Tạp chí Tài nguyên và môi trường - Số 24 - 12/2017

Tỉng Biªn tËp TS. Chu Th¸i Thµnh Phã Tỉng Biªn tËp ThS. KiỊu ®¨ng tuyÕt ThS. trÇn ThÞ CÈm Thĩy Tßa so¹n TÇng 5, L« E2, K§T CÇu GiÊy Dư¬ng §×nh NghƯ, CÇu GiÊy, Hµ Néi §iƯn tho¹i: 024.37733419 Fax: 024.37738517 V¨n phßng Thưêng trĩ t¹i TP. Hå ChÝ Minh Phßng A604, tÇng 6, Tßa nhµ liªn c¬ Bé TN&MT, sè 200 Lý ChÝnh Th¾ng, phưêng 9, quËn 3, TP. Hå ChÝ Minh §iƯn tho¹i: 028.62905668 Fax: 0283.8990978 Ph¸t hµnh - Qu¶ng c¸o §iƯn tho¹i: 024.37738517 Email tapchitnmt@yahoo.com banbientaptnmt@yahoo.com ISSN 1859 - 1477 GiÊy phÐp xuÊt b¶n Sè 1791/GP-BTTTT Bé Th«ng tin vµ TruyỊn th«ng cÊp ngµy 01/10/2012. Gi¸ b¸n: 15.000 ®ång T¹p chÝ Tµi nguyªn vµ M«i trƯêng Tạp chí TN&MT: Mùa xuân mới đã về tưng bừng trên mọi miền đất nước VÊn ®Ị - Sù kiƯn Đăng Tuyên: Tăng cường kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước Phương Chi: Hội nghị toàn thể Ủy ban sông Mê Công Việt Nam Quang Anh: Quy định về trách nhiệm và xử lý trách nhiệm người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu đơn vị Häc tËp vµ lµm theo tÊm gƯ¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh Quang Thanh: Thiên nhiên và mùa xuân trong thơ Bác Hồ §iĨn h×nh tiªn tiÕn ngµnh tµi nguyªn vµ m«i trƯêng Nguyễn Hà: Thanh niên là lực lượng xung kích trong bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu Nghiªn cøu - Trao ®ỉi TS. Đỗ Tử Chung: Ứng dụng công nghệ hiện đại chế tạo máy đo phổ gamma đa kênh đáy biển Nguyễn Xuân Thủy, Cao Minh Thủy: Lựa chọn hệ quy chiếu phù hợp lưới thi công trắc địa công trình ThS. Lữ Thị Ngọc Diệp: Quy định pháp luật hiện hành về điều chỉnh và hủy bỏ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất NCS. Đinh Thị Thu Hiền: Nghiên cứu đề xuất quy trình đánh giá chất lượng môi trường nước mặt từ ảnh vệ tinh VNREDSat - 1A Đinh Thị Thu Hiền, Trần Xuân Trường, Nguyễn Văn Trung: Nghiên cứu phương pháp xác định các thông số chất lượng nước mặt từ tư liệu ảnh vệ tinh quang học VNRED- Sat - 1A TS. Nguyễn Xuân Bắc, ThS. Trần Thị Thu Trang: Đánh giá ảnh hưởng việc xây dựng đường hầm tầu điện ngầm đến công trình trên bề mặt theo các chỉ số biến dạng và chuyển dịch Lê Văn Hiến, Trần Quang Học, Nguyễn Thùy Linh: Nghiên cứu lưu trữ dữ liệu quan trắc GPS liên tục của cầu dây văng sử dụng phân tích chuỗi thời gian Trần Quang Học, Lê Quang, Lê Khánh Giang, Vũ Ngọc Phượng: Thiết kế mô hình quản lý cơ sở dữ liệu hạ tầng giao thông đường bộ trên một số tuyến đường chính tại quận Đống Đa, TP. Hà Nội Nguyễn Đức Núi, Phí Văn Công, Trần Anh Tuấn: Xử lý và tận dụng bã thải sau quá trình hòa tách và khử sắt quặng đồng sunlfua phối trộn sản xuất gạch block Thùc tiƠn - Kinh nghiƯm Hoàng Đức Cường: Thiên tai khí tượng thủy văn và nhận định năm 2018 Nguyễn Văn Chinh: Dấu ấn năm 2017 của Ngành Tài nguyên và Môi trường Bến Tre ThS. Ngô Thị Duyên, ThS. Phạm Thị Ngoan: Cần đầu tư tài chính cho công tác nghiên cứu biển Hương Trà: Đề xuất điều chỉnh Luật Khoáng sản năm 2010 Lê Thị Thu Hà, Nguyễn Xuân Thủy: Chấp hành pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động trong khai thác khoáng sản NhÞp cÇu b¹n ®äc Nguyễn Linh: Bài học kinh nghiệm trong công tác phòng, chống thiên tai qua cơn bão số 12 v¨n ho¸- v¨n nghƯä Vũ Văn Cương: Tri thức bản địa trong thích ứng với biến đổi khí hậu Sè 24 (278) Kú 2 - Th¸ng 12 n¨m 2017 2 3 6 7 8 9 11 13 17 19 23 27 30 33 36 39 41 47 49 51 55 56 Mơc lơc Xã luận Hơi thở nồng nàn của mùa xuân đã tràn về trên mọi miền đất nước. Trong Nam những nhành maivàng rực trên các phố phường, ngoài Bắc hoa Cúc họa mi nở trắng đón rét ngọt đầu đông. Mùaxuân nồng ấm, rạo rực mang theo những tin vui đến với mọi nhà. Đáng mừng nhất là, kinh tế - xã hội nước ta tiếp tục chuyển biến tích cực, khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế tăng trưởng khá, bình quân 6,41%. