Vấn đề phản ánh hiện thực trong truyện nói Trạng Ba Phi – Từ góc nhìn thể loại

TÓM TẮT Truyện dân gian Ba Phi vốn rất phổ biến và đã được giới nghiên cứu chú ý trong thời gian qua bằng nhiều công trình sâu sắc. Nhiều nhà khoa học cho rằng truyện Ba Phi thuộc thể loại truyện dân gian hoặc xếp nó cùng loại với truyện trạng; đồng thời vẫn xem yếu tố phản ánh hiện thực phong phú là đặc điểm nội dung quan trọng khi nói về truyện Ba Phi. Tuy nhiên, thực tế là sau khi nghe xong, người ta không tin Ba Phi nói thật và mục tiêu cuối cùng của truyện là tạo tiếng cười chứ không phải nói sự thật. Như vậy có phải một trong những nội dung truyện Ba Phi là phản ánh hiện thực không? Bài viết này nhằm mục đích khẳng định: truyện Ba Phi thuộc loại Truyện nói trạng (nói khoác) là một thể loại truyện dân gian có tính quốc tế, có đặc điểm thi pháp và hoàn cảnh diễn xướng riêng so với truyện trạng. Từ đó, cũng sẽ dẫn đến một hệ quả, phản ánh hiện thực không phải là đặc điểm của loại truyện nói khoác, đặc biệt là trong truyện Ba Phi.