Đo lường và xây dựng thang đo

1I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG II CÁC LOẠI THANG ĐO III MỘT SỐ CÁCH ĐẶT THANG ĐIỂM CƠ BẢN Chương III ĐO LƯỜNG VÀ XÂY DỰNG THANG ĐO 3. Những điều cần quan tâm để tránh sai lầm trong đo lường 2. Những yêu cầu của đo lường 1. Đo lường I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG 1. Đo lường Steven: "Đo lường là việc ấn định các con số cho các đối tượng và các sự kiện theo các quy tắc nhất định" Hoặc “Một quá trình mà qua đó các dữ liệu thực nghiệm được sắp xếp trong mối quan hệ hệ thống nào đó với khái niệm đang nghiên cứu". Mục đích của đo lường Biến những đặc tính của sự vật hiện tượng thành một dạng mà nhà nghiên cứu có thể phân tích được 3. Những điều cần quan tâm để tránh sai lầm trong đo lường 1. Đo lường I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG 2. Những yêu cầu của đo lường 2. Những yêu cầu của đo lường Yêu cầu đo lường 2 6 3 4 1 Độ tin cậy Có giá trị Có độ nhạy Dễ trả lời Có tính đa dạng 5 Liên hệ với những thuật ngữ dùng mô tả 2* Độ tin cậy Thu được những kết quả nhất quán hoặc tương đương khi sử dụng lặp đi, lặp lại cùng một phương pháp đo vì nó đã loại trừ được những sai số ngẫu nhiên, đảm bảo chất lượng của dữ liệu thu thập. * Có giá trị Hughes “Một công cụ đo lường gọi là có giá trị khi mà nó đo lường đúng những gì mà nhà nghiên cứu cần đo” * Có độ nhạy Việc đo lường phải có khả năng chỉ ra được sự biến động hay sự khác biệt của các sự vật, hiện tượng Thuật ngữ dùng mô tả những hiện tượng và những kết quả đo lường phải được xác định đối với người ra quyết định, đối với nhà nghiên cứu và những đối tượng cung cấp thông tin * Liên hệ với những thuật ngữ dùng mô tả * Có tính đa dạng Kết quả của đo lường có thể được đem ra sử dụng cho nhiều mục đích thống kê * Dễ trả lời Kết quả của công trình nghiên cứu phần lớn phụ thuộc vào độ chính xác của câu trả lời 32. Những yêu cầu của đo lường 1. Đo lường I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG 3. Những điều cần quan tâm để tránh sai lầm trong đo lường 3. Những điều cần quan tâm để tránh sai lầm trong đo lường - Tiết kiệm số chủ đề hay nội dung cấu tạo trong bảng hỏi - Sử dụng một lượng tương đối lớn những khái niệm, thuật ngữ cho mỗi nội dung cần truyền đạt hay thu thập -Quan tâm kỹ tất cả các mặt của nhóm người được hỏi - Phải thành thạo và cập nhật kiến thức về lĩnh vực nghiên cứu 3. Những điều cần quan tâm để tránh sai lầm trong đo lường - Cần nhận định xem có sự khác biệt khi biết mục đích nghiên cứu, nguồn tài trợ,… - Thử nghiệm trước những câu hỏi - Kiểm tra lại những dữ liệu đã thu thập + Kiểm tra độ tin cậy (trắc nghiệm lại bằng những phương pháp tương tự) + Kiểm tra giá trị của những câu trả lời (sử dụng nhiều loại câu hỏi khác nhau về một nội dung) I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG III MỘT SỐ CÁCH ĐẶT THANG ĐIỂM CƠ BẢN Chương II ĐO LƯỜNG VÀ XÂY DỰNG THANG ĐO II CÁC LOẠI THANG ĐO 3. Thang đo khoảng 2. Thang đo thứ bậc 1. Thang