Tóm tắt
Đội ngũ cán bộ luôn là nhân tố quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong sự nghiệp xây dựng nền
văn hóa và phát triền bền vững đất nước. Thực hiện quan điềm của Đảng, vận dụng tư tưởng Chủ tịch
Hồ Chí Minh về văn hóa và đào tạo nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật, ngành văn hóa đã có những
đóng góp quan trọng trong việc tạo nên đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ gìn giữ, phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu của đất nước trong bối cảnh hiện nay, các cơ sở đào tạo cần xác định
nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp phù hợp để hoạt động đào tạo ngày một chất lượng và hiệu quả.
8 trang |
Chia sẻ: thanhle95 | Lượt xem: 331 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững sự nghiệp văn hóa, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
5Số 27 - Tháng 3 - 2019
NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm
thành lập Trường ĐHVHHN
ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU
PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG SỰ NGHIỆP VĂN HÓA
BỘ TRƯỞNG NGUYỄN NGỌC THIỆN
Tóm tắt
Đội ngũ cán bộ luôn là nhân tố quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong sự nghiệp xây dựng nền
văn hóa và phát triền bền vững đất nước. Thực hiện quan điềm của Đảng, vận dụng tư tưởng Chủ tịch
Hồ Chí Minh về văn hóa và đào tạo nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật, ngành văn hóa đã có những
đóng góp quan trọng trong việc tạo nên đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ gìn giữ, phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu của đất nước trong bối cảnh hiện nay, các cơ sở đào tạo cần xác định
nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp phù hợp để hoạt động đào tạo ngày một chất lượng và hiệu quả.
Từ khóa: Đào tạo, cán bộ văn hóa nghệ thuật, phát triển bền vững
Abstract
Personnel is always an important and decisive factor in the cause of building culture and
sustainable development of the nation. Implementing the Party’s viewpoint, applying President Ho
Chi Minh’s thoughts on culture and educating human resources on culture and arts, the culture sector
has made important contributions to creating the contingent of cadres who are implementing the
task of preserving and developing an advanced Vietnamese culture imbued with national identity,
contributing to national building and defense. However, in order to meet the requirements of the
nation in the current context, training institutions need to determine the key tasks and appropriate
solutions so that the training activites becomes more and more effective.
Keywords: Training, officials working in the field of culture and arts, sustainnable development
1. Tư tưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh, quan
điểm của Đảng về văn hóa và đào tạo
nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta luôn quan tâm phát
triển sự nghiệp văn hóa. Từ rất sớm, Đảng và
Bác đã xác định việc xây dựng nền văn hóa
Việt Nam phải được đặt ngang tầm với những
nhiệm vụ quan trọng khác: “trong công cuộc
kiến thiết nước nhà có bốn vấn đề phải chú ý
đến, cần phải coi trọng ngang nhau: chính trị,
kinh tế, xã hội, văn hóa” (10, tr.345). Chủ tịch
Hồ Chí Minh cũng từng khẳng định: văn hóa
không chỉ là động lực để phát triển kinh tế, xã
hội mà còn là động lực để phát triển đối với
một quốc gia, dân tộc. Người chỉ rõ sức mạnh
nội sinh của văn hóa có tác động “sửa xã hội
cũ, xây xã hội mới; văn hóa tạo sức mạnh để
chiến thắng bạo tàn” (1). Người cũng chỉ ra
mối quan hệ giữa kinh tế và văn hóa: kinh tế
chính là cơ sở, điều kiện cho sự hình thành và
phát triển văn hóa.
