Họctập, nghiêncứuchương1cầnnắmvữngnhữngvấnđềchủ
yếusau:
NộihàmcủakháiniệmtưtưởngHồChíMinh
Cácgiaiđoạnchủyếucủaquátrìnhhìnhthànhvàpháttriển
tưtưởngHồChíMinh
Thấyđượcýnghĩaquantrọngvàsựcầnthiếtcủaviệchọc
tập,nghiêncứutưtưởngHồChíMinh.Thôngquaviệchọc
tậpnàyđể hiểurõhơn, sâuhơngiátrịtolớn củatưtưởng
HồChíMinhđốivớisựnghiệpCMcủaĐảngvàcủanhân
dânta trướcđâycũngnhưtrong giaiđoạnhiệnnay, đểthêm
tinyêuNgười, quyếttâmđitheoconđườngCMmàHồChí
MinhđãvạchrachodântộcViệtNam.
175 trang |
Chia sẻ: tranhoai21 | Lượt xem: 1473 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1CHƯƠNG 1
ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ, KHÁI NIỆM,
NGUỒN GỐC, QUÁ TRÌNH
HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN VÀ
Ý NGHĨA HỌC TẬP
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
2MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
Học tập, nghiên cứu chương 1 cần nắm vững những vấn đề chủ
yếu sau:
Nội hàm của khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh
Các giai đoạn chủ yếu của quá trình hình thành và phát triển
tư tưởng Hồ Chí Minh
Thấy được ý nghĩa quan trọng và sự cần thiết của việc học
tập, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh. Thông qua việc học
tập này để hiểu rõ hơn, sâu hơn giá trị to lớn của tư tưởng
Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp CM của Đảng và của nhân
dân ta trước đây cũng như trong giai đoạn hiện nay, để thêm
tin yêu Người, quyết tâm đi theo con đường CM mà Hồ Chí
Minh đã vạch ra cho dân tộc Việt Nam.
3Đối tượng,
khái niệm,
tư tưởng
Hồ Chí Minh
Quá trình
hình thành
tư tưởng
Hồ Chí Minh
Nguồn gốc
hình thành
tư tưởng
Hồ Chí Minh
Ý nghĩa
việc học tập,
nghiên cứu
tư tưởng
Hồ Chí Minh
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
4I. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu,
khái niệm, hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh
1/ Đối tượng, phương pháp nghiên cứu
- Đối tượng - Nhiệm vụ - Phương pháp nghiên cứu
2/ Khái niệm và hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh
Giải phóng dân tộc,
giai cấp và
giải phóng
con người
Tư tưởng
Hồ Chí
Minh
Hệ thống
quan điểm CM
dân tộc
dân chủ
CM
XHCN
CN Mác-Lênin văn
hóa dân tộc, trí tuệ
thời đại
Mô hình Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh
5Khái niệm:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện
và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của CM Việt Nam, từ CM
dân tộc dân chủ nhân dân đến CMXHCN; là kết quả của sự
vận dụng sáng tạo và phát triển CN Mác-Lênin vào điều kiện
cụ thể của nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa của dân
tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai
cấp và giải phóng con người.
6Hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh
Dân tộc và
CMGP dân tộc
CNXH và
con đường
quá độ
lên CNXH
Kinh tế và
quản lý
kinh tế
Đạo đức,
nhân văn
văn hóa
Quân sự
Đảng
cộng sản
và nhà nước
ĐĐK
dân tộc và
kết hợp sức mạnh
DT với sức mạnh
thời đại
Độc lập dân tộc
gắn liền với
CNXH
Mô hình
Hệ thống
tư tưởng
Hồ Chí Minh
II/ ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ – XH, NGUỒN GỐC VÀ QUÁ TRÌNH
HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1. Điều kiện lịch sử - xã hội
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
Xã hội Việt Nam
cuối thế kỷ 19,
đầu thế kỷ 20
Quê hương,
gia đình
Thời đại
a/ Xã hội Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20
b/ Quê hương và gia đình
c/ Yếu tố thời đại
8Sơ đồ Nguồn gốc, quá trình hình thành TTHCM
1945-1969
1911-1920