đo định danh II. CÁC LOẠI THANG ĐO 4. Thang đo tỷ lệ 1. Thang đo định danh - Là đánh số các biểu hiện cùng loại của tiêu thức. - Đặc điểm: Các con số không có quan hệ hơn kém. 42. Thang đo thứ bậc -Là thang đo định danh nhưng giữa các biểu hiện của tiêu thức có quan hệ hơn kém. -Đặc điểm: sự chênh lệch giữa các biểu hiện của tiêu thức không nhất thiết phải bằng nhau. 3. Thang đo khoảng -Là thang đo thứ bậc có các khoảng cách đều nhau nhưng không có điểm gốc là 0. -Đặc điểm: Thang đo này có thể thực hiện các phép tính cộng, trừ, tính được các tham số đặc trưng như trung bình , phương sai. 4. Thang đo tỷ lệ -Là thang đo khoảng với một điểm 0 tuyệt đối (điểm gốc) -Đặc điểm: Có thể thực hiện được tất cả các phép tính với trị số đo. I NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐO LƯỜNG II CÁC LOẠI THANG ĐO III MỘT SỐ CÁCH ĐẶT THANG ĐIỂM CƠ BẢN Chương III ĐO LƯỜNG VÀ XÂY DỰNG THANG ĐO 5. Thang điểm có ý nghĩa đối nghịch nhau 4. Thang điểm có tổng không đổi 3. Thang điểm xếp hạng theo thứ tự 2. Thang điểm đánh giá qua hình vẽ 1. Thang điểm điều mục III. MỘT SỐ CÁCH ĐẶT THANG ĐIỂM CƠ BẢN 6. Thang điểm Likert 1. THANG ĐIỂM ĐIỀU MỤC Liệt kê các điều mục (điều khoản) giúp cho người được phỏng vấn lựa chọn các điều mục phù hợp + Số lượng điều mục + Số điều mục trả lời chẵn hay lẻ? + Không nên đặt câu trả lời lệch về một phía 52. THANG ĐIỂM ĐÁNH GIÁ QUA HÌNH VẼ Thang điểm này đòi hỏi người được phỏng vấn xác định vị trí thái độ trên các hình vẽ 3. THANG ĐIỂM XẾP HẠNG THEO THỨ TỰ Người được hỏi sắp xếp hạng các mục trả lời theo thứ tự mà họ đánh giá Hạn chế: + Khó liệt kê được đầy đủ các trường hợp + Vì nhấn mạnh vào việc xếp thứ tự nên có thể ảnh hưởng đến câu trả lời + Khi hỏi để xếp hạng những mục hoàn toàn nằm ngoài ý thích của người được hỏi thì những câu trả lời sẽ không có ý nghĩa + Không giúp ta xác định được khoảng cách xa gần giữa các mục là bao nhiêu. 4. THANG ĐIỂM CÓ TỔNG KHÔNG ĐỔI Người được hỏi chia hoặc xác định một số điểm có tổng không đổi (thường là 100) để biểu thị sự quan trọng tương đối của những đặc điểm được nghiên cứu. *) Ưu điểm: Thang điểm này cung cấp một sự nhận thức tổng quát tốt hơn về khoảng cách giữa các điểm trên giải thang điểm *) Hạn chế: - Không thể chắc chắn là những kết quả có biểu thị đúng với khoảng cách và tỷ lệ hay không. - Nếu có quá nhiều đặc điểm thì việc chia điểm gặp khó khăn 5. THANG ĐIỂM CÓ Ý NGHĨA ĐỐI NGHỊCH NHAU Người được hỏi cho biết đánh giá về vấn đề cần được nghiên cứu bằng cách ghi ý kiến trả lời trên một chuỗi tính từ tạo thành từng cặp đối nghịch nhau về ý nghĩa 6. THANG ĐIỂM LIKERT Sử dụng một tính từ để diễn tả sự đánh giá bất kỳ đặc điểm nào trên thang điểm xếp theo thứ bậc. Quyết định sử dụng loại thang điểm - Thu nhận được tối đa thông tin dùng vào mục đích nghiên cứu - Kỹ thuật được lựa chọn phải dễ sử dụng đối với người được hỏi - Phù hợp với khả năng và kỹ thuật phân tích mà nhà nghiên cứu sẽ sử dụng - Phương pháp truyền đạt thông tin