Đề tài Phân tích thực trạng mối quan hệ ASEAN – Trung Quốc

Mục lục LỜI NÓI ĐẦU 2 I. Một số vấn đề cơ bản 3 1.1 Khái quát về Asean và Trung Quốc 3 1.2 Khái quát chung về mối quan hệ thương mại Asean – Trung Quốc 4 II. Thực trạng mối quan hệ của ASEAN – Trung Quốc ( ACFTA) 5 2.1 Quá trình hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc ( ACFTA) 5 2.2 Một số lĩnh vực hợp tác chính trị, Thương mại của khu vực ( ACFTA) 5 2.3 Tác động của ASEAN – Trung Quốc tới các nước thành viên.Liên hệ với VN 8 2.3.1 : Cơ hội 8 2.3.2 Những thách thức 15 2.3.3 Tác động của ACFTA tới Việt Nam. 20 III. Một số giải pháp đẩy mạnh mối quan hệ ASEAN – Trung Quốc. Liên hệ Việt Nam (nêu giải pháp thúc đẩy sự hội nhập của Việt Nam vào ACFTA). 29 1. Một số giải pháp đẩy mạnh mối quan hệ ASEAN – Trung Quốc 29 2. Giải pháp thúc đẩy sự hội nhập của Việt Nam vào ACFTA 30 LỜI NÓI ĐẦU Trong bối cảnh sự phụ thuộc kinh tế lẫn nhau ngày càng sâu sắc ở tầm khu vực và toàn cầu và việc các nước ASEAN đã gần thực hiện xong Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), câu hỏi đặt ra là liệu ASEAN sẽ đi theo định hướng hội nhập khu vực nào sau AFTA. Trong khi đó, mối quan hệ hợp tác kinh tế ASEAN - Trung Quốc ngày càng phát triển, việc Trung Quốc gia nhập WTO, những gần gũi về địa lý và văn hoá giữa ASEAN và Trung Quốc, thì sự lựa chọn thiết lập một Khu vực mậu dịch tự do giữa ASEAN và Trung Quốc – ACFTA (ASEAN – China Free Trade Area) có thể là một câu trả lời về một trong những định hướng hợp tác phát triển kinh tế tiếp theo của ASEAN. Thật vậy, ASEAN và Trung Quốc là những nước đang phát triển và đang ở những giai đoạn phát triển kinh tế khác nhau song cùng đang phải đối mặt với những cơ hội và thách thức trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng. Việc thành lập một hiệp định thương mại tự do và tăng cường quan hệ song phương là một quyết định sáng suốt của hai bên trong quá trình theo đuổi những cơ hội phát triển mới. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại và nhiều năm suy thoái của cường quốc kinh tế khu vực Nhật Bản, Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc sẽ đặc biệt có lợi đối với tiềm năng tăng trưởng kinh tế của hai bên. Hơn nữa, điều này sẽ tạo ra một cơ chế quan trọng nhằm bảo đảm sự ổn định kinh tế ở khu vực và cho phép ASEAN và Trung Quốc có tiếng nói lớn hơn trong các vấn đề thương mại quốc tế. Bên cạnh những cơ hội đó, việc thiết lập Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc trong vòng 10 năm tới chắc chắn sẽ tạo ra nhiều thách thức lớn đối với các nước tham gia, đặc biệt đối với các thành viên mới của ASEAN trong đó có Việt Nam. Chính vì vậy, việc nghiên cứu thực trạng của Khu vực mậu dịch tự do ASEAN - Trung Quốc là một trong những vấn đề có tính thời sự và có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh hiện nay để có thể giúp các nước thành viên, nhất là Việt Nam, có thể chuẩn bị đầy đủ để tham gia có hiệu quả vào Khu vực mậu dịch tự do này. Một số vấn đề cơ bản 1.1 Khái quát về Asean và Trung