Thúc đẩy tăng trưởng bền vững Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam - 2010

THUC DAy TANG TRUONG BEN vrrsc, NANG CAO NANG Ll/C C~NH TRANH eVA NEN KINH TE VI~T NAM (Bao cao cua Bo Ki hoach va nau tu tai Hi)i nghi CG cuoi kj; 2010 ngay 07-08/10/2010 tai Hil NtJi) Nhu cac quy vi dii biet, voi t6c dQ tang GOP trung binh hang nam dat 7,45%, giai doan 1991 d€n 2009 thirc S\I hi giai dean birt pha v€ tang tnrong kinh t€ aViet Nam, GOP (theo gia so sanh nam 1994) nam 2009 tang xftp xi 3,7 Idn so voi nam 1991 va 1,76 Idn so voi nam 2001. GOP binh quan ddu ngiroi thea gia thuc t€ van nam 2010 uoc khoang 1.200 do Ia My, dua mroc ta van hang ngii cac quoc gia co thu nhap trung binh thap; t5' I~ hQ ngheo giam kha nhanh, til 58% nam 1993 xuong con 26% nam 2000 va duoi 10% nam 2010. Khoang each phat trien so voi cac nen kinh t€ khac trong khu V\IC ciing duoc thu hep dang k~. Chang han, GOP binh quan thu nhap ddu ngiroi thea do Ia sire mua tirong duong (PPP) cua Thai Lan nam 1995 cao gdp 4,4 Idn so voi GDP binh quan ddu ngiroi cua Viet Nam, nhimg d€n nam 2008 dii giam xuong chi con 2,5 Idn, nrong tir khoang each nay so voi Singapore dii giam til 27 Idn xuong 18 lfin, voi Indonesia til 2,3 lfin xuong con 1,4 Idn, voi Han Quoc til 13 Idn xuong con 10,4 Idn. Mac du nhfrng thanh tiru tang tnrong kinh t€ nhu tren la dang ghi nhan nhung tang tnrong mroc ta vdn diroi rmrc tiem nang, chua that ben virng va 6n dinh, Co th~ thfty t6c dQ tang tnrong trung binh hang nam dang co xu hu6ng cham lai, chftt hrong tang tnrong- giam sut, Tang tnrong kinh t€ vdn tiep tuc thien v€ chieu rong, ngay cang dira nhieu hon van gia tang s6 hrong von ddu nr' va S\1 rna rong cua cac nganh khai thac tai nguyen thien nhien va lao dong ph6 thong, co cdu mat hang xuat khau chu y€u la gia cong I~p rap va sa che voi gia tri gia tang thap, phu thuoc nang n€ van nguon nguyen lieu nhap khau, Trinh dQ cong nghe va rmrc dQ che tac cua cac nganh cong nghiep trong mroc con thap, chua co san pham co thuong hieu a tarn cO' khu V\IC,. th€ gioi. Khu V\IC ddu tu mroc ngoai vdn la mot tru cQt quan trQng chua th~ thay th€ cua dQng I\1c tang truOng va xuftt khdu. Tru6c S\l cherm I~ch v€ trinh dQ phat tri~n giua khu V\IC kinh t€ trong va ngoai nuac nhu v~y, cung dQ ma rdt 1611 cua n€n kinh t€t sau khi gia nh~p WTO lam cho n€n kinh t€ ngay cang d~ bi t6n thuang tru6c nhfrng thay d6i til ben ngoai, cac can d5i vi mo tra nen kho ki~m soat va de dQa S\I bftt 6n, gop phdn lam xoi mon dQ hdp ddn cua n€n kinh t€ va nang I\Ic c~nh trarm cua khu V\IC kinh t€ trong nu6c. Trong b6i canh do, vi~c thuc dfry tang truOng b€n vUng, hay noi cach khac duy tri t6c dQ tang truOng cao trong trung va dai h~n, v6n doi hoi mQt S\I tang truOng ca v€ b€ rQng va chftt IUQ'llg cua n€n kinh t€, tra thanh mQt yeu cdu