1890-1911
1930-1945
1921-1930
Tư tưởng và văn hóa
truyền thống Việt Nam
Nhân tố
chủ quan
Chủ nghĩa
Mác-Lênin
Tinh hoa văn hóa
nhân loại
Nguồn gốc tư tưởng HCM QT hình thành, phát triển TTHCM
TƯ
TƯỞNG
HỒ
CHÍ
MINH
9Nguồn gốc
tư tưởng
Hồ Chí Minh
Tư tưởng và
văn hóa
truyền thống VN
Tinh hoa
văn hóa
nhân loại
Chủ nghĩa
Mác-Lênin
Nhân tố
chủ quan
Hồ Chí Minh
Mô hình Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh
2. Nguồn gốc hình thành
10
a. Tư tưởng và văn hóa truyền thống Việt Nam
Tư tưởng và
văn hóa
Việt Nam
Chủ nghĩa
yêu nước
Tinh thần
nhân nghĩa
thủy chung
Đoàn kết
dân tộc
Cần cù,
thông minh,
sáng tạo
Mô hình Tư tưởng và văn hóa truyền thống Việt Nam với
sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
11
b. Tinh hoa văn hóa nhân loại
Tinh hoa
văn hóa
nhân loại
Tư tưởng
phật giáo
Tư tưởng
tự do bình đẳng,
bác ái
Lòng nhân ái
của
thiên chúa giáo
Tư tưởng
của các nhà
khai sáng Pháp
Mô hình Tinh hoa văn hóa nhân loại với
sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
Tư tưởng
nho giáo
Tư tưởng và
văn hóa
phương Tây
Tư tưởng và
văn hóa
phương Đông
12
c. Chủ nghĩa Mác-Lênin cơ sở thế giới quan và
phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh
Chủ nghĩa
Mác-Lênin
Tính khoa học
sâu sắc
Tính cách mạng
triệt để
Thế giới quan
khoa học
nhân sinh quan
cách mạng
Phương pháp
duy vật
biện chứng
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
phát triển
về chất
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
thuộc hệ tư tưởng
Mác-Lênin
Mô hình Vai trò của chủ nghĩa Mác-Lênin
đối với sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
13
d. Nhân tố chủ quan - các phẩm chất cá nhân của
Hồ Chí Minh
Phẩm chất
cá nhân
của
Hồ Chí Minh
Tư duy
độc lập,
sáng tạo
rất cao
Khổ công
học tập,
rèn luyện
Tâm hồn
của một nhà
yêu nước
vĩ đại
Mô hình Các phẩm chất cá nhân của Hồ Chí Minh
đối với việc hình thành tư tưởng của Người
14
3. Quá trình hình thành và phát triển
tư tưởng Hồ Chí Minh
•a/ Thời kỳ hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng CM (1890-1911)
•b/ Thời kỳ tìm tòi, khảo nghiệm tìm ra con đường cho CM Việt Nam
(1911-1920)
•c/ Thời kỳ hình thành cơ bản TT về con đường CMVN (1921-1930)
•d/ Thời kỳ vượt qua khó khăn thử thách kiên trì con đường đã xác định
cho CM Việt Nam (1930-1945)
•e/ Thời kỳ phát triển và thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh (1945-1969)
1890 1911 1920 1921 1930 1945 1969
a b c d e
1890 1911 1920 1921 1930 1945 1969
a b c d e
15
III. Ý NGHĨA CỦA VIỆC HỌC TẬP, NGHIÊN CỨU
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Ý nghĩa việc
học tập, nghiên cứu
tư tưởng Hồ Chí Minh
Nắm vững bản chất
CM và khoa học
trong tư tưởng
Hồ Chí Minh
Bồi dưỡng lòng
yêu nước
gắn liền với
yêu CNXH
Tinh thần độc lập,
tự chủ, đổi mới
và sáng tạo
Mô hình Ý nghĩa của việc học tập, nghiên cứu
tư tưởng Hồ Chí Minh
16
1. Phải nắm vững bản chất CM và khoa học của
tư tưởng Hồ Chí Minh
Đại hội VII của Đảng đã khẳng định: chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho
hành động của Đảng ta. Vì vậy, học tập và nghiên cứu tư
tưởng Hồ Chí Minh là nhằm mục tiêu nâng cao nhận thức tư
tưởng, cải biến phương pháp và phong cách làm việc của
chúng ta, góp phần đưa công cuộc đổi mới đi đến thắng lợi
ngày càng to lớn hơn.
Khi học tập, nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh cần
phải nắm vững bản chất CM và khoa học tư tưởng của Người.
Đó là yêu cầu của cuộc sống, đồng thời phù hợp với quan điểm
CM và phương pháp khoa học mà Hồ Chí Minh đã nêu lên.