Quốc Đặc điểm khu vực asean Asean thuộc khu vực Đông Nam Á, là một khu vực của châu Á, bao gồm các nước nằm ở phía Nam Trung Quốc, phía Đông Ấn Độ và phía Bắc của Úc, rộng 4.494.047 km² và bao gồm 11 quốc gia: Brunei, Campuchia, Đông Timor, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. Vào năm 2004, dân số của cả khu vực lên đến 556.2 triệu người (năm trăm năm mươi sáu ngàn hai trăm triệu người, số liệu năm 2005), trong đó hơn 1/6 sống trên đảo Java (Indonesia). Trong 10 nước Đông Nam Á, thì có 9 quốc gia có hải giới, trừ Lào; và Philippines là nước duy nhất trong khu vực này không có địa giới chung với bất kỳ quốc gia nào. Đặc điểm trung quốc Trung Quốc có diện tích 9.571.300 km² chiếm 65% đất thổ của thế giới, có diện tích gấp 29 lần Việt Nam,Từ Bắc sang Nam có chiều dài là 4000 km, từ Tây sang Đông là 5000 km, có đường biên giới với 14 quốc gia và lãnh thổ. Với dân số trên 1,3 tỷ người năm 2008 trung quốc là nước rộng nhất và đông dân nhất thế giới. 1.2 Khái quát chung về mối quan hệ thương mại Asean – Trung Quốc Về thương mại, trong những năm 1980, thương mại ASEAN - Trung Quốc chỉ chiếm khoảng 2 - 3% tổng số thương mại của mỗi bên với thế giới. Đến năm 1995, thương mại với ASEAN chiếm 6,9% tổng ngoại thương của Trung Quốc và đến năm 2006 con số này là 9,1%, với tổng kim ngạch đạt 160,84 tỷ USD. Thương mại hai chiều tăng trung bình trên 20% một năm đưa hai bên trở thành đối tác thương mại lớn thứ ba và thứ tư của nhau. Năm 2008, kim ngạch hai bên đạt 231,1 tỷ USD. Có nhiều yếu tố lý giải nguyên nhân của sự phát triển nhanh chóng các mối quan hệ ASEAN - Trung Quốc trong những năm qua, trong đó đáng lưu ý nhất là những yếu tố sau : Thứ nhất, cả ASEAN và Trung Quốc đều cần nhau vì nhu cầu an ninh cho bản thân mình và duy trì hòa bình ổn định trong khu vực để tạo thuận lợi cho phát triển, mở rộng thị trường quốc tế cho thương mại và đầu tư. Thứ hai, môi trường quốc tế cũng như điều kiện của ASEAN và Trung Quốc có nhiều thuận lợi để hai bên tăng cường quan hệ với nhau. Thứ ba, mặc dù mỗi bên theo đuổi những mục tiêu khác nhau, nhưng cả ASEAN và Trung Quốc đều thống nhất nhận thức chung về sự cần thiết tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai bên và đều đã chủ động, tích cực triển khai các chính sách và biện pháp tranh thủ lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác và liên kết khu vực cả trên phương diện song phương lẫn đa phương. II. Thực trạng mối quan hệ của ASEAN – Trung Quốc ( ACFTA) 2.1 Quá trình hình thành khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc ( ACFTA) Sau gần một năm thảo luận, trao đổi và nâng cao sự hiểu biết lẫn nhau giữa quan chức ở các cấp, ASEAN và Trung Quốc đã dần đi đến sự nhất trí trong hầu hết các vấn đề căn bản, tạo lập một nền móng vững chắc cho những tiến triển hợp tác kinh tế sau này. Ngày 6/11/2001, Hội nghị cấp cao ASEAN - Trung Quốc họp tại Brunây nhất trí với đề xuất xây dựng một Khuôn khổ hợp tác kinh tế và thiết lập Khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc trong vòng 10 năm. Để triển khai quyết định của các nhà Lãnh đạo, ủy ban đàm phán thương mại ASEAN – Trung Quốc (TNC) đã được thành lập với đại diện của Trung Quốc và các nước thành viên ASEAN để tiến hành các cuộc đàm phán giữa hai bên Sau một năm đàm phán, ngày 4/11/2002, các nhà Lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí ký kết Hiệp định khung về hợp tác kinh tế toàn diện giữa ASEAN và Trung Quốc, thiết lập cơ sở pháp lý thống nhất điều chỉnh toàn bộ các hoạt động hợp tác kinh tế trước đó và sau này giữa ASEAN và Trung Quốc. Quan trọng nhất là hai bên đã đề ra những nguyên tắc căn bản đầu tiên, tạo cơ sở để thiết lập Khu vực mậu dịch tự do ASEAN – Trung Quốc trong vòng 10 năm. 2.2 Một số lĩnh vực hợp tác chính trị, Thương mại của khu vực ( ACFTA) VÒ mÆt chÝnh trÞ ngo¹i giao vµ an ninh, c¸c n­íc ASEAN vµ Trung Quèc ®· cã truyÒn thèng hîp t¸c h÷u nghÞ l©u ®êi. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 ®Õn nay, mét sè n­íc trong ASEAN ®· lÇn l­ît thiÕt lËp, kh«i phôc hoÆc b×nh th­êng ho¸ quan hÖ ngo¹i giao víi Trung Quèc, tõ ®ã gãp phÇn më ®­êng hoÆc khai th«ng cho quan hÖ kinh tÕ vµ c¸c quan hÖ kh¸c gi÷a hai bªn ph¸t triÓn toµn diÖn. Gi÷a mét sè n­íc ASEAN vµ Trung Quèc tuy vÉn cßn tån t¹i mét sè bÊt ®ång vÒ biªn giíi l·nh thæ, trong ®ã cã vÊn ®Ò tranh chÊp chñ quyÒn ë biÓn §«ng, nh­ng t¹i cuéc gÆp gì ë Phnompenh th¸ng 11/ 2002, l·nh ®¹o cao cÊp hai bªn ®· ký Tuyªn bè vÒ c¸ch øng xö cña c¸c bªn ë biÓn §«ng (DOC), nh»m tiÕn tíi x©y dùng Bé quy t¾c øng xö ë biÓn §«ng (COC), më ®­êng cho mét gi¶i ph¸p c¬ b¶n, l©u dµi ®èi víi c¸c tranh chÊp ë biÓn §«ng. Ngoµi ra, hai bªn ®· th«ng qua Tuyªn bè chung ASEAN - Trung Quèc vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc an ninh phi truyÒn thèng. GÇn ®©y nhÊt, t¹i Héi nghÞ cÊp cao ASEAN lÇn thø 9 diÔn ra vµo ®Çu th¸ng 10/ 2003 t¹i Bali (Indonesia), c¸c nhµ l·nh ®¹o ASEAN vµ Trung Quèc ®· th«ng qua Tuyªn bè chung vÒ ®èi t¸c chiÕn l­îc ASEAN - Trung Quèc v× hoµ b×nh vµ thÞnh v­îng, ®ång thêi Trung Quèc còng chÝnh thøc tham gia HiÖp ­íc th©n thiÖn vµ hîp t¸c ASEAN (TAC). §iÒu nµy mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh vµi trß vµ uy tÝn ngµy cµng cao cña ASEAN, më ra triÓn väng biÕn HiÖp ­íc TAC thµnh Bé quy t¾c øng xö gi÷a ASEAN vµ c¸c n­íc ngoµi khu vùc. TAC sÏ lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i, ®ång thêi x©y dùng vµ cñng cè quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ toµn diÖn gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc. H¬n thÕ n÷a, nh÷ng v¨n kiÖn trªn ®¸nh dÊu sù tÝn nhiÖm vÒ chÝnh trÞ – an ninh gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc ®· ph¸t triÓn tíi mét tr×nh ®é míi, t¹o c¬ së vµ lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o quan träng cho viÖc thµnh lËp khu vùc mËu dÞch tù do nãi riªng vµ cho viÖc b¶o vÖ hoµ b×nh, æn ®Þnh ë khu vùc nãi chung. Hợp tác về GTVT hỗ trợ những doanh nghiệp yếu thế của các nước ASEAN, đồng thời giúp các nước ASEAN cải thiện cơ sở hạ tầng, hệ thống lưu