai cêëp tû saãn. Tûâ àoá vïì sau moåi sûå tuyïn truyïìn chuã nghôa xaä höåi mang tñnh chêët khöng tûúãng àïìu trúã thaânh laåc hêåu, thêåm chñ laâ phaãn àöång àöëi vúái phong traâo àêëu tranh cuãa giai cêëp cöng nhên chöëng laåi sûå thöëng trõ vaâ boác löåt cuãa giai cêëp tû saãn. 3. Àêu laâ sûå ra àúâi vaâ caác giai àoaån phaát triïín chuã yïëu cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc? a) Nhûäng àiïìu kiïån vaâ tiïìn àïì ra àúâi cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Chuã nghôa Maác noái chung vaâ chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc noái riïng ra àúâi trïn nhûäng tiïìn àïì vaâ àiïìu kiïån sau: - Nhûäng tiïìn àïì kinh tïë - xaä höåi quyïët àõnh cho sûå ra àúâi cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc laâ sûå phaát triïín cuãa phûúng thûác saãn xuêët tû baãn chuã nghôa vaâ sûå trûúãng thaânh cuãa giai cêëp cöng nhên. + Vaâo nhûäng nùm 40 cuãa thïë kyã XIX, nïìn àaåi cöng nghiïåp úã nhiïìu nûúác tû baãn chuã nghôa àaä phaát triïín maånh, chuã nghôa tû baãn àaä böåc löå roä baãn chêët vaâ nhûäng mêu thuêîn vöën coá cuãa noá. Àoá laâ mêu thuêîn giûäa lûåc lûúång saãn xuêët àaä àûúåc xaä höåi hoaá cao vúái chïë àöå chiïëm hûäu tû nhên tû baãn chuã nghôa vïì tû liïåu saãn xuêët. Mêu thuêîn àoá ngaây caâng trúã nïn khöng àiïìu hoaâ vaâ àûúåc biïíu hiïån ra ngoaâi xaä höåi laâ PTS. NGUYÏÎN VÙN DÛÚNG 12 mêu thuêîn giûäa giai cêëp cöng nhên vaâ giai cêëp tû saãn ngaây caâng gay gùæt. + Trong thúâi kyâ naây, giai cêëp vö saãn àaä trûúãng thaânh vaâ bûúác lïn vuä àaâi vúái tû caách laâ möåt lûåc lûúång chñnh trõ àöåc lêåp trong cuöåc àêëu tranh chöëng giai cêëp tû saãn. Tiïu biïíu laâ nhûäng cuöåc khúãi nghôa cuãa cöng nhên Liöng úã Phaáp nùm 1831-1834, cöng nhên dïåt Xilïdi úã Àûác nùm 1844 vaâ àùåc biïåt laâ phong traâo Hiïën chûúng úã Anh (1838-1848) laâ phong traâo caách maång to lúán àêìu tiïn, thêåt sûå coá tñnh chêët quêìn chuáng vaâ coá hònh thûác chñnh trõ. Nhûäng phong traâo àoá àaä cung cêëp nhûäng baâi hoåc cho sûå khaái quaát lyá luêån, àöìng thúâi cuäng àùåt ra yïu cêìu bûác thiïët phaãi xêy dûång möåt hïå thöëng lyá luêån khoa hoåc, caách maång àïí soi àûúâng cho sûå phaát triïín cuãa phong traâo. - Tiïìn àïì tû tûúãng - lyá luêån: Ba traâo lûu tû tûúãng xuêët hiïån vaâo thïë kyã XIX nhû triïët hoåc cöí àiïín Àûác, kinh tïë chñnh trõ hoåc Anh vaâ chuã nghôa xaä höåi khöng tûúãng - phï phaán Phaáp laâ nhûäng tiïìn àïì lyá luêån cho sûå ra àúâi cuãa chuã nghôa Maác. Maác vaâ Ùngghen àaä tiïëp thu möåt caách coá phï phaán caác lyá luêån naây, khùæc phuåc nhûäng haån chïë cuãa chuáng vaâ chûáng minh bùçng khoa hoåc caác tiïn àoaán thiïn taâi cuãa caác võ tiïìn böëi. - Tiïìn àïì khoa hoåc: nhûäng phaát kiïën vïì khoa hoåc tûå nhiïn, àùåc biïåt laâ hoåc thuyïët vïì tïë baâo, àõnh luêåt baão toaân vaâ chuyïín hoaá nùng lûúång, thuyïët tiïën hoaá cuãa Àaácuyn àaä cung cêëp nhûäng cú súã khoa hoåc àïí khùèng àõnh thïm nhûäng nguyïn lyá cuãa chuã nghôa duy vêåt biïån chûáng vaâ chuã nghôa duy vêåt lõch sûã. - Ngoaâi nhûäng tiïìn àïì khaách quan, chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc ra àúâi coân do cöng lao cöëng hiïën cuãa Maác vaâ Ùngghen. Vúái quan niïåm duy vêåt vïì lõch sûã vaâ hoåc thuyïët giaá trõ thùång dû cuãa Maác, chuã nghôa xaä höåi àaä tûâ khöng tûúãng trúã thaânh khoa hoåc. Nhûäng tû tûúãng cú baãn cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc àaä àûúåc Maác vaâ Ùngghen trònh baây trong "Tuyïn ngön cuãa Àaãng cöång saãn" HÛÚÁNG DÊÎN ÖN THI MÖN CHUÃ NGHÔA XAÄ HÖÅI KHOA HOÅC 13 - vùn kiïån coá tñnh chêët cûúng lônh àêìu tiïn cuãa phong traâo cöång saãn vaâ cöng nhên quöëc tïë. b) Nhûäng giai àoaån phaát triïín chuã yïëu cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc. Chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc phaát triïín qua ba giai àoaån chuã yïëu sau àêy: - Giai àoaån Maác - Ùngghen (tûâ giûäa nhûäng nùm 40 àïën 1894): + Hai öng àaä àùåt nïìn moáng vaâ phaát triïín nhûäng nguyïn lyá cú baãn cuãa chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc: lyá luêån vïì sûá mïånh lõch sûã cuãa giai cêëp vö saãn, vïì vïì caách maång xaä höåi chuã nghôa, vïì chuyïn chñnh vö saãn, vïì caác giai àoaån cuãa hònh thaái kinh tïë - xaä höåi cöång saãn chuã nghôa, vïì vêën àïì dên töåc, tön giaáo...Nhúâ cöng lao cuãa hai öng, chuã nghôa xaä höåi khoa hoåc àaä xêm nhêåp vaâo phong traâo cöng nhên, àûa àïën sûå ra àúâi cuãa Quöëc tïë I (1864 - 1876), Quöëc tïë II (1889 - 1914), caác àaãng cöång saãn vaâ cöng nhên úã caác nûúác tû baãn chuã nghôa - haåt nhên laänh àaåo phong traâo caách maång úã caác nûúác vaâ phong traâo caách maång quöëc tïë. - Giai àoaån Lïnin (1894 - 1924): Thúâi kyâ naây, chuã nghôa tû baãn àaä phaát triïín sang giai àoaån àïë quöëc chuã nghôa. + Lïnin, möåt mùåt, àêëu tranh khöng khoan nhûúång chöëng laåi moåi chuã nghôa cú höåi vaâ xeát laåi, mùåt khaác, phaát triïín nhiïìu luêån àiïím cuãa Maác trong àiïìu kiïån lõch sûã múái. Àoá laâ lyá luêån vïì caách maång xaä höåi chuã nghôa trong thúâi àaåi àïë quöëc chuã nghôa, vïì caách maå