17
2. Bồi dưỡng lòng yêu nước gắn liền với
yêu chủ nghĩa xã hội
Suốt đời mình Hồ Chí Minh đã kiên trì và nhất quán đi theo con đường mà
mình đã lựa chọn: Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Dưới ngọn cờ tư tưởng
Hồ Chí Minh, CM Việt Nam đã vững bước tiến lên không ngừng, giành được
những thắng lợi lịch sử có tầm vóc thời đại.
Báo cáo chính trị của Ban chấp hành TW Đảng tại đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ IX một lần nữa nhấn mạnh: “Trong quá trình đổi mới phải kiên trì
mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH trên nền tảng CN Mác-Lênin và tư tưởng
Hồ Chí Minh”
Thế giới hiện nay đã thay đổi rất nhiều, song cuộc đấu tranh cho độc lập dân
tộc và CNXH vẫn đang diễn ra gay gắt. Các thế lực phản động, thù địch không
từ bỏ âm mưu “Diễn biến hòa bình” nhằm xóa bỏ CNXH ở nước ta thông qua
kinh tế thị trường và trao đổi, giao lưu văn hóa. Trong điều kiện đó, làm sao để
mở cửa, hợp tác, liên doanh phát triển kinh tế mà vẫn giữ vững được độc
lập, chủ quyền dân tộc, không đi trệch mục tiêu, bản chất của CNXH. Muốn
thế chúng ta phải tạo ra được những năng lực nội sinh làm nền tảng bền vững
cho sự phát triển đất nước. Một trong những năng lượng nội sinh đó, về mặt
định hướng giá trị là tư tưởng Hồ Chí Minh: “Không có gì quý hơn độc lập, tự
do”; “Yêu tổ quốc, yêu nhân dân, gắn liền với yêu CNXH”
18
3. Nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, đổi mới, phát triển
và sáng tạo
Kinh nghiệm lịch sử đã chỉ ra rằng: khi nào chúng ta đứng
vững trên tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo, biết học tập có
chọn lọc và cải biến kinh nghiệm của các nước, khi đó chúng ta
thành công, nếu ngược lại là không tránh khỏi sai lầm và thất
bại.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu cho chúng ta một tấm gương
sáng chói về tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo.
Để giải quyết những vấn đề này, chúng ta phải trở về với lời
dặn của chủ tịch Hồ Chí Minh: học tập chủ nghĩa Mác-Lênin
là học tập tinh thần cách mạng và khoa học, cái tinh thần biện
chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
19
Chương 2
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ
DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG
GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
20
• Mục đích yêu cầu
• Học tập và nghiên cứu chương này cần nắm vững những nội
dung sau:
Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc hình thành tư tưởng Hồ
Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc
Những quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
và cách mạng giải phóng dân tộc.
Thấy được giá trị to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề
dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc trong thực tiễn cách
mạng Việt Nam để có ý thức vận dụng tư tưởng quan trọng
này của Người vào sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay.
21
Cơ sở hình thành
Lý luận Thực tiễn
Tư tưởng Hồ Chí Minh
về vấn đề dân tộc và
CM giải phóng dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh
về vấn đề dân tộc
Tư tưởng Hồ Chí Minh
về CM GP dân tộc
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
về vấn đề dân tộc
vào giai đoạn hiện nay
Mô hình tổng quát về cấu trúc chương 2
22
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC
1. Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
Cơ sở hình thành
tư tưởng Hồ Chí Minh
về vấn đề dân tộc
Cơ sở lý luận Cơ sở thực tiễn
Quan điểm
dân tộc của
chủ nghĩa
Mác-Lênin
Mô hình Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
Tư tưởng,
quan điểm
về độc lập,
chủ quyền
quốc gia của
dân tộc
Việt Nam
Tư tưởng,
quan điểm
của Tôn
Trung Sơn
Phong trào
đấu tranh
của dân tộc
Việt Nam
cuối TK XIX
đầu TK XX
Phong trào
đấu tranh
của các
nước
thuộc địa
23
2. Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh
về vấn đề dân tộc
Nội dung
cơ bản
tư tưởng
Hồ Chí Minh
về vấn đề
dân tộc
Độc lập dân tộc là
quyền thiêng liêng
bất khả xâm phạm
của các dân tộc
Kết hợp
nhuần nhuyễn
dân tộc với giai cấp,
độc lập dân tộc
với CNXH, CN yêu nước
với CN quốc tế
Mô hình Nội dung cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
24
a. Độc lập dân tộc là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của