thông hàng hóa, để giúp các nước ASEAN tăng sức cạnh tranh trong thương mại quốc tế. Hợp tác về lĩnh vực đầu tư ASEAN vẫn luôn là một điểm đến tương đối hấp dẫn với FDI của các nhà đầu tư Trung Quốc trong bối cảnh luồng vốn đầu tư toàn cầu giảm hơn 37% trong năm ngoái. Trung Quốc đã có 743 dự án đầu tư tại Việt Nam, tổng vốn đăng ký đạt trên 3,17 tỷ USD, đứng thứ 15/92 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Đầu tư của Trung Quốc tập trung phần lớn vào lĩnh vực công nghiệp, chiếm tới 73,2% số dự án và 69% vốn đầu tư đăng ký; tiếp theo là lĩnh vực kinh doanh bất động sản chiếm 12% vốn đầu tư đăng ký, còn lại là những lĩnh vực khác. Hầu hết các dự án đang được triển khai thuận lợi và thành công, mang lại lợi ích chung cho doanh nghiệp và hai nước. Hợp tác về công nghệ, năng lượng: thiết lập và từng bước thúc đẩy quan hệ hợp tác lâu dài trong lĩnh vực năng lượng phấn đấu đạt mục tiêu 15% trong tổng tiêu thụ năng lượng năm 2015 và cao hơn vào những năm sau đó, chúng ta cần chú trọng thực hiện các giải pháp tăng cường hợp tác nghiên cứu, thúc đẩy dự án kết nối hệ thống điện, hệ thống đường ống khí xuyên ASEAN, xem xét hỗ trợ phát triển thị trường năng lượng trong khu vực. Các nước cần nỗ lực thực hiện Hiệp định an ninh dầu khí ASEAN để đảm bảo cung cấp hỗ trợ lẫn nhau về điện và dầu khí giữa các nước thành viên ASEAN, đặc biệt là trong các điều kiện, tình hướng khẩn cấp; đẩy mạnh hợp tác thương mại và đầu tư trong lĩnh vực ứng dụng và chuyển giao công nghệ than sạch giữa các nước trong khối ASEAN và với các nước đối tác để đáp ứng nhu cầu sử dụng than đang tăng nhanh. Hợp tác về Nông Nghiệp: Hàng nhiên nguyên liệu: dầu thô, cao su, than, quặng kim loại, các loại hạt có dầu, dược liệu (cây làm thuốc)... Hàng nông sản: lương thực (gạo, sắn khô), rau - củ - quả (đặc biệt là các loại hoa quả nhiệt đới như: chuối, xoài, chôm chôm, thanh long...), chè, hạt điều. Hàng thuỷ sản: thuỷ sản tươi sống, thuỷ sản đông lạnh, một số loại mang tính đặc sản như: rắn, rùa, ba ba... tự nhiên hoặc được nuôi thả. Hàng tiêu dùng: hàng thủ công mỹ nghệ, giày dép, đồ gỗ cao cấp, bột giặt, bánh kẹo... Hợp tác về tài chính ngân hàng: Sau khủng hoảng tài chính Châu Á năm 1997 các nước trong khu vực đã đánh giá rất cao vai trò của hợp tác tài chính tiền tệ. Trong khuôn khổ 10 + 3 (ASEAN + Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) Trung Quốc và các nước ASEAN đã tiến hành hàng loạt các biện pháp cụ thể để tăng cường hợp tác.Trung Quốc đã tích cực thực hiện Sáng kiến Chiềng Mai và đã ký các hiệp định song biên về hoán đổi tiền với Thái Lan và Malaixia. Từ năm 2001 Chính phủ Trung Quốc đã tổ chức một số hội nghị các Ngân hàng Trung ương của các nước 10 + 3 tại Bắc Kinh và Thượng Hải. 2.3 Tác động của ASEAN – Trung Quốc tới các nước thành viên.Liên hệ với VN 2.3.1 : Cơ hội Về kinh tế Tăng cường mở rộng tiềm năng thương mại Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc ®­îc thiÕt lËp sÏ mang l¹i nh÷ng c¬ héi lín cho c¸c n­íc tham gia víi viÖc t¹o ra mét khu