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát. Các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm; kỷ luật, kỷ cương về tài chính - ngân sách nhà nước được tăng cường. Thị trường tiền tệ ổn định; dự trữ ngoại hối đạt 45 tỉ đô la, tăng thêm 6 tỉ đô la so với cuối năm 2016. Thị trường chứng khoán có nhiều khởi sắc, vượt mốc 800 điểm. Xuất khẩu đạt 154 tỉ đô la, tăng 19,8% so với cùng kỳ. Cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh chuyển biến rõ rệt; có gần 94 nghìn doanh nghiệp mới được thành lập, tăng 15,4% về số lượng doanh nghiệp và 43,5% về vốn so với cùng kỳ. Sản xuất kinh doanh tiếp tục phát triển; sản xuất công nghiệp lấy lại đà tăng trưởng, riêng công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 12,77%; khu vực nông nghiệp phục hồi rõ nét với mức tăng trưởng gần 3%, gấp hơn 4 lần năm 2016; khu vực dịch vụ có bước phát triển vượt bậc; khách du lịch quốc tế đạt 9,45 triệu lượt người, tăng gần 30% so với cùng kỳ. Lĩnh vực văn hoá - xã hội có nhiều tiến bộ; bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội. Đặc biệt là, các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị đã triển khai thực hiện mạnh mẽ và hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển kinh tế - xã hội; đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế; khắc phục những tồn tại, yếu kém vốn có của nền kinh tế, xử lý các dự án, doanh nghiệp nhà nước thua lỗ. Tuy nhiên, nền kinh tế đất nước vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Năm 2018, cần tiếp tục bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao chất lượng tăng trưởng, cải thiện đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội và phúc lợi xã hội. Tạo chuyển biến rõ rệt trong việc thực hiện ba đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Phát triển văn hoá, thực hành dân chủ và công bằng xã hội. Ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu, chủ động phòng, chống thiên tai, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, Tiếp tục hoàn thiện pháp luật. quản lý chặt chẽ đất đai; tăng cường hợp tác quốc tế, khai thác sử dụng hiệu quả nguồn nước xuyên biên giới. Thực hiện nghiêm chủ trương đóng cửa rừng tự nhiên và các quy định bảo vệ, phát triển rừng, bảo tồn đa dậng sinh học. Cải thiệ chất lượng môi trường và xử lý ô nhiễm. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định, kiểm soát chặt chẽ việc đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư. Tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo và chủ động phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai. Ứng phó hiệu quả với biên đổi khí hậu, thực hiện tăng trưởng xanh. Triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hâu. Xử lý nghiêm tình trạng khai thác tài nguyên, khoáng sản, đá, cát sỏi trái phép. Bước vào mùa xuân mới với niềm vui và khí thế mới, toàn Đảng, toàn quân và toàn dân quyết tâm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, tiếp tục phát huy sức mạnh đại đoàn kết, tinh thần năng động, sáng tạo, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện. Tập trung ưu tiên xây dựng, hoàn thiện thể chế, tăng cường kỷ cương, kỷ luật để cải thiện mạnh mẽ hơn môi trường đầu tư kinh doanh; khắc phục tình trạng chậm phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công, chậm cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước. Tiếp tục cơ cấu lại thu - chi ngân sách nhà nước, kiểm soát bội chi và bảo đảm nợ công trong ngưỡng an toàn. Đẩy mạnh cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước, các đơn vị sự nghiệp công lập; phát triển kinh tế tư nhân thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Tạp chí Tài nguyên và Môi trường Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/20172 Mùa xuân mới đã về tưng bừng trên mọi miền đất nước 3Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 Dấu ấn năm 2017 Trong năm 2017, quán triệt các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, đặc biệt là các nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2017 của Chính phủ, Bộ đã làm tốt việc đổi mới trong công tác chỉ đạo điều hành, triển khai có hiệu quả 06 nhiệm vụ, giải pháp then chốt của Ngành là: (1) Rà soát, hoàn thiện thể chế chính sách pháp luật; (2) đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là thủ tục hành chính; (3) nâng cao năng lực thực thi pháp luật trong toàn Ngành, gắn với tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; (4) tái cơ cấu nguồn lực đầu tư, tập trung vào những nhiệm vụ then chốt, đột phá trong quản lý tài nguyên và BVMT trong điều kiện khó khăn về nguồn vốn đầu tư; (5) chủ động hướng về địa phương cơ sở, kịp thời tháo gỡ khó khăn phát sinh từ thực tiễn, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh; (6) kiện toàn tổ chức, thắt chặt kỷ luật, kỷ cương; đề cao trách nhiệm cá nhân; tăng cường cơ chế phối hợp; hiện đại hóa nền hành chính. Kiểm điểm công tác năm 2017 của Bộ TN&MT có những điểm nhấn sau: Tiếp tục hoàn thiện CS, PL về TN&MT: Bộ xác định việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống CS, PL về TN&MT là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu nhằm tạo hành lang pháp lý để quản lý hiệu quả việc khai thác tài nguyên, BVMT phục vụ PTBV. Năm 2017, Bộ tập trung triển khai đánh giá tình hình thực hiện chủ trương, CS, PL, chiến lược, quy hoạch tập trung vào các lĩnh vực có tác động đến phát triển KT-XH, BVMT như đất đai, khoáng sản, B&HĐ, môi trường. Đã hoàn thành sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của BCH Trung ương về đổi mới CS, PLvề đất đai; phối hợp với các bộ, ngành triển khai tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 09- NQ/TW ngày 09/02/2007 của Tăng cường kỷ cương, đề cao trách nhiệm, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước m ĐĂNG TUYÊN Năm 2017, là năm Bộ TN&MT “Tăng cường kỷ cương, đề cao tráchnhiệm, thi đua sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững” làm trọngtâm hành động. Bộ TN&MT đã nắm bắt kịp thời sự vận động của thực tiễn; đổi mới trong công tác điều hành, tăng cường kỷ luật kỷ cương; nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN. Trụ sở Bộ TN&MT Vấn đề - Sự kiện 4 Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 BCH Trung ương về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020. Tính đến ngày 30/11/2017, Bộ đã trình Chính phủ và được ban hành 07 Nghị định; trình Thủ tướng Chính phủ 12 đề án; ban hành theo thẩm quyền 48 thông tư. Công tác CCHC với 3 trọng tâm là cải cách thể chế, cải cách tổ chức bộ máy và hiện đại hóa nền hành chính. Ngay từ đầu năm, Bộ đã ban hành Kế hoạch CCHC năm 2017 nhằm cụ thể hóa việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo Nghị quyết số 19-2016/NQ-CP và Nghị quyết số 19-2017/NQ-CP hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp. Theo đó, trong năm 2017, Bộ triển khai thực hiện tổng số 86 nhiệm