Vận dụng quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về văn hóa, Đảng ta đã đặt ra nhiệm vụ
xây dựng nền văn hóa nước nhà song hành
cùng với công cuộc kiến thiết và xây dựng đất
nước. Và vì thế, ngay từ năm 1943, trong khi
đang chuẩn bị những điều kiện cần thiết và
quan trọng nhất để tiến tới tổng khởi nghĩa,
6NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số 27 - Tháng 3 - 2019
giành lại chính quyền từ tay kẻ thù xâm lược,
Đảng ta vẫn dành tâm sức để xây dựng và ban
hành Đề cương văn hóa Việt Nam - chiến lược
đầu tiên về văn hóa của nước ta. Bản Đề cương
có vai trò định hướng tư tưởng, nhận thức,
phương châm hoạt động văn hóa và dẫn dắt
nền văn hóa dân tộc trước bối cảnh thù trong,
giặc ngoài, đồng thời khẳng định sự nhất quán
quan điểm của Đảng với vấn đề văn hóa: “Mặt
trận văn hóa là một trong ba mặt trận (kinh tế,
chính trị, văn hóa), ở đó, người cộng sản phải
hoạt động. Không phải chỉ làm cách mạng
chính trị mà còn phải làm cách mạng văn hóa.
Đảng tiên phong phải lãnh đạo văn hóa tiên
phong. Có lãnh đạo được phong trào văn hóa,
Đảng mới ảnh hưởng được dư luận, việc tuyên
truyền của Đảng mới có hiệu quả” (13, tr.318).
Vì vậy, chỉ sau hơn một năm từ ngày giành độc
lập, ngày 24 tháng 11 năm 1946, Hội nghị Văn
hóa toàn quốc lần thứ nhất đã được tổ chức.
Tại Hội nghị, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra luận
điểm quan trọng, mang tính chất kim chỉ nam
của văn hóa: Văn hóa soi đường cho quốc dân
đi, văn hóa lãnh đạo quốc dân để thực hiện độc
lập, tự cường, tự chủ. Chính vì vậy, “phải xúc
tiến công tác văn hóa để đào tạo con người
mới và cán bộ mới cho công cuộc kháng chiến
kiến quốc. Phát triển những truyền thống tốt
đẹp của văn hóa dân tộc để xây dựng một
nền văn hóa Việt Nam có tính chất dân tộc,
khoa học và đại chúng” (12, tr.173). Nền văn
hóa cách mạng có nhiệm vụ soi đường và dẫn
dắt cho dân tộc đi trên con đường độc lập, tự
cường và tự chủ. Trong bức thư gửi Hội nghị
Văn hóa toàn quốc lần thứ hai ngày 15-7-1948,
một lần nữa Người nhấn mạnh vai trò của văn
hóa và căn dặn các cán bộ văn hóa: “Trong
sự nghiệp vĩ đại kháng chiến kiến quốc của
dân tộc ta, văn hóa gánh một phần rất quan
trọng. Chúng ta phải xây đắp một nền văn hóa
kháng chiến kiến quốc của toàn dân. Muốn đi
đến kết quả đó, tôi thiết tưởng các nhà văn
hóa ta cần tổ chức chặt chẽ và đi sâu vào quần
chúng” (11, tr.464).
Trên nền tảng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh, trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng
ta luôn có những chủ trương, quyết sách kịp
thời để nền văn hóa dân tộc đi đúng hướng
theo tôn chỉ của nền văn hóa cách mạng phục
vụ nhân dân, như: Nghị quyết Hội nghị Trung
ương 4 khóa VII xác định “Văn hóa là nền tảng
tinh thần của xã hội, một động lực thúc đẩy
sự phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời là một
mục tiêu của chủ nghĩa xã hội”, hay Nghị quyết
Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII (tháng 6 năm
1998) về xây dựng và phát triển nền văn hóa
Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là
Nghị quyết đầu tiên, toàn diện của Ban chấp
hành Trung ương Đảng về văn hoá và được coi
như bản Đề cương văn hóa lần thứ hai - chiến
lược văn hóa của Đảng trong thời kỳ đổi mới.