vùc thÞ tr­êng lín nhÊt thÕ giíi víi h¬n 1.3 tû ng­êi tiªu dïng, tæng thu nhËp quèc néi vµo kho¶ng 2 ngh×n tû USD vµ tæng kim ng¹ch trao ®æi th­¬ng m¹i ­íc tÝnh lªn ®Õn 1.23 ngh×n tû USD. ViÖc h×nh thµnh ACFTA sÏ mang l¹i côc diÖn cïng cã lîi cho Trung Quèc vµ ASEAN: Thø nhÊt, Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ gãp phÇn t¨ng tr­ëng GDP vµ xuÊt khÈu cña c¶ ASEAN vµ Trung Quèc, n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ nhê tÝnh c¹nh tranh cao. Theo nghiªn cøu cña Ban th­ ký ASEAN, víi viÖc thiÕt lËp mét FTA song ph­¬ng, GDP thùc tÕ sÏ t¨ng lªn ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc ASEAN vµ Trung Quèc. T¸c ®éng cña ACFTA tíi GDP thùc tÕ theo m« h×nh GTAP N­íc  GDP thùc tÕ (triÖu USD)  Gi¸ trÞ t¨ng thªm     Sè tuyÖt ®èi (triÖu USD)  Sè t­¬ng ®èi (%)   Indonesia  204,031.4  2,267.8  1.12   Malaysia  98,032.3  1,135.5  1.16   Philippine  71,167.1  229.1  0.33   Singapore  72,734.9  753.3  1.04   Th¸i Lan  165,516.0  673.6  0.41   ViÖt Nam  16,110.9  339.1  2.11   Trung Quèc  815,163.0  2,214.9  0.28   Mü  7,120,465.5  -2,594.5  -0.04   NhËt  5,078,704.5  -4,452.0  -0.09   ROW (Restof World)  14,657,026.0  -6,272.0  -0.05   Tæng  28,298,952.1  -5,706.9  -0.03   Nguån: B¸o c¸o cña Nhãm chuyªn gia ASEAN – Trung Quèc vÒ hîp t¸c kinh tÕ (ASEAN – China Expert Group on Economic Cooperation), “X©y dùng quan hÖ kinh tÕ ASEAN - Trung Quèc chÆt chÏ h¬n trong thÕ kû 21” – Ban th­ ký ASEAN (www.aseansec.org), th¸ng 10/ 2001.   Tõ b¶ng trªn cã thÓ thÊy, sau khi ACFTA ®­îc thµnh lËp, tæng thu nhËp quèc néi thùc tÕ cña c¶ ASEAN vµ Trung Quèc sÏ t¨ng thªm 7.6 tû USD; trong ®ã tæng thu nhËp quèc néi cña ASEAN t¨ng thªm 0.9%, t­¬ng ®­¬ng víi 5.4 tû USD. Trong sè c¸c n­íc ASEAN, tèc ®é t¨ng lín nhÊt thuéc vÒ ViÖt Nam víi 2.11% trong khi GDP cña Indonesia l¹i t¨ng lªn nhiÒu nhÊt nÕu tÝnh theo gi¸ trÞ tuyÖt ®èi (2,267.8 triÖu USD). Trong tr­êng hîp Trung Quèc, mÆc dï GDP t¨ng thªm 2.2 tû USD nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng l¹i rÊt khiªm tèn, chØ ë møc 0.28%. Tuy nhiªn, sù thay ®æi vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi hay t­¬ng ®èi kh«ng ph¶i lµ quan träng mµ quan träng h¬n c¶ lµ c¸c thay ®æi ®ã ®Òu theo xu h­íng tÝch cùc ®èi víi c¶ ASEAN vµ Trung Quèc. Nãi c¸ch kh¸c, lîi Ých ®Çu tiªn cã thÓ thÊy ®­îc lµ Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ gãp phÇn t¨ng tr­ëng GDP thùc tÕ cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn tham gia. Cïng víi sù t¨ng tr­ëng cña GDP thùc tÕ th× viÖc thµnh lËp Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ lµm cho xuÊt khÈu cña ASEAN sang Trung Quèc t¨ng 48%, t­¬ng ®­¬ng víi 13 tû USD, trong khi xuÊt khÈu cña Trung Quèc sang ASEAN t¨ng 55.1%, t­¬ng øng víi 10.6 tû USD. Thø hai, Khu vùc mËu dÞch tù do ACFTA sÏ mang l¹i nh÷ng c¬ héi rÊt lín cho c¸c n­íc tham gia víi viÖc t¹o ra thÞ tr­êng cung cÊp nguyªn liÖu phong phó h¬n cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong khu vùc. Theo tÝnh to¸n th× tÝnh trung b×nh cø trong 100 