Tạo giống bằng phương pháp đột biến và công nghệ tế bào

Bμi 19 T¹o gièng b»ng ph−¬ng ph¸p g©y ®ét biÕn vμ c«ng nghÖ tÕ bμo I. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến 1. Quy trình Nêu các bước trong quy trình tạo giống bằng phương pháp gây đột biến? Phương pháp này hiệu quả đối với đối tượng nào? Vì sao? B1: Xử lí mẫu vật bằng tác nhân đột biến B2: Chọn lọc các cá thể đột biến có kiểu hình mong muốn B3: Tạo dòng thuần chủng L−u ý: CÇn lùa chän t¸c nh©n ®ét biÕn, liÒu l−îng, thêi gian xö lý thÝch hîp vμ ph¶i chän läc c¸ thÓ ®ét biÕn V× sao ph¶i lùa chän nh− vËy? Cam l−ìng bội (tr¸i), tø béi (ph¶i) 2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam Tạo ra nhiều chủng VSV, giống cây trồng có nhiều đặc điểm quý hiếm. Cách nhận biết sơ bộ các cây tứ bội trong các cây lưỡng bội? Nho l−ìng bội (tr¸i), tø béi (ph¶i) II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào 1. Công nghệ tế bào thực vật Tạo cây lưỡng bội có kiểu gen đồng nhất về tất cả các gen Hạt phấn hoặc noãn (n) -> ống nghiệm -> mô đơn bội. Xử lí cônsixin tạo cây lưỡng bội Nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn Tạo cây lai khác loài (mang bộNST của 2 loài khác nhau) Loại bỏ thành TB của 2 TBSD khác loài (TB trần) Dung hợp 2 TB trần tạo TB lai Nuôi cấy TB lai tạo cây lai Lai tế bào sinh dưỡng (TB xôma) Nhân nhanh các giống cây quý hiếm từmột cây có kiểu gen quý -> quần thể cây trồng đồng nhất về kiểu gen Cho mô (TB) vào ống nghiệm -> tái sinh thành các cây hoàn chỉnh Nuôi cấy mô (tế bào) TV Kết quảCách tiến hànhCác phương pháp Nghiªn cøu SGK vμ ®iÒn ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vμo b¶ng. 2. Công nghệ tế bào động vật Nếu bạn có một con chó mang kiểu gen quý hiếm Làm thế nào bạn có thể tạo ra nhiều con chó có kiểu gen y hệt như con chó của bạn? Có 2 cách: - Nhân bản vô tính - Cấy truyền p ôi Meï mang thai Meï cho noaõn (TB tröùng) Meï cho gen (TB tuyeán vuù) Hãy cho biết các bước trong quy trình nhân bản vô tính cừu? a. Quy tr×nh nh©n b¶n v« tÝnh cõu §«ly Nh©n tõ TB tuyÕn vó Ph«i sím Cõu §«ly B1: - Lấy trứng của cừu cho TB trứng ra khỏi cơ thể - Lấy các TB tuyến vú của cừu cho TB tuyến vú B2: - Tách bỏ nhân của TB trứng - Lấy nhân của TB tuyến vú B3: Lấy nhân của TB tuyến vú đưa vào TB trứng đã loại bỏ nhân B4: Nuôi trứng đã được cấy nhân trong ống nghiệm tạo phôi B5: Cấy phôi vào tử cung của con khác để phôi phát triển va sinh ở bình thường Hãy cho biết kiểu hình của cừu sinh ra ? Giải thích? - Kết quả: Cừu sinh ra có kiểu hình giống cừu cho nhân TB - Ý nghĩa: Nhân bản động vật biến đổi gen phục vụ lợi ích của con người Quy tr×nh nh©n b¶n v« tÝnh cõu §«ly Dolly laø 1 con cöøu caùi ñöôïc sinh ra = kó thuaät nhaân töø 1 TB tröôûng thaønh. ÚNoù coù 3 baø meï: Meï cho gen: Finn Dorsett Meï mang thai Meï cho noaõn: Blackface Mét sè th«ng tin bæ sung vÒ cõu §«ly Dolly ra ñôøi sau nhieàu naêm nghieân cöùu, ít nhaát laø 277 thöû nghieäm chuyeån nhaân TB ñeå ñöôïc 29 phoâi (12% thaønh coâng). Noù gioáng heät töø hình daùng tính caùch cuûa Finn Dorsett . 3/1998 naëng 45kg. 2/2003 Dolly cheát do chöùng vieâm khôùp vaø ung thö phoåi naëng. Mét sè th«ng tin bæ sung vÒ cõu §«ly b. Cấy truyền phôi Hãy cho biết quy trình kĩ thuật cấy truyền phôi ? Gi¶ sö cã mét gièng c©y cμ chua cã gen A quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng kh«ng mong muèn (dÔ m¾c bÖnh X). H·y nªu quy tr×nh t¹o thÓ ®ét biÕn mang kiÓu gen aa cã kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh X C©u hái cñng cè -Xö lý h¹t gièng b»ng t¸c nh©n ®ét biÕn (tia phãng x¹) - Gieo h¹t ®· xö lý thμnh c©y - Cho c¸c c©y con nhiÔm t¸c nh©n g©y bÖnh X - Chän läc c¸c c©y cã kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh - Cho c¸c c©y ®ã lai víi nhau hoÆc cho tù thô phÊn ®Ó t¹o dßng thuÇn