Xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam vì sự tiến bộ xã hội

137 Xây dựng và phát triển... XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM VÌ SỰ TIẾN BỘ XÃ HỘI Nguyễn Khánh Vân* TÓM TẮT Ở nước ta, những thành tựu to lớn qua 30 nĕm đổi mới đã đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội. Đất nước đang bước vào một thời kỳ mới của sự tiến bộ, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, nhằm từng bước thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh. Một trong những nguyên nhân làm nên những thành tựu đó là Đảng ta đã chủ động xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh những thành tựu đạt được, trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta cũng làm nảy sinh những vấn đề bức xúc, đáng suy nghĩ xét từ bình diện của sự tiến bộ xã hội. Để góp phần nhận thức đầy đủ về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bài viết tập trung trình bày rõ những đặc trưng bản chất của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Từ đó, nêu ra những vấn đề cần lưu ý trong quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm mục tiêu tiến bộ xã hội ở nước ta. Từ khóa: Xây dựng, phát triển, kinh tế thị trường, tiến bộ xã hội BUILDING AND DEVELOPING THE SOCIAL-ECONOMIC MARKET IN SOCIAL ORIENTATION IN VIETNAM FOR SOCIAL PROCESS ABSTRACT In our country, great achievements over 30 years of renovation have brought the country out of the socio-economic crisis. The country is entering a new era of progress, the period of stepping up industrialization, modernization and international integration, in order to gradually realize the goal of the rich, strong, democratic and fair people. civilized. One of the reasons for these achievements is that our Party has actively built and developed a socialist-oriented market economy. In addition to the achieved achievements, in the process of developing a socialist-oriented market economy in our country also raises pressing issues, worth considering from the perspective of social progress. . In order to contribute to a full awareness of the socialist-oriented market economy, the paper focuses on clearly presenting the essential characteristics of a socialist-oriented market economy in Vietnam. From there, raised issues to be noted in the process of developing a socialist-oriented market economy in order to achieve social progress in our country. Key word: Construction, development, market economy, social progress * TS. GV. Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh 138 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật 1. VỀ NHỮNG ĐẶC TRƯNG BẢN CHẤT CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM TRONG TIẾN TRÌNH ĐỔI MỚI Kinh tế thị trường không phải là sản phẩm riêng có của chủ nghĩa tư bản mà nó là sản phẩm của nền vĕn minh nhân loại. Sự ra đời và phát triển của kinh tế thị trường trải qua nhiều giai đoạn: từ nền kinh tế hàng hóa đến kinh tế thị trường tự do cạnh tranh và ngày nay là nền kinh tế thị trường hiện đại. Với tính cách là sản phẩm của vĕn minh nhân loại, kinh tế thị trường rõ ràng là khách quan và tất yếu đối với công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Nhưng nền kinh tế thị trường mà chúng ta phát triển khác về bản chất so với nền kinh tế thị trường ở nhiều nước khác. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Việt Nam đang thực hiện là một nền kinh tế vừa tuân theo những quy luật của kinh tế thị trường, vừa chịu sự chi phối bởi các quy luật kinh tế của chủ nghĩa xã hội và các yếu tố đảm bảo tính định hướng xã hội chủ nghĩa. Đó là nền kinh tế vận động theo nguyên lý tĕng trưởng kinh tế phải đi liền với công bằng xã hội, gắn liền tĕng trưởng kinh tế với công bằng xã hội trong từng bước đi, trong từng chính sách. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một nền kinh tế vận hành theo quy luật thị trường. Là một nền kinh tế thị trường hiện đại, dựa trên sức mạnh của khoa học – công nghệ. Là một nền kinh tế thị trường có nĕng lực hội nhập cao. Là một nền kinh tế thị trường được quản lý bằng pháp luật của nhà nước pháp quền, do Đảng Cộng Sản lãnh đạo. Là một nền kinh tế thị trường hướng vào phục vụ người lao động: “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh”. Đảm bảo công bằng gắn với bình đẳng và dân chủ, hướng đích tới mục tiêu phát triển xã hội với sự hài hòa các lợi ích của các chủ thể, đảm bảo lợi ích cho người sản xuất – kinh doanh mà cũng còn đảm bảo lợi ích cho người lao động, tiêu dùng trong xã hội. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là cơ sở kinh tế cho chính trị và hệ thống chính trị ở nước ta đi vào đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động, thúc đẩy lẫn nhau giữa kinh tế và chính trị, với mục tiêu là vì con người, vì sự giải phóng con người, giải phóng con người ở đây là giải phóng mọi người, không phải chỉ một tầng lớp, một giai cấp cục bộ nào. Đúng như Đại hội XII của Đảng đã xác định, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam xây dựng là “ nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế; có sự quản lý của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, nhằm mục tiêu «dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh» ; “có quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất; có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế; các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật; thị trường đóng vai trò chủ yếu trong huy động và phân bổ có hiệu quả các nguồn lực phát triển, là động lực chủ yếu để giải phóng sức sản xuất; các nguồn lực nhà nước được phân bổ theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phù hợp với cơ chế thị trường”. {5;102-103} Từ nhận định nêu trên có thể khẳng định rằng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta là một kiểu tổ chức kinh tế vừa dựa trên những nguyên tắc và quy luật của kinh 139 Xây dựng và phát triển... tế thị trường, vừa chịu sự chi phối của các yếu tố bảo đảm tính định hướng xã hội chủ nghĩa. Sự tác động của những yếu tố đó đối với nền kinh tế thị trường tạo nên những đặc điểm của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta khác cĕn bản với nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Có thể khái quát những đặc trưng bản chất, riêng có của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta như sau: Một là, kinh tế thị trường ở nước ta có định hướng xã hội chủ nghĩa, có mục tiêu phát triển khác cĕn bản so với mục tiêu của nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Mục tiêu phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hướng tới là “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh”, giải phóng sức sản suất, phát triển lực lượng sản xuất xã hội, đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao nĕng suất lao động, tạo điều kiện để nâng cao đời sống cho nhân dân. Khuyến khích tinh thần nĕng động, sáng tạo của nhân dân; khuyến khích làm giàu theo pháp luật, bằng lao động chính đáng được khuyến khích ra sức xoá đói, giảm nghèo, tĕng giàu, thực hiện tĕng trưởng nhanh, phát triển bền vững và đảm bảo công bằng xã hội. Đây là mục tiêu thể hiện tính nhân vĕn của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là vì con người, vì sự giải phóng con người. Hai là, chế độ sở hữu trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta bao gồm “ nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế; các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo pháp luật”{5;102-103} Kinh tế thị trường của nước ta có cơ cấu nhiều thành phần, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Kinh tế nhà nước nhất thiết phải giữ vững vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhằm đảm bảo tính định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế. Để kinh tế nhà nước đảm bảo được vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhiều thành phần, Đảng ta khẳng định, kinh tế nhà nước phải nắm được những vị trí then chốt của nên kinh tế quốc dân thông qua trình độ khoa học, công nghệ, hiệu quả sản xuất kinh doanh, chứ không dựa vào sự bao cấp, hay độc quyền. Việc phát triển nền kinh tế nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế như trên làm cho quan hệ sản xuất luôn phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, từ đó giải phóng được mọi tiềm nĕng phát triển sản xuất của xã hội, phát huy tối đa nội lực, tạo ra sự phát triển nhanh của nền kinh tế. Nhờ vậy, qua 30 nĕm thực hiện đổi mới, nền kinh tế nước ta đã có bước chuyển biến rõ rệt, tĕng trưởng kinh tế luôn đạt ở mức 7%/nĕm (trong 5 nĕm 2001 – 2005, tốc độ tĕng trưởng bình quân là 7,51%; giai đoạn 2006 – 2010 tĕng trưởng kinh tế đạt 7%/nĕm). Nước ta đã ra khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào Nhóm các nước đang phát triển có thu nhập trung bình và hoàn thành nhiều mục tiêu Phát triểnThiên niên kỷ. {5;221} Ba là, về nguyên tắc phân phối của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định: “Thực hiện chế độ phân phối chủ yếu theo kết quả lao động, hiệu quả kinh tế, đồng thời theo mức đóng góp vốn cùng các nguồn lực khác và thông qua phúc lợi xã hội” {6; 140} Trong nền kinh tế thị trường của nước ta, 140 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật thực hiện đa dạng hóa các hình thức sở hữu, tồn tại nhiều thành phần kinh tế, nên nhất thiết phải thực hiện chế độ phân phối theo lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu kết hợp với nhiều hình thức phân phối khác như phân phối theo vốn, tài sản, phân phối ngoài thù lao lao động thông qua các quỹ phúc lợi xã hội nhằm thúc đẩy tĕng trưởng kinh tế đi đôi với đảm bảo công bằng xã hội. Chế độ phân phối này gắn kết chặt chẽ giữa lợi ích kinh tế với kết quả và chất lượng lao động, thể hiện sự công bằng trong lĩnh vực phân phối, kích thích tính tích cực của người lao động, tạo được động lực của nền kinh tế. Bốn là, kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta được định hướng phát triển bởi vai trò lãnh đạo của Đảng và sức mạnh quản lý của nhà nước pháp quyền cùng với sự tham gia quản lý của các đoàn thể, tổ chức chính trị – xã hội trong hệ thống chính trị. Vận hành theo cơ chế: Phát huy quyền làm chủ xã hội chủ nghĩa của nhân dân, bảo đảm vai trò quản lý, điều tiết nền kinh tế của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng. Mục tiêu phát triển của nền kinh tế thị trường ở nước ta hướng đến là: dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, vĕn minh. Nhân dân vừa là mục đích của sự phát triển kinh tế, vừa là chủ thể của quá trình phát triển kinh tế. Nhân dân làm chủ xã hội chủ yếu thông qua nhà nước. Nhà nước của ta là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân. Vai trò quản lý và điều tiết nền kinh tế của Nhà nước xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng là sự thể hiện rõ rệt và sự đảm bảo chắc chắn định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế, đây cũng là sự khác nhau cơ bản giữa nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa với nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa. Nĕm là, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta cũng là nền kinh tế mở cửa và hội nhập. Thực hiện chính sách kinh tế đối ngoại, mở cửa, “ chủ động, tích cực hội nhập kinh tế sâu hơn, đầy đủ hơn với khu vực và thế giới. Thực hiện có hiệu quả các cam kết với các nước, các tổ chức quốc tế về thương mại, đầu tư, dịch vụ và các lĩnh vực khác”{3 ;204} Đó là những đặc trưng bản chất của kinh tế thị trường ở nước ta, những đặc trưng đó thể hiện tính định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường mà Đảng và nhân dân ta đang xây dựng, nhằm mục tiêu tiến bộ xã hội ở nước ta. 2. NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA NHẰM MỤC TIÊU TIẾN BỘ XÃ HỘI Ở VIỆT NAM Thực tiễn và kinh nghiệm qua 30 nĕm đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta cũng đã từng bước thành công trong đổi mới hệ thống chính trị, vừa giữ vững ổn định chính trị vừa đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của hệ thống chính trị theo hướng dân chủ hoá, củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng, phát huy hiệu lực quản lý của Nhà nước, đảm bảo dân chủ và phát huy quyền làm chủ của nhân dân thông qua các tổ chức chính trị - xã hội của quần chúng. Đảng ta với tư cách là một Đảng cộng sản cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội, đã chú trọng đặc biệt tới nhiệm vụ xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, giải quyết đồng bộ các nhiệm vụ to lớn có tầm chiến lược trong mối quan hệ biện chứng, thống nhất và chỉnh thể. Đó là: phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm, xây dựng Đảng là khâu then chốt và vĕn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội. Toàn bộ những nỗ lực đó của Đảng và nhân dân ta đều nhằm vào giữ vững định hướng 141 Xây dựng và phát triển... xã hội chủ nghĩa của đổi mới, của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kiên định mục tiêu và lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Tiến bộ xã hội ở Việt Nam chắc chắn chỉ có thể là xây dựng chủ nghĩa xã hội nhằm thực hiện mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh. Kinh nghiệm của thực tiễn qua 30 nĕm đổi mới, phát triển kinh tế thị trường ở nước ta đã chỉ ra rằng, do nền kinh tế thị trường ở nước ta chưa thực sự trưởng thành nên chúng ta cần nhận thức rõ những vấn đề có tính nguyên tắc trong việc đối xử với kinh tế thị trường nhằm làm cho kinh tế thị trường sớm trở thành kinh tế thị trường đồng bộ, vận động theo những quy luật khách quan của nó, nhưng đồng thời vẫn tuân theo sự điều tiết vĩ mô của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm đạt tới tiến bộ xã hội. Cụ thể: Thứ nhất, Kinh tế thị trường cần phải được đối xử như là nhân tố bên trong của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tất cả các nước muốn phát triển, trở nên giàu mạnh, không thể không đi vào kinh tế thị trường. Bởi vậy, chủ nghĩa xã hội chẳng những không đối lập và gạt bỏ kinh tế thị trường, trái lại phải áp dụng kinh tế thị trường, trong đó chú trọng công cụ động lực của nó là cơ chế thị trường. Khi kinh tế thị trường được sử dụng để xây dựng chủ nghĩa xã hội, nó cần phải được đối xử như là nhân tố bên trong, nội tại của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Số phận của nó gắn liền với sự thành công hay thất bại của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội. Sẽ là sai lầm hoặc là có hại nếu chúng ta vẫn