cdp thi€t d6i vai chien Iugc phat tri~n kinh t€ cua Vi~t Nam trong thai gian tai. Bai vi€t duai day se phan tich cac d~c di~m cua th\Ic tr~ng chftt IUQ'llg tang truOng va nang I\1c c~nh tranh cua n€n kinh t~ Vi~t Nam hi~n nay nh~m phat hi~n ra cac di~m y~u, bftt c~p bQc IQ ra trong giai do~n vila qua va nguyen nhan chinh cua tinh tr~ng dy. Tren ca sa do, bai vi~t se neu ra mQt s6 quan di~m va m\lc tieu chinh sach va cac glai phap C\l th~ rna Vi~t Nam cfin 16ng ghep van cac chuang trinh, k€ ho~ch phat tri~n kinh t~ cua minh trong giai do~n tai. ­ J Hi~n nay, d§u tu dang dong gop t6i 60% vao tang truOng; lao dong va nhan t6 nang su§t t6ng hQ'P dong g6p phdn con }f:li, khoang 40%, trong do, nhan t6 nang suAt t6ng hQ'P dong gop khoang 25%. 1 htt p:/ /w ww .m pi. go v.v n 1. Thuc trang chit hreng tang trmrng .:. Mpt la, tiing truiing lien tuc nhung tinh an dinh chua cao Mac du t6c dQ tang tnrong GDP kha cao trong vong 19 nam qua, nhtrng chua lien tuc va chua th~t 5n dinh, the hien ra OOdt qua cac nam 1991-1992, 1997-1998 va 2007-2008. 0 tnrong hop d~u, nhip tang GDP nam 1992 rdt dn nrong so voi 1991, phan aOO tac dQng tich eire cua cac bien phap 5n dinh kinh tS vi rna, kiem soat lam phat, Trai lai, 6 hai tnrong hop sau, t6c dQ tang GDP giam m~OO so voi nam tnroc deu roi van OOUng nam khung hoang tai chinh Chau Ava khung hoang tai chinh th~ gioi k~t hop voi bdt 5n ve kinh t~ vi rna, nrc la nen kinh t~ d~ bi t5n thirong tnroc OOUng cu sac d~n til ben trong va ben ngoai quoc gia. Ca hai tnrong hop sut giam v~ t5c dQ tang tnrong cling noi len tang tnrong trong chu ky 10 nam qua cua mroc ...!a ngay cang dua van t5ng cdu th~ gioi. Do do, giam cdu hang hoa tren thi tnrong th~ gioi eo the gay ra rui ro 100, tac hai d~n tang tnrong. •:. Hai la; tiing truong chii y2u d".a vao van, it tlJo vifC lam va hifu qua chua cao Trong giai doan vira qua, v6n vdn 1£1 yeu t6 chinh dong gop van tang tnrong. Khong OOUng the, til nam 1991 tro di tang tnrong ngay cang dira nhieu van v6n hon. Trong giai doan 1991-1995, v6n dong gop 29,8% van nhip tang GDP thi trong Ke hoach 5 narn tiep do tang len thanh 51,2% va trong Ke hoach 5 narn2001-2005 len toi 60%, nrc gAo 2/3 tang tnrong co diroc la OOa van v5n. Xu hirong nay vdn ti~p tuc trong nam 2006 va 2007. Cho d~n nay mroc ta d5i dao ve lao dong, nhimg dong gop cua nhan t6 nay van nhip tang GDP con thdp. Tuy t5c dQ tang viec lam trung binh dat 2,46% hang nam til 1991-2009, nhimg chat hrong lao dong con thap, hieu qua sir dung lao dong chua cao, tnroc het la trong khu V\IC kinh te OOa mroc, Nganh nang nghiep co nang sUdt lao dong thdp OOdt vdn chiern den 51,9% t5ng s6 lao dong co viec lam trong nam 2009. Do cling la mot nguyen nhan khien cho dong gop cua lao dong van tang tnrong con thdp. Chi s6 quan trong danh gia hi~u qua, chdt