Nghị quyết không những đã đúc kết và hoàn
chỉnh được các quan điểm chỉ đạo cơ bản của
Đảng về việc tiếp tục xây dựng và phát triển
nền văn hoá cách mạng trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc theo định hướng xã
hội chủ nghĩa mà còn đề ra các nhiệm vụ cơ
bản quan trọng nhất về văn hoá trong công
cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Với quan điểm chỉ đạo nhất quán: Văn hóa là
nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu,
vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế
- xã hội; Xây dựng và phát triển văn hóa là sự
nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh đạo, trong
đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng (7,
tr.57,58). Nghị quyết đã bổ sung, phát triển,
làm sâu sắc, phong phú hơn kho tàng lý luận
văn hóa, đường lối văn hóa của Đảng và mở
đường cho thực tiễn xây dựng và phát triển
văn hóa Việt Nam thu được những thành tựu
to lớn. Những nội dung quan trọng này một
lần nữa lại tiếp tục được Đảng ta khẳng định
và phát triển sâu sắc hơn tại Hội nghị lần thứ
10 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX
(tháng 7 năm 2004) về xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản
sắc dân tộc, với những quan điểm nhất quán,
7Số 27 - Tháng 3 - 2019
NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm
thành lập Trường ĐHVHHN
xuyên suốt mà toàn Đảng, toàn dân, toàn
quân ta phải quán triệt và thực hiện là: Văn
hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục
tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh
tế xã hội. Văn hoá là một mặt trận, xây dựng và
phát triển văn hoá là sự nghiệp cách mạng lâu
dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên
trì, thận trọng (2, tr.50,52). Đây chính là định
hướng kịp thời, đúng đắn của Đảng, kim chỉ
nam để xây dựng và phát triển văn hóa. Năm
2014, trên cơ sở tổng kết đánh giá 15 năm
thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương
5 khóa VIII, Đảng ta tiếp tục ban hành Nghị
quyết Hội nghị Trung ương 9 khóa XI (tháng
6 năm 2014) về xây dựng và phát triển văn hóa,
con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển
bền vững đất nước. Nghị quyết lần này nhấn
mạnh hơn vai trò, vị trí quan trọng của văn
hóa trong công cuộc phát triển đất nước trước
xu thế hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng
và toàn diện, với quan điểm chỉ đạo cơ bản
của Đảng: Văn hóa là nền tảng tinh thần của
xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững
đất nước. Văn hóa phải được đặt ngang hàng
với kinh tế, chính trị, xã hội; phát triển văn hóa vì
sự hoàn thiện nhân cách và xây dựng con người
để phát triển văn hóa; phát triển hài hòa giữa
kinh tế và văn hóa, cần chú ý đầy đủ đến yếu tố
văn hóa và con người trong phát triển kinh tế (8,
tr.48,49).
Như vậy, từ Đề cương Văn hóa Việt Nam
năm 1943 đến nay, vai trò và vị trí của văn hóa
luôn luôn được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng
ta đặt ngang tầm với kinh tế, chính trị, xã hội,
đặc biệt ngày nay văn hóa không chỉ là “động
lực phát triển” mà quan trọng hơn “văn hóa là
động lực phát triển bền vững đất nước”, trong
đó “đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng”.
Để đảm bảo yêu cầu nhiệm vụ phát triển
nền văn hóa ở mỗi thời kỳ, Chủ tịch Hồ Chí
Minh và Đảng ta luôn quan tâm đến vai trò
của cán bộ văn hóa và việc đào tạo nguồn
nhân lực văn hóa. Trong thời kỳ cách mạng,
Chủ tịch Hồ Chí Minh dành nhiều tình cảm,
luôn động viên, cổ vũ và đề cao vị trí của cán
bộ văn hóa nghệ thuật. Người nói: “Văn hóa
nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em
là chiến sĩ trên mặt trận ấy có nhiệm vụ
nhất định, phụng sự tổ quốc, phụng sự nhân
dân, trước hết là công, nông, binh. Để làm
trọn nhiệm vụ, chiến sĩ nghệ thuật cần có lập
trường vững vàng, tư tưởng đúng; phải đặt lợi
ích của kháng chiến, của Tổ quốc, của nhân
dân lên trên hết, trước hết” (12, tr.368-369).