các dân tộc
Độc lập dân tộc
là quyền thiêng liêng
bất khả xâm phạm
của các dân tộc
Kiên quyết
chống lại sự
xâm phạm
độc lập
dân tộc
Độc lập
dân tộc
gắn với ấm no
hạnh phúc
của nhân dân
Độc lập
dân tộc
gắn với quyền
tự quyết
Độc lập DT
gắn với sự
thống nhất,
toàn vẹn
lãnh thổ
quốc gia
Đảm bảo
các quyền
dân tộc
cơ bản
Mô hình Quan điểm của Hồ Chí Minh
25
b. Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với
CNXH, CN yêu nước với CN quốc tế
Độc lập dân tộc
gắn liền với CNXH
Độc lập
cho
DT mình
đồng thời
độc lập cho
DT khác
CN yêu nước,
tinh thần DT
là động lực lớn
của đất nước
Kết hợp nhuần nhuyễn
dân tộc với giai cấp,
độc lập dân tộc
với CNXH,
CN yêu nước với
CN quốc tế
26
Trước khi có CN Mác-Lênin soi sáng, CN yêu nước Việt Nam vẫn dừng lại
ở CN yêu nước truyền thống
Đến Hồ Chí Minh, được soi sáng bởi CN Mác-Lênin, Hồ Chí Minh đã tìm
thấy con đường yêu nước đúng đắn, đó là con đường cách mạng vô sản,
giải phóng dân tộc theo lập trường của giai cấp công nhân, kết hợp chặt
chẽ lợi ích của giai cấp với lợi ích của dân tộc.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp dân tộc với giai cấp, độc lập dân tộc với
CNXH được thể hiện ở những điểm sau:
CN yêu nước, tinh thần dân tộc là động lực lớn của đất nước
Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH
Độc lập cho dân tộc mình đồng thời phải thực hiện độc lập cho dân tộc
khác
• Kết luận: Như vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc là sự vận
dụng và phát triển một cách sáng tạo các quan điểm của CN Mác-Lênin về
dân tộc, về giai cấp trong điều kiện cụ thể của nước ta và đã đóng góp to
lớn cho thắng lợi của CMVN trong hơn 70 năm qua. Đó là tư tưởng của
một nhà yêu nước vĩ đại và một nhà quốc tế trong sáng. Đúng như Ănggen
nhận định: “Những tư tưởng dân tộc chân chính trong phong trào công
nhân bao giờ cũng là tư tưởng quốc tế chân chính”.
27
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CMGP DÂN TỘC
Phải
do
Đảng
của g/c
CN
lãnh đạo
Phải đi theo
con đường CM
vô sản
Được thực
hiện bằng
con đường
bạo lực
Cần
tiến hành
chủ động,
sáng tạo
Là sự nghiệp đoàn kết
toàn dân trên c/s
liên minh
công nông
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CM GPDT
28
1. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con
đường CM vô sản
2. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải do Đảng
của giai cấp công nhân lãnh đạo
3. Cách mạng giải phóng dân tộc là sự nghiệp đoàn kết toàn dân
trên cơ sở liên minh công nông
4. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động,
sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước CM vô sản ở
chính quốc
5. Cách mạng giải phóng dân tộc được thực hiện bằng con đường
cách mạng bạo lực
29
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC
VÀO SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
về vấn đề
dân tộc
Chăm lo xây dựng khối đoàn kết
dân tộc, giải quyết tốt quan hệ
giữa các dân tộc anh em
VẬN DỤNG
TƯ TƯỞNG
HỒ CHÍ MINH
VỀ VẤN ĐỀ
DÂN TỘC
VÀO SỰ NGHIỆP
ĐỔI MỚI Ở
VIỆT NAM
HIỆN NAY
Khơi dậy sức mạnh của
CN yêu nước và
tinh thần dân tộc
Giải quyết vấn đề dân tộc
trên quan điểm
giai cấp công nhân
30
• 1. Khơi dậy sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần
dân tộc, nguồn động lực mạnh mẽ để xây dựng và bảo vệ
đất nước
• 2. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh, nhận thức và giải quyết
vấn đề dân tộc trên quan điểm giai cấp công nhân
• 3. Chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết giữa các dân tộc anh
em và trong cộng đồng dân tộc Việt Nam
31
CHƯƠNG III
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CNXH
VÀ CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN
CNXH Ở VIỆT NAM
32
MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU
- Nắm được nguồn gốc và quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí
Minh về CNXH và con đường quá độ đi lên CNXH ở Việt Nam
- Hiểu chính xác, đầy đủ nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về
CNXH và con đường quá độ đi lên CNXH ở Việt Nam
- Củng cố lòng kính yêu lãnh tụ, niềm tin vào sự thắng lợi của
CNXH ở Việt Nam, qua đó xác định rõ trách nhiệm của bản
thân đối với đất nước, với quá trình xây dựng CNXH ở Việt
Nam.