USD hµng xuÊt khÈu th× Trung Quèc cÇn nhËp 50-70 USD nguyªn liÖu. Vµ nh­ vËy, cã thÓ nãi r»ng Trung Quèc cµng xuÊt khÈu nhiÒu th× n­íc nµy còng sÏ nhËp khÈu cµng nhiÒu nguyªn liÖu. Nh­ vËy, lo¹i th­¬ng m¹i nµy kh«ng nh÷ng cã lîi cho Trung Quèc mµ cßn ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho c¸c n­íc ASEAN. VÝ dô: Nh÷ng n­íc giµu nguån nguyªn liÖu nh­ Malaysia víi diÖn tÝch trång cao su vµ dÇu cä v« cïng lín sÏ cã c¬ héi më réng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy sang thÞ tr­êng Trung Quèc. Nhu cÇu lín vÒ n¨ng l­îng cña Trung Quèc còng khiÕn n­íc nµy trë thµnh n­íc nhËp khÈu dÇu lín vµ Malaysia, Indonesia lµ nh÷ng n­íc s½n sµng cung cÊp cho nhu cÇu nµy. Thø ba, sù hîp nhÊt vÒ kinh tÕ gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ to lín cho c¸c th­¬ng nh©n thuéc mäi ngµnh nghÒ vµ t¹o nªn sù liªn hÖ mËt thiÕt h¬n vÒ th«ng tin, giao th«ng vµ mËu dÞch. ThËt vËy, mét thÞ tr­êng lín nh­ vËy mét mÆt sÏ gióp cho c¸c nhµ s¶n xuÊt më réng quy m« s¶n xuÊt, mÆt kh¸c còng cã lîi cho viÖc hoµn thµnh hÖ thèng ph©n c«ng hîp t¸c s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp. H¬n n÷a, mét thÞ tr­êng réng lín h¬n ®­îc t¹o ra bëi ACFTA sÏ cho phÐp c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh chØ ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng trong n­íc gi¶m gi¸ s¶n phÈm nhê vµo viÖc s¶n xuÊt víi sè l­îng lín. §iÒu quan träng h¬n lµ Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh h¬n cho c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong khu vùc do hä ®· s½n sµng ®ãn nhËn thö th¸ch. Víi søc Ðp c¹nh tranh lín h¬n, c¸c c«ng ty ho¹t ®éng trong khu vùc mËu dÞch tù do sÏ cã chÝnh s¸ch cëi më h¬n ®èi víi nh÷ng ®æi míi còng nh­ t¨ng c­êng ®Çu t­ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, dÉn tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao h¬n. Thø t­, Khu vùc mËu dÞch tù do sÏ thóc ®Èy sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc dùa trªn lîi thÕ t­¬ng ®èi cña tõng n­íc do nguån lùc sÏ ®­îc ph©n bæ hîp lý vµo nh÷ng n¬i vµ ngµnh ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ vµ n¨ng suÊt h¬n. MÆc dï ASEAN vµ Trung Quèc ®ang c¹nh tranh nhau ®Ó giµnh giËt thÞ tr­êng n­íc thø ba vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, nh­ng xem xÐt c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt khÈu cña hai bªn cã thÓ thÊy ASEAN vµ Trung Quèc cã sù bæ sung lÉn nhau vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ ­u thÕ thµnh phÈm c«ng nghiÖp. Thø n¨m, do hiÖn nay gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc ®ang tån t¹i t×nh tr¹ng thiÕu sù ph©n c«ng phèi hîp víi nhau, thËm chÝ cã sù c¹nh tranh t­¬ng ®èi lín, nªn khi Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc ®­îc x©y dùng, nã sÏ lµm cho mçi bªn cã thÓ tËn dông lîi thÕ so s¸nh ®Ó ph¸t triÓn, h×nh thµnh nªn hÖ thèng ph©n c«ng ngµnh nghÒ lÊy ­u thÕ c¹nh tranh lµm ®Æc tr­ng. H¬n n÷a, nã cßn gióp cho c¸c bªn thµnh viªn cã thÓ ®iÒu chØnh toµn diÖn c¬ cÊu ngµnh nghÒ cña m×nh mét c¸ch