Ngày nay, để đạt được mục tiêu xây dựng
và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng và phát
triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu
phát triển bền vững đất nước, cần có một đội
ngũ cán bộ, công chức văn hóa có phẩm chất
đạo đức, có năng lực trình độ chuyên môn,
am hiểu về hoạt động mang tính đặc thù của
ngành văn hóa mới đảm đương được nhiệm
vụ. Chính vì vậy, Nghị quyết Trung ương 5
khóa VIII đã đặt ra yêu cầu về công tác đào tạo
bồi dưỡng cán bộ: “Nâng cao trình độ mọi mặt
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý văn hoá
các cấp. Sử dụng và bố trí hợp lý đội ngũ cán
bộ hiện có. Xây dựng quy hoạch và thực hiện
chương trình đào tạo lớp cán bộ mới (cán bộ
lãnh đạo, cán bộ quản lý, chuyên gia) đủ phẩm
chất và năng lực đảm đương công việc trong
những năm tới” (7, tr.79).
Trong Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc
lần thứ XII, Đảng ta xác định: “Chú trọng công
tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. Xây
dựng đội ngũ cán bộ, công chức có bản lĩnh
chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong
sáng, có trình độ, năng lực chuyên môn phù
hợp, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới” (9,
tr.180). Bởi thế, để văn hóa thực sự giữ được
vai trò, vị trí là nền tảng tinh thần của xã hội,
là mục tiêu, động lực cho phát triển kinh tế -
xã hội một cách bền vững, công tác đào tạo
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cán bộ
văn hóa nghệ thuật là nhiệm vụ quan trọng
8NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số 27 - Tháng 3 - 2019
mà ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải
thường xuyên quan tâm thực hiện.
2. Thực trạng đào tạo nguồn nhân lực văn
hóa nghệ thuật
Xác định nguồn nhân lực là nhân tố quan
trọng, quyết định sự thành bại của công cuộc
“xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc” và để văn hóa thực
sự trở thành “mục tiêu, động lực phát triển
bền vững đất nước”, Bộ Văn hóa, Thể thao và
Du lịch đã triển khai xây dựng và thực hiện
nhiều đề án, chiến lược, quy hoạch nhằm phát
triển đội ngũ cán bộ văn hóa đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ công tác trong thời kỳ mới1 và coi
công tác đào tạo là nhiệm vụ quan trọng. Đến
nay công tác đào tạo nguồn nhân lực văn hóa
nghệ thuật đã đạt được nhiều thành tựu:
- Hệ thống các cơ sở đào tạo nhân lực về
văn hóa nghệ thuật của Bộ đã đào tạo được
hàng vạn cán bộ văn hóa có mặt trên mọi
miền Tổ quốc, đóng góp trực tiếp vào việc xây
dựng và phát triển nền văn hóa cách mạng
Việt Nam trong những năm qua.
- Bộ đã thực hiện công tác quy hoạch,
nâng cấp mạng lưới các trường văn hóa nghệ
thuật. Một số cơ sở đào tạo đã được nâng cấp
từ trung cấp lên cao đẳng hoặc học viện, đại
học, từ sơ cấp lên trung cấp. Hiện cả nước có
54 cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật chuyên
nghiệp ở các trình độ khác nhau: trung cấp,
cao đẳng, đại học và sau đại học, trong đó, Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch quản lý 17 cơ sở
đào tạo văn hóa nghệ thuật (gồm 03 học viện,
06 trường đại học; 04 trường cao đẳng; 02
trường trung cấp, 01 viện nghiên cứu có đào
tạo trình độ tiến sĩ và 01 trường cán bộ quản
lý văn hóa, thể thao và du lịch).
- Các cơ sở đào tạo văn hóa nghệ thuật
của cả nước nói chung, của Bộ Văn hóa, Thể
thao và Du lịch nói riêng ngày càng được
quan tâm đầu tư về mọi mặt. Cơ sở vật chất,
trang thiết bị phục vụ giảng dạy được trang
bị ngày càng đầy đủ. Một số cơ sở đào tạo đã
hoàn thành việc chuyển đổi mô hình đào tạo
niên chế sang học chế tín chỉ. Các cơ sở đào
tạo đều tập trung đổi mới nội dung giảng dạy,
phương pháp giảng dạy, vì thế, chất lượng
đào tạo nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật
ngày càng được nâng cao.