lugng tang truOng la T5ng nang sUdt cac OOan t6 (TFP) co xu huOOg giIDn OOanh til narn 1991 d~n nay. Vi~c dong gop thAp cua TFP van tang truOng chua phai 10 ng~i do nu6c ta phat trien di len til mQt nen kiOO t~ l~c h~u2, OOung dong gop cua OOan t6 nay khang tang len, th~rn chi giIDn di 1£1 rdt dang xem xet. Qua do chUng t6 dong gop cua chdt lugng lao dQng, cang ngh~ va cac y~u t5 khac, trong do co hi~u qua quan ly 00£1 nu6c dii thdp l~i ch~m ti~n bQ. Trong khi do, chiOO cac yeu t5 nay co tiOO quy~t diOO t6i tang nang sudt lao dQng. Cho nen, dong gop cua TFP da thftp, n~u co xu huOOg ghim se aOO huOng khong t6t d~n chdt lugng tang truOng, hi~u qua cua n~n kiOO t~.3 .:. Ba la, tang truitng nhanh iii liin vOi XDGN nhung tac ilp giam ngheo chQ,m IlJi va gia tling bat binh ddng vi phan ph6i thu nhQ,p Vi~c lam, thu OO~p, giam ngheo va bdt biOO d~ng 1ft OOUng khia c~ co lien quan ch~t­ che, tr\Ic tiep den chiOO sach tang truOng, OOdt la d5i v6i hoan canh OOu nu6c ta (dong dan, ty l~ ngheo cao). K~t qua n5i b~t eua tang truOng trong giai do~n vila qua chirlh la tang truOng di lien v6i giarn OOaOO ty l~ ngheo chung, til 58,10/0 nam 1993 giIDn xu6ng can 14,5% van nfun 2008 va du6i 10% nam 2010. Trung biOO cu 1 diem phdn tram tang truOng GDP dfi gop ph~n ­ 2 0 My, d6ng g6p eua TFP chi~m khoang 66,7% vito nhip tang GOP trong vong nhi€u th~p ky (James Riedel, 2009). 3 Han nita, tang trllOng TFP cling d~t thdp hon eae nllOC trong khu Y\lC, hi~n d~t 1,5%/nam, trong khi Trung Qu6c hi 4%, An DQ 3%, Singapore 2,5%, Thai Lan gAn 2%. 2 htt p:/ /w ww .m pi. go v.v n giam 0,37 diem phan tram ty l~ he> ngheo, Vi~t Nam la quoc gia dii hoan thanh tnroc M\1c tieu thien nien ky v~ XDGN, chi s6 phat trien con ngiroi (HDI) mroc ta cling tang cung qua trinh tang tnrong va doi s6ngcua nguoi dan diroc cai thien dang k~. Tuy nhien, tf>c 'dQ giam ngheo dang cham dan, Sau khi gia OO~p WTO xu hu6ng giam ngheo cham lai voi h~ s6 co gian giam ty l~ ngheo chi bang mot mra so voi thai ky 2000­ 2004, canh bao giam ngheo se kho khan han, chu yeu do ban chat cua ngheo doi dii thay d6i so voi tnroc, Trong khi do, rmrc dQ bdt binh dAng v~ thu OO~p tang dftn cung qua trinh tang tnrong, mac du t6c de> tang cham lai, Mire dQ bdt binh d~ng v~ thu OO~p tang dftn cung qua trinh tang tnrong, nhung t6c de> tang cham ddn. Nam 2006, mire dQ bfrt binh d~ng giam nhe so voi 2004 (h~ sf> Gini con 0,36) mac du t6c de> tang GI?r nam 2006 cao han (8,2%) nam 2004 (7,780/0). Nhu vay, tang tnrong OOaOO khong nhat thiet ddn d~n gia tang khoang each giau ngheo, rna khia canh phan ph6i chu yeu nam 0 chinh sach kinh t~ xii hQi. Neu tang tnrong chi tao viec lam cho nguoi ngheo rna khong ddn den cai thien thu nhap thi co th~ giam ngheo, nhung khong lam giam duoc mire de> bdt binh d~ng. Tao viec lam 0 vung ngheo se khong du d~ lam giam khoang each thu OO~p neu khong di kern tang tnrong nang suat lao dQng. •:. Ban la, tang tnaing nhanh di kern vai tang 0 nhlim mol truong Thirc te 0 mroc ta cho thay mire de> 0 OOiSm moi tnrong tang len cung qua trinh tang tnrong, Tir nam 1996-2004, lUQTIg khi thai C02 ra moi tnrong tang trung binh gftn 15% hang name So voi mire trung binh cua cac mroc thu nhap thdp, kh6i lUQTIg khi thai C02 mroc ta tang voi tf>c de> nhanh hon, 6 nhiem khong khi chu y~u do nganh cong nghiep, xay dung, giao thong va cac nganh dan dung gay ra. Nghiem trong nhat la tinh trang 0 nhiem nguon mroc, d~c biet tai OOUng trung tam cong nghiep Ion, khu cong nghiep tai hru V\lC cac song D6ng Nai, song Cdu va song Nhue, Tac nhan gay 0 nhiem chinh la san xUdt cong nghi~p (ch~ bi~n k~ ca thu cong, la~g ngh~), t6c dQ da thi hoa OOanh di kern v6i m~t de> xay d\l1lg cao. Di~m chung OOdt til th\Ic tr~ng a OOiSm mai truOng khi va nu6c la tdt ca OOUng ngaOO gay a OOiSm cling chiOO la ngaOO dong gop OOi~u vao t~o vi~c lam, chuy~n dich cO' cdu kiOO t~, chuy~n dich cO' cdu lao dQng va tang truCmg acac trung tam cong nghi~p, nO'i dong vai tro ddu tau tang truOng cua ca nu6c. Cac ngaOO cong nghi~p khai thac va san xUdt di~n, khi d6t va mQt s6 ngaOO cang nghi~p che bi~n sir d\1ng nguyen li~u g6, dang la tac OOdn chiOO aOO huOng den chdt lUQTIg ddt, gay thoai hoa ddt va dQ bao phil cua rUng. Day la mQt nguyen OOan gay soi 16 ddt, tham hQa thien tai nhu lli l\1t, h~n han. Ngoai ra, san lUQTIg, nang sUdt lao dQng trong nang nghi~p tang len chu yeu dlJa van phan hoa hQc, thu6c tril sau, chdt kich thich, tuc d\Ia tren nhUng n€n tang thi~u b~n vUng. H~ I\1Y cua thlJc tr~ng nay th~m chi co th~ Vugt qua thaOO qua cua tang truCmg mang l~i. ThlJc t~ di~n ra dang bQc Ie> ro SlJ gi~ng co, th~m chi daOO d6i giua m\1c tieu tang truCmg OOaOO, giai quyet vi~c lam v6i nang sUdt thdp, thu OO~p thdp va suy giam chdt lUQTIg moi truOng. 2. Th\fc tr~ng nang l\fc c~nh tranh ­ .:. Mpt la, tac ilp tang thu nh~p binh qulin ilau nguOl con thap va co xu htrung chUng l{ll tir 2005 Hai chi s6 t5ng hgp daOO gia hi~u qua va suc c~oo traOO cua n~n kiOO te la thu OO~p biOO quan ddu nguai va nang sUdt lao dQng. MQt h~ qua ro OOdt cua tang truong, d~c bi~t hi tang truOng du6i muc ti~m nang trong giai do~n 1999-2005 1ft chi~u hu6ng giam di v~ t6c de> tang 3 htt p:/ /w ww .m pi. go v.v n thu nhap binh quan dftu ngiroi. Sau cuoc khung hoang tai chinh Chau A nam 1997, nhieu mroc trong khu V\IC dfi bi sut giam tang tnrong va thu nhap, nhung ho dfi Idy lai diroc nhtrng gi mdt di chi trong vai nam (Thai Lan, Malaixia...) va sau do tang nhanh han mroc ta til nam 2001 tro die Di~u nay lam cho muc tieu bitt kip v~ thu nhap binh quan dftu ngiroi cua mroc ta voi cac mroc khac trong khu V\IC va Trung