33
TÓM TẮT NỘI DUNG
Chương III đề cập đến các nội dung chủ yếu:
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về bản chất và mục tiêu của CNXH
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường quá độ lên CNXH ở VN
+ Quan điểm của Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên CNXH ở
Việt Nam
+ Bước đi, phương thức, biện pháp xây dựng CNXH ở nước ta
- Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH và con đường quá
độ lên CNXH vào công cuộc đổi mới hiện nay
34
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CNXH và
con đường
đi lên
CNXH ở
Việt Nam
Tư tưởng về
con đường
quá độ lên
CNXH
Nguồn gốc
tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CNXH và
con đường
đi lên CNXH
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CNXH
Những đặc trưng
bản chất
của CNXH
Mục tiêu và
động lực
của CNXH
Quan điểm của
Hồ Chí Minh về
thời kỳ quá độ
Bước đi,
phương thức,
biện pháp
Vận dụng
tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CNXH
và con đường
quá độ lên
CHXN
vào g/đ
hiện nay
35
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
1. Nguồn gốc tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH
Nguồn gốc
tư tưởng
Hồ Chí Minh về
CNXH
Tư tưởng
XHCN
sơ khai
phương Đông
Học thuyết
Mác-Lênin
về CNXH
Về thực tiễn
Về tư tưởng -
lý luận
CN yêu nước,
tinh thần
cộng đồng
cao
của dân tộc
Việt Nam
Kinh nghiệm
xây dựng
CNXH ở
Liên Xô
và các nước
XHCN
36
2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về đặc trưng bản chất của
chủ nghĩa xã hội
Những đặc trưng bản chất
của CNXH ở Việt Nam
Về kinh tế:
Kinh tế
phát triển
cao
Văn hóa:
Phát triển
cao về
văn hóa,
đạo đức
Xã hội:
Công bằng,
hợp lý,
văn minh
Lực lượng
xây dựng
CNXH:
Toàn dân
dưới sự
lãnh đạo
của Đảng
Chế độ
chính trị:
Do nhân dân
lao động
làm chủ
37
3. Quan niệm Hồ Chí Minh về mục tiêu và động lực của CNXH
Chế độ chính trị
Chế độ do
nhân dân làm chủ
Nền kinh tế
Phát triển cao
Quan hệ XH
Công bằng, dân chủ
Quan hệ giữa
người-người:
tốt đẹp
Văn hóa
Phát triển cao
Có nội dung XHCN và
tính dân tộc
Quốc tế
Vật chất
Tinh thần
con người
Khoa học
kỹ thuật
Con người XHCN
là mục tiêu, là động lực
quan trọng nhất
38
• a. Mục tiêu
• + Mục tiêu chung:
• + Mục tiêu cụ thể:
Về chế độ chính trị
Về kinh tế
Về văn hóa
Về quan hệ xã hội
39
b. Các động lực của CNXH
Động lực
- Động lực 1: Động lực con người: phải phát huy sức mạnh
của con người với tư cách cá nhân người lao động trong bối
cảnh cộng đồng sức mạnh của cả dân tộc
- Động lực 2: Động lực vật chất: là nhu cầu và lợi ích của
con người, XH, coi trọng động lực từ các đòn bẩy kinh tế
- Động lực 3: Chính trị tinh thần: là việc phát huy quyền
làm chủ và ý thức làm chủ của người lao động, thực hiện
công bằng XH; thực hiện sự điều chỉnh của các yếu tố tinh
thần khác: chính trị, văn hóa, đạo đức, pháp luật.