- Bộ đã thực hiện một số đề án đào tạo
ở nước ngoài để nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên văn
hóa nghệ thuật. Ngoài ra, Bộ và các cơ sở đào
tạo còn thường xuyên mở các lớp bồi dưỡng
chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, giảng
viên do các chuyên gia có uy tín trong và
ngoài nước giảng dạy.
- Bên cạnh chương trình đào tạo chính
quy, ngành còn thường xuyên mở các lớp bồi
dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ để
nâng cao năng lực quản lý, lãnh đạo các hoạt
động của ngành, nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, tin học, ngoại ngữ, để đáp
ứng yêu cầu hoạt động thực tiễn trong bối
cảnh mới. Đội ngũ cán bộ văn hóa nghệ thuật
từ Trung ương đến địa phương được tăng
cường đào tạo, cập nhật kiến thức và về cơ
bản đã đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng quản
lý, có trình độ lý luận chính trị, chuyên môn
nghiệp vụ theo yêu cầu nhiệm vụ công tác.
- Các thế hệ cán bộ văn hóa nghệ thuật đã
biết kế thừa, trao truyền kinh nghiệm và giúp
nhau cùng tiến bộ. Bên cạnh những cán bộ,
các nhà khoa học giàu vốn sống thực tế và
kinh nghiệm nghề nghiệp không ngừng sáng
tạo để đóng góp cho ngành nhiều sản phẩm
văn hóa nghệ thuật có giá trị, chúng ta đang
có một thế hệ cán bộ trẻ được đào tạo bài bản
về chuyên môn, tin học, ngoại ngữ rất năng
động, tự tin, dám nghĩ, dám làm.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi
bật đã đạt được, công tác đào tạo nguồn lực
cán bộ văn hóa nghệ thuật cũng còn bộc lộ
một số bất cập cần được khắc phục. Cụ thể:
Đội ngũ cán bộ văn hóa nghệ thuật tuy đã có
9Số 27 - Tháng 3 - 2019
NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số chuyên đề Kỷ niệm 60 năm
thành lập Trường ĐHVHHN
sự lớn mạnh về số lượng và ngày càng được
nâng cao chất lượng nhưng chưa thực sự
tương xứng, ngang tầm với nhiệm vụ đang
đặt ra; chưa xây dựng được một nguồn nhân
lực chất lượng thực sự cao, đặc biệt là đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi, đội ngũ cán bộ
khoa học công nghệ đầu đàn, đội ngũ hoạt
động văn hóa nghệ thuật có trình độ chuyên
môn cao. Do thiếu hụt nguồn nhân lực chất
lượng cao nên công tác quản lý và hoạt động
văn hóa nghệ thuật còn chưa đạt hiệu quả
như mong muốn.
- Công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo,
quản lý văn hóa các cấp còn chưa kịp thời;
đang có sự hụt hẫng đối với các thế hệ cán
bộ, nhất là lực lượng cán bộ chuyên môn giỏi,
có kỹ năng và trình độ chuyên môn cao, say
mê, tận tụy với ngành, với công việc; số lượng
các chuyên gia đầu ngành, các nhà khoa học
giỏi có uy tín còn quá ít so với sự phát triển đa
ngành hiện nay.
- Công tác đào tạo nguồn nhân lực chất
lượng cao cho đội ngũ cán bộ văn hóa nghệ
thuật chưa đạt hiệu quả cao do nội dung,
chương trình, phương pháp giảng dạy và
học tập còn chậm đổi mới, không đồng bộ và
thiếu cập nhật kiến thức mới về hội nhập, công
nghiệp văn hóa, trình độ tin học, ngoại ngữ...;
nhiều ngành đào tạo, cơ sở đào tạo chưa có sự
gắn kết giữa công tác đào tạo và yêu cầu thực
tiễn nên chưa đáp ứng được yêu cầu của văn
hóa nghệ thuật trong tình hình mới. Bên cạnh
đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện,
kỹ thuật của ngành phục vụ công tác đào tạo
còn khá thiếu thốn và lạc hậu.
