-Phay là một phương pháp gia công cắt gọt có năng xuất
cao, chiếm trên10% trong tổng khối lượng công việc CGKL
-Trong việc gia công mặt phẳng có khả năng thay thế hoàn
toàn cho công việc bào.
-Dao phay thuộc loại dung cụ cắt dạng trụ. có nhiều răng
(răng ở mặt trụ hoặc mặt đầu). Mỗi răng là 1 con dao tiện.
-Do nhiều răng nên lâu cùn, có thể áp dụng tốc độ cắt cao,
lượng chạy dao lớn, cắt phoi dầy, cắt không tưới.
-Cắt phoi đứt đoạn, an toàn cho người thợ.
32 trang |
Chia sẻ: maiphuongtt | Lượt xem: 2232 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tìm hiểu về Máy phay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
baøi môû ñaàu
♣ Khaùi nieäm veà ngheà phay
♣ Vò trí, ñaëc ñieåm cuûa ngheà phay
♣ caùc vieäc phay cô baûn
♣ caùc phöông phaùp phay chính
♣ maùy phay
♣ caùc loaïi maùy phay
♣ caáu taïo cô baûn
♣ cô caáu thao taùc
♣ baûo döôõng maùy
♣ dao phay
♣ Vaät lieäu laøm dao vaø caùc loaïi dao phay
♣ khaùi nieäm veà caét goït kim loaïi
♣ caùc chuyeån ñoäng laøm vieäc vaø truïc toïa ñoä
♣ cheá ñoä caét
♣ nhieät caét vaø dung dòch laøm nguoäi
♣ thöôøng thöùc veà atlñ vaø vscn
♣ kyõ thuaät an toaøn trong coâng vieäc phay
♣ thöôøng thöùc veà veä sinh coâng nghieäp
Vò trí, ñaëc ñieåm cuûa ngheà phay
♣ Phay laø moät phöông phaùp gia coâng caét goït coù naêng xuaát
cao, chieám treân10% trong toång khoái löôïng coâng vieäc CGKL
♣ Trong vieäc gia coâng maët phaúng coù khaû naêng thay theá hoaøn
toaøn cho coâng vieäc baøo.
♣ Dao phay thuoäc loaïi dung cuï caét daïng truï. coù nhieàu raêng
(raêng ôû maët truï hoaëc maët ñaàu). Moãi raêng laø 1 con dao tieän.
♣ Do nhieàu raêng neân laâu cuøn, coù theå aùp duïng toác ñoä caét cao,
löôïng chaïy dao lôùn, caét phoi daày, caét khoâng töôùi.
♣ Caét phoi ñöùt ñoaïn, an toaøn cho ngöôøi thôï.
Nhöôïc ñieåm:
♣ löôõi caét thöôøng xuyeân va ñaäp vaøo beà maët phoâi, deã söùt meû
♣ Löïc caét vaø coâng suaát tieâu thuï thay ñoåi töøng luùc laøm aûnh höôûng
xaáu ñeàn maùy
♣ Dao tì tröôït treân beà maët gia coâng roài môùi caét thaønh phoi laøm
bieán cöùng beà maët gia coâng gaây khoù khaên cho caùc raêng sau
♣ Maùy vaø dao coù caáu taïo phöùc taïp, giaù thaønh cao laøm phí toån
saûn xuaát cao
Caùc vieäc phay cô baûn
Caùc phöông phaùp phay chính
Phay ñöôøng troøn
Phay phaúng
Caùc phöông phaùp phay chính
Phay xoaén oác
Phay laên
Phay ñònh hình thaúng
Phay ñònh hình troøn
Phay ñònh hình baát kyø
Caùc loaïi maùy phay
Maùy phay ngang Maùy phay ñöùng
Caùc loaïi maùy phay
Maùy phay toïa ñoä
Maùy phay giöôøng
Maùy phay
caáu taïo cô baûn Thaân ngang
Ñaàu phay ñöùng
Baøn maùy doïc
Vít naâng baøn maùy Ñeá maùy chöùa
nöôùc laøm nguoäi
Beä coâng-xoân
Thaân maùy
Maùy phay
cô caáu thao taùc
Tay quay baøn
doïc (phöông X)
Tay quay baøn
ngang (phöông Y)
Tay quay baøn
ñöùng phöông Z)
Hoäp toác ñoä chaïy
baøn ñöùng (ñieän töû)
Hoäp toác ñoä chaïy
baøn ngang (ñieän töû)
Giaù treo
Thaân ngang
Giaù ñôõ truïc chính
Ñoäng cô chaïy
baøn doïc
Hoäp toác ñoä chaïy
baøn doïc (cô khí)
Hoäp ñieän ñieàu khieån
Tay gaït ñoåi toác
ñoä truïc chính
Baûo döôõng maùy
• Caùc quy taéc baûo döôõng maùy
♣ Tröôùc khi laøm vieäc, phaûi kieåm tra maùy caån thaän.