- Động lực 4: Khoa học kỹ thuật và yếu tố quốc tế
40
Điểm mấu chốt để phát huy động lực của CNXH là phải khơi dậy, phát
huy động lực con người trên cả hai phương diện cá nhân và cộng đồng:
- Phương diện cộng đồng:
+ Củng cố và tăng cường vai trò của MTTQ VN, nâng cao hiệu
quả hoạt động của các t/c chính trị-XH, các t/c nghề nghiệp
+ Tạo lập môi trường thuận lợi để các tổ chức tham gia vào công cuộc
xây dựng kinh tế, phát triển văn hóa, XH
+ Tạo điều kiện giúp đỡ các dân tộc ít người, các vùng sâu, vùng xa
cùng phát triển
- Phương diện cá nhân:
+ Giải quyết hài hòa, đúng đắn vấn đề lợi ích trước hết là mối
q/hệ giữa 3 loại lợi ích: cá nhân người lao động, tập thể, XH
+ Phải tác động tích cực đến nhân tố tinh thần của con người
c. Đẩy lùi, xóa bỏ trở lực:
+ Chống CN cá nhân
+ Chống tham ô, lãng phí, quan liêu
+ Chống chia rẽ, bè phái, mất đoàn kết, vô kỷ luật
+ Chống chủ quan, bảo thủ, giáo điều, không chịu học cái mới
41
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CON ĐƯỜNG
QUÁ ĐỘ LÊN CNXH Ở VIỆT NAM
Tư tưởng
Hồ Chí Minh về
con đường quá
độ lên CNXH
ở Việt Nam
Đặc điểm
và
mâu thuẫn
chủ yếu
trong t/k
quá độ
Nhiệm vụ
chủ yếu
trong
thời kỳ
quá độ
Phương
thức,
biện pháp
Bước đi,
CNXH
phương thức,
biện pháp XD
Về thời kỳ
quá độ
ở Việt Nam
Các
nhân tố để
bảo đảm
thắng lợi
của
CNXH
Tính
tất yếu của
quá độ
lên CNXH
ở
Việt Nam
Bước đi
42
1. Thời kỳ quá độ
a. Quan niệm của các nhà sáng lập CN Mác-Lênin
b. Quan niệm của Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ
Hình thức quá độ
Giải phóng dân tộc
(CM DT dân chủ
nhân dân)
Chế độ
dân chủ nhân dân
CM Việt Nam
CNXH
Con đường quá độ đi lên CNXH
. . .
43
Đặc điểm và mâu thuẫn chủ yếu trong thời kỳ quá độ ở Việt Nam
Đặc điểm và
mâu thuẫn chủ yếu
Mâu thuẫn chủ yếu
Yêu cầu phát triển cao
với sự nghèo nàn lạc hậu
và sự chống phá
của kẻ thù
Đặc điểm chủ yếu
Nông nghiệp lạc hậu,
tiến thẳng lên CNXH
44
Nhiệm vụ chủ yếu trong thời kỳ quá độ
Nhiệm vụ chủ yếu
trong thời kỳ
quá độ
Xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CNXH
Công nghiệp và
nông nghiệp
hiện đại
Văn hóa
khoa học
tiên tiến
45
Những nhân tố đảm bảo thắng lợi của CNXH ở Việt Nam
Những nhân tố đảm bảo
thắng lợi của CNXH
ở Việt Nam
Nâng cao
vai trò
quản lý
của Nhà nước
Phát huy
tính tích cực
chủ động
của các
tổ chức
chính trị -
xã hội
Xây dựng
đội ngũ
cán bộ có đức,
có tài
Giữ vững và
tăng cường
sự lãnh đạo
của
Đảng CS
Việt Nam
46
2. Bước đi, phương thức, biện pháp xây dựng CNXH
Quan niệm của Hồ Chí Minh về bước đi,
phương thức, biện pháp XD CNXH
Phương thức, biện pháp
Trong
cải tạo
nông
nghiệp
Trong
phát
triển
kinh
tế
Kết hợp
chặt chẽ
hai
nhiệm
vụ
chiến
lược
Kết hợp
cải tạo
với
XD,
XD là
chủ yếu
Gắn
mục tiêu
cao cả
với
biện
pháp
cụ thể
thiết
thực
Dân chủ
trong
XD và
thực
hiện
kế
hoạch
Bước đi
Phải
làm
dần dần
từng
bước
vững
chắc
Nêu cao
tinh
thần
độc lập,
tự chủ,
sáng tạo
47
Bước đi trong thời kỳ quá độ
Phương thức, biện pháp
48
III. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CNXH
VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CNXH VÀO CÔNG CUỘC
ĐỔI MỚI HIỆN NAY
Tư tưởng
Hồ Chí Minh
về CNXH và
con đường quá độ
lên CNXH ở VN
Phát huy
mạnh mẽ
quyền
làm chủ
của nhân dân
Kế