Hồ Chí Minh - Người soi đường đưa cách mạng Việt Nam giành thắng lợi

“100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 359| HỒ CHÍ MINH - NGƯỜI SOI ĐƯỜNG ĐƯA CÁCH MẠNG VIỆT NAM GIÀNH THẮNG LỢI TS. Lê Thị Khuyên Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương Tóm tắt Hồ Chí Minh - Nguyễn Ái Quốc nhà tư tưởng vĩ đại, nhà lý luận kiệt xuất có tầm ảnh hưởng sâu rộng đối với dân tộc Việt Nam, cách mạng Việt Nam và các phong trào cách mạng thế giới. Thực tiễn 30 năm hoạt động cách mạng trên thế giới, với trí tuệ và thiên tài của mình, Hồ Chí Minh đã đề xuất con đường cứu nước cho dân tộc - con đường cách mạng vô sản. Với tầm nhìn vạch thời đại, Người đã dẫn dắt, chỉ đạo cách mạng Việt Nam giành thắng lợi trong kháng chiến chống thực dân đế quốc và trong công cuộc đổi mới hiện nay, những di sản tư tưởng vô giá của Người được vận dụng vào thực tiễn và cuộc sống. Đó là minh chứng sống động, tư tưởng Hồ Chí Minh xứng đáng với vị trí là nền tảng tư tưởng của Đảng và cách mạng Việt Nam - Người soi đường đưa cách mạng Việt Nam giành thắng lợi. Từ khóa: Hồ Chí Minh, soi đường, cách mạng Việt Nam. 1. Hồ Chí Minh - Người khai phá con đường cứu nước giải phóng dân tộc theo con đường cách mạng vô sản Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên tại quê hƣơng Nam Đàn, xứ Nghệ trong bối cảnh đất nƣớc mất độc lập, nhân dân mất tự do, các phong trào yêu nƣớc tuy phát triển nhƣng đều thất bại. Ngay từ nhỏ, Hồ Chí Minh đã hấp thu khí phách yêu nƣớc của gia đình, đặc biệt là ngƣời cha Nguyễn Sinh Sắc và đã trở thành một trong những hành tranh quan trọng để sau này Ngƣời quyết tâm ra đi tìm con đƣờng đi mới cho dân tộc. Suốt thời thơ ấu cho đến trƣớc khi ra đi tìm đƣờng cứu nƣớc năm 1911 là khoảng thời gian Hồ Chí Minh thẩm thấu các giá trị văn hóa của quê hƣơng, đất nƣớc và của dân tộc Việt Nam. Điều đặc biệt với nhãn quan sắc bén, trí tuệ thiên bẩm của mình, Ngƣời so sánh với các giá trị văn hóa phƣơng Đông, văn hóa Pháp đƣợc lĩnh hội trong trƣờng học. Và cũng chính từ đó, Ngƣời rút ra kết luận: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước, đó là một truyền thống quý báu của dân tộc ta. Thực dân Pháp bắt đầu nổ súng xâm lƣợc Việt Nam vào năm 1858 và chính thức đặt ách thống trị lên đất nƣớc ta vào năm 1884, chứng kiến nhân dân ta sống trong cảnh lầm than, nô lệ dƣới chế độ thuộc địa nửa phong kiến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Phần III. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại |360 Các phong trào yêu nƣớc chống thực dân Pháp phát triển mạnh mẽ theo khuynh hƣớng dân chủ tƣ sản đòi các quyền tự do dân chủ tiêu biểu là các phong trào của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Lƣơng Văn Can song đều không thành công. Cuộc khởi nghĩa của cụ Hoàng Hoa Thám lãnh đạo gây cho Pháp nhiều tổn thất nhƣng đều bế tắc và đi đến thất bại. Lịch sử dân tộc Việt Nam vào đầu thế kỷ XX đứng trƣớc cuộc khủng hoảng sâu sắc về đƣờng lối cứu nƣớc. Nhà thơ cách mạng Tố Hữu đã viết: Bao nẻo người đi bước trước sau Một câu hỏi lớn biết về đâu? Năm châu thăm thẳm trời im tiếng Sách thánh hiền lâu đã nhạt màu. Điều đó đã đặt ra một yêu cầu cấp thiết muốn giải quyết cuộc khủng hoảng về đƣờng lối cứu nƣớc thì cần phải tìm ra con đƣờng cứu nƣớc mới. Chính vì vậy, Hồ Chí Minh cũng nhƣ bao ngƣời Việt Nam yêu nƣớc khác, sau nhiều trăn trở, suy nghiệm vào ngày 