Quoc tro nen kh6 khan hon. •:. Hai Iii, tac dp tang nang suat lao dpng (NSLD) tang theo cdc niim, nhung con ch~m vii chu yiu nhir dong gop cua chuyin djch co cau ngiinh kinh ti tir nang nghifp sang cdc nganh ciing nghisp, dich v~ co nang suat lao dpng th/;p Tuong nr nhu vay, t6c dO tang nang suat lao dQng chua cao va thieu 5n dinh, d~c biet la nhtrng nganh co tinh chat chi ph5i nang sudt nhtr cong nghiep ch€ bien do dong gop cao cua nganh nay vao GDP4. Nam 2009, cong nghiepche bien d6ng gop 20,09% vao GDP, nhung NSLB cua nganh nay chi tang 4,97%, thdp hon nhip tang trung binh 8,44% cua ca mroc. Tang tnrong cua nganh nay thieu 5n dinh, thieu ben vtrng, tnroc het la do bi phu thuoc nhieu vao cftu mroc ngoai, Trong khi do, nganh co NSLD cao nhat lai la nganh khai thac tai nguyen, tham dung v6n va sir dung it lao dong, Qua hai cuoc khung hoang tai chinh gftn day cho thay nganh nang nghiep co NSLD thap, nhung tang tnrong 5n dinh, tham chi tang ngay ca khi nen kinh te gap kho khan nhat, Nam 2008, GDP nganh nang nghiep tang 4,68%, cao han t5c do tang trung binh 3,9% cua nganh nay trong giai doan 2000-2007. Xem xet nguon hrc cua tang NSLB t5ng the mroc ta cho thdy til 1991-2005, dong gop cua tang tnrong NSLD ban than cac nganh giam dftn trong khi dong g6p cua chuyen dich co cdu nganh tang dftn. Narn 2006, dong gop cua tang tnrong NSLD cac nganh vao t5c de> tang NSLD, cua n~n kinh te dfi tang len, nhung cling chi chiem 53,2%. Chuyen dich co cdu nganh kinh te dong gop 61,4% vao tang tnrong NSLB trong giai doan 2000-2008. Day la bang clurng cho tac dQng tich C\IC cua qua trinh chuyen dich co cdu nganh do di chuyen lao dQng til nganh co NSLD thdp sang nganh co NSLD cao han (til nang nghiep sang cong nghiep, dich vu), Nhung qua do boc 1<) diem yeu la t6c dO tang NSLD cua ban than cac nganh con rdt cham, tire la khia canh hieu qua va chdt lugng cua tang truOng nganh con thdp. Nganh cang nghi~p che bien la noi t~o duQ'c nhi~u vi~c lam, dong gop vao chuyen dich co cdu lao dQng va co cdu nganh trong giai do~n vila qua. Tuy nhien, chu ye_u la do nganh nay rna fong quy rna san xudt va hdp thu lao dQng trinh dQ thdp, chu chua phai d6ng thai tang quy rna va san phfun co ham lugng cong ngh~ cao - la yeu t5 quyet djnh t5c dQ tang nhanh NSLD va nang l\Ic c~nh tranh. Trong khu V\IC dich V\l, thuang nghi~p la nganh dong g6p cao nhdt vao tang truOng N,SLD tfmg the, nhung tang truOng m\y cling chu y~u nha vao dong gop cua chuyen dich co cau do rna r<)ng quy rna va tang ty trQng lao dQng. Dong g6p cua thuang nghi~p trong GDP dang gifun ?dn t~ 16~45 % n~ 1995 xu6ng con 14,77% nfun 2009. Cae nganh co gia tri gia tang cao, can thiet de tang chat lugng tang truOng va nang l\Ic c~nh tranh nhu tai chinh, tin d\lng, giao d\lc dao t~o, khoa hQc va cang ngh~ khong nhUng dong