vụ/hoạt động/sản phẩm về công tác CCHC. Ngay sau khi kết quả Chỉ số CCHC năm 2016 của các Bộ, cơ quan ngang bộ được công bố, đã tham mưu với Bộ tổ chức họp, phân tích những nguyên nhân khách quan, chủ quan tác động đến Chỉ số CCHC của Bộ và rút ra những bài học kinh nghiệm, đồng thời đưa ra các giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao, cải thiện Chỉ số CCHC của Bộ. Bộ trưởng đã ban hành Chỉ thị số 04/CT-BTNMT ngày 15/11/2017 nhằm tăng cường hiệu quả công tác CCHC trong cơ quan, đơn vị của Ngành. Hiện đang tiến hành sửa đổi, bổ sung Bộ Chỉ số cho phù hợp, bám sát với tình hình thực tế, nhằm đánh giá thực chất, khách quan, công bằng hơn nữa kết quả thực hiện CCHC của các đơn vị. Bộ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Kế hoạch tổng thể triển khai cơ chế một cửa quốc gia và cơ chế một cửa ASEAN giai đoạn 2016-2020; công bố sẽ thực hiện việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 3 đối với 58 dịch vụ và ở mức độ 4 đối với 13 thủ tục. Công bố bộ TTHC trong lĩnh vực đất đai, khoáng sản. Thực hiện tốt việc tiếp nhận và giải quyết TTHC tại Văn phòng một cửa. Tính đến ngày 17/11/2017, Bộ đã tiếp nhận tổng số 1.731 hồ sơ, xử lý xong và trả kết quả cho tổng số 1.444 hồ sơ, trong đó Văn phòng một cửa tại trụ sở Bộ trực tiếp trả kết quả 1.090 hồ sơ. Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo được đổi mới có trọng tâm, trọng điểm gắn với những vấn đề bức xúc từ thực tiễn. Việc triển khai CS,PL về TN&MT được quan tâm, chú trọng, hiệu lực thực thi được tăng cường. Công tác thanh tra, kiểm tra được đổi mới, tiến hành có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề bức xúc từ thực tiễn như TTHC, công tác bồi thường hỗ trợ và tái định cư; các dự án nguồn thải lớn có nguy cơ gây ô nhiễm nghiêm trọng; việc chấp hành pháp luật đất đai trong quản lý thăm dò khai thác khoáng sản; quy trình vận thành liên hồ chứa. Đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lĩnh vực, giữa trung ương và địa phương, không để xảy ra sự chồng chéo, giảm tối đa sự phiền hà đối với doanh nghiệp. Trong 11 tháng đầu năm, Bộ đã tiến hành 25 cuộc thanh tra, kiểm tra và 02 cuộc giám sát hoạt động Đoàn thanh tra. Tập trung giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo; đã tiếp nhận, phân loại, xử lý 3.313 lượt đơn, trong đó có 1.611 đơn trùng (chiếm 48,6%); số đơn thư phải xử lý là 1.702 đơn (có 25 đơn Thủ tướng Chính phủ giao; 23 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ, 30 đơn có Quyết định giải quyết cuối cùng, 123 đơn có quyết định giải quyết lần 2, 1.501 đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của địa phương). Tiếp 445 lượt với 1.061 người, có 41 lượt đoàn đông người với 706 người, trong đó Lãnh đạo Bộ đã tiếp 44 lượt với 158 người, có 07 lượt đoàn đông người. Công nghệ thông tin được ứng dụng trong công tác chỉ đạo điều hành, đơn giản hóa thủ tục trong chế độ thông tin báo cáo, giải quyết hồ sơ công việc, kiểm soát TTHC, qua đó rút ngắn được thời gian luân chuyển, giải quyết hồ sơ, tiết kiệm chi phí. Hiệu quả từ công tác chỉ đạo điều hành đã tạo nên những chuyển biến rõ nét trong thực tiễn công tác quản lý TN&MT. Trong lĩnh vực đất đai, đã cơ bản hoàn thành việc lập, thẩm định điều chỉnh QHSDĐ đến năm 2020 và KHSDĐ 5 năm 2016 - 2020 cấp tỉnh; đẩy nhanh tiến độ cấp GCN (tỷ lệ hoàn thành tăng từ 94,8% năm 2016 lên 96,3% năm 2017). Việc sắp xếp đất đai của các nông lâm trường có sự chuyển biến; nguồn lực về đất đai được phát huy cho phát triển kinh tế, các vướng mắc trong chính sách pháp luật về đất đai cơ bản