5/6/1911, Nguyễn Tất Thành với chân phụ bếp trên chiếc tàu Latouche Treville thuộc hãng Vận tải hợp nhất, rời bến cảng Nhà Rồng theo hƣớng tới phƣơng Tây, trƣớc hết là nƣớc Pháp để tìm đƣờng cứu nƣớc. Qua đó, mới thấy khát vọng cháy bỏng của ngƣời thanh niên yêu nƣớc Nguyễn Tất Thành quyết tâm ra đi tìm đƣờng cứu nƣớc. Cũng chính Chế Lan Viên viết một sự chiêm nghiệm về vị lãnh tụ vĩ đại: Đất nước đẹp vô cùng. Nhưng Bác phải ra đi. Điều đó cho thấy Hồ Chí Minh vì yêu nƣớc, không cam tâm nhìn nhân dân nô lệ nên phải ra đi tìm lại dáng hình đất nƣớc - một đất nƣớc độc lập tự do. Sau này, Trần Dân Tiên ghi lại việc Nguyễn Tất Thành bàn với một ngƣời bạn thân nhƣ sau: Tôi muốn đi ra ngoài, xem nước Pháp và các nước khác. Sau khi xem xét họ làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng bào chúng ta. Điều đáng trân quý hơn cả Hồ Chí Minh rời Tổ quốc ra đi tìm con đƣờng cứu nƣớc giải phóng dân tộc với hành trang cứu nƣớc chỉ có hai bàn tay trắng, một trái tim hồng và một lòng yêu nƣớc thƣơng dân vô bờ bến. Với nhân cách, phẩm chất, tài năng và trí tuệ của Hồ Chí Minh, từ năm 1911 - 1920 là hành trình Ngƣời tìm tòi khảo nghiệm con đƣờng cứu nƣớc và giải phóng dân tộc. Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến cách mạng nƣớc Mỹ (1776) nhƣng Ngƣời không hỏi thất vọng ẩn sau những từ ngữ đẹp đẽ trong bản Tuyên ngôn độc lập của nƣớc Mĩ, đó là sự đói nghèo, bất bình đẳng của những ngƣời lao động, những ngƣời da màu. Do đó, Ngƣời tiếp tục cuộc hành trình của mình đến nhiều nơi trên thế giới, khảo sát thực “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 361| tiễn ở nhiều nƣớc tƣ bản châu Âu, châu Phi, Nam Mĩ, tiếp xúc với nhiều tƣ tƣởng tiến bộ và gặp gỡ nhiều nhà cách mạng trên thế giới. Vào năm 1919, Hồ Chí Minh trở lại Pháp có những hoạt đông cách mạng để lại tiếng vang lớn trên toàn thế giới. Tháng 6/919, thay mặt Hội những ngƣời Việt Nam yêu nƣớc, Ngƣời đã gửi tới Hội nghị Vecxai Bản yêu sách của nhân dân An Nam nhằm vạch trần tội ác mà chúng thi hành đối với nhân dân các nƣớc thuộc địa dƣới chiêu bài “khai hóa”. Từ hoạt động thực tiễn và đọc Luận cƣơng của Lênin đăng trên báo L’Humanite tháng 7/1920, Ngƣời đã đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin. Bản Luận cƣơng đã giải đáp tất cả những vấn đề mà Ngƣời từng trăn trở, tìm kiếm bấy lâu nay. Khi gặp “Luận cƣơng” của Lênin cũng là giây phút Ngƣời bừng sáng về lý luận. Thấm nhuần sâu sắc lời dạy của của Lênin: “Không có lý luận cách mạng thì không có phonh trào cách mạng”. Nhớ lại thời điểm lịch sử ấy, Ngƣời viết: “Trong Luận cương ấy có chữ chính trị rất khó hiểu. Nhưng cứ đọc đi đọc lại nhiều lần, cuối cùng tôi cũng đã hiểu được phần chính. Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng vui mừng đến phát khóc lên” [5; tr.98-99]. Nhƣ vậy, vào những năm 20 của thế kỷ XX, Hồ Chí Minh xuất hiện trong lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại nhƣ một nhà lý luận tiên phong, ngƣời đầu tiên đề xuất con đƣờng cứu nƣớc giải phóng dân tộc theo con đƣờng cách mạng vô sản, mở ra thời kỳ mới, thời kỳ đấu tranh và thắng lợi của cách mạng Việt Nam và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. 