♣ Thao taùc caùc cô caáu ñieàu khieån ñuùng quy taéc.
♣ Söû duïng cheá ñoä caét hôïp lyù, khoâng quaù coâng suaát maùy.
♣ Gaù phoâi baûo ñaûm vöõng chaéc.
♣ Laép truïc dao vaø dao baûo ñaûm chính xaùc vaø chaët.
♣ Daàu môõ boâi trôn phaûi ñaày ñuû vaø ñuùng loaïi.
♣ Söû duïng dung dòch töôùi trôn baûo ñaûm chaát löôïng.
♣ Sau ca thöïc taäp phaûi lau chuøi maùy caån thaän.
♣ Thaáy hieän töôïng khaùc thöôøng phaûi kòp thôøi ngöøng maùy,
tìm nguyeân nhaân. Baùo caùo vôùi thaày höôùng daãn ñeán xem
xeùt, khoâng töï tieän thaùo môû caùc boä phaän maùy.
Thí duï
moät baûng höôùng daãn boâi trôn daàu môõ
VAÄT LIEÄU LAØM DAO
• Theùp gioù (HSS)
– coøn goïi laø theùp caét nhanh, ñöôïc duøng phoå bieán
hieän nay.
– coù ñoä cöùng HRC = 62 - 65, chòu nhieät tôùi 6000 C
VAÄT LIEÄU LAØM DAO
Hôïp kim cöùng (HM)
– laø loaïi hôïp kim ñöôïc cheá taïo baèng caùch nung eùp (theâu keát)
boät caùc-buya vonfram, caùc-buya titan vôùi chaát keát dính laø
coâ-ban..
– coù ñoä cöùng cao (HRC = 71 - 75), chòu nhieät ñeán 11000 C, chòu
maøi moøn toát nhöng gioøn.
– ñöôïc cheá taïo thaønh caùc thoûi nhoû (coù nhieàu daïng vaø kích
thöôùc khaùc nhau) vaø ñöôïc keïp hoaëc baét vít vaøo thaân dao.
Khi moøn xoay maët khaùc, khoâng maøi laïi.
VAÄT LIEÄU LAØM DAO
• Hôïp kim goám:
– thaønh phaàn chuû yeáu laø nhoâm oâxít Al2O3 (99 %), magieâ-
oâxít MgO (0,1 - 1 %) ñöôïc nghieàn thaønh boät mòn roài eùp
nung ôû nhieät ñoä cao.
– Coù ñoä cöùng cao (HRC = 73 -78), chòu nhieät ñeán 12000
C, nhöng raát gioøn neân thöôøng duøng ñeå gia coâng tinh.
Dao phay
Dao phay truï Dao phay ñaàuï
Dao phay
Dao phay raõnhïDao phay dóaï
Dao phay
Dao phay goùc ñônï Dao phay goùc keùpï
Dao phay
Dao phay baùn nguyeät loài vaø loõmï
Dao phay
Dao phay loã thoângDao phay loã daøiï
Dao phay
Dao phay raõnh T Dao phay khuoân maãu
Dao phay
Dao phay caét Dao phay modul
Dao phay
Dao phay laên raêng Ñaàu dao
Caùc chuyeån ñoäng laøm vieäc
a
bc
a
b
c
Truïc toaï ñoä
Truïc toaï ñoä treân maùy phay ñöùng
Truïc toaï ñoä
Cheá ñoä caét
toác ñoä caét
Toác ñoä caét khi phay laø khoaûng ñöôøng maø
moät ñieåm treân löôõi caét ôû xa taâm dao nhaát di
chuyeån ñöôïc trong thôøi gian 1 phuùt. Nhö vaäy:
Töø coâng thöùc treân, coù theå tìm soá voøng quay
khi bieát trò soá toác ñoä caét
)ph/m(
1000
n.d.v π=
)ph/vg(
d.
v.1000n π=
Thí duï 1 : Duøng dao phay ñöôøng kính 63 mm, quay 100 voøng/ph. Toác ñoä caét
khi phay laø :
Thí duï 2 : Bieát toác ñoä caét ñaõ choïn laø 25 m/ph vaø ñöôøng kính dao laø 100 mm.
Caàn cho truïc maùy quay vôùi soá voøng laø:
ph/m20
1000
100.63.14,3
1000
n.d.v ≈=π=
ph/vg80
100.14,3
25.1000
d.
v.1000n ==π=
Cheá ñoä caét
löôïng chaïy dao
Treân maùy khi phay, löôïng chaïy dao S laø khoaûng ñöôøng maø baøn maùy di
chuyeån ñöôïc trong thôøi gian 1 phuùt. Ñôn vò tính laø mm/ph.