s©u s¾c h¬n ë c¸c tÇng bËc kh¸c nhau. Vµ nh­ vËy, tho¶ thuËn lÞch sö nµy sÏ t¹o ra b­íc ph¸t triÓn míi cho toµn bé khu vùc. C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ViÖc t¨ng c­êng hîp t¸c kinh tÕ ASEAN - Trung Quèc vµ viÖc thµnh lËp . gãp phÇn t¨ng c­êng vµ më réng tiÒm n¨ng ®Çu t­ cña ASEAN vµ Trung Quèc, ®ång thêi c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn h¬n vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ASEAN vµ Trung Quèc ®èi víi thÕ giíi. Thø hai, kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp cña ASEAN vµ Trung Quèc s½n sµng ®Çu t­ nhiÒu h¬n vµo thÞ tr­êng chung nµy mµ c¶ c¸c doanh nghiÖp Mü, EU vµ NhËt B¶n quan t©m tíi viÖc th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Ch©u ¸ còng sÏ mong muèn ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chung nµy do c¸c rñi ro vµ bÊt tr¾c vÒ thÞ tr­êng gi¶m ®i. Thø ba, mét thÞ tr­êng réng lín h¬n vµ mét cuéc c¹nh tranh m¹nh mÏ h¬n cã thÓ sÏ lµ chÊt xóc t¸c ®Çu t­ ®èi víi ACFTA. Do gi÷a c¸c quèc gia thµnh viªn ASEAN còng ph¶i c¹nh tranh vÒ ®Çu t­, nªn c¸c quèc gia nµy ph¶i tù ph¸t triÓn tíi tiªu chuÈn cao h¬n vÒ më cöa, tr×nh ®é lao ®éng, s¶n xuÊt, kü n¨ng qu¶n lý, tæ chøc, ph¸p luËt, c«ng lý, chÊt l­îng c¬ së h¹ tÇng. Trong m«i tr­êng kinh tÕ tù do, nh÷ng quèc gia nµo kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kÓ trªn sÏ tôt hËu. H¬n n÷a, thÞ tr­êng ®­îc më réng nhê Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ lµm ®a d¹ng sù lùa chän cña c¸c nhµ ®Çu t­. C¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ chän mét thÞ tr­êng cô thÓ hoÆc tËn dông mét lo¹t c¬ së trong c¶ khu vùc. Nãi c¸ch kh¸c, víi Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc, c¸c nhµ ®Çu t­ mang trong ®Çu mét thÞ tr­êng tæng hîp, hä cã thÓ chän ®Çu t­ ë Trung Quèc hoÆc ë ASEAN. Vµ nh­ vËy, th«ng qua viÖc dì bá nh÷ng rµo c¶n th­¬ng m¹i vµ cho phÐp nh÷ng nguån ®Çu t­ lín ®­îc thùc hiÖn ë møc ®é cao h¬n, tin cËy h¬n vÒ mÆt kinh tÕ, Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc sÏ cã søc kÝch thÝch tiÒm tµng ®èi víi c¸c dßng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn còng nh­ víi bªn ngoµi ACFTA. VÒ chÝnh trÞ Sù hîp t¸c gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc kh«ng chØ mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ mang tÝnh chÊt tÜnh mµ c¶ nh÷ng lîi Ých phi kinh tÕ vµ nh÷ng lîi Ých mang tÝnh ®éng. Lý thuyÕt vÒ hîp t¸c kinh tÕ khu vùc cho thÊy mét trong nh÷ng ®éng c¬ chÝnh cña viÖc khëi x­íng hîp t¸c kinh tÕ khu vùc lµ nh»m t¹o ¶nh h­ëng ®Õn viÖc x¸c lËp c¸c lîi Ých mang tÝnh chÝnh trÞ, mµ cô thÓ ë ®©y lµ quyÒn ®­a ra c¸c quy ®Þnh kinh tÕ quèc tÕ. Thµnh viªn cña mäi tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ ®Òu cÇn ph¶i cã quan ®iÓm thèng nhÊt trong viÖc t¹o ra ¶nh h­ëng nµy, bëi viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh ®Ò ra c¸c quy ®Þnh kinh tÕ quèc tÕ lµ c¸ch quan träng ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña bÊt cø n­íc nµo, dï lín hay nhá, trong c¸c ho¹t ®éng kinh