2. Hồ Chí Minh - Người mở đường cho cách mạng vô sản ở Việt Nam Hồ Chí Minh chính là nhà cách mạng đầu tiên của Việt Nam lên án, vạch trần tội ác của chủ nghĩa thực dân, đế quốc là tàn bạo, cƣớp đi mọi quyền chính đáng của con ngƣời trong bản Yêu sách của nhân dân An Nam gửi đến Hội nghị Vécxây vào năm 1919. Những tội ác của thực dân Pháp núp dƣới chiêu bài "bảo hộ", dƣới lá cờ “tự do”, “bình đẳng”, “bác ái”, để ra sức bóc lột, hành hạ nhân dân ta về chính trị, kinh tế và văn hóa trong hơn 80 năm qua. Từ ngày 25 đến 30/12/1920, Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp họp ở thành phố Tua với tƣ cách là đại biểu Đông Dƣơng. Tại đây, Ngƣời đã đĩnh đạc phản kháng và tố cáo những tội ác của thực dân Pháp: “ chủ nghĩa tƣ bản Pháp đã vào Đông Dƣơng từ nửa thế kỷ nay; từ đó, chúng tôi không những bị áp bức và bóc lột một cách nhục nhã, mà còn bị hành hạ, đầu độc một cách thê thảm Nhà tù nhiều hơn trƣờng học Chúng dùng thuốc phiện, rƣợu cồn để làm cho nòi Phần III. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại |362 giống ta suy nhƣợc... Ngƣời ta đã làm chết hàng nghìn ngƣời An Nam và tàn sát hàng nghìn ngƣời khác” [4; tr.34-35]. Sau này trong bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nƣớc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngày 02/9/1945 một lần nữa đƣợc Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc nhớ để lột trần tội ác của chúng: “Hơn tám mƣơi năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái đến cƣớp đất nƣớc ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa”. Sau khi trở thành ngƣời cộng sản, lựa chọn con đƣờng cách mạng vô sản vào tháng 6/925, lãnh tụ Nguyễn ái Quốc đã thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, qua đó đã chuẩn bị về tổ chức và cán bộ cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tiếp đến vào năm 1927, Ngƣời cho xuất bản tác phẩm Đường Kách Mệnh, qua đó đã trình bày một cách cơ bản và có hệ thống tƣ tƣởng của Ngƣời về con đƣờng cách mạng Việt Nam. Ngƣời chỉ rõ giai cấp công nhân xây dựng đƣợc khối liên minh bền chặt với giai cấp nông dân và các lực lƣợng khác trong xã hội thì hoàn toàn có thể tiến hành cách mạng vô sản, sự nghiệp cách mạng muốn thành công phải có Đảng lãng đạo, Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nòng cốt. Thực tiễn hoạt động cách mạng sôi nổi, đầy hiệu quả của Hồ Chi Minh trong những năm 1921 - 1930 trên cả phƣơng diện lý luận và thực tiễn. Ngƣời đã mở lớp huấn luyện cấp tốc và cử cán bộ về nƣớc tổ chức các đoàn thể cứu quốc. Chủ nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về con đƣờng cách mạng Việt Nam nhanh chóng đƣợc truyền bá vào trong nƣớc đã làm biến đổi về chất trong phong trào cách mạng trƣớc hết là phong trào công nhân, dẫn tới sự xuất hiện của các tổ chức cộng sản vào năm 1929. Với tài năng, uy tín cá nhân của mình lãnh tụ Nguyễn ái Quốc đã triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành một chính đảng duy nhất dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 03/02/1930. Với dấu ấn đậm nét và kết quả đạt đƣợc là những minh chứng sống động thể hiện tƣ tƣởng mở đƣờng, dẫn lối của Ngƣời về con đƣờng cách mạng Việt Nam đƣợc hình thành. Cũng chính thời điểm này trở đi, phong trào cách mạng Việt Nam bƣớc sang trang mới, có sự lãnh đạo của tổ chức Đảng và trực tiếp chỉ đạo của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Trải qua nhiều khó khăn, thử thách Hồ Chí Minh trở về nƣớc tại Pắc Pó, Cao Bằng và đƣợc nhà thơ Tố Hữu khắc hoạ giàu thời khắc hình ảnh chân thực:“Ôi sáng xuân nay, Xuân 41. Trắng rừng biên giới nở hoa mơ. Bác về... Im lặng. Con chim hót. Thánh thót bờ lau, vui ngẩn ngơ... Bác đã về đây, Tổ quốc ơi! Nhớ thương, hòn đất ấm hơi Người. Ba mươi năm ấy, chân không nghỉ. Mà đến bây giờ mới tới nơi!”