Những bất cập trên đây xuất phát từ các
nguyên nhân:
Về chủ quan, hoạt động văn hóa nghệ
thuật đang chịu sự tác động mạnh mẽ của
những mặt trái trong quá trình toàn cầu hóa
kinh tế và sự xâm nhập của những sản phẩm
văn hóa ngoại lai làm cho hoạt động văn hóa
nghệ thuật cũng bị chi phối, dẫn đến xuất
hiện những tư tưởng phức tạp trong đời sống
xã hội, gây khó khăn trong công tác quản lý
cũng như tổ chức hoạt động văn hóa nghệ
thuật.
Điều kiện vật chất để xây dựng và phát
triển văn hóa còn hạn chế, ngân sách nhà
nước và nguồn đầu tư xã hội phục vụ công
tác đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực hoạt
động văn hóa nghệ thuật còn thấp. Đặc biệt,
trong bối cảnh thực hiện tinh giản bộ máy, tiết
giảm ngân sách chi tiêu công, ngân sách chi
cho hoạt động đào tạo nguồn nhân lực cán
bộ văn hóa nghệ thuật cũng bị ảnh hưởng,
trong khi khả năng tự chủ của các cơ sở đào
tạo lại bị hạn chế bởi tính đặc thù của ngành
nghề nhưng đào tạo các ngành văn hóa nghệ
thuật lại cần kinh phí đào tạo cao hơn so với
các ngành học thông thường khác.
Công tác tuyển sinh đầu vào một số ngành
văn hóa nghệ thuật chưa ổn định, thậm chí
còn khó khăn do ngành học mang tính đặc
thù. Để học những ngành này là khá vất vả,
tốn kém, đòi hỏi người học phải có năng khiếu
và đam mê thực sự, nhưng ngược lại, khi tốt
nghiệp đầu ra không đảm bảo, tuổi nghề hoạt
động nghệ thuật ngắn, lương và thu nhập
thấp nên không hấp dẫn người học.
Về khách quan, nhận thức của toàn xã hội
về vị trí, vai trò của văn hóa trong sự phát triển
đất nước, đặc biệt là trong sự phát triển bền
vững còn chưa sâu sắc và xác đáng, nhiệm
vụ xây dựng văn hóa trong nội bộ ngành, cơ
quan từ Trung ương đến địa phương còn chưa
được triển khai tích cực, có nơi còn xem nhẹ
công tác xây dựng và phát triển văn hóa, con
người. Trong đội ngũ trí thức, một bộ phận các
nhà quản lý, các nhà khoa học chưa phát huy
hết khả năng đóng góp cho công tác đào tạo
nguồn lực cán bộ văn hóa nghệ thuật, do còn
thiếu những cơ chế, chính sách mang tính đặc
thù để họ có thể cống hiến phục vụ bằng lòng
10
NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA
Số 27 - Tháng 3 - 2019
nhiệt huyết và say mê. Công tác đào tạo còn
chưa hiệu quả do phương pháp giảng dạy và
học tập còn chậm đổi mới, không đồng bộ và
thiếu cập nhật.
3. Nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chất lượng
đào tạo nguồn nhân lực văn hóa nghệ thuật
trong bối cảnh hiện nay
Để “xây dựng và phát triển văn hóa, con
người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển
bền vững đất nước”, Nghị quyết Hội nghị
Trung ương 9 khóa XI đã đưa ra các giải pháp
cơ bản mang tính định hướng, như: Xây dựng
chiến lược phát triển đội ngũ cán bộ văn hóa.
Coi trọng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí
cán bộ lãnh đạo, quản lý văn hóa, cán bộ làm
công tác khoa học, chuyên gia đầu ngành, cán
bộ ở cơ sở. Quan tâm xây dựng các trường văn
hóa, nghệ thuật, tạo chuyển biến cơ bản về chất
lượng và quy mô đào tạo. Hình thành một số
cơ sở đào tạo đại học, trên đại học trọng điểm,
đạt chuẩn khu vực và quốc tế. Chú trọng đào
tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên giảng dạy
các chuyên ngành văn hóa. Có chính sách phát
hiện, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh cán
bộ trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật; trọng
dụng người có tài. Tăng cường nguồn l