gop vao GDP thdp, rna ty trQng nay khong tang, nhu khoa hQc va cong ngh~ va giao d\lc dao t~o . •:. Ba Iii, Mpt sa ngiinh hiing cua nuuc ta tid tang i/u!1c thi pho'n tren thi truO'ng thi giui, nhung chu yiu van Iii hiing tho vii Sd chi - 4 Tlnh toan theo s6 li~u chinh thue eua TCTK. NSLD duge do bAng gift tri tang them (gia so sftnh nam 1994) trung blnh hang nam tren 1 lao dC)ng. Nam 2008, NSLD eua eN che bien chi tang 3,96%, thdp hon nhjp tang 4,9% eua nganh nong-lam nghi~p va thAp hon muc trung blnh 4,4% cua ca nuo-e. 4 htt p:/ /w ww .m p . g v.v n T6c dQ tang gia tri xUdt khdu hang hoa trung binh dat 20% hang nam til 2000-2008 chimg to hang hoa mroc ta dfi tham nhap nhieu hon van thi tnrong the gioi, nhat la mot s6 thi tnrong doi hoi chdt hrong cao nhir ED va My5. Nhung co cftu hang xuftt khau h§u nhir khong thay d6i trong khoang thai gian nay. Vi~t Nam vdn canh tranh chu yeu dua tren cac mat hang tho hoac moi sa che (OOu luang thirc, thirc pham, nhien lieu), va hang che bien co ham hrong cong nghe thdp (OOu da giay, nQi thftt, d~t may v.v.). Nam 2008, ti l~ hang che bien hoac dfi tinh che chi chiem 55,2% trong tong gia tri xuftt khau cua Vi~t Nam, thap han nhieu so voi cac mroc trong khu V\IC nhu Thai Lan (84,8%); Ma-Iai-xi-a (70,8%); Xin-ga-po (89,80/0); hay Trung Quoc (95,8%). Chi rieng ba mat hang co ham hrong cong nghe thftp la da giay, d6 nQi thAt, va hang may mac dfi chiem toi 65% gia tri xuftt khau cua loai hang nay. Viec phu thuoc nhieu van chi ba m~t hang co th€ khien Viet Nam d€ bi "t6n thirong" tnroc sir thay d6i v~ cftu cling OOu chiu ap hrc canh tranh til cac mroc khac, Neu xet thi tnrong th~ gioi, nam 1999 xuAt khau mroc ta chiem 0,1% thi tnrong the gioi thi d~n nam 2006 tang len thanh 0,36%. Tuy nhien, hang che bien mroc ta vfrn chi chiem thi phan rftt OOa tren thi tnrong the gioi, iroc tinh 0,270/0 nam 2007, gftn OOu khong tang so voi nam 2006. Trong khi do, hang tha va sa ch~ xuAt khau tree chiem 0,72% thi tnrong trong cung nam, Th\IC te nay khang dinh them chung ta dang dira van tai nguyen (khoang san va dftt dai, nrng) d€ co tang tnrong . •:. Ban la, nang luc canh tranh cua khu vvc doanh nghiip con thap, thiiu nhting doanh nghi~p trong nutic co thuong hifU manh va co khd nang cqnl: tranh tren th] truong thi giui V~ s6 hrong, voi tf>c dQ tang trung binh 19,3% hang nam til 2004-2007, den cuoi thang 12/2007, s6 doanh nghiep mroc ta tang 3,7 lfin so voi nam 2000 va 1,37 lfin so voi narn 2005. Tuy nhien, tren 92% sf> doanh nghiep nay la doanh nghiep ngoai nha mroc rna da sf> co qui rna vira va nho, yeu kern v€ von va cong ngh~. Nam 2010 co han 60.000 doaOO nghi~p dang ky m6i, dua t6ng sf> doaOO nghi~p ngoai OOa nu6c u6c co 350.000 va 5.500 doanh nghi~p OOa nu6c. V6i con sf> nay, mvc tieu d~t dugc 500.000 doaOO nghi~p rna