Nhöng chuû yeáu laø löôïng chaïy dao raêng Sr laø khoaûng ñöôøng maø baøn maùy di
chuyeån ñöôïc trong khi dao quay ñöôïc 1 raêng.
Quan heä giöõa 2 daïng chaïy dao noùi treân nhö sau:
S = Sr . Z . N (mm/ph)
Thí duï : Dao phay coù 8 raêng quay 75 vg/ph vôùi löôïng chaïy dao Sr = 0,1
S = 0,1 mm . 8 . 75 = 60 mm/ph
Toác ñoä caét cuõng nhö löôïng chaïy dao ñaõ ñöôïc thöïc nghieäm vaø laäp thaønh
baûng vôùi caùc trò soá ñöôïc xaùc ñònh vôùi caùc ñieàu kieän caét goït töông ñoái thuaän
lôïi, Sau ñaây laø 1 baûng cheá ñoä caét duøng cho coâng vieäc phay
Baûng cheá ñoä caét
T o ác ñ o ä c a ét V = m / m in
D ao p h ay
tru
B < 1 5 0 m m ï
D ao p h ay
ñ a àu
B < 1 0 0m m
D ao p h ay
d óa
B < 3 2 m m
D ao p h ay
co ù ch u o âi
< 6 3 m m
V a ät l ie äu
ch i t ie át
C h ie àu s a âu
ca ét
t = m m
L öô ïn g
ch a ïy d ao
S r = m m
H SS HM H SS HM H SS HM H SS HM
0 ,0 5 . ..0 ,1 3 2 20 0 3 0 2 00 20 15 0 3 0 20 0
0 ,1 . . .0 ,2 3 0 18 0 2 8 1 80 16 12 0 2 5 16 0
0 ,2 . . .0 ,3 2 6 15 0 2 5 1 50 12 10 0 2 2 13 0
T h e ùp
k h o ân g
h ô ïp k im
0 ,5 . . .1
1 . ..2
2 . ..4
4 . ..8 0 ,3 . . .0 ,4 2 4 12 0 2 0 1 20 10 80 2 0 10 0
0 ,0 5 . ..1 2 5 10 0 2 0 1 00 16 80 2 0 16 0
0 ,1 . . .0 ,2 1 8 8 0 1 6 80 12 65 1 6 13 0
0 ,2 . . .0 ,3 1 4 6 5 1 3 65 10 50 1 4 10 0
T h e ùp h ô ïp
k im
0 ,5 . . .1
1 . ..2
2 . ..4
4 . ..8 0 ,3 . . .0 ,4 1 0 5 0 1 0 50 8 40 1 2 8 0
0 ,0 5 . ..0 ,1 2 5 12 0 2 2 1 20 16 12 0 2 2 14 0
0 ,1 . . .0 ,2 2 2 10 0 2 0 1 00 12 90 1 8 12 0
0 ,2 . . .0 ,3 1 9 8 0 1 5 80 10 75 1 6 10 0
G an g
0 ,5 . . .1
1 . ..2
2 . ..4
4 . ..8 0 ,3 . . .0 ,4 1 6 6 0 1 2 60 8 60 1 4 8 0
0 ,0 5 . ..0 ,1 6 0 12 0 7 0 1 80 5 0 1 60 6 0 12 0
0 ,1 . . .0 ,2 5 0 10 0 5 0 1 50 40 12 0 5 0 10 0
0 ,2 . . .0 ,3 4 0 8 0 5 0 1 10 32 10 0 4 5 8 0
Ñ o àn g
th au
0 ,5 . . .1
1 . ..2
2 . ..4
4 . ..8 0 ,3 . . .0 ,4 3 2 6 0 4 9 80 25 80 4 0 6 0
0 ,0 5 . ..0 ,1 18 0 32 0 1 60 3 20 1 60 25 0 20 0 32 0
0 ,1 . . .0 ,2 15 0 25 0 1 20 2 50 1 20 20 0 16 0 25 0
0 ,2 . . .0 ,3 12 0 20 0 9 0 2 00 90 18 0 12 0 20 0
N ho âm
0 ,5 . . .1
1 . ..2
2 . ..4
4 . ..8 0 ,3 . . .0 ,4 8 0 14 0 6 0 1 40 60 16 0 8 0 14 0
G h i ch u ù: B : C h ie àu ro än g p h ay . H SS : T h e ùp g io ù. M H : H ô ïp k im cö ùn g .
