Kinh tế vi mô - Cầu, cung và cân bằng thị trường

CHÖÔNG 2 CAÀU, CUNG VAØ CAÂN BAÈNG THÒ TRÖÔØNG * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * CÁC CHỦ ĐỀ CHÍNH Cầu Cung Trạng thái cân bằng của thị trường Sự thay đổi trạng thái cân bằng thị trường Độ co giãn của cung và cầu Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Các giả định của mô hình Thò tröôøng coù nhieàu ngöôøi mua, nhieàu ngöôøi baùn Saûn phaåm ñoàng nhaát (ngöôøi tieâu duøng khoâng phaân bieät giöõa 2 saûn phaåm cuûa 2 ngöôøi baùn baát kyø) Khoâng coù raøo caûn gia nhaäp hay rôøi khoûi thò tröôøng Chi phí giao dòch baèng 0 Ngöôøi tieâu duøng toái ña hoùa ñoä thoûa maõn Ngöôøi baùn toái ña hoùa lôïi nhuaän * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Caàu Cầu của một sản phẩm là số lượng sản phẩm ứng với các mức giá khác nhau mà người tiêu dùng sẵn lòng mua trong một khoảng thời gian xác định. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Caàu Cách biểu diễn thứ nhất: Biểu cầu * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Caàu Löôïng caàu (QD ) Giaù (P) ($/Ñôn vò) P1 P2 Q1 Q2 Cách biểu diễn 2: Đường cầu * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Caàu Cách biểu diễn 3: Hàm số cầu QD = f(P) Neáu laø haøm tuyeán tính : QD = a.P + b (a 0) Quy luật cung Các yếu tố khác không đổi, khi giá một sản phẩm tăng lên thì lượng cung của sản phẩm đó sẽ (có xu hướng) tăng lên * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng Q P ($/Ñôn vò) * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Các đặc điểm của giá cân bằng thị trường: QD = QS Không thiếu hụt hàng hóa Không có dư cung Không có áp lực làm thay đổi giá Traïng thaùi caân baèng thò tröôøng * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Cô cheá thò tröôøng * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Cô cheá thò tröôøng Khi giá thị trường cao hơn giá cân bằng: Có sự dư cung Nhà sản xuất hạ giá Lượng cầu tăng và lượng cung giảm Thị trường tiếp tục điều chỉnh cho đến khi đạt được giá cân bằng Dư thừa * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Cô cheá thò tröôøng D QS QD P2 Thiếu hụt Q P ($/Ñôn vò) Q0 P0 * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Cô cheá thò tröôøng Khi giá thị trường thấp hơn giá cân bằng: Xảy ra thiếu hụt Nhà sản xuất tăng giá Lượng cầu giảm và lượng cung tăng Thị trường tiếp tục điều chỉnh cho đến khi đạt được giá cân bằng. Thiếu hụt * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Cô cheá thò tröôøng Tóm tắt cơ chế thị trường cạnh tranh hoàn hảo: 1) Cung và cầu tương tác quyết định giá cân bằng thị trường. 2) Trạng thái cân bằng thị trường thay đổi khi: Cầu thay đổi (đường cầu dịch chuyển) Cung thay đổi (đường cung dịch chuyển) Cả cung và cầu đều thay đổi 3) Khi chưa cân bằng, thị trường sẽ điều chỉnh sự thiếu hụt hoặc dư thừa hàng hóa cho đến khi đạt được trạng thái cân bằng. 4) Cơ chế hoạt động trên chỉ có hiệu quả khi thị trường là cạnh tranh hoàn hảo. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Thay ñoåi caàu Thay đổi cầu khác với thay đổi lượng cầu Cầu được quyết định bởi các yếu tố ngoài giá như thu nhập, giá các hàng hóa liên quan, thị hiếu …. Thay đổi cầu được biểu thị bằng sự dịch chuyển toàn bộ đường cầu. Thay đổi lượng cầu được thể hiện bằng sự di chuyển dọc theo một đường cầu. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * P Q P1 Q1 P2 D’ Q2 Thay ñoåi caàu Thu nhập Thị hiếu người tiêu dùng Giá kỳ vọng Giá hàng thay thế Giá hàng bổ sung Số người mua Q’1 Q’2 * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Thay ñoåi cung Trình độ công nghệ Giá yếu tố đầu vào Giá kỳ vọng Chính sách thuế và trợ cấp Điều kiện tự nhiên P Q P1 P2 Q1 Q2 S’ Q’1 Q’2 * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cung và cầu Độ co giãn đo lường độ nhạy của một biến số đối với một biến số khác. Độ co giãn là tỷ lệ % thay đổi của một biến đối với 1% thay đổi của biến số khác. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Biểu thị tính nhạy cảm của lượng cầu khi giá thay đổi. Là phần trăm thay đổi trong lượng cầu của một hàng hóa hoặc dịch vụ khi giá của nó thay đổi 1% Độ co giãn của cầu theo giá * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Công thức tính độ co giãn của cầu theo giá * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Nhận xét 1) Do mối quan hệ giữa P và Q là nghịch biến nên EP -1: Cầu co giãn ít Nếu EP = -1: Cầu co giãn một đơn vị * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Q P Ep -1 * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá D P* Q P Cầu co giãn hoàn toàn * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Q* Q P Cầu hoàn toàn không co giãn * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Những nhân tố chính ảnh hưởng đến độ co giãn của cầu theo giá Tính chất thay thế của hàng hoá. Tỉ lệ chi tiêu của mặt hàng trong tổng mức chi tiêu Thời gian * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Độ co giãn của cầu theo giá Mối quan hệ giữa doanh thu và giá bán EP -1: TR đồng biến với P (nghịch biến với Q) Tại mức giá và lượng bán có EP = -1 thì TR như thế nào? * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp Độ co giãn của cầu theo thu nhập là phần trăm biến đổi của lượng cầu khi thu nhập thay đổi 1%. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cuûa caàu theo thu nhaäp EI 0: hàng thông thường EI 1: hàng cao cấp * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cheùo cuûa caàu Độ co giãn chéo của cầu cho biết phần trăm biến đổi của lượng cầu của mặt hàng này khi giá của mặt hàng kia biến đổi 1%. * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cheùo cuûa caàu EXY = 0 : X và Y là hai mặt hàng không liên quan EXY 0 : X và Y là hai mặt hàng thay thế Quan hệ giữa hai doanh nghiệp là gì? * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cuûa cung Độ co giãn của cung theo giá là phần trăm biến đổi của lượng cung khi giá thay đổi 1%. Độ co giãn của cung có dấu dương do giá và lượng cung quan hệ đồng biến * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Ñoä co giaõn cuûa cung ES > 1: cung co giãn nhiều ES < 1: cung co giãn ít ES = 1: cung co giãn một đơn vị ES = 0: cung hoàn toàn không co giãn ES = ∞: cung co giãn hoàn toàn * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Thaëng dö tieâu duøng laø dieän tích tam giaùc P0PNE Thaëng dö saûn xuaát laø dieän tích tam giaùc P0PME Thaëng dö tieâu duøng vaø thaëng dö saûn xuaát P Q P0 Q0 S D PN PM Thaëng dö tieâu duøng Thaëng dö saûn xuaát E CS PS * Đặng Văn Thanh – Vũ Thành Tự Anh * Thặng dư tiêu dùng là tổng phần chênh lệch giữa mức giá mà những người tiêu dùng sẵn lòng trả và mức giá thực tế họ phải trả. Thặng dư sản xuất là tổng phần chênh lệch giữa mức giá mà những nhà sản xuất bán được và mức giá họ sẵn lòng bán. Thaëng dö tieâu duøng vaø thaëng dö saûn xuaát Sản xuất cái gì, bằng cách nào và cho ai Thị trường: Quyết định bao nhiêu hàng hóa nên được sản xuất Tìm ra mức giá mà tại đó lượng cầu bằng lượng cung Cho ta biết sản xuất hàng hóa này cho ai Những ngưới tiêu dùng sẵn sàng trả mức giá cân bằng Xác định hàng hóa nào được sản xuất Hàng hóa mà có người tiêu dùng sẵn sàng trả ở mức giá mà nhà sản xuất sẵn sàng cung cấp