được tháo gỡ được người dân, doanh nghiệp, địa phương cơ sở đánh giá cao. Nguồn TNN được quản lý, sử dụng hiệu quả hơn và từng bước tiếp cận cơ chế thị trường. Quy trình vận hành liên hồ chứa được điều chỉnh phù hợp với yêu cầu từ thực tiễn. Bộ đã kịp thời tham mưu các đối sách trong hợp tác chia sẻ nguồn nước liên quốc gia cũng như giải pháp ứng phó với tình hình hạn hán, xâm nhập mặn; bảo đảm nhu cầu nước cho sinh hoạt Tµi nguyªn vµ M«i tr ưêng Kú 2 - Th¸ng 12/2017 5 của nhân dân. Tài nguyên khoáng sản được quản lý minh bạch, nguồn thu từ khoáng sản đã đóng góp đáng kể cho NSNN. Tài nguyên biển và hải đảo được điều tra khảo sát để quy hoạch sử dụng hợp lý cho phát triển. Các giải pháp về BVMT được triển khai đồng bộ. Chất lượng công tác dự báo KTTV ngày càng được nâng cao. Đã chủ động tham mưu cho Chính phủ triển khai các giải pháp cấp bách để ứng phó với tác động nhanh khó lường của BĐKH tại Đồng bằng sông Cửu Long, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên. Các nhiệm vụ trọng tâm 2018 Năm 2018 là năm giữa nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XII có ý nghĩa quan trọng, tạo đà cho việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu của Kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2016-2020. Những khó khăn, thách thức được dự báo vẫn chưa giảm, BĐKH diễn ra nhanh hơn so với dự kiến gây ra các hiện tượng thiên tai bất thường; tài nguyên suy thoái, nguy cơ mất cân bằng sinh thái gây ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển KT-XH, sức khỏe và đời sống nhân dân. Mục tiêu đặt ra đối với Ngành TN&MT là tiếp tục tăng cường công tác quản lý, phát huy nguồn lực tài nguyên cho phát triển KT-XH, BVMT bền vững và chủ động ứng phó với BĐKH. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; rà soát, đánh giá tình hình thực thi pháp luật xác định những tồn tại, hạn chế, rào cản, khoảng trống, kẽ hở để hoàn thiện thể chế, CS,PL về TN&MT. Trong đó, tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể như sau: Một là, tiến hành phân khai, giao và triển khai kế hoạch và dự toán NSNN năm 2018 ngay sau khi có Quyết định giao dự toán NSNN năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định giao chỉ tiêu kế hoạch đầu tư phát triển thuộc Ngân sách nhà nước năm 2018 của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT và Quyết định giao dự toán thu, chi NSNN năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính, ngân sách, tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng NSNN. Hai là, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện và tổ chức triển khai có hiệu quả các CS, PL về TN&MT, trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Luật BVMT(sửa đổi); chuẩn bị sửa đổi Luật Khoáng sản, Luật TNN, Luật KTTV, Luật ĐĐSH, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Tập trung hoàn thành việc tổng kết và đề xuất ban hành Chiến lược Biển Việt Nam, Chiến lược Khoáng sản Việt Nam. Tổ chức tốt công tác tuyên truyền, theo dõi thi hành pháp luật trong lĩnh vực TN&MT. Ba là, kiện toàn tổ chức bộ máy và tăng cường năng lực QLNN từ trung ương đến địa phương. Chấn chỉnh, nâng cao kỷ cương hành chính trong đội ngũ cán bộ; phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục đẩy mạnh CCHC gắn cải cách TTHC; thực hiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4. Tiếp tục hướng dẫn, thẩm định hoàn thiện nội dung của đề án vị trí việc làm của đơn vị; trong đó, tập trung hoàn thiện, phê duyệt bản mô tả công việc và khung năng lực của từng vị trí việc làm đã được Bộ Nội vụ phê duyệt. Phê duy