Nhieät caét vaø dung dòch laøm nguoäi
• Trong khi phay nhieät caét phaùt sinh do dao ma saùt vôùi chi tieát, coù
theå laøm dao mau moøn, giaûm ñoä cöùng hoaëc “chaùy”. Do ñoù phaûi
töôùi dung dòch laøm nguoäi vaøo khu vöïc caét goït.
• Dung dòch laøm nguoäi coù taùc duïng :
• -Laøm giaûm nhieät caét, laøm maùt dao giuùp dao laâu moøn.
• -Laøm giaûm ma saùt, naâng cao ñoä nhaün beà maét gia coâng
• -Ngoaøi ra coøn coù taùc duïng cuoán phoi troâi saïch ñi khoâng caûn trôû
caét goït.
• Dung dòch laøm nguoäi coù theå laø daàu khoaùng vaät, daàu ñoäng vaät,
daàu thöïc vaät hoaëc laø hoãn hôïp cuûa chuùng, song phaûi coù caùc yeâu
caàu cô baûn sau:
• -Coù khaû naêng taûn nhieät toát
• -Coù khaû naêng boâi trôn toát
• -Khoâng gaây han gæ vaø aên moøn kim loaïi
• -Beàn vöõng veà hoùa hoïc (laâu bieán chaát)
• -Khoâng gaây nhieåm ñoäc cho ngöôøi thôï
Kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng
Tai naïn Phoøng ngöøa
-Ñöùt ngoùn tay -Khoâng thoø tay vaøo khu vöïc ñang laøm vieäc
-Khoâng duøng gieû ñeå gioû nöôùc laøm nguoäi dao
-Tay aùo goïn gaøng, khoâng ñeo ñoàng hoà, voøng
xuyeán khi laøm vieäc
-Khoâng ño kieåm luùc dao ñang quay
-Vöôùng toùc, quaàn aùo vaøo
caùc boä phaän ñang chuyeån
ñoäng
-Toùc phaûi goïn gaøng trong muõ baûo hoä lao ñoäng
-Caùc boä phaän truyeàn ñoäng phaûi coù naép che kín
-Phoi baén vaøo maét, vaøo maët
muõi chaân tay
-Khi phay vaät lieäu gioøn hoaëc phay cao toác phaûi
ñeo kính baûo hoä hoaëc laép treân maùy taám chaén
phoi
Kyõ thuaät an toaøn lao ñoäng
Tai naïn Phoøng ngöøa
-Ñieän giaät -Thöôøng xuyeân kieåm tra daây ñieän xem voû caùch
ñieän coù bò hôû hoaëc gioøn nöùt khoâng, ñeå kòp thôøi
thay.
-Khoâng ñeå ñoäng cô vaø caùc thieát bò ñieän khaùc
bò aåm öôùt.
-Maùy phaûi coù daây noái ñaát caån thaän.
-Chaùy -Tuaân theo noäi quy khoâng huùt thuoác trong xöôûng
-Gieû lau öôùt daàu khoâng ñöôïc vöùt böøa baõi, phaûi
taäp trung vaøo thuøng toân coù naép che.
-Khi thaáy ñoäng cô noùng khaùc thöôøng vaø coù muøi
kheùt, phaûi kòp thôøi taét ñieän vaø goïi thôï ñieän ñeán
xem xeùt.
-Phaûi trang bò bình chöõa chaùy ñaày ñuû, vaø
thöôøng xuyeân kieåm tra khoâng ñeå quaù haïn söû
duïng.
Thöôøng thöùc veà veä sinh coâng nghieäp
• Nôi laøm vieäc :
– Caàn thoaùng maùt, saùng suûa, luoân ñöôïc giöõ saïch seõ, ngaên
naép vaø thuaän tieän cho thao taùc.
– Caàn ñöôïc thoâng gioù toát, vaø coù aùnh saùng ñaày ñuû, toát
nhaát laø aùnh saùng thieân nhieân.
• Thaân theå vaø quaàn aùo :
– Quaàn aùo phaûi goïn gaøng, vöøa côõ ngöôøi vaø luoân giöõ saïch
seõ, khoâ raùo.
– Thaân theå, tay chaân phaûi luoân giöõ cho saïch seõ, khoâ raùo.
Heát ca laøm vieäc phaûi röûa tay baèng xaø phoøng caån thaän,
taém röûa kyõ.
– Trong giôø giaûi lao, giöõa ca laøm vieäc, neân vaän ñoäng thaân
theå ôû choã thoaùng khí.
– Ngoaøi giôø laøm vieäc caàn nghæ ngôi ñaày ñuû vaø hoaït ñoäng
ñeå phuïc hoài söùc khoûe. Caàn coá gaéng giöõ möùc aên uoáng
ñieàu hoøa vaø ñuû chaát caàn thieát cho cô theå.