. Cũng “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 363| chính tại đây, Ngƣời triệu tập Hội nghị Trung ƣơng lần thứ 8 từ ngày 10 đến 19/5/1941 xác định phải đặt vấn đề giải phóng dân tộc là nhiệm vụ hàng đầu và cấp thiết nhất của cách mạng và quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh. Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân; thành lập Khu giải phóng và cử ra Ủy ban cách mạng Đó là những bƣớc chuẩn bị cơ bản mà Nguyễn Ái Quốc đã làm nhằm bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam khi thời cơ chín muồi. Chính quan điểm chỉ đạo này đã dẫn đến thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945. Từ ngày 13 đến 15/8/1945, tại Tân Trào, Sơn Dƣơng, Tuyên Quang, Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dƣơng họp và đã nhận định thời cơ cách mạng đã đến, phát động lệnh tổng khởi nghĩa giành chính quyền trƣớc khi quân Đồng Minh vào Đông Dƣơng. Sau Đại hội quốc dân, Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi đồng bào cả nƣớc vùng dậy tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền:“Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” với tinh thần “dù đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng quyết giành cho kỳ được độc lập”. Trong vòng 15 ngày, từ ngày 14 đến 28/8/1945, tổng khởi nghĩa đã thành công trên cả nƣớc chính quyền về tay nhân dân. Sự kiện lịch sử trên đánh dấu mốc Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh mở ra trong thời đại mới, là ngọn cờ thắng lợi của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh vì độc lập tự do, vì giải phóng dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám là thắng lợi đầu tiên của Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, là những mốc son lịch sử chói lọi đánh dấu vai trò mở đƣờng của Hồ Chí Minh cùng với chiều dài của lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc Việt Nam. Đúng nhƣ Giáo sƣ Trần Văn Giàu đã nhận xét: “Vƣợt qua muôn ghềnh, nghìn thác, phải có một bộ óc lớn, rất lớn, giỏi thực tiễn mà cũng rất giỏi lý luận” đó là bộ óc của nhà tƣ tƣởng, nhà lý luận Hồ Chí Minh [3; tr.7-17]. 3. Giá trị của Tư tưởng của Hồ Chí Minh tiếp tục soi đường cho cách mạng Việt Nam trong công cuộc đổi mới và hội nhập của đất nước Sự ra đời Nhà nƣớc Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhà nƣớc do nhân dân làm chủ đầu tiên trong lịch sử dân tộc và hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc là thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ thống nhất đất nƣớc, đƣa cả nƣớc vào kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đó là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế mà nhân dân ta đang tiến hành. Sự sáng suốt, đúng đắn của tƣ tƣởng, đƣờng lối cách mạng Việt Nam do Ngƣời vạch ra đã đƣợc thực tiễn chứng minh và khẳng định. Quá trình vận động của cách mạng, tƣ tƣởng, Phần III. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại |364 đƣờng lối đó ngày càng đƣợc bổ sung, phát triển, hoàn thiện, trở thành ngọn đuốc soi đƣờng cho dân tộc ta tiến lên xây dựng đất nƣớc ngày càng phồn vinh và thịnh vƣợng. Đảng ta đã khởi xƣớng và lãnh đạo công cuộc đổi mới toàn diện đất nƣớc từ năm 1986. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng ta là xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Trong đó, việc vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin là điều rất cần thiết không chỉ về mặt lý luận nhận thức mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc cho việc xây dựng nhà nƣớc pháp quyền trên thực tế. Kỷ niệm Nhà nƣớc Cộng xã hội chủ nghĩa Việt Nam tròn 75 năm tuổi (1945 - 2020), kỷ niệm 90 năm (1930 - 2020) thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam cùng với hơn 30 năm đất nƣớc trên chặng đƣờng đổi mới hội nhập quốc tế sâu rộng, khẳng định vị thế của Việt Nam trên trƣờng quốc tế. Việt Nam mở rộng quan hệ đối ngoại với 187 quốc gia, quan hệ kinh tế với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ. Những thành tựu Đảng và Nhà nƣớc ta đạt đƣợc là minh chứng hùng hồn cho sự cƣờng thịnh của dân tộc Việt Nam trên bản đồ thế giới. Điều đó khẳng định năng lực tổng kết lịch sử, tổng kết thực tiến và dự báo tƣơng lai của Hồ Chí Minh, vạch ra đƣờng lối chính sách, có khả năng xoay chuyển đƣợc tình thế, biến “nguy thành cơ” đƣa cách mạng và đất nƣớc tiến lên. Đối với học sinh, sinh viên và những công dân của đất nƣớc Việt Nam cần tiếp tục học tập, lao động vững bƣớc trên con đƣờng mà Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dày công vun đắp, xây dựng. Tiếp tục phấn đấu và không ngừng đóng góp vào phát triển sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tạo nền tảng tƣ tƣởng vững chắc, vững bƣớc trên con đƣờng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Kỷ niệm 100 năm (1920 - 2020) trong hành trình Hồ Chí Minh đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin và với việc chủ nghĩa Mác - Lênin hiện hữu cùng dòng chảy cách mạng Việt Nam, một lần nữa khẳng định giá trị bền vững và sức sống mãnh liệt vạch thời đại lý luận khoa học Mác - Lênin, kế thừa xuất sắc và không ngừng phát triển sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tạo nền tảng tƣ tƣởng vững chắc, vững bƣớc trên con đƣờng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Đây chính là chìa khóa quan trọng góp phần làm nên thành công trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, thực hiện mục tiêu dân giàu, nƣớc mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bƣớc đi lên chủ nghĩa xã hội. “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) 365| TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2000), Văn kiện Đảng toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2. Võ Nguyên Giáp (1993), Những chặng đường lịch sử, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 3. Trần Văn Giàu (1992), Chủ tịch Hồ Chí Minh ứng dụng chủ nghĩa Mác - Lênin một cách sáng tạo, trong cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh và thời đại, Ban Khoa học xã hội Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, tr.7-17. 4. Hồ Chí Minh, Toàn tập (1995), tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.34-35. 5. Hồ Chí Minh, Biên niên tiểu sử, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội, tr.98 - 99. 6. Hội thảo khoa học quốc tế Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa lớn, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 1990. 7. Giáo sƣ Song Thành (2009), Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb Lý luận chính trị.