xem kinh tế thị trường là của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, việc sử dụng nó là bất đắc dĩ. Mặc dù, kinh tế thị trường phát triển tới trình độ cao dưới chủ nghĩa tư bản, nhưng nó không phải chỉ tồn tại trong chủ nghĩa tư bản mà còn tồn tại trong các xã hội khác. Nó không phải là một mô hình có sẵn mà là mô hình kinh tế được hình thành dần trong quá trình con người hoạt động, nó thay đổi tùy theo điều kiện đặc thù của mỗi nước. Do vậy “vận dụng các hình thức kinh tế và phương pháp quản lý nền kinh tế thị trường là để sử dụng mặt tích cực của nó phục vụ mục đích xây dựng chủ nghĩa xã hội chứ không đi theo con đường tư bản chủ nghĩa” {1, 72} Thứ hai, Trong bối cảnh mới của toàn cầu hóa, mở cửa và hội nhập, phát triển kinh tế thị trường hiện đại cũng có nghĩa là tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Trước bối cảnh mới của toàn cầu hóa, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hộ chủ nghĩa ở nước ta phải luôn luôn quán triệt và vận động theo quan điểm thị trường là một thể thống nhất trong cả nước, không tách rời với thị trường khu vực và thế giới. Đảng ta đã xác định, nhiệm vụ của chúng ta là đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Như vậy, có thể nói, phát triển kinh tế thị trường hiện đại cũng có nghĩa tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cho nên, đối với đất nước ta, phát triển kinh tế thị trường và công nghiệp hóa, hiện đại hóa là hai phương diện của một quá trình. Sự thành công hay thất bại của quá trình công nghiệp hóa, hiện đai hóa gắn liền với khả nĕng quản lý, điều tiết nền kinh tế thị trường. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa sẽ thúc đẩy phát triển quan hệ hàng hóa – tiền tệ, phát triển đồng bộ các loại thị trường, tạo lập khuôn khổ pháp lý cho kinh tế thị trường, tạo điều kiện cho thị trường mở cửa và hội nhập với nền kinh tế thế giới. 142 Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật Thứ ba, Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa không phải là mục đích mà là phương tiện, biện pháp để đạt tới tiến bộ xã hội. “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh” là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội ở nước ta, nhưng lại được thực hiện bằng quá trình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; nên đó cũng được coi là mục tiêu của nền kinh tế thị trường ở nước ta. Do vậy, việc giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình sử dụng kinh tế thị trường đòi hỏi phải điều tiết thị trường sao cho quy luật vận hành tất yếu của nó sẽ buộc phải dẫn nền kinh tế đến thị trường vĕn minh, nhân đạo vì con người, vì sự giải phóng con người. Sẽ không có nền kinh tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa nếu chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa không được chú trọng xây dựng và phát triển. Kinh tế thị trường của nước ta có cơ cấu nhiều thành phần, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Kinh tế nhà nước nhất thiết phải giữ vững vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhằm đảm bảo tính định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế. Để kinh tế nhà nước đảm bảo được vai trò chủ đạo, kinh tế nhà nước phải nắm được những vị trí then chốt của nên kinh tế quốc dân thông qua trình độ khoa học, công nghệ, hiệu quả sản xuất kinh doanh, chứ không dựa vào sự bao cấp, hay độc quyền. Thứ tư, Phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đi đôi với bảo vệ môi trường. Sử dụng kinh tế thị trường để giải quyết tốt các vấn đề xã hội. Mục tiêu của nền kinh tế thị trường ở nước ta là hướng tới tiến bộ xã hội, là “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, vĕn minh”, nhưng trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay cũng làm nảy sinh những vấn đề bức xúc, đáng suy nghĩ xét từ bình diện của sự tiến bộ xã hội như: tình trạng thất nghiệp, phân hóa giàu nghèo, sự suy thoái về mặt đạo đức, sự phá hoại môi trườngDo đó, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại là tất yếu. Nhưng không vì bất cứ lý do kinh tế nào mà xâm hại đến môi trường. Qúa trình thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước phải gắn với việc sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Nên cần phải điều tra hiện trạng môi trường, đánh giá việc khai thác tài nguyên và khả nĕng những công nghệ gây tổn hại cho môi trường để từ đó đưa ra giải pháp khắc phục. Các dự án, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đầu tư nước ngoài, công trình xây dựng cơ bản cần được xem xét đánh giá về mặt tác động đến môi trường và đề ra biện pháp xử lý. Trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cần ngĕn chặn có hiệu quả việc gây ô nhiễm môi trường. Bảo đảm môi trường làm việc, môi trường sống cho con người ở cả thành thị, nông thôn, khu công ng