Thu tuOng d~t ra 5 nam tru6c day khi ban haOO Lu~t DoaOO nghi~p 2005 coi OOu khong d~t dugc trong nam 2010. Th\lc tr~ng nay co mQt phftn la do tac dQng cua l~m phat cao trong nam 2008, ti~p do l~i chiu tac dQng tieu C\lC cua cUQc khung hoang tai chiOO th~ gi6i nam 2008-2009. Ty l~ doanh nghi~p t6n t~i sau 10 nam (tiOO til nam 2000, khi sf> IUQ11g doanh nghi~p van khoang 45.000), cua nu6c ta la 76,5%. N~u so saOO v6i the gi6i thi day la ty l~ kha cao khi chufin cua the gi6i chi amuc 50%. Tuy OOien, cac dfr li~u khac l~i chung to doaOO nghi~p Vi~t Nam gioi t6n t~i OOung l~i chi t6n t~i aquy rna nha va yeu. Xet v~ gia tri t6ng tai san, co t6i 92,5% doaOO nghi~p ngoai nha nu6c co t6ng tai san du6i 20 ty d6ng. Do do, hi~n t~i d~i da s6 cac doaOO nghi~p ngoai OOa nu6c (89,9%) a quy rna 006 va vila thea chufin m6i quy dinh (Nghi·diOO 56/2009/ND-CP). Con neu thea quy n1a lao dQng, thi t6i 96,9% doaOO nghi~p thuQc quy rna 006 va vila thea tieu chi lao dQng. Cac doaOO nghi~p co quy rna IOn chu yeu rai van khu V\lC DNNN. Tuy v~y, neu so sanh v6i chufin qu6c te, cac doaOO nghi~p thuQc lo~i IOn cua ta m6i chi ngang v6i cac doaOO nghi~p thuQc lo~i 006 va vila a cac nu6c khac. 6 Cho nen, co th€ n6i quy rna va triOO dQ phat tri€n cua ­ 5s6 li~u eua TCTK nam 2008. Nam 2008, gia trj xUfrt kh~u vao My tang han 2 lan, vao EU tang g§n 2 ]§n so v6i nam 2005. 6 Nhu (y EU, doanh nghi~p eo tai san du6i 5 tri~u Euro (120 tY VND) dugc x~p vao ht;ing nhc>, du6i 27 tri~u Euro (648 tY VNO) vao h~ng vira. 5 htt p:/ /w ww .m pi. go v.v n CaC doanh nghiep Viet Nam con nho be, kho co the canh tranh tren thi tnrong quoc tea Di~u do cling giai thich cho thirc t6 cac doanh nghiep xuftt khau cua Viet Nam da phan chi thirc hien cac cong doan sa che, gia cong thuoc vi tri thftp trong chu6i gia tri toan cdu cua cac hang IOn clnr rftt kho co th~ canh tranh bang thuong hieu tren thi tnrong mroc ngoai, .:. Niim la, nin kinh ti Vijt Nam luim phdi t1ai mijt vOi nhiing mat can t1ai vi ma lun tren mpt sa khia c{lnh sau: a. Thdm hut thuong mai ngay cang tang: Mac du diroc coi la mot n~n kinh t~ xuAt khau, Vi~t Nam nhap khau nhieu hon xuat khau, N6u nhap khau hang hoa v6n d~ tao co hQi cho gia tang xuftt khau thi khi do tham hut thirong mai chi la tam thai va co th~ tarn chap nhan duoc trong mQt giai doan nhat dinh; cac s6 lieu hien nay tuy chua khang dinh chac chan nhung goi y r~ng cac mat hang nhap khau chu y~u la nguyen nhien v~t lieu, may moe va linh kien phu tung phuc vu xuftt khau, nhirng phan nhap khau phuc vu tieu dung cling dang tang len. b.Mat can a6i tiit kiem - aau tu tang len: M~c du mftt can d6i nay thirong thfty a cac n~n kinh t6 co tich luy v6n con thap va dang phat trien nhanh, nhung hieu qua ddu nr thftp a Viet Nam hien nay lai la vAn d8 dang 10 ngai, Cac tham hut nay phai